Інтэрв'ю японскаму тэлеканалу TBS

Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка прадоўжыў серыю інтэрв'ю замежным СМІ. Кіраўнік дзяржавы 17 сакавіка даў інтэрв'ю японскаму тэлеканалу TBS.

У якасці інтэрв'юера выступіў Шыгеноры Канехіра - журналіст, які працуе на тэлеканале TBS з 1977 года і на гэты час з'яўляецца вядучым праграмы Hodo Tokushu ("Спецыяльны рэпартаж").

Размова Кіраўніка дзяржавы з японскім журналістам прадаўжалася амаль паўтары гадзіны. Значная частка інтэрв'ю была прысвечана сітуацыі ў рэгіёне, у прыватнасці падзеям ва Украіне, пытанням ажыццяўлення бяспекі, магчымасцям мірнага ўрэгулявання канфлікту і ролі Беларусі ў гэтых працэсах. Асобна закраналася тэма атамнай энергетыкі, што мае асаблівую актуальнасць для Японіі, якая перажыла аварыю на АЭС Фукусіма-1. Размова таксама ішла аб двухбаковых адносінах Беларусі з гэтай краінай. Акрамя таго, пытанні Прэзідэнту датычыліся яго меркавання аб распадзе Савецкага Саюза, асабістых і прафесійных узаемаадносін Аляксандра Лукашэнкі з лідарамі Расіі і Украіны.

У інтэрв'ю Аляксандр Лукашэнка выказаўся аб сітуацыі ва Украіне, шляхах урэгулявання канфлікту і пазіцыі Беларусі па гэтым пытанні.

"У гэтай сітуацыі ні адзін беларускі салдат ва Украіне не ваюе. Нягледзячы на іх варожую пазіцыю, якую яны занялі ў адносінах да Беларусі, падштурхоўваемыя Захадам (мы перагарнулі гэту старонку), я пазваніў Зяленскаму і прапанаваў неадкладна ўступіць у перагаворы з Расіяй. Літаральна на трэці ці чацвёрты дзень гэтай вайны, - сказаў Кіраўнік дзяржавы. - І ён прыняў гэту прапанову. Мы арганізавалі тут, у Беларусі, тры раўнды перагавораў. І цяпер гэтыя перагаворы ў рэжыме відэаканферэнцыі прадаўжаюцца. Яны ідуць".

"Гэта значыць, мы не нападаем на Украіну, мы не бамбім Украіну. Мы - прыхільнікі перагавораў. Мы хочам, каб гэтыя перагаворы закончыліся вось у гэтай зале (інтэрв'ю праходзіла ў Зялёнай зале Палаца Незалежнасці, дзе ў 2015 годзе праходзілі перагаворы ў нармандскім фармаце і выпрацоўваліся Мінскія пагадненні па ўрэгуляванні канфлікту ва Украіне. - Заўвага). Сімвалічна, што ў гэтай зале. Дагаворы ў Мінску былі падпісаны тады па Украіне", - падкрэсліў беларускі лідар.

"Таму мы прыхільнікі перагавораў. Мы хочам, каб там быў мір. Калі там не будзе міру, то не будзе міру і ў Беларусі з цягам часу. Вось наша пазіцыя", - дадаў Аляксандр Лукашэнка.

Адказваючы на пытанне аб магчымасці ўдзелу Беларусі ў дзеяннях адносна Украіны, Кіраўнік дзяржавы сказаў: "Калі толькі Украіна будзе прадаўжаць эскалацыю ў адносінах да Беларусі, то мы адкажам. Што я маю на ўвазе: яны ў момант канфлікту 23-24 чысла (лютага. - Заўвага) планавалі нанясенне ўдару па тэрыторыі Беларусі. Я аб гэтым гаварыў. З чатырох кропак. Мы гэта прадухілілі. Яны парушаюць нашу дзяржаўную граніцу - лятальнымі апаратамі, верталёт і гэтак далей".

"Больш таго, у апошні тыдзень яны ажыццявілі пуск дзвюх ракет. Як мінімум дзвюх ракет "Кропка-У" па тэрыторыі Беларусі. На шчасце, нам удалося збіць іх. Таму калі яны будуць правакаваць нас пастаянна, мы вымушаны будзем адказваць", - сказаў Кіраўнік дзяржавы.

"Але я практычна перакананы, што нам не давядзецца ваяваць з Украінай. Захаду не ўдасца ўцягнуць нас у гэты канфлікт. У нас дастаткова розуму для таго, каб не ўцягнуцца ў гэты канфлікт, як нас сёння амерыканцы разам са сваімі партнёрамі штурхаюць да гэтага канфлікту", - сказаў Прэзідэнт.

"Я перакананы, што ў бліжэйшы час гэты канфлікт - аперацыя Расіі - скончыцца мірам", - заявіў Кіраўнік дзяржавы.

"Скажу Вам упершыню галоўнае: Расія прапануе Украіне (Пуцін - Зяленскаму), я гэта абсалютна дакладна ведаю, абсалютна прымальны варыянт дагавора. І сёння яшчэ магчыма, каб Украіна з Расіяй дамовіліся і Зяленскі падпісаў з Пуціным гэты дагавор. Калі Зяленскі на гэта не пойдзе, то, паверце, яму давядзецца на працягу невялікага часу падпісаць акт аб капітуляцыі. Расія ў гэтай вайне не прайграе. У гэтым вы 100% перакананы таксама. Чым заканчваецца вайна ў выпадку перамогі аднаго з бакоў, Японія гэта ведае лепш, чым я", - заявіў Кіраўнік дзяржавы.

Аляксандр Лукашэнка назваў умову спынення агню ва Украіне. "Як толькі будзе парафіраваны дагавор, які выпрацоўваецца на аснове перагавораў, якія ідуць у Беларусі. Як толькі міністры замежных спраў парафіруюць гэты дагавор, магчыма спыненне агню. Але я абсалютна перакананы, што Расія не пойдзе на спыненне або на прыпыненне аперацыі, пакуль не будзе парафіраваны дагавор", - заявіў Кіраўнік дзяржавы. 

Паводле яго слоў, Расія зыходзіць у тым ліку з нядаўняга мінулага: "У 2014 годзе агонь спынілі на падставе Мінскіх пагадненняў, узброеныя сілы развялі, і чым гэта скончылася... Гэта скончылася цяперашняй вайной. Таму ў Расіі ёсць усе падставы не давяраць цяперашняму кіраўніцтву Украіны". 

"Плюс да таго, што Расія паставіла перад сабой пэўныя мэты ў гэтай аперацыі. І яна абавязкова іх даб'ецца", - упэўнены беларускі лідар.

Ён упэўнены, што Украіне трэба скарыстацца момантам і пайсці на дамоўленасці з Расіяй: "Магчыма, адзіны момант, які можа не паўтарыцца, каб Украіне дастойна выйсці з існуючага становішча. Момант. Калі гэты момант будзе страчаны, ён, хутчэй за ўсё, больш не вернецца. Такая сітуацыя больш не будзе".

"Таму Украіне трэба чапляцца за гэты момант. І гэта будзе выгадна і для Украіны, і для Расіі, і для Беларусі. Галоўнае - мы захаваем тысячы, тысячы жыццяў, калі мы пойдзем цяпер на падпісанне дагавора", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка. 

Прэзідэнт таксама пералічыў асноўныя сілы, якія здольны спыніць ваенныя дзеянні ва Украіне. Журналіст у прыватнасці пацікавіўся, ці могуць гэта быць ААН або пасрэднікі, уключаючы Кітай. "Усе, каго вы назвалі, яны так ці інакш уплываюць на сітуацыю вакол Украіны. Але не больш таго. Ніякая Арганізацыя Аб'яднаных Нацый ні адной вайны не спыніла. Не спыніць і гэту. Гэтак жа і іншыя дзяржавы, - заўважыў Прэзідэнт. - Вайну могуць спыніць Расія, Украіна, дамовіўшыся, падпісаўшы дагавор. Ці амерыканцы, якія дадуць каманду кіраўніцтву Украіны спыніць вайну. Калі амерыканцы на гэта пойдуць, то Еўрасаюз і іншыя, яны хуценька выстраяцца ў хвост ЗША і будуць падтрымліваць іх рашэнне. Таму дзве сілы. Расія і Украіна. Або Амерыка".

Паводле слоў Кіраўніка дзяржавы, усяго за ўвесь перыяд канфлікту з 2014 года каля 200 тыс. чалавек прыбылі ў Беларусь з Украіны.

"Ужо некалькі тысяч чалавек прыбылі ў Беларусь (пасля пачатку новай фазы канфлікту ў лютым гэтага года. - Заўвага). І сваякі, і людзі проста галадаючыя ратуюцца ад гэтага, прыбылі да нас. Усяго за ўвесь перыяд канфлікту з 2014 года каля 200 тыс. прыбыло ў Беларусь. Нехта лічыць 170-180 тыс., нехта - 200 тыс. Але ў гэтых межах. Адзінкі пасля гэтага выехалі. Цяпер назад вярнуліся", - сказаў Прэзідэнт.

"Таму тысячы і тысячы чалавек прыбылі ў Беларусь. І ў адзінай краіне маім указам атрымалі такое ж права, як усе беларусы. Ідуць цяпер у Беларусь менш людзей, таму што, каб трапіць у Беларусь, трэба прайсці праз пазіцыі расійскіх войскаў. Гэта стрымлівае людзей з Кіева, іншых (населеных пунктаў. - Заўвага). А тыя ўжо гарады, якія знаходзяцца ў тыле расійскіх войскаў - Чарнігаў, іншыя пасёлкі і раённыя цэнтры, - адтуль людзі актыўна ідуць у Беларусь", - расказаў Аляксандр Лукашэнка.

У адным з пытанняў інтэрв'юер пацікавіўся, ці мае намер Кіраўнік дзяржавы размясціць у краіне ядзерную зброю і ці прасіў яго аб гэтым Прэзідэнт Расіі Уладзімір Пуцін. Журналіст пры гэтым адзначыў, што з'яўляецца прадстаўніком менавіта той краіны, дзе размешчаны гарады Хірасіма і Нагасакі, якія зведалі атамную бамбардзіроўку ў 1945 годзе.

"Я гісторык і вельмі глыбока вывучаў сітуацыю Другой сусветнай вайны. І вельмі добра ведаю, хто нанёс удар ядзерны па Хірасіме і Нагасакі. І я добра ведаю, што гэта не трэба было тады рабіць. Вайна скончылася. Гэта не патрэбна. Гэта быў акт застрашвання ўсёй планеты. Трэба было прадэманстраваць, што ў нас (у ЗША. - Заўвага) ёсць ядзерная зброя. Вось прычына ўдару ЗША па Хірасіме і Нагасакі", - заявіў Кіраўнік дзяржавы.

"Каб не дапусціць у Беларусі Хірасімы і Нагасакі, каб гэта ніколі не адбылося і нават пагрозы такой не было Беларусі, я сказаў: калі амерыканцы, Францыя, Брытанія размесцяць ядзерную зброю ў непасрэднай блізкасці да Беларусі, дапусцім, у Польшчы, Літве ці ў той жа Украіне, то я запатрабую ад Пуціна вярнуць нам тую ядзерную зброю, якую мы некалі перадалі Расіі", - растлумачыў Аляксандр Лукашэнка сутнасць сваіх ранейшых выказванняў на гэту тэму.

Кіраўніку дзяржавы таксама было зададзена пытанне, ці можна лічыць, што змененыя нормы Канстытуцыі Беларусі дазваляюць размясціць у краіне ядзерную зброю. "Канстытуцыя, і ранейшая, і цяперашняя, да гэтага не маюць ніякага дачынення, - падкрэсліў Прэзідэнт. - Таму што па старой нашай Канстытуцыі мне ніхто не перашкаджаў вярнуць ядзерную зброю ў Беларусь. Таксама і гэта. Мяняючы Канстытуцыю, мы не думалі нават аб гэтым. Гэта выдумка Захаду. І яна прыйшла да вас. Можа, праз ваша пасольства ў Беларусі".

"Я не планую размяшчаць тут ядзерную зброю, вырабляць тут ядзерную зброю, ствараць і выкарыстоўваць гэту ядзерную зброю супраць каго б там ні было. Такога ніколі не было ў планах беларускага кіраўніцтва і ў маіх планах", - падкрэсліў беларускі лідар.

Адказваючы на ​​пытанне, ці давядзецца ўсё ж такі размяшчаць у Беларусі ядзерную зброю ў выпадку пагаршэння сітуацыі, Аляксандр Лукашэнка сказаў: "Не, такой сітуацыі, я думаю, не будзе. Я думаю, што і ў Амерыцы, і на Захадзе яшчэ не ўсе ашалелі да такой ступені, каб мы вырашалі гэту праблему праз ядзерную зброю".