Інтэрв'ю міжнароднаму інфармацыйнаму агенцтву Associated Press

Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка 5 мая даў інтэрв'ю аднаму з буйнейшых міжнародных інфармацыйных агенцтваў - Associated Press. 

У якасці інтэрв'юера выступіў віцэ-прэзідэнт АР Іан Філіпс. Размова доўжылася амаль паўтары гадзіны. Былі зададзены пытанні аб раптоўнай праверцы Узброеных Сіл Беларусі, ваеннай спецаперацыі Расіі ва Украіне і пазіцыі Беларусі па розных аспектах гэтай тэмы, магчымасці ўрэгулявання канфлікту дыпламатычным шляхам. У тым ліку прагучалі адказы на пытанні, ці магчыма прымяненне ядзернай зброі і дзе праходзяць чырвоныя лініі.

Аляксандр Лукашэнка таксама расказаў пра свае адносіны з Прэзідэнтам Расіі Уладзімірам Пуціным і выказаў меркаванне пра Прэзідэнта Украіны Уладзіміра Зяленскага.  У час інтэрв'ю ўзнімаліся і тэмы заходніх санкцый, іх уплыву на эканоміку Беларусі, а таксама аб сітуацыі ўнутры краіны, уключаючы дзейнасць "незалежных" прафсаюзаў і прэсы.

У першую чаргу журналіст адзначыў, што 4 мая ва Узброеных Сілах Беларусі пачалася раптоўная праверка сіл рэагавання. Ён пацікавіўся ў Кіраўніка дзяржавы, ці звязана гэта з падзеямі ва Украіне.

"Я не ведаю, чаму вы вылучылі менавіта гэты аспект. Можа, таму што гэта апошнія дзеянні нашых Узброеных Сіл, - адказаў Аляксандр Лукашэнка. - Гэта не столькі звязана са спецыяльнай аперацыяй ва Украіне, колькі з дзеяннямі вашых узброеных сіл, блока НАТА (асабліва ў Польшчы і Прыбалтыцы) і нагнятаннем абстаноўкі вакол Беларусі. Апошнім часам абстаноўка нагнятаецца яшчэ мацней. І, зразумела, Узброеныя Сілы - гавару вам адкрытым тэкстам - вымушаны на гэта рэагаваць".

Пры гэтым Прэзідэнт звярнуў увагу, што раней НАТА пачало вучэнні ў Польшчы і Прыбалтыцы. Але аб сваіх манеўрах альянс вырашыў не інфармаваць. "У нас дастаткова магчымасцей аб гэтым даведацца. Мы і даведаліся аб вашых вучэннях паблізу нашых граніц. Мы бачылі, што ў тым ліку Злучаныя Штаты Амерыкі, Вялікабрытанія і наогул краіны блока НАТА перакідваюць войскі да нашай граніцы. Іх было некалькі гадоў таму 3 тысячы, цяпер - 32 тысячы, - заявіў Кіраўнік дзяржавы. - Таму мы не можам не рэагаваць".

Аляксандр Лукашэнка таксама адзначыў, што, улічваючы тое, што адбываецца ва Украіне, беларуская армія праводзіць спецыяльныя мерапрыемствы на поўдні краіны. "Для таго, каб прыкрыць нашу паўднёвую граніцу ад розных непаразуменняў. Я думаю, што нам усё ж такі ўдасца не толькі на поўдні, але і на захадзе Беларусі пазбегнуць усякіх непаразуменняў", - дадаў ён.

"Мы нікому не пагражаем і пагражаць не збіраемся. І не будзем гэта рабіць. Больш таго, ды і пагражаць мы не можам: мы ведаем, хто нам процістаіць. Таму развязваць нейкі канфлікт, нейкую вайнушку на Захадзе абсалютна не ў інтарэсах беларускай дзяржавы. Таму няхай Захад спіць спакойна", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт чарговы раз падкрэсліў, што Беларусь не збіраецца прымаць удзел у расійскай ваеннай спецыяльнай аперацыі ва Украіне. "Таму што ў гэтым няма ніякай неабходнасці", - растлумачыў Аляксандр Лукашэнка.

Паводле слоў Прэзідэнта, усё, што Беларусь магла і можа прапанаваць Расіі, у яе ёсць. "Таму няма ніякай неабходнасці прымаць удзел у гэтай спецаперацыі", - падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы.

Аляксандр Лукашэнка заявіў, што Расія і Украіна яшчэ да канфлікту маглі дамовіцца па ўсіх пытаннях, але пачаліся правакацыі з украінскага боку.

"Я вельмі шкадую наконт таго, што адбываецца на Украіне. Але гэта пытанне не да мяне. Пытанне да кіраўніцтва Украіны і перш за ўсё да Прэзідэнта", - адзначыў Кіраўнік дзяржавы.

Ён звярнуў увагу, што на Захадзе не прынята гаварыць аб першапрычынах расійскай спецаперацыі на Данбасе і аб тым, што папярэднічала гэтым падзеям. "Я не разумею, навошта ўкраінцам было правакаваць Расію. Яны ішлі да таго, што можна было дамовіцца па ўсіх пытаннях. Я гавару гэта як чалавек дасведчаны. Я быў пастаянна ў гэтым працэсе. Я ў тэме глыбей, чым хто-небудзь іншы. І я бачыў, што можна было дамовіцца, - сказаў Прэзідэнт. - Пачынаючы ад асабістых зняваг кіраўніцтва Расіі і да розных эканамічных правакацый, націску і здзекаў з рускіх людзей ва Украіне - я гэта ўсё бачыў. Я толькі не разумею, навошта гэта трэба было Украіне. Такім чынам Украіна правакавала Расійскую Федэрацыю. Што хацела, тое і атрымала".

Пры гэтым Аляксандр Лукашэнка заўважыў, што да канфлікту Украіну падштурхоўвалі і Злучаныя Штаты Амерыкі, паколькі з пункту гледжання геапалітыкі ім было выгадна такое развіццё падзей.

"Мы цяпер гэта бачым: Злучаныя Штаты Амерыкі хочуць скарыстацца момантам - прыцягнуўшы да сябе саюзнікаў, утапіць Расію ў вайне на Украіне. Гэта іх мэта: трэба разабрацца з Расіяй, потым з Кітаем", - падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы.

Прэзідэнт падкрэсліў, што беларусы не прымаюць войнаў. Бо ў гады ВАВ краіна страціла кожнага трэцяга жыхара, пацярпеў кожны метр тэрыторыі рэспублікі. "Як жа мы можам садзейнічаць вайне? Але вы павінны разумець: мы саюзнікі, самыя блізкія саюзнікі з Расійскай Федэрацыяй. У нас вельмі цесны ваенна-палітычны саюз. Мы гэта ні ад каго не скрывалі. У нас фактычна адзіная армія", - дадаў Кіраўнік дзяржавы.

Аляксандр Лукашэнка нагадаў, што ў пачатку года Беларусь і Расія праводзілі сумесныя вучэнні. Гэтыя манеўры не скрываліся ад партнёраў. Пасля заканчэння вучэнняў частка расійскіх войскаў, якая засталася на беларускай тэрыторыі, была прыцягнута да спецыяльнай аперацыі на Данбасе. Але ўсё пачалося з правакацыі з боку Украіны, заявіў Прэзідэнт. Ён нагадаў, што каля беларускай граніцы былі размешчаны тактычныя ракетныя комплексы "Кропка-У". Давялося прымаць рашучыя меры, каб пазбегнуць удару па Беларусі.

"Наша шчасце, што там яшчэ заставаліся пасля вучэнняў войскі. Расіяне гэта прасачылі і дапамаглі нам паразіць гэтыя чатыры пазіцыі. І частка войскаў сапраўды з Беларусі пашла ва Украіну. Я павінен быў зрабіць інакш? Думаю, што не. Апошнія падзеі вам не дазваляюць мяне ў нечым папракаць. Таму што Злучаныя Штаты Амерыкі і Захад замест таго, каб закончыць вайну ва Украіне, дастойна цяпер закончыць, наадварот, нагнятаюць сітуацыю, пастаўляючы ўзбраенне і гэтак далей. Смею вас запэўніць, што Расія занадта лёгка ваюе ва Украіне. Гэта яшчэ толькі пачатак. І трэба ў пачатку гэта скончыць. Не трэба нагнятаць абстаноўку. І не трэба нас папракаць у тым, што мы на баку Расіі", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

Кіраўнік дзяржавы заўважыў, што Беларусь заўсёды рабіла ўсё для таго, каб ва Украіне быў мір. Але суседняя краіна адказала адваротным: там напярэдадні апошніх прэзідэнцкіх выбараў у Беларусі ажыццяўлялася падрыхтоўка баевікоў. Затым радыкалы разам са зброяй перакідваліся ў Беларусь. "Не адзін чалавек затрыманы", - заўважыў Прэзідэнт.

У далейшым украінцы нават раней за амерыканцаў і еўрапейцаў пачалі ўводзіць санкцыі супраць Беларусі. "Навошта? Гэта была фактычна другая краіна, з якой мы гандлявалі. На першым месцы Расія, другая Украіна, - растлумачыў Аляксандр Лукашэнка. - І шмат-шмат такіх фактаў да канфлікту з Расіяй. Пытанне: навошта абвастралі адносіны з Беларуссю і правакавалі Расію. Што хацелі, тое і атрымалі".

Але Беларусь рабіла і робіць усё, каб вайны паміж Украінай і Расіяй не было. "Мы катэгарычна не прымаем ніякай вайны. Мы рабілі і робім цяпер усё для таго, каб гэтай вайны не было, - сказаў Кіраўнік дзяржавы. - Для нас дрэнна, што ваююць фактычна дзве суседнія краіны. Вельмі блізкія для нас".

Прэзідэнт адзначыў, што менавіта дзякуючы беларускаму боку былі пачаты перагаворы паміж Украінай і Расіяй. "Я ведаю пазіцыю Расіі. Ведаю, што прапануе Расія Украіне. Але чаму Украіна, на тэрыторыі якой ідзе фактычна вайна, ваенныя дзеянні, гінуць людзі, не зацікаўлена ў гэтых перагаворах, яшчэ адно пытанне. Але адказ на гэта пытанне можна знайсці ў Вашынгтоне", - намякнуў беларускі лідар.

У час інтэрв'ю амерыканскі журналіст заявіў аб "зверствах Расіі ва Украіне", прывёўшы ў якасці прыкладу падзеі ў Бучы і Марыупалі, і спытаў у Прэзідэнта, не мог бы ён перадаць свайму расійскаму калегу, што "гэта пара спыніць".

"Я абяцаю перадаць вашы словы Прэзідэнту Расіі. Мы ў бліжэйшы час сустрэнемся з ім. Абяцаю. Але я хачу да вас, да Захаду перш за ўсё, звярнуць такія ж словы: перастаньце хлусіць. Вы дарэмна прыводзіце прыклад Бучы. Тое, што адбывалася ў Бучы (я не ведаю, наколькі вы паглыблены ў гэта), - мы ведаем, хто арганізаваў гэту паказуху. Там у асноўным былі англічане, якія на аўтамабілях (па-мойму, чатыры аўтамабілі мы бачылі, перадалі расіянам нумары) прыбылі са Львова, ажыццяўлялі здымку ў Бучы і потым укідвалі ў інфармацыйную прастору", - заявіў Аляксандр Лукашэнка.

Кіраўнік дзяржавы адзначыў, што яму не ўпершыню сутыкацца з такімі правакацыямі, асабліва пасля падзей 2020 года. "Ведаю, як гэта робіцца. Таму не трэба гаварыць пра Бучу", - дадаў ён.

"Што датычыцца Марыупаля. Антоніу Гутэрыш, Генсакратар ААН, нядаўна быў ва Украіне і паставіў перад Пуціным шэраг пытанняў. Пуцін згадзіўся адкрыць калідоры, вывесці грамадзянскіх і да таго падобнае. Чаму не выводзяць? Таму Марыупаль таксама не зусім падыходзячы прыклад у кантэксце нашых разважанняў. Тут усё вырашаецца і ўсё залежыць ад улад Украіны", - падкрэсліў Прэзідэнт.

Пры гэтым Аляксандр Лукашэнка заўважыў, што можна колькі хочаце папракаць Расію, але ж вайна ідзе не на яе тэрыторыі. "Вайна на тэрыторыі Украіны. І кіраўніцтва краіны павінна быць перш за ўсё зацікаўлена ў тым, каб не гінулі мірныя жыхары. І для гэтага трэба рабіць усё", - сказаў ён.

Кіраўнік дзяржавы раскрытыкаваў палітыку сродкаў масавай інфармацыі, кантралюемых Захадам і ЗША, за тое, што яны не дапускаюць альтэрнатыўнага пункту гледжання.

Беларускі лідар канстатаваў, што цяпер ідзе гібрыдная вайна з выкарыстаннем сродкаў масавай інфармацыі, у ход ідзе таксама і дэзынфармацыя. "Цяпер такая вайна - гібрыдная. Яна пачынаецца са сродкаў масавай інфармацыі і прадаўжаецца. Сродкі масавай інфармацыі сёння - гэта вельмі моцная зброя. Яны суправаджаюць ваенныя дзеянні", - сказаў ён.

"Але як зразумець тое, што ў інтэрнэце, іншых класічных сродках масавай інфармацыі вы наогул закрылі іншы пункт гледжання? - задаў рытарычнае пытанне Прэзідэнт. - Вы паслухайце іншы бок, пункт гледжання Расіі. Чаму вы блакіруеце расійскіх журналістаў усюды? Чаму ім рот закрываеце?"

"На вашы пляцоўкі, якія кантралююцца Захадам і ЗША (рэсурс велізарны, значна большы, чым у нас, у расіян), вы наогул не дапускаеце іншы пункт гледжання. І не дай бог, калі мы вас нечым зачапілі і гэты пункт гледжання па вялікім рахунку не сходзіцца з вашым, вы імгненна блакіруеце акаўнты, сайты і гэтак далей", - звярнуў увагу Аляксандр Лукашэнка.

Аднабаковая падача інфармацыі ў заходніх медыя прысутнічае і пры асвятленні падзей ва Украіне, упэўнены беларускі лідар. У прыватнасці, гэта датычыцца таго, што адбылося ў горадзе Буча. "Мы вельмі добра ведаем, што адбывалася ў Бучы. Паверце, што я лепш за вас ведаю, што там адбывалася. Я вам прапанаваў паслухаць тое, што я ведаю, сваю версію. Яна заснавана на канкрэтных фактах. Калі вы ў гэта не верыце - гасподзь з вамі. Я ж не магу вас прымусіць верыць", - сказаў Кіраўнік дзяржавы.

"Чаму вы баіцеся іншага пункту гледжання? Няхай ён будзе ў вашых СМІ", - дадаў Прэзідэнт. У той жа час ён заўважыў, што прыезд групы агенцтва Associated Press на інтэрв'ю з кіраўніком беларускай дзяржавы "робіць ім гонар".

Адказваючы на пытанне журналіста аб тым, наколькі сумленныя і адкрытыя адносіны лідараў дзвюх краін, Аляксандр Лукашэнка сказаў: "Я сумняваюся, што ва Уладзіміра Пуціна ёсць больш цесныя, адкрытыя і дружалюбныя адносіны з кім-небудзь з сусветных лідараў, чым з Прэзідэнтам Беларусі".

Характарызуючы стыль адносін з расійскім лідарам, Аляксандр Лукашэнка заўважыў, што аб усім гаворыць Уладзіміру Пуціну адкрыта, у лоб, як старэйшаму брату. Зразумела, не дапускаючы пры гэтым нахабнасці або хамства: "У нас вельмі дастойныя, сумленныя і адкрытыя адносіны, асабліва цяпер".

"У нас добрыя з ім адносіны, самыя лепшыя адносіны, якія толькі могуць быць паміж кіраўнікамі незалежных дзяржаў", - падкрэсліў беларускі лідар.

Прэзідэнт нагадаў і аб падзеях 2020 года ў Беларусі: "Дзякуй богу, мы справіліся. Калі я яго папрасіў падтрымаць мяне ў выпадку неабходнасці, ніякіх нават пытанняў не было".

Ён звярнуў увагу, што з расійскім калегам няма закрытых тэм, у час сустрэч яны могуць абмяркоўваць пытанні як асабістага, так і глабальнага характару.

"Мы гаворым пра Украіну, я яму адкрыта кажу, як я гэта бачу. Але я вам павінен шчыра сказаць, што я не дапускаю нахабнасці, па-народнаму кажучы. Нахабнасці тут быць не павінна. Што я павучаць буду яго? Ён вопытны палітык, яго не трэба павучаць", - заўважыў Кіраўнік дзяржавы.

Разам з тым бываюць сітуацыі, калі лідары спрачаюцца. "У нас былі прычыны для спрэчкі, і яны не зняты да гэтага часу. Мы аб гэтым гаворым. Я нават часам прыводжу яму прыклад. Кажу: вось, паглядзі, як амерыканцы і еўрапейцы падтрымліваюць Украіну і як яны адзін аднаго падтрымліваюць, ствараючы роўныя ўмовы для ўсіх краін. Літва, Латвія - яны ўжо надакучылі немцам і амерыканцам, тым не менш яны цярпліва падтрымліваюць так, як дамовіліся", - звярнуў увагу Аляксандр Лукашэнка.

Што датычыцца Саюзнай дзяржавы Беларусі і Расіі, то тут, паводле яго слоў, да гэтага часу не створаны роўныя ўмовы для людзей і суб'ектаў гаспадарання, нават нягледзячы на агульнае процідзеянне заходняму санкцыйнаму націску. "Мы гэта адкрыта абмяркоўваем. Пакрыху рухаемся ў гэтым напрамку, - сказаў Прэзідэнт. - Калі мы будуем саюз, замахнуліся на будаўніцтва Саюзнай дзяржавы, роўныя ўмовы павінны быць для людзей, прадпрыемстваў, кампаній, бізнесу? Павінны быць. Пакуль гэтага няма. Гэта галоўная перашкода. Гэта звязана было з цэнамі на газ, на энергарэсурсы, доступам на рынак Расійскай Федэрацыі, вы памятаеце. Вядома, мы вельмі жорстка абмяркоўвалі гэтыя праблемы".

Паводле слоў беларускага лідара, у іх з Уладзімірам Пуціным розны стыль паводзін на палітычнай арэне, паколькі Прэзідэнт Расіі стрыманы, закрыты на публіцы чалавек, а для Аляксандра Лукашэнкі ўласціва вялікая эмацыянальнасць, адкрытасць. "Таму не здзіўляйцеся, што мы спрачаліся, - звярнуў увагу Прэзідэнт. - Але мы ніколі па галоўным пытанні не мелі разыходжанняў. А галоўнае пытанне - гэта абарона і бяспека нашых дзяржаў".

Прэзідэнт нагадаў, што ў 2014 годзе ў Мінску былі дасягнуты дамоўленасці аб урэгуляванні крызісу ва Украіне. Але яны ні папярэднім прэзідэнтам Украіны Пятром Парашэнкам, ні цяперашнім Уладзімірам Зяленскім так і не былі рэалізаваны. "Калі б тады Украіна пайшла на выкананне дагавора, сёння яна існавала б у межах савецкага часу. Ніякай вайны не было б. Ужо трэція выбары правялі б на Данбасе. Прабачце мне за адкрытасць, правялі б украінцы так, як ім патрэбна. Вырашаць вялікія праблемы трэба step by step, спакойна, крок за крокам", - адзначыў Кіраўнік дзяржавы.

"Я бачу, што Украіна была не настроена крок за крокам вырашаць праблемы, што і прывяло да вайны. Таму калі вы гаворыце аб нейкіх зверствах ва Украіне, адрасуйце гэта перш за ўсё палякам, напрыклад, Злучаным Штатам Амерыкі, Вялікабрытаніі: калі вы, ЗША і Вялікабрытанія, зацікаўлены ў тым, каб вайна ва Украіне спынілася, гэта можна зрабіць на працягу тыдня. Нават раней. Але вы ў гэтым не зацікаўлены", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

Кіраўнік дзяржавы выказаў перакананне, што канфлікт паміж Расіяй і Украінай трэба спыніць, пакуль ёсць такая магчымасць і ён не перайшоў на якасна новы ўзровень. "Пытанне ў тым, каб сёння або заўтра спыніць вайну. Сёння гэта магчыма. Таму што эскалацыя не перайшла на якасна новы ўзровень, Расія не прымяніла яшчэ больш сур'ёзнай зброі. А яна ў яе ёсць. Я не аб ядзернай зброі. Расія мае вялікі арсенал", - звярнуў увагу беларускі лідар. 

"Нельга, каб гэты канфлікт перайшоў на больш высокі ўзровень. Таму што ніякае НАТА, ніякія амерыканцы за тысячы кіламетраў ніякай старызнай і нават сучаснай зброяй не дапамогуць Украіне. Не таму, што ўкраінцы не могуць... Яны проста не будуць абучаны ваяваць гэтай зброяй", - сказаў Аляксандр Лукашэнка. Ён дадаў, што мае даныя аб тым, колькі зброі, вырабленай у ЗША і краінах Захаду, захопліваюць у ходзе ваеннай аперацыі расіяне.

"Поспеху ва ўкраінцаў не будзе, і амерыканцы гэта разумеюць лепш, чым хто. Расіі пры ўсіх складанасцях, цяжкасцях наканавана перамагчы. Таму трэба спыніцца і дамовіцца. Гэта цяпер можна, пакуль канфлікт не перайшоў на якасна новую стадыю", - падкрэсліў Кіраўнік беларускай дзяржавы.

Гаворачы аб паведамленнях пра жорсткасць з аднаго ці другога боку ў ходзе канфлікту, Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што ў гэтай сітуацыі ён не асуджае ні ўкраінцаў, ні расіян: "Таму што ідзе вайна. Калі забіваюць твайго напарніка, сяржанта, радавога, няхай ён амерыканец або яшчэ нехта, вы ведаеце рэакцыю таго, хто застаўся жывы".

Прэзідэнт звярнуў увагу, што добра праінфармаваны аб тым, што адбываецца ва Украіне і ведае аб гэтым не толькі з размоў са сваім расійскім калегам Уладзімірам Пуціным: "Я часам бачу больш, чым ён, таму што вайна ідзе за агароджай у мяне". У прыватнасці, Кіраўнік беларускай дзяржавы валодае інфармацыяй аб абстаноўцы ва ўкраінскіх рэгіёнах, якія мяжуюць з Польшчай, Венгрыяй, Славакіяй. 

Аляксандр Лукашэнка ўпэўнены, што цяпер самае галоўнае - спыніць баявыя дзеянні, каб перасталі гінуць людзі з абодвух бакоў. "Пытанне не ў тым, хто мае рацыю, хто вінаваты. Трэба вайну спыніць. Потым мы разбяромся, хто мае рацыю, хто вінаваты, - падкрэсліў ён. - Трэба спыніць гібель людзей. І гэта сёння ў руках нават не Зяленскага - гэта ў руках перш за ўсё Вашынгтона і Лондана. Еўропе гэта вайна не патрэбна".

Прэзідэнт Беларусі падкрэсліў важнасць як мага хутчэй спыніць канфлікт ва Украіне, а потым ужо абмяркоўваць пазіцыі бакоў.

"Заяўляю цяпер непасрэдна вам: гэты канфлікт трэба спыніць, ён нікому не патрэбны. Гінуць людзі. Трэба спыніць. Ведаю пазіцыю Расіі 100 працэнтаў. Ведаю пазіцыю Захаду. Інтарэсы ўжо тут сутыкнуліся, і вы гэта не адмаўляеце нават", - адзначыў беларускі лідар.

Аляксандр Лукашэнка акцэнтаваў увагу на важнасці ў першую чаргу спыніць канфлікт. "Хацелася б, каб Захад пачуў. Дрэнны Пуцін, добры Пуцін, Расія правільна, няправільна зрабіла... Паўтараю: не цяпер трэба абмяркоўваць гэта пытанне! Цяпер трэба спыніць вайну! Потым разбяромся. Зрабіце гэты крок насустрач "дрэннаму" Пуціну, зрабіце гэты крок. Вайна нікому не патрэбна. Гэта дрэнна, яе трэба спыніць. Я гэта кажу пастаянна ў нас у Беларусі. Калі б я ўвязаўся ў вайну, мне тут было б вельмі складана. Нашы людзі не прымаюць вайну, не прымаю ў тым ліку і я. Гэтай вайны не хачу", - заявіў Кіраўнік дзяржавы.

Ён падкрэсліў, што канфлікт ва Украіне, калі не спыніць яго, можа перайсці на якасна іншы ўзровень: "Цяпер такі момант, калі гэты канфлікт пяройдзе на якасна новы ўзровень, і яго ўжо будзе спыніць складана. І не дай бог, мы дойдзем да ядзернага канфлікту. Гэта будзе ўсё! Таму давайце яе спынім".

Адказваючы на пытанне, ці падтрымае Беларусь тэрытарыяльнае прэтэндаванне Расіі на ўсходнія землі Украіны, кіраўнік дзяржавы сказаў: "Сёння ўжо і не Расія, і не Украіна будуць вырашаць (пытанне аб статусе гэтых тэрыторый. - Заўвага), а тыя людзі, якія там жывуць. Я вельмі сумняваюся, што яны захочуць вярнуцца ва Украіну. Яны вельмі баяцца, разумеючы, што з імі будзе, як з імі разбяруцца".

"Усход Украіны - Данбас, Луганск - можна толькі сілай упхнуць у склад Украіны цяпер", - перакананы беларускі лідар. На яго думку, з 2015 года была прапушчана магчымасць зацікавіць жыхароў гэтых рэгіёнаў знаходзіцца ў складзе Украіны. А цяпер спатрэбіцца працяглы перыяд, каб пераканаць іх у адваротным.

"Там сёння незалежныя дзяржавы. Яны абвясцілі сябе. Праводзь любы рэферэндум - людзі пацвердзяць сваю незалежнасць - Луганская і Данецкая рэспублікі. З гэтым трэба пакуль згадзіцца. Не трэба іх упіхваць цяпер у склад Украіны. Гэта бесперспектыўна. Гэта будзе толькі садзейнічаць не спыненню канфлікту, а нагнятанню, эскалацыі", - лічыць Аляксандр Лукашэнка.

Паводле яго слоў, нядаўна гэта тэма абмяркоўвалася ў размове з Прэзідэнтам Расіі Уладзімірам Пуціным, які падрабязна расказаў аб адпаведных прапановах, перададзеных украінскаму кіраўніцтву. "Адказу няма. Дык як украінскае кіраўніцтва хоча спыніць вайну дыпламатычным шляхам? Значыць, не хоча", - заўважыў беларускі лідар.

Кіраўнік дзяржавы, разважаючы аб тым, ці ёсць з боку ўкраінскага кіраўніцтва жаданне дыпламатычным шляхам спыніць баявыя дзеянні ў краіне, сказаў: "Магчыма, кіраўніцтва Украіны і хоча, але не можа. Не можа па адной прычыне: таму што сёння не Зяленскі кіруе Украінай (няхай ён на мяне не крыўдзіцца, гэта мой пункт гледжання). Вы там кіруеце (маюцца на ўвазе прадстаўнікі краін Захаду, да якіх належыць і інтэрв'юер. - Заўвага)".

"Калі толькі Джо Байдэн скажа: "Усё, мужыкі, паваявалі, па-руску кажучы, морду адзін аднаму набілі - давайце спыняйце. Вайна нікому не патрэбна, яна нявыгадная", - на працягу тыдня ўсё спыніцца", - сказаў Прэзідэнт.

Аляксандр Лукашэнка лічыць, што для Расіі далучэнне Луганска і Данецка стала б вялікай дадатковай нагрузкай: "У Расіі тэрыторыі і так хапае. Але Расія не можа сабе дазволіць, каб у яе пад бокам, як у нас кажуць, дубасілі, крыўдзілі, зневажалі рускага чалавека". Паводле яго слоў, ЗША прытрымліваюцца аналагічнай палітыкі ў адносінах да абароны сваіх грамадзян. "Я ведаю палітыку ЗША і яе ў гэтым плане падтрымліваю: калі толькі вашага грамадзяніна, амерыканца, недзе пакрыўдзяць, вы кідаеце ўсю моц дзяржавы, каб яго абараніць. Чаму вы пазбаўляеце гэтага права Расію?" - заявіў ён.

Кіраўнік дзяржавы крытычна выказаўся аб прынятым ва Украіне рашэнні на заканадаўчым узроўні забараніць рускую мову. "Што дрэннага, калі б украінцы размаўлялі на рускай мове?" - сказаў ён.

На яго думку, для больш шырокага распаўсюджвання ўкраінскай мовы трэба было заахвочваць насельніцтва, каб людзі былі зацікаўлены ў яе вывучэнні.

"Уладзімір Зяленскі не мог размаўляць на ўкраінскай мове, калі стаў Прэзідэнтам. Ён паставіў перад сабой мэту - асвоіць украінскую мову не горш, чым рускую. Ён гэтай мэты дасягнуў, - прывёў прыклад беларускі лідар. - Чаму іншым украінцам не даць такое права? Не, пачалі ламаць праз калена".

Беларусь, як нагадаў Прэзідэнт, таксама перажывала часы, калі вырашалася моўнае пытанне. Але ў выніку ў краіне і беларуская, і руская мовы з'яўляюцца дзяржаўнымі. "Мы з вамі размаўляем, я размаўляю па-руску, - сказаў Аляксандр Лукашэнка, дадаўшы, што мог бы гэтак жа размаўляць і на беларускай мове. - Я нікога не прымушаю гаварыць менавіта на гэтай мове".

"У нас сёння ўжо і англійскую мову ведаюць не горш, чым беларускую. І мы не насаджалі гэта. У выніку неабходнасці (людзі вывучаюць англійскую мову. - Заўвага). Міжнародная мова, яе трэба ведаць. Цяперашняе пакаленне (і мае дзеці) не жылі ніколі за мяжой, ні ў Амерыцы, ні ў Англіі, а свабодна размаўляюць на англійскай мове. У школе, у ВНУ асвоілі яе. Малодшы (сын Кіраўніка дзяржавы. - Заўвага) наогул вучыцца на англійскай мове, як і на рускай і беларускай. Чаму нельга было такую талерантнасць пашыраць ва Украіне?" - звярнуў увагу Прэзідэнт.

Аляксандр Лукашэнка ў інтэрв'ю прывёў факты двайных стандартаў у ацэнках Захаду. Ён, у прыватнасці, прыгадаў аб трагічных падзеях у Адэсе ў 2014 годзе: "Навошта ў Адэсе спалілі людзей, якія думалі інакш? Прытым яны ж адкрыта гаварылі: "Мы спалілі сепаратыстаў". Аднак адказам заходніх краін на гэтыя дзеянні была цішыня".

Розныя абвінавачанні з боку Захаду гучалі ў адрас самога Аляксандра Лукашэнкі ў час прэзідэнцкай кампаніі 2020 года. Аднак абвінавачванняў супраць сваіх палітыкаў там чамусьці не выстаўляюць. Гэта датычыцца, напрыклад, пратэстаў у Францыі пасля апавяшчэння папярэдніх вынікаў выбараў Прэзідэнта, калі паліцэйскія застрэлілі двух чалавек.

"У вас застрэлілі ў Капітоліі людзей, жанчыну, якая ваявала за ЗША (размова пра падзеі 6 студзеня 2021 года, калі афіцэр паліцыі застрэліў ветэрана ВПС ЗША Эшлі Бэбіт. - Заўвага), - прывёў яшчэ адзін прыклад Кіраўнік дзяржавы. - Чаму цішыня? Не вельмі справядліва атрымліваецца".

Прэзідэнт таксама звярнуўся да падзей у Іраку, Афганістане, Лівіі, Сірыі. Ён расказаў, што быў знаёмы з Садамам Хусэйнам і той прасіў беларускага лідара перадаць праз пасольства, што ён не хоча ваяваць з Амерыкай і гатовы дагаворвацца, у тым ліку па пастаўках нафты. "Ён гатовы быў. Навошта вы яго павесілі? - задаў рытарычнае пытанне Прэзідэнт. - Вазьміце лівійскага, сірыйскага лідараў. А Афганістан нядаўна? Гэта як называецца? Калі ваш самалёт (ваенна-транспартны лайнер ЗША ў аэрапорце Кабула ў жніўні 2021 года пасля прыходу да ўлады талібаў. - Заўвага) узлятае, а людзі з фюзеляжа і шасі падаюць на зямлю. Гэта не зверствы? А вяселле? Ідзе звычайнае вяселле, а амерыканскі беспілотнік наносіць удар, людзі гінуць (размова пра інцыдэнт у Афганістане 1 ліпеня 2022 года, калі авіяцыя ЗША памылкова нанесла ўдар па доме ў сяле Какарак, дзе мясцовыя жыхары адзначалі вяселле, загінулі каля 40 чалавек, больш за 70 былі параненыя. - Заўвага). Ну, папрасілі выбачэння потым, а які сэнс? Гэта як называецца?"

Журналіст пацікавіўся меркаваннем Аляксандра Лукашэнкі наконт гіпатэтычнай магчымасці прымянення ядзернай зброі ў выпадку зацягвання ваенных дзеянняў ва Украіне і ці лічыць ён гэта наогул дапушчальным, ці не з'яўляецца гэта нейкай чырвонай лініяй у такім выпадку.

"Абсалютна лічу, што прымяненне ядзернай зброі недапушчальна, яшчэ і таму, што гэта побач з намі. Не зусім тут, але не за акіянам, як Злучаныя Штаты. Недапушчальна наогул... што наш зямны шар з арбіты можа сарваць і мы паляцім невядома куды. Прымяненне ядзернай зброі недапушчальна", - адназначна падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

Ён таксама прадоўжыў: "Можа Расія ці не можа - гэта вам трэба задаць кіраўніцтву Расіі такое пытанне".

"Але я вам сказаў - Расія асуджана на перамогу. Расія не тое што не прайграе, Расія не можа па азначэнні прайграць або пацярпець паражэнне ў гэтай аперацыі, - прадоўжыў Кіраўнік дзяржавы. - Трэба зыходзіць з гэтага. А якую зброю будзе прымяняць Расія - я магу выказаць свой пункт гледжання, - залежыць не столькі ад Украіны, а ад вас, ад НАТА. Вы ўжо там пераходзіце чырвоную лінію. Я часам задаю пытанне Пуціну: ідуць па чыгунцы пастаўкі ўзбраення, з Польшчы перш за ўсё. Я задаю пытанне: чаму пастаўкі гэтай зброі, якая будзе накіравана супраць рускіх людзей, расіян, якія там ваююць, чаму не спыняюцца? Яны яшчэ асцярожнічаюць. Але ж гэта элементарна, каб спыніць гэтыя пастаўкі".

"Хутчэй за ўсё, ён (Уладзімір Пуцін. - Заўвага) не хоча глабальнага сутыкнення з НАТА", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт заклікаў: "Скарыстайцеся гэтым і зрабіце ўсё, каб гэтага не было".

Кіраўнік дзяржавы разам з гэтым канстатаваў, што блок НАТА ўжо ўцягнуты ва ўкраінскі канфлікт: "Вы гаворыце: вось, блок НАТА не будзе ваяваць, ён не ўцягваецца ў вайну. Вы ўжо ўцягнуты туды, - лічыць Кіраўнік дзяржавы. - Вы папракаеце мяне ў нечым, называючы агрэсарам разам з Пуціным, суагрэсарам, дык вы ўжо даўно там агрэсары".

Разбурэнне Украіны і страта яе цэласнасці недапушчальны, заявіў Кіраўнік дзяржавы.

"Я вам скажу адну думку, якая мяне не пакідае апошнім часам. Вы ведаеце, мне здаецца, ну такая шалёная думка, што калі далей так будзе паводзіць сябе, напрыклад, Польшча, іншыя краіны, то мы, Беларусь, Расія і Украіна, будзем разам ваяваць супраць вас, - адзначыў Аляксандр Лукашэнка. - Таму што ў Польшчы ўжо асобныя дзеячы і палітыкі точаць шашкі і шаблі і бачаць Заходнюю Украіну ў складзе Польшчы. Гэта значыць ужо ў галаве расчляненне Украіны".

"Нават цяперашняе кіраўніцтва Украіны сабе гэтага дазволіць не можа, - прадоўжыў Прэзідэнт Беларусі. - Самі яны, украінцы, процістаяць так званым цяперашнім саюзнікам не змогуць. Таму я не выключаю, што нам, тром славянскім народам, у тым ліку ўкраінцам, давядзецца абараняць цэласнасць Украіны".

"Для мяне разбурэнне Украіны і страта цэласнасці Украіны, незалежнасці непрымальныя. І я буду рабіць усё, каб Украіна засталася ў сваіх граніцах, - заявіў Аляксандр Лукашэнка. - Гэта і Зяленскі бачыць. Таму вось такая незвычайная шалёная думка, што мы будзем разам процістаяць палякам там або яшчэ камусьці... Хто такія палякі? Гэта вы, гэта амерыканцы (размова аб залежнасці палітыкі Польшчы ад ЗША. - Заўвага). З аднаго боку Англія, з іншага боку Польшча, і вы ў ціскі ўзялі Еўрапейскі саюз і так моцна трымаеце, каб яны не варушыліся. Таму час пакажа".

"Гэта будзе эскалацыя вельмі сур'ёзная, таму трэба спыніцца", - заклікаў Кіраўнік дзяржавы.

Уладзімір Пуцін не збіраўся і не збіраецца акупіраваць Украіну, упэўнены Прэзідэнт Беларусі.

"Калі шчыра, я не думаў, што гэты канфлікт зацягнецца. І Уладзімір Пуцін назваў гэта спецыяльнай ваеннай аперацыяй, не аб'яўляў вайны. Таму што перад ім і ваеннымі не стаяла мэта акупіраваць Украіну і паставіць на калені, - адзначыў Кіраўнік дзяржавы. - Я вам скажу больш. Пасля першага канфлікту, памятаеце, пасля Крыма, першае сутыкненне, Луганск, Данецк і гэтак далей, Расія не вельмі была ўцягнута ў гэты канфлікт, але тады нічога. І Пуціну прапаноўвалі, на маіх вачах гэта было, - прайсці да Прыднястроўя, ад Данецка і забраць увесь поўдзень Украіны, адрэзаць ад мора, за што яны цяпер і ваююць. Пуцін сказаў: не, я на гэта не магу згадзіцца. І ў яго было шмат прыхільнікаў, каб не было гэтай эскалацыі. Ён мог гэта зрабіць у 2015 годзе, у 2014 годзе вельмі лёгка. Я быў гэтаму сведка".

"І на гэты раз ён не збіраўся і не збіраецца акупіраваць Украіну, ставіць на калені. Адна з прычын - каб не разарваць Украіну наогул. Каб там на асобных частках ва Украіне не было амерыканцаў, палякаў, румынаў і гэтак далей. Ён гэтага не хоча. Ён хоча бачыць дружалюбную, цэласную Украіну. Я яго поўнасцю падтрымліваю, гэта і мая пазіцыя. Але гэта павінна быць краіна, якая не стварае праблем суседзям. Вось мэта гэтай аперацыі", - выказаў меркаванне Кіраўнік дзяржавы. 

"Таму, калі шчыра, я не думаў, што гэта аперацыя зацягнецца такім чынам, - падкрэсліў Прэзідэнт. - Але я не настолькі паглыблены ў гэту праблему, каб сказаць, у адпаведнасці з планам у іх там ідзе, у расіян, як яны гавораць, ці так, як я гэта адчуваю. Я яшчэ раз падкрэсліваю - я гэта адчуваю так, што аперацыя гэта зацягнулася. Але гэта мой пункт гледжання, зыходзячы з тых фактаў, якія я маю ў сваім распараджэнні. Але я яшчэ раз падкрэсліваю - я ў дэталі не паглыблены, каб адказаць на пытанне, у адпаведнасці з планам яны ідуць ці не".

"Вы мяне папракаеце ў тым, што я агрэсар... Я вам толькі што сказаў: вы большыя агрэсары, чым я, таму што вы ўдзельнічаеце непасрэдна праз ПВК, наёмнікаў, зброю пастаўляеце ва Украіну. Таму вы большыя агрэсары", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт таксама скептычна заўважыў: "Дзіўную вайну я "вяду", Беларусь і я, Прэзідэнт Беларусі, - нашы ваеннаслужачыя не забілі ў гэтай вайне ніводнага ўкраінца і ніводнага расіяніна. І расіяне, і ўкраінцы не забілі ніводнага беларуса. Дзіўная вайна, праўда ж? Таму адумайцеся, у чым вы мы мяне папракаеце?"

Аляксандр Лукашэнка таксама расказаў аб сваім удзеле ў арганізацыі расійска-ўкраінскіх перагавораў, першыя раўнды якіх прайшлі ў Беларусі: "Калі я ініцыяваў гэтыя перагаворы, я пазваніў Зяленскаму. Пуціна пазіцыю я ведаў. І запрасіў, адну, другую, трэцюю кропку ў Беларусі назваў. Зяленскі быў супраць, на трэцюю кропку згадзіўся. Пачалі гэтыя перагаворы - другі раўнд, трэці, потым амерыканцам гэта не спадабалася: ну як, гэта ж дыктатар арганізуе перагаворы. Зяленскаму каманду далі ў Беларусь не ехаць. Гасподзь з вамі, не едзьце. Але нешта перагавораў гэтых не відаць і не чуваць".

"Таму не трэба мяне папракаць, што я недзе ваюю. Калі і ваюю, то гэта такая вайна цікавая, дзе ніхто нікога не забівае. Таму з санкцыямі пара заканчваць. Давайце жыць дружна", - сказаў ён.

Журналіст пацікавіўся меркаваннем беларускага лідара аб Прэзідэнце Украіны Уладзіміры Зяленскім і яго паводзінах у гэтай сітуацыі.

"Ва Уладзіміра Зяленскага сваіх паводзін няма. Таму як я магу ставіцца? Я хацеў бы бачыць, каб ён быў самастойным чалавекам і разумеў, што вайна ідзе ў яго ва Украіне. Не ў Амерыцы, не ў Польшчы, не ў Беларусі, не ў Расіі - у яго, - адзначыў Прэзідэнт. - Ён недурны чалавек, не магу сказаць, што ён не разумее. Але ён не можа па вашай прычыне, аб чым я гаварыў, ну, і ўнутры хапае сіл, якія яму проста не дадуць сёння дыпламатычным чынам усталяваць мір. Гэта мой пункт гледжання, я, можа, памыляюся. Але ўсё больш і больш пераконваюся ў гэтым".

"Паводзіны яго? Ну не ведаю, трэба яму быць Прэзідэнтам. Ужо час пагаліцца, апрануцца нармальна і дэманстраваць украінскаму народу і сусветнай супольнасці, што ў яго кожны дзень лепшы, лепшы і лепшы. З гэтага вобраза трэба выходзіць. Зацягнулася гэта гульня. Але ён кіношнік, ён акцёр, артыст, яму лепш відаць і ён жыве ў пэўнай сітуацыі. Я ў гэтай сітуацыі ў яе так не паглыблены, як ён. Таму не буду яго асуджаць. Але гэта маё меркаванне", - адзначыў Кіраўнік дзяржавы.

Адной з тэм інтэрв'ю таксама стала тэма санкцый Захаду і іх уплыву на Беларусь. "Абсалютна перакананы, не спадзяюся, а перакананы, што мы выстаім. Вядома, санкцыі - гэта не цукар, гэта не цукеркі, гэта не гарбата, прыемнага мала. Але, відаць, такая ваша палітыка", - заўважыў Аляксандр Лукашэнка.

Ён упэўнены, што санкцыі не могуць прыносіць карысці, але яны ўзаемавыгадныя.

"Вы прывыклі душыць беспадстаўна", - заўважыў Аляксандр Лукашэнка, адказваючы на пытанне адносна санкцый, і прывёў прыклад з самалётам Ryanair. 

"Нешта я тэму гэту не чую. Што ж вы не пералічваеце як прэтэнзію да мяне? Таму што гэта быў з вашага боку фэйк. Там спецыялісты ICAO (Міжнароднай арганізацыі грамадзянскай авіяцыі. - Заўвага) разабраліся: няма прычыны нам прад'явіць прэтэнзіі. І цішыня. І хутка ўсё гэта развеецца. Вашы санкцыі незаконныя, асабліва ў адносінах да Беларусі", - упэўнены беларускі лідар.

Паводле слоў Прэзідэнта, заходнія краіны і ЗША прыдумваюць прычыны, каб уводзіць супраць Беларусі ўсё новыя і новыя санкцыі. "Чаму я павінен падтрымаць вас, амерыканцаў, Захад, якія кожны месяц уводзяць усё новыя і новыя санкцыі, незаконныя санкцыі супраць Беларусі? Мы нічым перад вамі не правініліся. Але вы пастаянна на нас націскаеце, на народ націскаеце. За што? Што мы зрабілі такога, каб вы на нас націскалі? Вы ўвесь час прыдумвалі гэта (прычыны для ўвядзення санкцый. - Заўвага)", - падкрэсліў беларускі лідар.

Паводле яго слоў, Расія не дазваляе сабе такіх паводзін у адносінах да Беларусі. Краіны маюць цесныя саюзніцкія сувязі і падтрымліваюць адна адну. "Чаму я павінен праводзіць у адносінах да Пуціна і Расіі іншую палітыку? Пытанне рытарычнае", - канстатаваў Прэзідэнт.

Аляксандр Лукашэнка звярнуў увагу на тое, што санкцыі негатыўна ўплываюць на простых людзей еўрапейскіх краін: "Ну навошта гэта трэба, я не разумею, навошта трэба, каб літоўцы, латышы прыязджалі з бочачкамі, бочкамі і каністрамі і запраўляліся ў нас дызелем і бензінам (у нас танней)? Гэта ненармальна. Каму гэта выгадна? Палітыкам".

Прэзідэнт таксама расказаў, што за два тыдні ўведзенага Беларуссю бязвізавага рэжыму для краін-суседзяў у краіну толькі з Літвы і Латвіі прыехала больш за 19 тыс. чалавек, якія ў тым ліку купляюць беларускія тавары, паліва.

"Каму зрабілі горш? Нават у Амерыцы цяпер не так проста... Мы выжывем. Усё, што мы вырабляем, сёння на міжнародных рынках запатрабавана, а значыць так ці інакш будзе рэалізавана, у большасці сваёй у Расіі", - прадоўжыў Кіраўнік дзяржавы.

Прэзідэнту было зададзена пытанне, як Беларусь ва ўмовах санкцый спраўляецца з эканамічнымі праблемамі і ці разлічвае на падтрымку Расіі.

"Па вялікім рахунку, за выключэннем дзвюх-трох груп тавараў, нам не патрэбна ніякая падтрымка з боку Расіі, хоць яна нас падтрымлівае ва ўсім, у чым бы мы яе ні папрасілі. І па крэдытаванні, і ў таварах, і грашыма", - адзначыў Кіраўнік дзяржавы.

Прэзідэнт растлумачыў, чаму не патрэбна падтрымка: "Таму што ўсё, што ў Беларусі вырабляем сёння, працэнтаў на 85 у гэтым мае патрэбу Расія. Мы спакойна гандлюем за расійскія рублі, прадаём свой тавар туды, атрымліваем расійскія рублі і за расійскія рублі (мы дамовіліся) купляем газ і нафту. Не было б шчасця, ды няшчасце дапамагло. Мы раней куплялі энерганосьбіты ў Расіі за долары. Сёння яны згодны за расійскі рубель. Таму ўявіце - 85 працэнтаў усяго, што мы экспартуем, запатрабавана ў Расіі, часткова нешта ў Кітаі, асабліва прадукты харчавання. У Кітаі шмат трэба прадуктаў харчавання".

"Што датычыцца некаторых таварных груп, вы іх добра ведаеце, мы таксама знаходзім развязкі, - прадоўжыў Аляксандр Лукашэнка. - Знаходзім лагістыку, пастаўляем і гэтак далей. Я ўпэўнены, што ў Еўропе, Амерыцы, ну, дапусцім, нас блакіруюць па пастаўках беларускіх мінеральных угнаенняў. Ну, паслухайце, у Амерыцы яны вельмі сёння запатрабаваны. Цэны папаўзлі не толькі на нафту, газ і мінеральныя ўгнаенні, але і на прадукты харчавання. У Еўропе тым больш. Чаму мы, як дурні, упёрліся лбамі і санкцыямі адзін аднаго пачынаем дубасіць?".

Прэзідэнт таксама прывёў прыклад: "Еўрасаюз забараніў нашым аўтамабілям ехаць у ЕС. Ну, мы забаранілі ім перамяшчацца па тэрыторыі Беларусі. Пачынаем перагружаць гэтыя тавары. Мы што ад гэтага страцілі? Ды нічога. Наша лагістыка, лагістычныя цэнтры, склады атрымліваюць добрыя даходы. За кошт каго? За кошт заходніх пастаўшчыкоў. Навошта гэта трэба? Ці ж Літва, Латвія закрылі парты для нашых грузаў. Бог з імі, мы ў Расію пераарыентуемся і цяпер грузім. У тым ліку і калій пачалі грузіць. З нафтапрадуктамі разабраліся".

Кіраўніку дзяржавы было зададзена пытанне аб рабоце ў Беларусі "незалежных" прафсаюзаў і СМІ. "Чаму вы баіцеся такіх аспектаў грамадзянскай супольнасці?" - пацікавіўся Іан Філіпс.

"Слухайце, чаму вы так баіцеся жанчын, што застрэлілі ў Капітоліі гэту жанчыну (размова пра падзею 6 студзеня 2021 года, калі афіцэр паліцыі застрэліў ветэрана ВПС ЗША Эшлі Бэбіт. - Заўвага)? Рытарычнае пытанне. Я ведаю, што вы не баіцеся. Гэтак жа я нікога тут не баюся. Нікога. Але я нікому не дазволю разбурыць краіну", - падкрэсліў Прэзідэнт.

Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што сітуацыя вакол Беларусі складваецца няпростая: "Вы ведаеце, што нашы заходнія суседзі спяць і бачаць, як у нас кажуць, адсячы паў-Беларусі. Як гэта было да 1939 года. Няпростая сітуацыя. На поўдні, вы толькі што гаварылі, вельмі востры, гарачы канфлікт. Усё няпроста. Я - Прэзідэнт краіны. Я адказваю за цэласнасць і незалежнасць дзяржавы. Я бачу пэўныя пагрозы".

Прэзідэнт нагадаў, як у жніўні 2020 года на грошы Захаду спрабавалі зламаць Беларусь. "Кім і як кіраваўся гэты бліцкрыг, вы таксама бачылі. Associated Press і вы, як вопытны журналіст, бачылі, хто кіраваў праз мэсэнджары, інтэрнэт і гэтак далей. Мы ведаем, чые грошы. І, зразумела, мая рэакцыя. Гэта не незалежнасць, гэта не свабода слова!" - падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы.

"Паверце, гэтыя "незалежныя" прафсаюзы, яны на паперы незалежныя", - дадаў Прэзідэнт.

Аляксандр Лукашэнка таксама адказаў на сцвярджэнне, што ў Беларусі ў зняволенні знаходзіцца шмат журналістаў: "У нас калі людзі ўчыняюць правапарушэнне (як у Амерыцы, толькі ў вас законы больш жорсткія), калі яны парушаюць закон і падпадаюць пад следства, яны ўсе становяцца журналістамі ці ж членамі "незалежных" прафсаюзаў, каб вы іх пачулі і мяне потым папракалі. Не трэба парушаць закон. Для журналістаў, палітыкаў, хто б гэта ні быў, закон адзін. І яго трэба выконваць".

Кіраўнік дзяржавы ўпэўнены, што ў Беларусі свабоды слова і дэмакратыі больш, чым у краінах Захаду.

"Калі вам не падабаецца, вы пазакрывалі. Ні мы, ні расіяне, ніхто не можа іншы пункт гледжання выказаць у вашых "ютубах", "твітарах" і гэтак далей. Забаранілі і ўсё. І разганяеце толькі адну тэму. І прытым фэйкі. Вось ваша свабода слова, - заўважыў беларускі лідар. - У нас журналіст выказвае свой пункт гледжання па Расіі, Захадзе і гэтак далей. Адзінае, што забаронена - разбураць краіну. У вас навучыліся. Вы таксама не дазваляеце нікому разбураць ЗША або ў Англіі, або Германіі і іншых. Што я раблю незвычайнага? Мы - добрыя вучні. Я таксама нядрэнны, прабачце за нясціпласць, я вучуся ў вас. Але ў нас свабоды слова і дэмакратыі, аб якой вы пастаянна гаворыце, значна больш, чым у апоры гэтай дэмакратыі - ЗША і Англіі, Еўрапейскім саюзе".

Аляксандр Лукашэнка заўважыў, што інтэрв'юер адкрыта задае яму нязручныя пытанні і атрымлівае адказы. "Якая ж тут адсутнасць свабоды слова? Я выказваю свой пункт гледжання, вы з нечым не згодны. Вы вельмі карэктна, але тым не менш задаяце мне ўсякія гадкія пытанні. Я гэта нармальна ўспрымаю. Вы гаспадар сёння. Калі я згадзіўся на гэта інтэрв'ю, вы - гаспадар. Я ў вашым распараджэнні. Я абавязаны адказваць на ўсе пытанні, якія вы зададзіце. Калі мне не падабаюцца заходнія журналісты, я мог бы адмовіцца ад гэтага інтэрв'ю. Але калі згадзіўся, зрабі ласку, слухай і адказвай. У прамым эфіры мільёны слухаюць. Які ж тут уціск свабоды слова?" - сказаў Прэзідэнт.

Аляксандр Лукашэнка заклікаў адысці ад штампаў у адносінах да Беларусі і абстаноўкі ў краіне: "Ніхто нікому тут не закрывае рот. Я змагаўся і буду змагацца супраць тых, хто хоча разбурыць краіну. Што тут не так? Гэта мае канстытуцыйныя абавязкі".

"Калі вы ідзяце на чыгунку і спрабуеце пусціць пад адхон эшалон, у якім едуць людзі або небяспечныя грузы вязуць з Еўропы ў Расію і наадварот, я павінен гарантаваць бяспеку. І я забяспечваю усімі існуючымі ў мяне спосабамі. Я так буду рабіць і ў далейшым. Але нікому рот я закрываць не маю намеру. Гаварыце, абмяркоўвайце, разважайце", - адзначыў Прэзідэнт Беларусі.