Нарада з сілавым блокам

Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка 21 сакавіка сабраў вялікую нараду з сілавым блокам краіны.

На нараду былі запрошаны прадстаўнікі і кіраўніцтва органаў пракуратуры, Дэпартамента фінансавых расследаванняў Камітэта дзяржкантролю, Следчага камітэта, КДБ, МУС, Мінабароны, МНС, Дзяржпагранкамітэта, ДМК, Дзяржаўнага камітэта судовых экспертыз, судоў агульнай юрысдыкцыі, кіраўнікі рэгіёнаў.

"Тэма нашай сённяшняй нарады - нацыянальная бяспека і сітуацыя ў сілавым блоку. Як гэта прынята штогод, у пачатку года па выніках мінулага кожны Міністр сілавога блока далажыў мне аб сітуацыі на падведамнай тэрыторыі. Вядома, вы разумееце, што гэта за даклады. Я не хачу сказаць, што яны не прафесійныя. Яны вельмі прафесійныя. Але, як я заўважыў, тэндэнцыя і трэнд сур'ёзны, каб паказаць сябе ў добрым святле. Гэта не хлусня. Гэта сапраўды так. У нашых сілавікоў справы ідуць нядрэнна. Але ёсць жа і недахопы. І я не такі глыбокі прафесіянал, як Генеральны пракурор, дапусцім, каб даць ацэнку па вашых пісьмовых дакладах", - звярнуў увагу беларускі лідар.

Ён адзначыў, што цяпер не ўдалося пабываць у кожнага ведамства на падагульняючай калегіі, але ў пачатку наступнага года Аляксандр Лукашэнка плануе гэта зрабіць. "Я планую ў студзені-лютым наступнага года пабываць на падагульняючых калегіях усіх ведамстваў, пачынаючы ад Генеральнай пракуратуры і заканчваючы Следчым камітэтам. І падвесці пэўныя вынікі - што зроблена намі за пяцігодку", - сказаў Прэзідэнт.

"Таму ўлічваючы, што вы вельмі добра далажылі мне аб поспехах пісьмова, пасля даклада Генеральнага пракурора яму было даручана падрыхтаваць грунтоўна даклад з аналізам сітуацыі ў сілавых ведамствах", - нагадаў Аляксандр Лукашэнка.

"Высокі ўзровень знешніх пагроз для Беларусі вымушае нас звярнуць пільную ўвагу і на пагрозы ўнутраныя. Тым больш што гэта - звёны аднаго ланцуга. Актуальнасць тэмы нарады адлюстроўваюць апошнія зводкі. У агульных рысах сітуацыю вы ведаеце. Але расслабляцца, як я заўсёды гавару, не час. Гэтымі днямі ў Гродне быў нейтралізаваны закінуты да нас іншаземны тэрарыст", - сказаў Прэзідэнт. 

"Спецслужбы спрацавалі бліскуча. Канфіскаваны цэлы арсенал зброі і ўзрыўчаткі, які прызначаўся для гучных тэрактаў у дачыненні да грамадзян, службовых асоб дзяржаўных органаў, - заявіў Кіраўнік дзяржавы. - За што малайцы нашы хлопцы: пры такой вострай сітуацыі, калі ішла бітва ў абмежаванай прасторы і калі з боку тэрарыстаў прымяняліся гранаты і стралковая зброя (аўтаматычная), не загінуў ніводны ваеннаслужачы групы "А", якія ажыццяўлялі захоп гэтага дзеяча. Значыць, высновы зроблены пасля апошняй трагедыі, якая здарылася ў Мінску. Добрая аперацыя, добрая работа. Як я часта гавару, такіх людзей, якія ішлі і рызыкавалі жыццём, трэба заўсёды бачыць і падтрымліваць".

"Тое, што канфіскавалі цэлы арсенал зброі, узрыўчаткі, што прызначаўся для гучных тэрактаў у дачыненні да грамадзян і службовых асоб... Яны ўсе задакументаваны пажаданні яго і планы (тэрарыста. - Заўвага). Як звычайна, трэба праінфармаваць грамадскасць аб выніках гэтай аперацыі і сарваных планах нашых ворагаў. Людзі павінны гэта ведаць. І вы, кіраўнікі сілавых ведамстваў, як ніхто разумееце, што гэта нам чарговы сігнал", - заявіў беларускі лідар.

У цэлым, як дакладваюць Кіраўніку дзяржавы, крымінагенная сітуацыя ў краіне кантралюемая - агульная колькасць злачынстваў практычна не змянілася. Скарацілася колькасць забойстваў. На 13% менш загінула грамадзян ад злачынных замахаў.

"Разам з тым гэта не падстава для расслаблення. У мінулым годзе існаваў шэраг адмоўных тэндэнцый, на якія нам абавязкова трэба звярнуць увагу. Недастатковай з'яўляецца работа па папярэджанні злачынстваў, асабліва махлярстваў. Колькасць пацярпелых ад гэтых махляроў павялічылася ў два разы. Амаль у пяць разоў узрасла колькасць пенсіянераў, пацярпелых ад так званых тэлефонных махляроў", - звярнуў увагу беларускі лідар.

У сувязі з гэтым ён пацікавіўся, якія меры плануе прыняць міліцыя сумесна з іншымі дзяржаўнымі органамі ў гэтым напрамку. "Гэтых людзей нам трэба абараніць. Дзеці і пенсіянеры павінны разумець, што дзяржава заўсёды падставіць ім плячо і іх абароніць", - падкрэсліў беларускі лідар.

"Па-ранейшаму жанчыны і дзеці становяцца ахвярамі насілля, у тым ліку сексуальнага. Неабходна ўзмацніць работу па іх абароне, а таксама прафілактыцы падлеткавай злачыннасці. Мужыкі, калі мы не можам абараніць сваіх жанчын, грош нам цана! Прыняць самыя жорсткія меры ў гэтым плане!" - адзначыў Кіраўнік дзяржавы.

"Вы разумееце, мы заўсёды вось так вось ходзім на расслабоне, як у народзе кажуць, таму што гэта не датычыцца ні нашых з вамі жонак, ні нашых дачок. Не дай бог, вядома, але вы сядзьце і ўявіце гэта сабе. І калі ўявіце, зыходзьце з гэтага. Гэта трэба выкарчоўваць з нашага грамадства самымі жорсткімі метадамі. Як барацьба з тэрарызмам", - падкрэсліў беларускі лідар.

"Фіксуецца вялікая колькасць цяжкіх злачынстваў, учыненых судзімымі асобамі. Асабліва гэта адносіцца да тых, хто адбываў пакаранне ў выглядзе пазбаўлення волі. Тут таксама трэба больш жорстка з імі абыходзіцца. Кагосьці датэрмінова, хтосьці адсядзеў, як у народзе кажуць. Мы яго вярнулі ў грамадства - ён пачынае гадзіць зноў. Паўтараю яшчэ раз: непрацуючы чалавек - патэнцыяльны злачынец. Прымаемыя меры па працаўладкаванні гэтых асоб недастатковыя", - заявіў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт асабліва падкрэсліў неабходнасць у гэтым плане звярнуць пільную ўвагу на тых, хто сёння не працуе. Але пры гэтым чалавек бярэ аднекуль сродкі для жыцця. "Калі ён не працуе, дзе ён бярэ на жыццё? Зразумела, дзе", - заўважыў Кіраўнік дзяржавы.

"Наша грамадства жыве не ў вакууме і бачыць усё, што адбываецца. Існуе меркаванне, што супрацоўнікаў органаў унутраных спраў у першую чаргу цікавіць не лёс чалавека, а лічбы і рэйтынгі, якімі вымяраецца эфектыўнасць іх работы. Так, лічбы і рэйтынгі павінны быць, ніхто не супраць. Але калі мы жывём толькі дзеля лічбаў і рэйтынгаў... Хацелася б пачуць, ці так гэта, ці адышлі мы ад палачна-птушачнай сістэмы ацэнкі дзейнасці?" - сказаў Прэзідэнт.

Кіраўнік дзяржавы канстатаваў, што не ўсё зроблена ў сферы забеспячэння бяспекі насельніцтва. Застаецца значная колькасць людзей, якія загінулі на дарогах.

Насцярожваюць Аляксандра Лукашэнку і факты злачынстваў сярод ваеннаслужачых, у тым ліку ўчыненых афіцэрамі розных сілавых структур. "У чым прычына такіх з'яў?" - запытаў ён, адзначыўшы, што шмат разоў указваў Міністру абароны на недапушчальнасць таго, што часам адбываецца ў воінскіх падраздзяленнях.

"У цэлым у нас не ўсё гладка наогул з воінскай дысцыплінай. Мы добра бачым і разумеем усё, што адбываецца на рубяжах нашай краіны. Пытанне - ці ў поўнай меры мы забяспечваем бяспеку нашай дзяржавы і грамадзян?" - паставіў пытанне беларускі лідар.

У цэлым ён запатрабаваў ад выступоўцаў аналізу прычын негатыўных момантаў і канкрэтных прапаноў па навядзенні парадку. "Якія праблемы ёсць у сілавых ведамствах і што трэба зрабіць для іх устаранення?" - пацікавіўся Аляксандр Лукашэнка.

Генеральны пракурор Беларусі Андрэй Швед на нарадзе ў Кіраўніка дзяржавы далажыў аб крымінагеннай абстаноўцы ў краіне.

Ён адзначыў, што ў выніку прынятых праваахоўнымі органамі мер у мінулым годзе забяспечаны стабільная грамадска-палітычная абстаноўка, законнасць і правапарадак, абарона грамадзян ад злачынных замахаў.

"Пры гэтым знізілася колькасць забойстваў, цяжкіх цялесных пашкоджанняў, менш загінула людзей ад усіх наўмысных і неасцярожных злачынстваў", - канстатаваў Генеральны пракурор.

Паводле яго слоў, таксама з'явіліся зрухі ў рабоце па процідзеянні нарказлачыннасці. Скарацілася колькасць такіх злачынстваў, напалову зменшылася колькасць смярцей ад спажывання наркотыкаў. 

"Паступова даюць вынік намаганні па барацьбе з кіберзлачынствамі. Ёсць і іншыя станоўчыя вынікі процідзеяння злачыннасці. Аднак праблемных пытанняў забеспячэння правапарадку, на жаль, застаецца нямала. У першую чаргу процідзеянне экстрэмізму і, як паказаў пачатак гэтага года, яго крайняму праяўленню - тэрарызму, - адзначыў Андрэй Швед. - Генеральная пракуратура займае дакладную і паслядоўную пазіцыю: парушэнне прынцыпу непазбежнасці пакарання вядзе да беспакаранасці і, як вынік, учынення больш цяжкіх злачынстваў. Цяпер абстаноўка характарызуецца імклівай радыкалізацыяй дзеянняў экстрэмістаў. Тэракты ў Мачулішчах і Гродне (размова пра няўдалыя тэрарыстычныя акты. - Заўвага) яшчэ раз паказалі: неабходна ўдасканаленне дзейнасці праваахоўных органаў па прадухіленні тэрарызму".

Кіраўнік нагляднага ведамства звярнуў увагу, што расце колькасць парушэнняў парадку выкарыстання паветранай прасторы беспілотнымі лятальнымі апаратамі і паветранымі суднамі звышмалой авіяцыі. Ён падкрэсліў, што прыняць адзіныя правілы абароту, рэалізацыі і эксплуатацыі беспілотнікаў, а таксама ўзмацніць меры адказнасці трэба было яшчэ ўчора.

"Важнае месца ў барацьбе з экстрэмізмам займае процідзеянне на інфармацыйным фронце, якое, зноў жа, не заўсёды эфектыўна. Актывізаваліся спробы маніпулявання моладдзю, стварэння нефармальных рухаў, накшталт "Родан", баявых груп, здольных за грошы выканаць любы заказ, якія могуць выкарыстоўвацца для расхіствання абстаноўкі, удзелу ў незаконных масавых мерапрыемствах і беспарадках. У сувязі з гэтым неабходна актывізаваць работу па прафілактыцы і спыненні такіх рухаў, іх лідараў і актыўных удзельнікаў", - падкрэсліў Генпракурор.

Актуальным пытаннем застаецца абарона правоў непаўналетніх, адзначыў Андрэй Швед. Паводле яго слоў, з году ў год пракуроры ўносяць шматлікія акты рэагавання, звязаныя з недастатковай і неэфектыўнай работай міліцыі і мясцовых органаў улады па прафілактыцы правапарушэнняў. "Дзеючыя падыходы ў гэтым пытанні яўна не адпавядаюць рэальнай абстаноўцы. Работа часта вядзецца фармальна. Трэба сказаць адкрыта: гэта сістэмная і хранічная праблема, якая часта з'яўляецца каталізатарам іншых негатыўных з'яў, - заявіў ён. - Як вынік, у мінулым годзе ўзрасла колькасць учыненых раней судзімымі згвалтаванняў, разбояў, грабяжоў, а таксама злачынстваў у сферы сямейна-бытавых адносін. Ад іх дзеянняў часцей сталі пакутаваць і дзеці. Так, у мінулым годзе на 20% павялічылася колькасць непаўналетніх, якія зведалі сексуальнае насілле. Пры гэтым з дзяцей здзекаваліся і 157 асоб, якія раней мелі судзімасць. З іх 38 - асуджаліся за аналагічныя злачынствы". 

Генеральны пракурор таксама звярнуў увагу на арганізацыю бяспекі дарожнага руху. "Нягледзячы на зніжэнне колькасці асоб, якія загінулі ў ДТЗ, абстаноўка на дарогах істотна не змянілася. Штогод гіне каля 500 чалавек, - сказаў ён. - У мінулым годзе ўзрасла колькасць ДТЗ, учыненых бяспраўнікамі".

Аб наяўных праблемах, паводле яго слоў, сведчыць і той факт, што няма сістэмы кантролю і ўзаемадзеяння паміж МУС і іншымі ведамствамі ў пытанні выяўлення нездаровых людзей, якія маюць вадзіцельскія пасведчанні. "Толькі ў Гомельскай вобласці пракурорамі выяўлены 215 асоб, якія пры наяўнасці псіхічных захворванняў і іншых проціпаказанняў мелі права на кіраванне транспартнымі сродкамі. А кожны з іх - гэта патэнцыяльная пагроза жыццю і здароўю людзей на дарозе, - падкрэсліў Андрэй Швед. - Праблема бяспекі дарожнага руху - гэта не толькі адказнасць ДАІ, але і органаў мясцовай улады".

Размова на ўзроўні Кіраўніка дзяржавы прадаўжалася каля трох гадзін, на працягу якіх падрабязна і сістэмна абмяркоўвалася работа сілавога блока краіны.

"Кіраўнік дзяржавы даў дакладныя даручэнні, у тым ліку аб узмацненні каардынуючай ролі пракуратуры. Як сказаў кіраўнік дзяржавы, роля пракуратуры павінна быць значна ўзмоцнена, у тым ліку і па правядзенні аналітыкі і ўнясенні аператыўных прапаноў па выкараненні тых ці іншых негатыўных наступстваў", - расказаў пасля мерапрыемства Андрэй Швед.

У гэтай рабоце органы пракуратуры будуць цесна ўзаемадзейнічаць з Дзяржсакратарыятам Савета Бяспекі і Вярхоўным Судом, каб займацца аналітычнай работай па дзейнасці сілавога блока, выяўляць тэндэнцыі і выпрацоўваць меры рэагавання на іх, у тым ліку выносіць свае прапановы на ўзровень Прэзідэнта.

Па кожным напрамку работы сілавых структур былі зроблены высновы і дадзены адпаведныя даручэнні. Напрыклад, у тым, што датычыцца арганізацыі бяспекі на дарогах, Генеральная пракуратура і Дзяржсакратарыят Савета Бяспекі будуць разам трымаць гэта пытанне на кантролі, каб узмацніць папераджальныя меры ў дачыненні да тых, хто парушае законы і правілы дарожнага руху. Галоўны пасыл парушальнікам - каб непанадна было. Размова ішла таксама аб узмацненні работы па процідзеянні экстрэмізму і тэрарызму. І ў гэтай сферы неабходна больш узаемадзейнічаць з грамадствам, людзьмі і органамі ўлады на месцах.