Урачысты сход з нагоды Дня Незалежнасці Беларусі

Выступленне Прэзідэнта Беларусі Аляксандра Лукашэнкі на ўрачыстым сходзе да Дня Незалежнасці Беларусі

Паважаныя суайчыннікі, дарагія ветэраны!

Віншую вас з Днём Незалежнасці Рэспублікі Беларусь!

Свяшчэнная для беларусаў дата 3 ліпеня - гэта нацыянальны сімвал народнага адзінства і перамогі ў барацьбе за сваю свабоду. Перамогі, якая стала вянцом усіх здзяйсненняў шматвяковай гісторыі роднай зямлі.

Зямлі, на якой дванаццаць стагоддзяў таму нашы далёкія продкі пабудавалі першыя  гарады і цэрквы.

У старажытнасці ў беларускага народа было многа імёнаў - крывічы, дрыгавічы, радзімічы, але  іх  аб'ядноўвалі: адна вера - у праўду і справядлівасць; адно імкненне - берагчы традыцыі і абараняць свае дамы, сем'і; адна любоў да Радзімы - кавалачка зямлі, дзе беларусы нарадзіліся і сталі народам.

Мы беражліва адносімся да гістарычнай памяці кожнай эпохі, падзеі якой фарміравалі духоўную аснову нацыі, гартавалі волю і характар беларусаў.

Ганарымся летапісам Полацкага княства - аднаго з трох дзяржаваўтваральных цэнтраў Старажытнай Русі. Імёны нашых суайчыннікаў, якія нарадзіліся на гэтай святой зямлі Рагнеды, - Усяслава Чарадзея, Еўфрасінні Полацкай, Францыска Скарыны, Сімяона Полацкага - назаўсёды ўпісаны ў гісторыю ўсходнеславянскага сярэднявечча.

Нам важна памятаць, што менавіта на аснове беларускага этнасу стварылася ўнікальнае для свайго часу дзяржаўнае аб'яднанне - Вялікае Княства Літоўскае (гэта была першая беларуская дзяржава). Што ў гэтым абарончым саюзе з прыбалтыйскімі плямёнамі славяне навучылі іх грамаце, пазнаёмілі з філасофіяй хрысціянства.

Мы захапляемся духоўнай сілай і мужнасцю нашых суайчыннікаў, якія змаглі захаваць сваю мову, культуру і веру на працягу стагоддзяў татальнай паланізацыі. У самым сэрцы народа, які адстаяў права беларусамі звацца, выспявала нацыянальная ідэя - ідэя свабоднага народа. Ідэя законнага імкнення быць на сваeй гістарычнай зямлі гаспадаром.

Гэта права заваёўвалася ў гістарычных бітвах: з Тэўтонскім ордэнам, дзе менавіта славянскія палкі дэманстравалі адмысловую храбрасць; з арміяй Напалеона, супраць якой беларускія сяляне адкрылі цэлы партызанскі фронт; з польскімі паўстанцамі, якіх тыя ж сяляне хапалі і здавалі царскім уладам, бо не жадалі вяртацца пад польскі прыгнёт; з нямецкімі захопнікамі, калі на свяшчэнную вайну падняўся ўвесь беларускі народ.

У апошняй, Вялікай Айчыннай, беларусы абаранялі не толькі сваё жыццё, але і памяць пра былыя пакаленні, якая была б проста выкраслена з сусветнай гісторыі. Гэта была вайна на знішчэнне славянскага этнасу, культуры і цэлых народаў.

І сёння мы ўсё часцей гаворым пра тое, што яна, гэта вайна, не закончылася. Не закончылася, таму што мы ўсё яшчэ не перапахавалі апошняга воіна, які загінуў, і апошняга мірнага жыхара, які быў па-зверску забіты у той вайне.

І таму што не ўсе, хто меў дачыненне да жудасных фактаў той вайны, генацыду беларускага народа, асуджаны.

Яна, гэта вайна, не закончылася, таму што мы зноў, як на фронце, абараняем сваю гістарычную памяць. І самы небяспечны ў гэтай перш за ўсё ідэалагічнай вайне вораг не знешні. Вытокі заходняга рэваншызму відавочны і зразумелы. Здрада і раўнадушша сваіх - гэта самы страшны наш вораг. 

Не хочацца ў такі дзень гаварыць аб суседзях, якія ўзвялі забойцаў і маньякаў у ранг нацыянальных герояў. Непрыемна ўспамінаць пра тых, хто спачувае ім тут, ды і ў той жа Расіі. Але, на жаль, справа паліцаяў і іншых саўдзельнікаў гітлераўскіх забойцаў месцам жыве - у жахлівых тварэннях і палітычных маніфестах сучасных неанацыстаў. Вы ўсё бачыце і ведаеце.

Таму сёння я хачу перш за ўсё падзякаваць нашаму беларускаму народу. Народу, які глядзіць на нікчэмныя спробы сучасных калабарацыяністаў перапісаць гісторыю Вялікай Айчыннай вайны і робіць (наш беларускі народ), як заўсёды, правільны выбар.

Ганаруся вамі - усімі, хто захоўвае ў сваім сэрцы памяць аб гістарычным пакаленні, якое здзейсніла подзвіг і веліч якога не ведае межаў.

Усімі, хто даглядае помнікі воінам і мірным жыхарам, прыводзіць да іх сваіх дзяцей, хто па крупінках збірае жывыя ўспаміны і факты аб Вялікай Айчыннай вайне, аб нашых героях, піша карціны, песні, кнігі, здымае фільмы. Кажу дзякуй кожнаму, хто з годнасцю трымае ўдар у інфармацыйнай вайне за нашу гістарычную памяць.

Вы сапраўдныя нашчадкі пераможцаў!

Пакуль у краінах, якія Савецкая армія вызваляла ад фашызму, разбураюць магілы нашых дзядоў і прадзедаў - тут, на беларускай зямлі, мы будзем будаваць новую Беларусь. Падымаць архівы і аднаўляць гісторыю кожнага воіна, кожнай бязвіннай мірнай ахвяры. 

Гэта вельмі балючыя для нас успаміны. Да гэтага часу яны былі нашай ціхай сумнай памяццю. Цяпер стануць набатам.

Хочуць на Захадзе ці не - мы будзем дэманстраваць свету праўду аб усіх зверствах, якія чынілі нацысты. Ім давядзецца зноў слухаць і чуць пра забітых, у тым ліку не паспеўшых нарадзіцца, дзяцей, пра жанчын, прыціскаючых да сэрца грудных немаўлят, пра малых, якіх, як паказвае экспертыза, закопвалі ў зямлю жывымі. 

Мы пакажам нашчадкам і прыхільнікам нацыстаў факты злачынстваў іх продкаў, каб увесь свет зразумеў, што будзе з гэтым светам, калі сучасны нацызм перарасце ў фашызм. Як разумееце, не толькі нашы ўспаміны. Гэта зноў абарона Еўропы ад гэтага фашызму. У агні, у полымі якога толькі ў мінулай вайне згарэла каля 70 млн жыхароў планеты, калі не больш. 

Ім - усім, хто палічыў за лепшае забыць, - давядзецца зноў глядзець на страшныя сляды крывавых злачынстваў іх жа бацькаў і дзядоў. Што казаць... Раней мы далікатна маўчалі, па-славянску лічылі, што дзеці за бацькоў не адказваюць. І па-ранейшаму так лічым. Але для непамятлівай Еўропы настаў час яе маральна ачышчаць.

Няхай глядзяць і робяць высновы. А мы, нагадваючы, будзем самі помніць, што свабода для нас - гэта сінонім слова "жыць". Дзень вызвалення Мінска - гэта другі дзень нараджэння беларускай нацыі, якая была асуджана на знішчэнне, але выстаяла і разам з братэрскімі савецкімі народамі выратавала Еўропу ад фашызму.

Таму менавіта 3 ліпеня мы адзначаем адно з галоўных дзяржаўных свят - Дзень Незалежнасці. І няма іншай даты ў нашай гісторыі, якую народ настолькі прыняў бы сэрцам. У ёй занадта шмат асабістага, перажытага, блізкага і зразумелага ўсім беларусам. Беражлівыя, амаль сакральныя адносіны да памяці пра тую вайну сталі для кожнага з нас часткай сямейнай традыцыі.

Дарагія ветэраны і воіны тылу!

Мы ведаем, што абавязаны вам усім, што ў нас ёсць. Жыццём, свабодай, незалежнасцю. Вы наша апора і арыенцір у будучыню. Гэта на вашых плячах выстаяла і адрадзілася родная зямля. Многім з вас тады не было і васямнаццаці. А ў дваццаць з невялікім вы ўжо камандавалі атрадамі і распрацоўвалі ваенныя аперацыі. Адраджалі гарады і вёскі. 

Вы выстаялі. Дзякуючы вам рэспубліка стала тым бастыёнам, які стрымаў націск фашысцкіх ордаў і даў час вялікай савецкай краіне на мабілізацыю.

І тое, што наша любімая Беларусь, захлынаючыся крывёй, памірала, але не здавалася ў баях на безыменных вышынях, было недарэмна. Калі самааддана змагалася Брэсцкая крэпасць, калі байцы генерала Русіянава палілі кактэйлямі Молатава фашысцкія танкі пад Астрашыцкім Гарадком, а воіны палкоўніка Куцепава рабілі гэта пад Магілёвам - гэта таксама было недарэмна. Хто ведае, можа, якраз гэтых танкаў і не хапіла фашыстам, каб выйграць галоўную бітву пад Масквой.

Бясспрэчны факт, што на поспех выдатнай аперацыі "Баграціён" паўплываў небывалы па размаху рух супраціўлення ў Беларусі.

Сёння, у дзень, які 78 гадоў таму стаў пачаткам вызвалення акупіраванай фашысцкай Германіяй Беларусі, многія з нас задаюць сабе пытанне: як вы, нашы дарагія ветэраны, і вашы аднапалчане вытрымалі гэтыя неймаверныя цяжкасці і выпрабаванні? А мы змаглі б так? Простае пытанне, на якое простага адказу няма.

Мы, старэйшае пакаленне, глядзім на нашу моладзь і думаем: не дай бог ім перажыць такое. І ў той жа час верым, што ў іх ёсць ваша сіла, мужнасць, любоў да Айчыны і гатоўнасць паўстаць на яе абарону.

Клятвенна абяцаем зрабіць усё, каб ваш подзвіг жыў у стагоддзях, а кожнае новае пакаленне беларусаў ведала, што не мае права забыць подзвіг сваіх вялікіх продкаў. 

Са святам вас, дарагія ветэраны! І нізкі вам паклон!

Дарагія беларусы!

Дзень Незалежнасці для нас - гэта памяць аб самым галоўным гістарычным уроку. Гэта дата, якая не проста вяртае нас да падзей Вялікай Айчыннай вайны, але таксама вучыць цаніць тое, што зроблена пасляваеннымі пакаленнямі і нашымі сучаснікамі сёння.

Мы добра ведаем, што незалежнасць Беларусі - гэта магчымасць для нашых сяброў прыехаць без валакіты ў Беларусь, дзе няма пустых паліц у магазінах і няма прадуктовых талонаў маламаёмным. Дзе не давядзецца адмаўляцца ад ацяплення зімой, эканоміць на вадзе і паліве, як па ўсім Еўрасаюзе.

Каму там, на Захадзе, падабаецца гэта наша незалежнасць? Пэўна не тым, хто ўжо плаціць сваёй несвабодай у выбары элементарных жыццёвых даброт. Плаціць за кожны новы пакет антыбеларускіх і антырасійскіх санкцый, за кожную новую партыю зброі ва Украіну, за ўсе празмерныя амбіцыі палітычных эліт, апантаных старой як свет ідэяй - сцерці з зямлі ўсходніх славян, знішчыць памяць пра непакораны савецкі народ.

Таму мы павінны глядзець праўдзе ў вочы: новы нацызм ужо не проста падымае галаву, ён стаў у поўны рост. Мы бачым яго ў геапалітычных апетытах нашых заходніх суседзяў, якія прагна пазіраюць на прыгранічныя беларускія і ўкраінскія тэрыторыі. І нават не саромеюцца адкрыта гаварыць аб магчымай анексіі.

Краіны Балтыі настолькі апантаны жаданнем нашкодзіць беларускай эканоміцы, што гатовы аддаць у ахвяру ўласны народ. Класічныя паводзіны фанатыка. Да таго ж там даўно падзялілі сваіх жыхароў на грамадзян і не грамадзян, пазбаўляючы, адпаведна, грамадзянскіх правоў. Што гэта, калі не сённяшняя сегрэгацыя, не ўзвышэнне адной групы насельніцтва над другой па этнічнай прыкмеце? Што гэта, калі не праява расізму і нацызму?

Але гэтак жа, як і ў мінулым стагоддзі, за гэтымі працэсамі стаіць усё тая ж цывілізаваная Заходняя Еўропа, якая спачатку гадавала монстра па імені фашысцкая Германія, а потым, каб выжыць, кідалася ў абдымкі тых, каму яшчэ нядаўна так моцна жадала паражэння. Да нас. Гісторыя паўтараецца. Монстра гадуюць ва Украіне. Разумна прыдумалі. Навошта ў сябе дома? Там. Вобраз ворага спрабуюць стварыць у тым ліку і з нас, беларусаў.

Гэта свет, у якім мы жывём. Жывём і, нягледзячы ні на што, прадаўжаем будаваць сваю дзяржаву так, як рабілі нашы продкі, - з клопатам пра людзей, павагай да іншых народаў, гатоўнасцю абараняць праўду і справядлівасць.

І мы ведаем, што, пакуль не называем навязаныя нам звонку традыцыі, прынцыпы, меркаванні сваёй палітыкай, мы будзем незалежныя. Мы ведаем, што, пакуль ганарымся сваёй гісторыяй, сваім народам, сваёй краінай, мы будзем свабодны. Да таго часу, пакуль у нас родная зямля і гістарычная памяць, мы - народ.

Мы будзем беларусамі!

І гэта не лозунгі - гэта рэальны статус.

Ну і традыцыйна, перш чым павіншаваць вас з гэтым святым святам яшчэ раз на заканчэнне, хацеў бы звярнуць вашу ўвагу на некалькі момантаў. Я гэта раблю ў рабочым рэжыме, таму што калі яшчэ давядзецца сабраць у гэтай зале 3 тысячы эліты нашага грамадства. Тых, каму давядзецца ў будучым у тым ліку вызначаць жыццё нашай краіны.

Два словы пра Украіну. Зусім не аб тым, што там адбываецца. Вы аб гэтым чулі. Небяспека ва Украіне ў тым, што нацызм перарастае ў фашызм. І з падтрымкай Еўрасаюза, я ўжо аб гэтым гаварыў, гэты фашызм (не нацыяналізм, не нацызм, а фашызм) прыйдзе да іх - у Еўропу. Я ведаю дакладна.

Пераважная большасць, пераважная, гэтага ў Еўропе не хочуць. Яны, як амерыканцы, прывыклі чужымі рукамі нешта рабіць. Як у нас кажуць у народзе, жар заграбаць. Але потым, калі гэты фашызм прыйдзе да іх, няхай з Украіны, іншых кропак, ім жа давядзецца жорстка, можа, яшчэ больш жорстка, чым сёння Расія змагаецца з ім ва Украіне, змагацца ў сябе дома, на сваёй зямлі. У той жа Германіі, Францыі, Англіі, Іспаніі. Так і хочацца спытаць: няўжо вы забылі, як было 8 дзясяткаў гадоў таму? Яшчэ жывыя сведкі, шмат пра гэта напісана. Чытайце!

Яшчэ адзін момант. Злучаныя Штаты і Захад не змаглі аб'яднаць увесь свет супраць нас - Расіі, Беларусі. Таму патрэбны новыя акцыі і правакацыі. Вы паглядзіце - за ўсімі падзеямі, якія падштурхоўваюць украінцаў ваяваць да апошняга ўкраінца, стаяць заакіянскія дзеячы і традыцыйная Еўропа. Цяпер гэта называецца Еўрапейскі саюз. А дакладней - НАТА. Яны найперш зацікаўлены ў тым, каб вайна прадаўжалася, каб нас і расіян утапіць у гэтай вайне. Каб не было справы да іншых кропак у свеце. І, самае галоўнае, праз Расію падабрацца да галоўнага саперніка - Кітая.

Не змаглі аб'яднаць увесь свет. Паглядзіце - Блізкі Усход, Пакістан, Індыя, Кітай, ядзерныя дзяржавы, Афрыка, ды і ўся Азія. Спакойна. Шчыра скажам, нехта чакае, але не падтрымлівае тое, што робяць натаўцы ва Украіне. Ці ж не падтрымліваюць тыя дзеянні, якія ўсё больш і больш уцягваюць людзей у гэту вайну, у выніку якой ужо менш чым за 200 дзён загінула, напэўна, разоў у дзесяць больш, чым у Афганістане за 10 гадоў.

Ім патрэбны новыя правакацыі, каб паказаць нас, беларусаў і расіян, у страшным выглядзе. Помніце падзеі ў Бучы? - "Буча, Буча, Буча, зверствы расійскіх акупантаў!" І дзе сёння Буча? Калі дайшло да сутнасці, ніхто ніводнага факта не прад'явіў: каго забілі, як забілі? А мы ж ведаем, як звозілі туды целы загінулых, якія валяліся там тыднямі непахаваныя. І туды вадзілі экскурсіі. І там прыязджалі тыя, хто гэта зрабіў, і жахаліся, гледзячы на гэтыя трупы. Дзе гэта Буча? Яе няма.

Прадоўжылі збожжам, голадам. А як Афрыку настроіць супраць Расіі, Беларусі? Як? Там жа людзі галадаюць, а галадаць будуць яшчэ больш. І гэты голад узмацняецца. Знайшлі прычыну: ні Беларусь, ні Расія не прапускаюць украінскае збожжа, якое можа выратаваць увесь свет ад голаду. Ва Украіне самі людзі галадаюць. Я гэта ведаю не па чутках. І многія, асабліва на Гомельшчыне і Брэстчыне, да нас на веласіпедах, пешшу прыходзяць людзі - дзеткі, жанчыны, старыя - для таго, каб паесці і ўкол зрабіць, каб выжыць. А яны, ці бачыце, жадаюць вывезці ажно больш за 20 мільёнаў тон збожжа. Нібыта ў Афрыку.

Скажыце, і дзе гэта праблема збожжа сёння? Чаму не стала праблемы? Мы з Прэзідэнтам Расіі адкрыта абазначылі пяць, а потым сем маршрутаў вывазу гэтага збожжа. Вязіце! Вы помніце маю размову з генеральным сакратаром ААН, калі я сказаў яму: "Мы прапускаем гэта збожжа, таму што самы выгадны, танны шлях цераз Беларусь, але вы здыміце санкцыі". Мне было абяцана, што "мы будзем вырашаць гэта пытанне". "Не!" - у Вашынгтоне сказалі. - "Не! Беларусі, ні ў якім разе!". Тады я сказаў: "Ну добра, абыдземся, падавіцеся, як я казаў, гэтымі санкцыямі. Вывозьце бедным збожжа". Чаму вязуць па чайнай лыжцы? Вязуць. Нам перадаплату ўжо аддалі - чыгунцы. Вязуць па чайнай лыжцы. Ды таму, што збожжа там няма. Там ніякіх не 20, не 25 мільёнаў тон збожжа. Там дай бог, каб было 4-5 мільёнаў тон. Як учора Прэзідэнт Расіі сказаў, гэта ўсяго паўпрацэнта сусветных аб'ёмаў. Ім патрэбна была падстава, каб паказаць нашы "зверствы".

Далей. Не спрацавала - трэба нешта прыдумаць. Пайшлі глыбей, пайшлі далей. Ужо пачалі правакаваць вайну з Расіяй, блакіруючы тэрыторыю Расійскай Федэрацыі. У гэтым выпадку - Калінінград. Я не ведаю, чым яны закончаць потым. Пачалі ўжо апраўдвацца, асабліва літоўцы: "Ды гэта не мы, мы ж нічога не блакіруем, гэта ж Еўрасаюз". Я Лаўрову пазаўчора сказаў: у Еўрасаюзе рашэнні прымаюцца кансэнсусам, аднагалосна. І калі б Літве гэта было не выгадна, яны не павінны былі галасаваць за рэзалюцыю Еўрапейскага саюза. А прагаласавалі і былі ініцыятарамі. Амерыканцы загадалі, найперш палякам і літоўцам, працаваць на абвастрэнне. Для таго, каб і тут, як ва Украіне, распачаць новую вайну. Думаю, што закончаць апошнім жыхаром Еўропы, як яны цяпер гавораць пра вайну ва Украіне.

Мы трымаемся. Мы разумеем гэтыя правакацыі і трымаемся. Лепш благі мір, чым добрая вайна. Таму што нас па-ранейшаму спрабуюць уцягнуць у вайну ва Украіне. Мэта адна - адным махам разабрацца і з Расіяй, і з Беларуссю. Яны нібыта перажываюць, заяўляюць з Украіны, што яны не хацелі б, каб беларускія войскі ўварваліся праз паўночную граніцу Украіны ва Украіну. Ды не слухайце іх. Яны будуць рады, я гэта ведаю дакладна, калі б мы туды ўвайшлі. Ім гэта трэба. Таму што загадана адтуль. І пляваць ім на гібель мірных жыхароў. У іх палітыка - ва ўкраінскіх палітыкаў і прэзідэнта - адна: чым больш загіне ўкраінцаў, тым больш ён будзе крычаць на ўвесь свет аб зверствах фашыстаў з Расіі і Беларусі.

Яшчэ раз паўтараю вам тое, што гаварыў год і больш таму: мы не імкнёмся ваяваць ва Украіне, нам гэта вайна абсалютна не патрэбна. Таму што мы разумеем, што загінуць зусім нямногія тыя, хто засталіся яшчэ жывыя ва Украіне. Там перамолваюцца ў горне гэтай аперацыі сотні тысяч ні ў чым не вінаватых людзей. Скажу па-народнаму: ведаеце, загінуў і загінуў... А без ног, без рук вярнуўся дадому... Як яму жыць? А такіх дзясяткі-дзясяткі тысяч.

Нас правакуюць. Павінен вам далажыць: тры дні таму, можа, крыху больш з тэрыторыі Украіны спрабавалі нанесці ўдар па ваенных аб'ектах на тэрыторыі Беларусі. Але, дзякуй богу, проціпаветранымі комплексамі "Панцыр" удалося перахапіць усе ракеты, якія былі пушчаны ўзброенымі сіламі Украіны. Што гэта такое? Ніводны салдат, я вас клятвенна запэўніваю, ніводны салдат Беларусі на тэрыторыі Украіны не ваюе. Я заўсёды быў сумленны. Можа, і дарэмна. Вы помніце, калі яны захапілі больш за 70 чалавек нашых дальнабойшчыкаў - вадзіцеляў, ні ў чым не вінаватых людзей. Адабралі аўтамабілі, двух забілі. А потым сказалі, што гэта была бамбёжка расіян, яны загінулі. І павыразалі ў загінулых людзей, з трупаў забралі органы, каб не відаць было, што яны іх застрэлілі. Але нашы разабраліся. Гэта што, нацыяналізм? Гэта нацызм, гэта фашызм. Вось тады я сумленна гэта папярэдне сказаў, перш чым мы зрабілі. Давялося правесці спецаперацыю па вызваленні ўсіх - 75 ці нават больш чалавек нашых грамадзян. Інакш я зрабіць не мог.

У выніку хачу сказаць тым, хто перажывае, будзе Лукашэнка ваяваць там ці не: "Паслухайце, мы будзем ваяваць, яшчэ раз паўтараю, толькі ў адным выпадку - калі вы пераступіце апошні метр нашай зямлі і ўварвяцеся на нашу зямлю, калі вы будзеце забіваць нашых людзей, мы адкажам. Таму як Прэзідэнт скажу: не чапайце маю дзяржаву, не чапайце мой беларускі народ, калі ў вас яшчэ засталося пачуццё самазахавання. Калі вы не паразумнееце, я таксама хачу вам папярэдне сказаць, каб не ахкалі потым і не вохкалі".

Таму што, ведаеце, цёпла, горача нават, усе расслабіліся, усім добра, хлеб ёсць, іншыя прадукты харчавання, адзенне, няхай нават падаражэлі, але яно ўсё ёсць. І нашы беларусы, як заўсёды, расслабіліся. Не, вы расслабляйцеся. Мы ваенныя людзі і ведаем, што нам рабіць.

Але хачу папярэдзіць "ястрабаў" і сказаць вам адкрыта: "Крыху менш за месяц таму мною аддадзены загад падраздзяленням Узброеных Сіл узяць пад прыцэл, як цяпер модна гаварыць, цэнтры прыняцця рашэнняў у вашых сталіцах. З усімі вынікаючымі наступствамі. Калі толькі вы асмеліцеся нанесці ўдар, як яны плануюць, па Гомелі на поўдні, па Мазырскім нафтаперапрацоўчым заводзе, па аэрапорце, аэрадроме ў Лунінцы або Брэсце, адказ будзе імгненны. Імгненны проста, у адну секунду! Чым адказаць у нас ёсць. І не толькі тым, аб чым мы гаварылі нядаўна з Прэзідэнтам Расіі (я да гэтага даўно рыхтаваўся, помніце, я вам увесь час гаварыў - "Паланэзы", ракетная вытворчасць і іншае). Вы поўнасцю знаходзіцеся пад ударам гэтых ракет. І я не буду глядзець, хто там у офісах ці ў палацах сядзіць. Адказваць будзем жорстка і рашуча".

Але я не хачу, каб заўтра, пачуўшы тое, што я сказаў сёння, усе заявілі, што Лукашэнка там нешта зноў "ляпае, бразгае зброяй". Не ляпаю і не бразгаю. Я сказаў, а яны няхай думаюць. Гэта мае паўнамоцтвы. Гэта мае функцыі як Прэзідэнта - абараняць сваю зямлю.

І мы ні ў якім разе нікога не палохаем, мы не хочам ніякія "сувалкскія калідоры" прабіваць. Мы гэтага не хочам. Не трэба нас шантажыраваць. Вы нас не чапайце, і мы вас не зачэпім. Калі палякі хочуць паваяваць - калі ласка, ва Украіну. Ідзіце, паспрабуйце супраць Расіі ваяваць.

Яшчэ адзін факт. Некалькі дзён таму літаральна. Вы ведаеце, там ужо быў батальён, цяпер полк "імя" Каліноўскага ва Украіне з нашых збеглых і іншых. Ну іх як было 67, ці колькі чалавек, так і засталося. Але батальён не гучыць - полк, час прыйшоў. Трапілі пад абстрэл артылерыі расійскай. Паглядзелі: ды не, мы гэтага не хацелі, мы ж рыхтуемся да таго, каб вярнуцца і тут звергнуць рэжым. Трапілі пад абстрэл, пачаўся бой. І "цякаць". Разам з украінцамі. Нашых некалькі дзясяткаў там збеглых і ўкраінцаў. Дваццаць чалавек з нашага палка Каліноўскага там засталіся.

Я гэтаму не радуюся, хоць гэта не проста праціўнікі, - гэта ворагі беларускай дзяржавы. Але ж яны беларусы, паехалі адсюль абараняць Украіну, а галоўнае, рыхтавацца, каб вярнуцца і тут ваяваць. Але ж мы ведаем, хто іх туды паслаў. Чаму сёння, выступаючы з экранаў, Ціхушкі, Лахушкі і іншыя не гавораць, што яны кінулі ў пекла людзей, паабяцаўшы ім добра заплаціць, і гэтыя дваццаць чалавек загінулі? Хто перад бацькамі іх адкажа? Пытанне рытарычнае. Думаю, нашы блогеры і журналісты з гэтым разбяруцца. І няхай нашы спецслужбы дадуць гэту інфармацыю нашаму грамадству. Ну вось, даваяваліся…

Таму сядзіце дома, займайцеся сваёй справай. Усё застаецца па-ранейшаму, аб чым я вас прасіў. Студэнты, вучні ў школах павінны вучыцца, рабочыя павінны каля станка працаваць, сяляне павінны ў полі вырошчваць збожжа, палітыкі павінны выпрацоўваць стратэгію, зыходзячы з сённяшняга дня, разам з парламентарыямі і іншай часткай эліты нашага грамадства. Кожны павінен цяпер займацца сваёй справай. Дысцыпліна і стараннасць - пытанне нумар адзін. Калі мы будзем вось так паводзіць сябе, нам не страшна ніякая вайна. Больш таго, гэтай вайны не будзе.

Калі мы гаворым аб тым, што не будзе вайны, мы, вядома ж, маем на ўвазе гарачую фазу гэтай вайны. Што датычыцца наогул сучаснай вайны, яна даўно ўжо ідзе супраць Рэспублікі Беларусь.

Першы яе этап мы вытрымалі ў 2020 годзе. Мы падавілі гэтых нягоднікаў. Гэта вайна была разгорнута перш за ўсё (і называецца гібрыднай) у сродках масавай інфармацыі. Далей нас пачалі душыць і нахіляць па дыпламатычных каналах. Далей кібератакі на нашых людзей і нашы аб'екты. Гэта вельмі небяспечны від процістаяння - кібервайны. Далей эканамічнае ўдушэнне. Гэта тыя санкцыі, агідныя і незаконныя, якія ўводзяць супраць нас заадно з Расіяй. Трэба Расію ўтапіць, а каб праз Беларусь не абышлі гэтыя эканамічныя санкцыі, туды і Беларусь. Ваенны шантаж. Я ўжо вам называў факты.

Што далей? Я не думаю, што ў Еўропе знойдуцца вар'яты, якія гатовы выканаць загад Вашынгтона. Вашынгтону гэта пофіг усё, прабачце мне. Яны думаюць, што яны чарговы раз, як у мінулай вайне, схаваюцца за акіянам і наб'юць свае кішэні, долар будуць друкаваць на ўвесь свет і гэтак далей. Не, у сучаснай вайне схавацца ні за якім акіянам не атрымаецца. Але ж еўрапейцы, я гэта дакладна ведаю, як і многія іншыя, не хочуць гэтай вайны. Але няма палітыкаў. Няма Шырака, няма Коля. Я іх помню, добра ведаў іх. І нават Меркель няма. Хто там ва ўладзе, вы ведаеце: рот раскрыў, глядзець і бегчы насустрач начальніку з Вашынгтона, падаючы, падымаючыся, каб прывітацца і іншае - вось сучасныя палітыкі. І не толькі ў Еўропе. І гэтых бедных еўрапейцаў, якім абсалютна не патрэбна вайна (яны прывыклі да камфортнага жыцця больш, чым мы з вамі), няма каму іх сёння абараніць.

Таму мы, у тым ліку і я ад вашага імя, усё часцей звяртаюся да іх: "Давайце жыць дружна!". Хочаце прыехаць да нас за соллю, калі ласка, граніца адкрыта. Ні кавід не перашкаджае, нічога, і візы не трэба. Хочаце сухое галлё... Вецце ў аўтамабілях вывозяць, каб зімой выпаліць у печы. Ну мы вырабляем дастаткова пелет, мы вам перададзім, колькі трэба. Хочаце аўтамабіль заправіць палівам, якое ў нас у тры разы таннейшае, ну прыязджайце, запраўце. Дайшлі да таго - літоўцы (палітыкі брыдкія) сваіх людзей не пускаюць да нас, каб яны маглі прыехаць і купіць самае надзённае. Гэта ж звычайныя людзі.

Чаму я прыняў рашэнне наконт бязвізу? Таму што ў асноўным прыязджалі да нас суседзі, вось якія цераз граніцу жылі. А хто гэта такія? Вы думаеце, што там няма людзей з нашай крывёй беларускай? Ды вельмі шмат. Гэта ж нашы людзі, сваякі пахаваны іх. Літоўцаў, латышоў, палякаў. Мы ж па-чалавечы да вас адносімся. Яны ж прыязджаюць дадому і гавораць: "Так хлусяць нашы, ды беларусы нармальныя, краіна нармальная, там можна жыць, самая бяспечная". А ім гэта не трэба. Пачалі дапякаць сваіх людзей, каб яны не ехалі сюды. Гэта што за палітыка? Дык вы ж нас вучылі правам чалавека, свабоды… І дзе гэтыя правы чалавека, дзе гэтыя свабоды? А я ж вам заўсёды аб гэтым гаварыў з першага дня свайго прэзідэнцтва (дзякуй богу, не адзін дзясятак). І шмат хто ў Беларусі гэтаму не верыў. Усе хацелі жыць, як на Захадзе. Ну і паехалі нашы, пара-тройка тысяч. Дзевяноста… Журналісты гавораць не 95 працэнтаў, як я кажу, а 97 працэнтаў просяцца назад. Калі ласка, вяртайцеся. Але калі вы ўчынілі злачынства, за яго трэба проста адказаць. Усё роўна там будзе горш. Ну, хто хоча з'ездзіць, калі ласка, мы не перашкаджаем. Але майце на ўвазе, што вярнуцца будзе больш складана. Мы абыдземся, мы вытрымаем, мы выстаім, мы справімся, як спраўляемся да гэтага часу.

Але прашу вас улічыць, дарагія беларусы, таго свету, які быў у планетарным маштабе ўчора, ні сёння, ні заўтра ўжо не будзе.

Мы сёння, ведаеце, вось неяк звяртаем больш увагі, як у народзе кажуць, засяродзіліся на збожжы, на Украіне, на гэтых вось дэталях. Галоўнае не гэта. Галоўнае ў тым, што з'явіліся новыя ігракі, магутныя, моцныя, на міжнароднай арэне. Не буду іх называць. І яны не згодны з аднапалярным светам, з аднапалярным уладкаваннем гэтага свету. Яны хочуць шматпалярнасці. Тыя ж кітайцы, індусы. Паўтара мільярда Індыя. Больш за 1,2 млрд у Кітаі. Тая ж магутная ў ваенных адносінах і эканамічных Расія. І многія іншыя. Яны за шматпалярны свет.

А амерыканцам шматпалярны свет не патрэбны. Патрэбны аднапалярны. Таму што там яны кіруюць праз долар. Друкуючы гэтыя долары, ствараюць самае магутнае ўзбраенне. Вывелі гэта ўзбраенне ўжо ў космас. Стварылі самае сучаснае ўзбраенне. І хочуць кіраваць усім светам. Вы паглядзіце, яны актывізаваліся не толькі ў НАТА - Паўночнаатлантычным блоку. Яны арганізацыю, падобную да НАТА, ствараюць ужо ў Ціхім акіяне - AUKUS так званы. Помніце: англасаксы Індыю падключылі, Аўстралію. Супраць каго? Супраць таго, хто сёння падняўся нараўне з імі, - супраць Кітая. Таму галоўная прычына - амерыканцы хочуць дамінаваць, яны хочуць свет утрымаць у ранейшых рамках, яны хочуць гэтага аднапалярнага свету. І таго, хто падымае галаву, - пачынаюць бамбіць. Ну што, вызваліліся ж. Я ж вам казаў, калі ў Афганістане амерыканцы беглі, вызваліліся ж сотні тысяч людзей, якія нічога не ўмеюць рабіць, акрамя як ваяваць. Ім жа трэба даць работу. Ну вось работа знайшлася - ва Украіну.

Таму прычына ў зараджэнні новых адносін у свеце. Шматпалярнасці. Вы паглядзіце, як у ваду глядзеў, сёння ідзе барацьба не толькі за нашу прастору постсавецкую, еўрапейскую частку. Сёння разгарнулася барацьба за Сярэднюю Азію, дзе і нашы савецкія рэспублікі. Вы помніце, пасля Казахстана я сказаў: "Наступным будзе Узбекістан, паглядзіце, не празявайце гэта". Мы многія факты прыводзілі ўзбекам. Яны нават неяк пакрыўдзіліся на мяне, калі я на адным з самітаў гэта сказаў. А што адбылося ўчора? Каракалпакская рэспубліка (каля палавіны Узбекістана), нібы там штосьці ў Канстытуцыі не так адлюстравалі, - у іх канстытуцыйны рэферэндум будзе. Вось яна паднялася. Ды не, Узбекістан пачалі гайдаць. І сёння ўжо заяўляюць, што там іншаземцы прыклалі сваю руку. Не пойдуць яны ад Казахстана. Там вельмі складаная сітуацыя. І Цэнтральная Азія аказалася, як і мы, паміж двух агнёў. З аднаго боку - еўрапейцы, амерыканцы, а з другога боку - Кітай, які моцна дапамагае Цэнтральнай Азіі выжыць, выстаяць. І вось гэта схватка будзе ў Цэнтральнай Азіі. Паглядзіце ў бліжэйшы час. Сімптомы гэтага ўжо з'явіліся.

Таму яшчэ раз падкрэсліваю, свет ашалеў. Я вам гэта гаварыў яшчэ ў пачатку пандэміі. Рукатворная - не рукатворная - гэта стварэнне - пандэмія, але свет будуць дзяліць. Прайшло больш за два гады. Так і адбываецца.

І апошняе. Усё часцей чую размовы нашых журналістаў (і ўчора ў Эйсманта ў "Клубе рэдактараў") наконт ядзернай зброі, якая была самая сучасная на тэрыторыі Беларусі і выведзена з Беларусі. Не Лукашэнка прымаў гэта рашэнне. Гэта рашэнне было прынята, узята пад казырок Ельцыным, Шушкевічам і Краўчуком. Было прынята рашэнне. І не амерыканцы. Я ж затрымаў атамную зброю. І тады супраць нас гатовы былі пачаць вайну, гэта вельмі сур'ёзнае было пытанне: рашэнне прынята, трэба выконваць. У мяне не было іншага выйсця, таму што жудасны націск ажыццяўлялі на мяне расіяне, перш за ўсё Прэзідэнт Расіі. Вы помніце, тады не было ні нафты, ні газу, і не было чым плаціць. Па бартары мы неяк спрабавалі з імі працаваць. Сітуацыя была вельмі цяжкая. Ну і новая дзяржава, што зарадзілася, з першым прэзідэнтам не магла не выконваць тых пагадненняў, якія былыя кіраўнікі падпісалі. Але я як цяпер помню, тагачаснага генерала Шэймана, які толькі што прыйшоў з Афганістана, я паслаў і загадаў: знешне будзем гаварыць што хочаце, але трымаць ядзерную зброю, не выводзіць. І калі нам практычна былі гатовы перакрыць прыродны газ і абрэзаць па пастаўках нафты, гэта зброя была выведзена ў Расію.

Мы цяпер ганарымся тым, што без папярэдніх умоў, без усялякіх умоў. Ну вось узялі і аддалі, як Савецкі Саюз Германію там і Усходнюю Еўропу. Але гэта пытанне не да мяне.

Я проста падводжу вас да апошніх перагавораў з Прэзідэнтам Расіі. Ніякі гэта не ядзерны шантаж. Мы нікога з Прэзідэнтам Расіі не збіраемся шантажыраваць, асабліва ядзернай зброяй. Але хачу яшчэ раз падкрэсліць. Гэты тэзіс. У перагаворах і гэта тэма з Прэзідэнтам Расіі з'явілася адразу ж пасля таго, як палякі (напэўна, вы не звярнулі ўвагі) апошні раз звярнуліся да амерыканцаў і папрасілі іх прывезці ім ядзерную зброю ў Польшчу. Тады я Прэзідэнту Пуціну сказаў: "А мы чаму робім выгляд, што нічога не адбываецца?" Мы доўга кансультаваліся і прыйшлі да высновы, што мы павінны быць гатовы для таго, каб на працягу сутак адказаць люстрана ім. Для гэтага трэба падрыхтавацца. І мы будзем рыхтавацца. І мы нікому не пагражаем, мы нікога не шантажыруем. Мы сваю зброю аддалі туды. І я маю права сёння папрасіць і запатрабаваць Прэзідэнта братэрскай Расіі зрабіць так, каб баяліся пераступіць дзяржаўную граніцу Рэспублікі Беларусь. Што я і зрабіў.

Але калі нехта думае, і гэта часта папісваюць сёння (я гляджу ў сродках масавай інфармацыі): "Усё, Беларусь акупіравана, Лукашэнка нічога не вырашае, улад у Беларусі ўжо няма, Пуцін тут ходзіць пешшу па Беларусі і ўсё вырашае". Я разумею, чаму гэта адбываецца, і хачу, каб вы разумелі. Яны цяпер выкарыстоўваюць усялякія метады і прынцыпы барацьбы з намі. Яны ведаюць мой характар, што я магу так, ведаеце, па-вясковаму, імгненна адмахнуцца. І яны спрабуюць мяне тузаць за жывое. "Ды там Лукашэнкі ўжо гэтага няма, ён не прымае рашэнні". Запомніце, ніводны крок у Беларусі, асабліва сёння, не робіцца без згоды і патрабавання Прэзідэнта Лукашэнкі. Так будзе, пакуль я Прэзiдэнт.

Таму за бяспеку, за суверэнітэт і незалежнасць, паважаныя беларусы, вы не хвалюйцеся. Я неяк у вас пытаўся, ці гатовы за гэта вы, беларусы, плаціць. Не ведаю, адказвалі вы мне, не адказвалі. Напэўна, нехта адказваў, нехта не. Але вы павінны разумець: мы плацім. Вось гэты спакой, спакойнае жыццё ў Беларусі, яно дарагога каштуе, не танна. І плацім за гэта мы.

Незалежнасць - гэта добра. Незалежнасць - гэта тое, пра што марыць кожны чалавек у любой дзяржаве. Але гэта рэч дорага каштуе. Аказалася, што і за гэта мы можам заплаціць. І больш-менш жыць нармальна. Калі ласка, я вас прашу, зрабіце так, як я вам казаў учора, сёння і буду казаць заўсёды: на сваім працоўным месцы рабіце сваю справу! І тады мы будзем заўсёды суверэнныя і незалежныя.

Паважаныя сябры, нам цяпер вельмі складана. Ідзе змена пакаленняў. Так было заўсёды. Але калі ідзе карэнная змена пакаленняў на фоне вось гэтых падзей, любой дзяржаве і любому народу складана. Асабліва такім дзяржавам сярэднім, малым, як мы. Вельмі складана. Таму нам трэба быць адзінымі. Нам трэба сабрацца і пераадолець усе цяжкасці. І тады мы будзем сапраўды суверэннымі, незалежнымі.

Са святам вас, дарагія беларусы! З Днём Незалежнасці!