Нарада па развіцці аграпрамысловага комплексу Гомельскай вобласці

Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка 25 лістапада наведаў Гомель. Тут Кіраўнік дзяржавы правёў нараду па развіцці аграпрамысловага комплексу Гомельскай вобласці.

"Задачы застаюцца ранейшыя, складаныя. З'яўляюцца новыя выклікі. Вы ў Гомельскай вобласці гэтыя выклікі адчуваеце на сабе больш, чым хто-небудзь у Беларусі. Але, нягледзячы на гэта, у нас сёння сур'ёзная і дзелавая размова з кіраўніцтвам і актывам нашай вобласці. Як я разумею, тут сабраліся тыя, хто мае адносіны да аграпрамысловага комплексу Гомельшчыны. І не толькі, напэўна. Такое было маё даручэнне. Хачу адразу папярэдзіць: размова будзе сур'ёзная. Таму ўспрымайце яе па-мужчынску і без крыўд", - пачаў нараду Аляксандр Лукашэнка.

Кіраўнік дзяржавы адзначыў, што быў вымушаны загадзя анансаваць свой візіт у Гомель, каб на месцы дэталёва разабрацца са станам спраў у аграпрамысловым комплексе. "У вас быў час для таго, каб падрыхтавацца, сёння далажыць, і нам усім разам вызначыцца, як мы будзем рухацца далей.  Кожны з вас пасля гэтай сустрэчы павінен вярнуцца ў свой раён, у сваю гаспадарку, каб працаваць вельмі-вельмі шмат і напружана. З поўнай самааддачай. І будзе патрабаваць таго ж ад падначаленых. Па-іншаму пераламаць негатыўныя тэндэнцыі ў рабоце рэгіёна не атрымаецца", - падкрэсліў Прэзідэнт.

"Мы пастаянна гаворым пра важнасць харчовай бяспекі і сельскагаспадарчай галіны. Магчыма, камусьці гэта ўжо нагнала аскому. Але ў тым, што мы мелі рацыю, зрабіўшы стаўку на вытворчасць прадуктаў харчавання, пераканаліся і ў Беларусі, і за яе межамі, - адзначыў Аляксандр Лукашэнка. - У гэтым годзе ўся наша краіна ўпрэглася, як я гавару, закасаўшы рукавы і выдала дастойны вынік".

Прэзідэнт нагадаў, што гэтымі днямі прыняў удзел у саміце АДКБ, які адбыўся ў Арменіі. На пасяджэнні кіраўнікі дзяржаў у першую чаргу абмяркоўвалі ваенна-палітычнае супрацоўніцтва. "Без пытанняў харчовай бяспекі ніводнага выступлення. Усе кіраўнікі дзяржаў гаварылі менавіта аб гэтым. Гэта сведчыць аб тым, што ў свеце вельмі сур'ёзнае становішча з прадуктамі харчавання. І ўсё гэта будзе нарастаць. Каму гэта выгадна, хто выгадаатрымальнікі, вам таксама тлумачыць не трэба, вы гэта цудоўна разумееце", - заўважыў беларускі лідар.

У Мінскай вобласці сабралі больш за 2 млн т збожжа, па 1,5 млн т - у Гродзенскай і Брэсцкай абласцях. Мільён перасягнулі Віцебск і Магілёў. Пры гэтым задача для цэнтральнага рэгіёна на наступны год - дасягнуць трохмільённага ўзроўню па зборы збожжавых, заявіў Кіраўнік дзяржавы.

"Які пры гэтым уклад Гомельшчыны ў агульны каравай? На жаль, ганарыцца няма чым. Мільённы рубеж мы пераадолелі тут толькі з улікам кукурузы. А што па мясе, малаку? Уся краіна рухаецца ўверх, а вы - уніз", - адзначыў Прэзідэнт.

Як мне дакладваюць, калі б Гомельская вобласць дасягнула хаця б узроўню мінулага года, то Беларусь у сельскай гаспадарцы выканала б пастаўленую задачу па росце да 104%. "Спадзеяцеся, што за лістапад-снежань пойдзе рост па ўсіх паказчыках? Або іншыя рэгіёны будуць узмоцнена за вас працаваць? З-за такога падыходу гомельскага аграпрама ўпушчаная выгада склала прыкладна 100 мільёнаў рублёў. Грошы немалыя. Асабліва сумна, што правальная сітуацыя не толькі ў гэтым годзе", - канстатаваў Аляксандр Лукашэнка.

За апошнія 5 гадоў сельскагаспадарчая вытворчасць у вобласці знізілася больш як на 13%. У той час як у цэлым па краіне забяспечаны рост на 4%. "Усе адгаворкі я ведаю загадзя - надвор'е (то засуха, то дажджы), бальнасць зямлі нізкая (то пясок, то вецер, то яшчэ якая-небудзь зараза). Хачу сказаць: не толькі вы наракаеце на гэтыя акалічнасці. Усюды аб гэтым гавораць. Але не ўсюды такі вынік, дакладней, яго адсутнасць, як у Гомельскай вобласці. Я зямны чалавек і разумею, як вы, што ёсць аб'ектыўныя акалічнасці, якія не залежаць ад нас. Ёсць такія фактары. Але ці ўлічваюць на Гомельшчыне мясцовыя асаблівасці саставу глебы, ці ўмеюць прыстасоўвацца да кліматычных умоў? Гэта ж не нечакана на нас наваліліся гэтыя кліматычныя ўмовы, мы ж гэта бачылі даўно. Наколькі аператыўна прымаюцца рашэнні па пераходзе да аптымальнай структуры пасяўных плошчаў?" - спытаў Прэзідэнт.

Кіраўнік дзяржавы таксама пацікавіўся меркаваннем вучоных-аграрнікаў аб рэзервах вобласці і ці прытрымліваюцца ў рэгіёне гэтых рэкамендацый, якія меры прыняты, якія не і чаму. "Вучоныя сёння павінны дакладна сказаць: вось гэты напрамак мы рэкамендуем для Гомельскай вобласці, ён правераны на практыцы, яму быць. А проста лекцыю прачытаць - нам такія вучоныя сёння ў гэтай зале не патрэбны. Лекцый мы наслухаліся, патрэбна практыка", - звярнуў увагу Аляксандр Лукашэнка.

"Акрамя таго, як ідуць справы з тым, на што ўплывае выключна чалавечы фактар? У выкананні тэхналогій, унясенні ўгнаенняў, структуры пасеваў, недапушчэнні падзяжу жывёлы, падрыхтоўцы, захаванасці сельгастэхнікі. Перш чым аб вялікім марыць, трэба ўзяць тое, што на паверхні. А гэта звязана з чалавечым фактарам. Нават у элементарным - у працоўнай і выканальніцкай дысцыпліне і прытрымліванні літары закону", - падкрэсліў Прэзідэнт.

Практычна ва ўсіх правяраемых гаспадарках выяўляюцца парушэнні пры гадоўлі жывёлы. У кожнай чацвёртай устаноўлены факты прадастаўлення недакладнай інфармацыі аб яе падзяжы. Трэць арганізацый дапускае парушэнні тэхналогіі закладкі кармоў. "На месцах бардак, хранічныя прыпіскі і крадзеж. Любое скажэнне статыстыкі - гэта няправільна прынятае рашэнне. Гэта катастрафічныя памылкі не толькі для Гомельскай вобласці, але і для краіны ў цэлым. Таму любая ваша статыстычная справаздачнасць - важнейшы элемент у кіраванні дзяржавай. Я наогул не разумею, навошта вы хлусіце. Каму патрэбна гэта хлусня? Гэта ж лёгка праверыць", - заявіў Кіраўнік дзяржавы.

"Калі я прымаў рашэнне аб накіраванні да вас Міністра сельскай гаспадаркі (Івана Крупко. - Заўвага), думаў: прыедзе, жалезнай рукой навядзе парадак. Перш за ўсё ў сельскай гаспадарцы. Да таго ж гэта кіраўнік ад зямлі. Працаваў і ў гаспадарцы, паспяховыя раёны Міншчыны ўзначальваў, затым міністрам працаваў. Ёсць усё неабходнае: і вопыт, і кампетэнцыі. Ёсць веды. Што вам яшчэ трэба? Якога лепшага кіраўніка я магу сюды накіраваць? Значыць, многае залежыць ад вас. Як вы вакол яго станеце і будзеце цягнуць гэты цяжар", - звярнуў увагу Аляксандр Лукашэнка.

"Паверце, час вельмі сур'ёзны: або мы застаёмся дзяржавай, або нам трэба думаць аб іншых варыянтах - але гэта ўжо без мяне. Мы не дарэмна 30 гадоў песцілі і няньчылі сваю дзяржаву для таго, каб хаця б нашы дзеці жылі свабодна, незалежна. Калі хтосьці разумее гэту свабоду і незалежнасць (гэта не вас датычыцца, а нашага народа), што "я што хачу, тое і варачу" - хачу працую, хачу не - ні ў адной дзяржаве гэтага няма і не будзе. Свабода і незалежнасць - гэта магчымасці", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт адзначыў, што ў яго не было багатых сваякоў, ён рос у вельмі цяжкія гады. І тады людзі (дарослыя, і мая маці) марылі аб тым, каб сын, дзеці атрымалі дастойную адукацыю, каб яны мелі роўныя ўмовы з дзецьмі міністраў, палкоўнікаў, генералаў, прафесараў, акадэмікаў і гэтак далей. Мы што гэтага людзям не далі? Далі. Нават больш таго. Разумеючы, што ў вёсцы складаней сёння і з адукацыяй, і іншае, колькі мы ў ВНУ ўвялі па мэтавых накіраваннях адукацыю? Ідзіце - калі ласка, вучыцеся. Такога ў Савецкім Саюзе не было. Мы з глыбінкі, асабліва з Гомельскай вобласці, так званых чарнобыльскіх раёнаў, яшчэ больш падтрымліваем дзетак", - сказаў Кіраўнік дзяржавы.

"Што яшчэ трэба? Хочаце пад бізуном чыім-небудзь пахадзіць, пахОдзіце. Але тады з вамі размаўляць вось у такім складзе ніхто не будзе. Возьмуць бізун, і будзеце бегчы наперадзе. Скапыцецеся, як у народзе кажуць, адстанеце, вы ведаеце, што будзе. З намі гэта было ўжо 80 гадоў таму: нам спрабавалі гэта прадэманстраваць. І па Беларусі прайшліся так, што мы да гэтага часу чхаем. Менавіта так востра сёння стаіць пытанне. І вы ў Гомельскай вобласці гэта адчулі: гэта тут побач з вамі. Дык гэта проста душок панюхалі. Не хочацца, каб нашы дзеці ўзялі ружжо і пайшлі абараняць сваю краіну. Мне гэтага абсалютна не хочацца. Калі некаму з вас хочацца, устаньце і скажыце - мы забяспечым. Таму лепш давайце мы з вамі сціснуўшы зубы будзем працаваць і выдаваць вынік", - запатрабаваў Аляксандр Лукашэнка.

"Я хачу проста вас усіх папярэдзіць: надыходзячы 2023 год - гэта для вас лакмусавая паперка. Або вы зможаце нешта зрабіць, або мне давядзецца думаць, што рабіць з Гомельскай вобласцю. Далей жыць так нельга, і мы не будзем так жыць. Гэта дакладна", - падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы.

"У мяне ёсць, вядома, варыянты: што зарабілі, тое і атрымаеце. І мы да гэтага будзем вас падводзіць. Я не магу браць з іншых галін грашовыя рэсурсы і перакідваць у Гомельскую вобласць. Таму думайце, як вы будзеце жыць, зарабляць для таго, каб дастойна выглядаць", - паставіў задачу Прэзідэнт.

Кіраўнік дзяржавы звярнуў увагу, што цяпер у сельскай гаспадаркі ўнікальныя магчымасці. Попыт на прадукцыю вялікі, цэны высокія. Для Беларусі, якая ў гэтым годзе сабрала рэкордны ўраджай, сітуацыя складваецца вельмі дарэчы. "Бог нас пашкадаваў, і сёлета мы сапраўды выдалі ў краіне цудоўны вынік у сферы аграпрамысловага комплексу. Раней мы не ведалі, што рабіць, куды прадаць. Сёння толькі дай. За добрыя грошы. Дык прадайце, вазьміце грошы і рабіце ў Гомельскай вобласці. "Вам ніхто не перашкаджае, а я буду вас толькі абараняць, каб вам ніхто не перашкаджаў. Але вы зарабіце гэтыя грошы", - паставіў задачу Прэзідэнт.

"Вы чамусьці думаеце, што будзе і далей так. Момант ісціны цяпер. Рынкі - вязі куды хочаш, толькі дай. І не толькі ў Расіі. Кітай гатовы спажыць колькі хочаце прадукцыі", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

Пры гэтым Кіраўнік дзяржавы заўважыў, што, як яго інфармуюць, дылеры вельмі сур'ёзна нажываюцца на беларускіх таварах: закупляюць на прадпрыемствах за ўмоўныя два рублі, а прадаюць у Расіі за дзевяць. Прэзідэнт патрабуе, каб прадпрыемствы развівалі свае гандлёвыя сеткі і самастойна займаліся продажамі, а не проста імкнуліся як мага хутчэй выпіхнуць прадукцыю за свае вароты. "Мы з гэтым будзем разбірацца і вас абараняць, але і вам трэба варушыцца, каб дастойна выглядаць і мець грошы. Сёння можна атрымаць грошы", - упэўнены Прэзідэнт.

Кіраўнік дзяржавы папярэдзіў, што нічога бясплатна не бывае і не будзе: і за тэхніку, і за меліярацыю Гомельскай вобласці давядзецца заплаціць. "І цяпер шанц. Таму вы думалі перад прыездам Прэзідэнта сюды, як будзеце жыць і працаваць, думаю, што прыдумалі. Тое, што недадумалі, пасля нашай размовы да вясны вы прыдумаеце, зыходзячы з рэальнай абстаноўкі. І не забывайце, што зімоўка - гэта старт будучага года. Калі вы праваліце зімоўку, тады не трэба будзе марыць, як мне міністр дакладваў, аб 30-працэнтным росце ў будучым годзе ў сферы раслінаводства і 18-20 працэнтах у жывёлагадоўлі. Зімоўку праваліць нельга", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт нагадаў, што заўсёды патрабуе ад новых кіраўнікоў на месцах не сячы з-за пляча, даваць шанц работнікам. Але калі вынікаў няма, трэба прымаць кадравыя рашэнні. Для тых, хто проста не на сваім месцы, трэба знайсці новую работу, але па тых, хто паводзіць сябе варожа, трэба прымаць жорсткія рашэнні, звярнуў увагу Кіраўнік дзяржавы.

Нядаўна аблвыканкамам даручалася выпрацаваць сістэму кадравай палітыкі. "Працуеш - вось табе ўсе даброты, павага, гонар і слава. Калі ты не хочаш працаваць - мы паспрабуем цябе навучыць і прымусіць. Калі зусім няздольны - адыходзьце ўбок, бярыце мятлу і мяціце, - сказаў Аляксандр Лукашэнка. - Без дысцыпліны і парадку, тэхналагічнай дысцыпліны няма пра што гаварыць".

Трэба прымаць кадравыя рашэнні, якія забяспечвалі б паступальны рух рэгіёна наперад, запатрабаваў Прэзідэнт. "Нядаўна да таго ж назначаны новыя кіраўнікі шэрага раёнаў Гомельшчыны. Спадзяюся, людзі будуць працаваць як трэба", - дадаў ён.

"Што да нашага сённяшняга мерапрыемства, не трэба ад яго чакаць нечага жахлівага. Так, гэта сур'ёзная размова. Галоўнае ў наступным: больш угавораў, размоў з гамяльчанамі (гэтак жа, як з магіляўчанамі, віцябчанамі) не будзе. Вы ведаеце, што рабіць. Вы вызначыліся. І галоўнае - варушыцеся, дзейнічайце. Не разлічвайце, што вам нехта дасць грошы ці нехта вам купіць трактар новы або аўтамабіль, калі ў вас няма машыннага двара, - заявіў Кіраўнік дзяржавы. - Патрэбны сёння план, дзе будзе дэталёва прапісана ўсё да дробязей: мерапрыемствы, адказныя, тэрміны і рэсурсы. План развіцця аграпрамысловага комплексу Гомельскай вобласці, як і па іншых абласцях".

"Але яшчэ раз гавару: парадак, дыктатура тэхналагічная, дысцыпліна. Кожны кіраўнік гаспадаркі, кожны работнік мясцовай вертыкалі павінен дакладна разумець сваю ролю, месца і адказнасць. Толькі так мы можам атрымаць вынік. Лічыце, што я сказаў усё. Жалезабетонна. Я вельмі хачу, каб вы, пачуўшы мяне, зразумелі", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

Сур'ёзную мужчынскую размову на гэту тэму Кіраўнік дзяржавы ўжо неаднаразова анансаваў раней. Гаварыў пра гэта яшчэ ў жніўні бягучага года. Таму ў мясцовай вертыкалі чыноўнікаў і кіраўнікоў прадпрыемстваў было дастаткова часу, каб падрыхтавацца і дэталёва прапрацаваць усе пытанні, паспрабаваць максімальна ўстараніць тыя ці іншыя недапрацоўкі. З другога боку, правядзенне такога маштабнага мерапрыемства з удзелам усіх, хто адказвае за АПК рэгіёна, у перыяд уборачнай і актыўнай фазы асенніх палявых работ было б нерацыянальна з пункту гледжання адцягнення ад працы кадраў. Цяпер жа якраз настаў час усім сабрацца і аб'ектыўна паглядзець на існуючыя праблемы.

Прычын асаблівай увагі Аляксандра Лукашэнкі ў Гомельскай вобласці некалькі. Гэты рэгіён, і не толькі ў плане сельскай гаспадаркі, традыцыйна знаходзіцца на асаблівым кантролі Прэзідэнта, паколькі менавіта Гомельская вобласць прыняла на сябе асноўны ўдар наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС. Дзесяцігоддзямі дзяржава ўкладвала грошы ў сацыяльную сферу, падтрымлівала АПК, разумеючы, што нават у такой сітуацыі нельга кідаць гэту зямлю, і на большасці тэрыторый людзі могуць нармальна жыць і працаваць без шкоды для здароўя.

Па-другое, менавіта Гомельская вобласць з ліку рэгіёнаў Беларусі ў большай ступені залежная ад наступстваў  кліматычных змяненняў, а асабліва ў апошнія гады адчуваецца сур'ёзны дэфіцыт ападкаў. Да гэтага дадаюцца яшчэ і параўнальна бедныя глебы, дзе без прымянення інтэнсіўных тэхналогій і строгай дысцыпліны ў прынцыпе не даводзіцца разлічваць на які-небудзь прымальны вынік.

Калі ўсё гэта пералічанае - факты аб'ектыўныя, то да суб'ектыўных адносіцца тое, як на месцах працуюць людзі і выконваюць пастаўленыя задачы. І вось тут практыка паказвае, што ёсць сур'ёзныя, мякка кажучы, недапрацоўкі. Калі да такіх наогул можна аднесці шматлікія факты безгаспадарчасці, факты скажэння справаздачнасці і нават банальнага крадзяжу.

Усё разам гэта прывяло да таго, што пры агульным плюсе ў сельгасвытворчасці ў разрэзе краіны Гомельская вобласць, наадварот, мінусуе і па большасці пазіцый у АПК знаходзіцца ў хвасце рэспубліканскага рэйтынгу. Аб гэтым падрабязна гаварылі ў сваіх выступленнях Міністр сельскай гаспадаркі і харчавання Ігар Брыло, намеснік Генеральнага пракурора Максім Варонін.

А вось старшыня Гомельскага аблвыканкама і экс-кіраўнік Мінсельгасхарча Іван Крупко, наадварот, выступіў з даволі аптымістычным дакладам і больш гаварыў аб планах на будучыню. Праўда, былі дыскусіі наконт таго, ці ўсё з агучанага сапраўды ўдасца рэалізаваць у поўнай меры. Аднак кіраўнік рэгіёна аб'ектыўна прызнае і недапрацоўкі.

Жорсткіх момантаў у выкананні Кіраўніка дзяржавы ў ходзе праведзенай больш як трохгадзіннай размовы было дастаткова. Аляксандр Лукашэнка ўсім даў дакладна зразумець, што далей такая сітуацыя проста недапушчальна. Аднак усё магло быць і больш жорсткім. Менавіта таму вынікі нарады можна назваць другім шанцам для ўсёй вертыкалі рэгіёна, і асабліва для работнікаў галіны. А кіраўнікі прадпрыемстваў, якія таксама прысутнічалі ў зале, павінны спусціць гэта напружанне ўніз да радавых работнікаў. Тым больш што ёсць у вобласці і станоўчыя прыклады, калі выключна гаспадарскі падыход і строгая дысцыпліна дазваляюць пераадольваць усе вышэй пералічаныя цяжкасці. Як напрыклад, у гаспадарцы "Отар" Чачэрскага раёна, якую ўзначальвае Таццяна Струк. Аляксандр Лукашэнка папрасіў яе падзяліцца з удзельнікамі нарады сакрэтам поспеху і расказаць, што трэба рабіць у АПК рэгіёна. "Праўду і толькі праўду! Як на судзе. Скажы шчыра, што трэба зрабіць у Гомельскай вобласці сваімі словамі, каб не мелі вось такой размовы, як сёння", - запрасіў яе да мікрафона беларускі лідар.

"Трэба проста працаваць. Рабіць сваю справу, любіць сваю справу, любіць зямлю, на якой мы працуем. І ўсё наладзіцца, - у першую чаргу адказала Таццяна Струк. - Гэта добрая тэма, што пачалі маладых кіраўнікоў вучыць. Але павінна ў чалавека (гэта не прыўеш) быць тое, што закладзена яшчэ ў сям'і. Гэта адказнасць, працаздольнасць". Хоць яна і не адмаўляе ўплыву тых жа ўмоў надвор'я. "Трэба сур'ёзна працаваць і з арганічнымі ўгнаеннямі, даць матухне-зямлі тое, што трэба даць, каб атрымаць сапраўды высокі ўраджай", - сказала кіраўнік гаспадаркі.

Аляксандр Лукашэнка звярнуў увагу, што Таццяна Струк зусім коратка сказала пра клімат, а ўсё астатняе - пра людзей. "І гэта правільна. Людзі, людзі, людзі. У любых кліматычных умовах гэта - людзі. А што датычыцца кадравай палітыкі, людзей менш не стала. Проста вельмі дэмакратызаваліся. Часам падказкі былі збоку. Цяпер мы бачым, да чаго гэта прывяло. З другога боку самі: рынак - ён усё вызначыць. А не, таварышы, не ўсе, - сказаў Прэзідэнт. - І калі б мы акунуліся ў гэты рынак у сярэдзіне 90-х, мы мелі б сёння сумны выгляд. У нас бы сёння палала вайна".

Кіраўнік дзяржавы падкрэсліў, што ў цэлым эканоміка і людзі працуюць, хоць у дадзеным выпадку ў частцы АПК да Гомельскай вобласці і ўзніклі прэтэнзіі.

Але справы ў аграсектары Гомельшчыны трэба папраўляць, сказаў Аляксандр Лукашэнка, падкрэсліўшы недапушчальнасць далейшага зніжэння паказчыкаў: "Далей нельга. Я хачу, каб вы гэта зразумелі. Арганізуйце ваенную дысцыпліну (нават больш, чым ваенную) на сваёй вытворчасці. Вырашылі - павінна быць зроблена. Не зроблена - прымайце меры. Дзейнічайце!"

"Але павінен быць парадак! Яшчэ раз падкрэслю: мы можам без Гомельскай вобласці з вашым вось гэтым падзеннем абысціся. У нас усяго хапае, дай бог гэта ўсё прадаць. Людзей шкада! Ну мы ўжо ў Гомельскую вобласць адзін раз пасля Чарнобыля столькі ўклалі сродкаў, столькі было ўвагі... Гэта ўсё праз мяне прайшло, - нагадаў Аляксандр Лукашэнка. - Прынялі рашэнне, што Гомельская вобласць будзе, мы выратуем і захаваем гэтыя землі. Але разруха і Чарнобыль тады былі ў нашых галовах больш, чым у гэтых землях. Гэта мы цяпер разумеем, праз чвэрць стагоддзя. І мне трэба было вас цягнуць. І цягнулі, і грошы ўкладвалі".

"Таму матэрыяльна - прадукцыяй сельскай гаспадаркі і іншым - мы можам абысціся. Але я не хачу, каб тут была пустыня. Я не хачу, каб людзі, якія засталіся, і тыя, якія вяртаюцца, і якія нарадзіліся і тут жывуць і працуюць, паехалі заўтра шукаць лепшую долю. А куды ехаць?" - адзначыў Кіраўнік дзяржавы. 

Прэзідэнт падкрэсліў, што ўсё, чаго ён патрабуе, трэба не яму асабіста, а перш за ўсё самім людзям у Гомельскай вобласці. "Мы пры вашым падзенні сёння маем $8 млрд (нават больш) толькі экспарту. Мы забяспечым людзей - накормім унутры і забяспечым экспарт без вас. Я сёння не прыехаў да вас прасіць, каб вы дабавілі краіне. Я не магу дапусціць таго, што былая Чарнобыльская вобласць, дзе мяне людзі падтрымлівалі больш, чым на радзіме, дзе я нарадзіўся, каб вы яе загналі пад плінтус. Я вам гэтага не дазволю зрабіць. Я прыехаў сюды дзеля вас, а не дзеля краіны!"

"Таму калі вы гальштукі надзелі, як я, селі на гэту пасаду - давайце вынік! - заклікаў Аляксандр Лукашэнка. - Не дасце - з вас будзе не проста жорсткае запатрабаванне. Вы бачыце, што на поўдні робіцца. Вы гэтага хочаце? Я не хачу. І пакуль у мяне ўлада і ў вас - вось тут хто са мной прыехалі - мы забяспечым тое, што павінна быць у Гомельскай вобласці. Падумайце пра сваіх дзяцей, куды вы іх дзенеце, куды вы іх прыстроіце".

"Калі б я панстваваў і адпачываў гэтыя гады ў краіне, я з вас не патрабаваў бы", - падкрэсліў Прэзідэнт.

У час нарады былі агучаны розныя факты безгаспадарчасці, а часам і элементарнага невыканання сваіх абавязкаў на ўзроўні гаспадарак і раёнаў, нягледзячы на тое, што ўсе неабходныя кіраўніцкія рашэнні наверсе - профільным міністэрствам і аблвыканкамам - прыняты. "Жалезная выканальніцкая дысцыпліна! - запатрабаваў Кіраўнік дзяржавы. - Калі старшыня райвыканкама сабатуе ўказанні - неадкладна наручнікі і туды…"

Аляксандр Лукашэнка нагадаў, што і раней даваў даручэнне кіраўніку МУС навесці парадак у Гомельскай вобласці па асобных пытаннях у АПК, асабліва што датычыцца захаванасці жывёлы. "Міністру я даў непасрэднае ўказанне: едзьце туды і навядзіце там рэвалюцыйны парадак. Падрыхтуйцеся да справаздачы. Я з вас запатрабую жалезабетонна. Я хацеў, каб вы вертыкаль нашу міліцэйскую ўзварухнулі так, каб яны таксама за гэта адказвалі. А куды яны глядзелі? Куды мясцовая пракуратура глядзела? Падрыхтуйце мне справаздачу да новага года, вазьміце гэта на кантроль. Пара ўжо адказваць усім, а не хавацца як мышы пад плінтусам", - сказаў Прэзідэнт.

Ён падкрэсліў, што для работы губернатара трэба забяспечыць "зялёную вуліцу". Аляксандр Лукашэнка ўспомніў і свой асабісты вопыт, калі літаральна за пару гадоў цаной вялікіх намаганняў удалося наладзіць эфектыўную работу ў былой стратнай гаспадарцы. "Я сам быў у такой шкуры. Сядзіць і думае (нехта з падначаленых. - Заўвага), што гэта яго не датычыцца. Мужыкі, будзе датычыцца, ды яшчэ як!" - папярэдзіў Кіраўнік дзяржавы.

Размова ідзе аб элементарнай выканальніцкай дысцыпліне. "Вам сказана на ўлік паставіць кожнае цяля - пастаўце і захавайце. Ну калі яно загінула - пакажыце ў справаздачнасці. Вам намечана схема пастаўкі малака, мяса на перапрацоўку - аддайце тое, што намечана. Што звыш - няхай прадаюць", - прывёў прыклад Аляксандр Лукашэнка.

Кіраўнік дзяржавы жорстка папярэдзіў і адказных чыноўнікаў рэспубліканскага ўзроўню, што абазначаныя праблемныя пытанні ў АПК Гомельскай вобласці павінны пастаянна быць у іх полі зроку, і яны будуць несці за гэта адказнасць. Гэта датычыцца і аналагічных момантаў, якія, няхай і не ў такім маштабе, але сустракаюцца і ў іншых рэгіёнах.

Прэзідэнт нагадаў, што ў краіне, у тым ліку пры яго ўдзеле, усё ёсць для развіцця АПК. Створаны вытворчасці сучасных камбайнаў, іншай сельгастэхнікі, ёсць угнаенні, гаспадаркі забяспечваюцца палівам і гэтак далей. Усё астатняе - кадры і дысцыпліна.

Што датычыцца клімату, Прэзідэнт нагадаў, што ў краіне ўжо ёсць у гаспадарках добрых прыклады выкарыстання розных сістэм арашэння. А ў Гомельскай вобласці хапае водных артэрый, якія можна выкарыстоўваць для ірыгацыі. Няхай не паўсюдна, але перш за ўсё трэба вызначыць найбольш перспектыўныя ўчасткі, дзе можна атрымаць высокую ўраджайнасць. Разам з меліярацыяй і асушэннем недзе павінен быць і адваротны працэс, каб атрымліваць належную аддачу ад сельгасугоддзяў.

Аляксандр Лукашэнка яшчэ раз нагадаў аб недапушчальнасці неабгрунтаванага пасрэдніцтва, асабліва пры рабоце на ўнутраным рынку ва ўмовах невялікай, кампактнай краіны. Ён прапанаваў садзейнічанне, калі нехта хацеў бы стварыць сваю тавараправодную сетку, адкрыць магазін. Тое ж самае і на знешнім рынку - там трэба імкнуцца працаваць у першую чаргу самім. "Якія пасрэднікі? Рынак за плотам у Расіі. Вязіце, прадавайце самі. Або стварыце сваю структуру - гандлёвы дом і іншае, - падкрэсліў Прэзідэнт. - Вы павінны вырашчанае рукамі нашых сялян і вашымі рукамі самі адвезці і з самым высокім прыбыткам прадаць. Патрэбна дапамога - вунь віцэ-прэм'ер сядзіць, які гэтым займаецца".

Кіраўнік дзяржавы акцэнтаваў увагу, што спагнанне за неабгрунтаванае пасрэдніцтва будзе самае жорсткае: "Не трэба хадзіць і глядзець, як яны працуюць. Убачыў пасрэдніка - туды ідзі (размова аб надыходзе адказнасці. - Заўвага)".

Тое ж самае і адносна прыпісак. "Колькі можна гаварыць аб дысцыпліне кадраў? Навошта вы гэтымі прыпіскамі займаецеся? Ну добра, прыпісалі што не 200 га перааралі, а 250. Дрэнна, але гэта не катастрофа. Але калі вы загубілі жывёлу і яшчэ нейкімі там прыпіскамі займаецеся, зарплату плаціце людзям за гэтыя прыпіскі, - гэта ж ужо бандытызм у вышэйшай ступені. І аб гэтым мы павінны скончыць размову сёння. Па ўсёй краіне. У адваротным выпадку спагнанне будзе, як па цэнаўтварэнні", - падкрэсліў беларускі лідар.

"Даравання гэтаму не будзе. Вы мяне штурхаеце на прыняцце няправільных рашэнняў, калі скажоная статыстыка", - дадаў ён.

Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў, што рэагуе на гэта не таму, што інакш "мы можам страціць краіну". "Усё пачынаецца з гэтага - з-за гэтай бязладнасці, з-за безадказнасці. Ніводная дзяржава такой распушчанасці і дэмакратыі так званай не мае", - сказаў ён.

Прэзідэнт не хоча, каб беларусы жылі на чужой зямлі і іх лічылі людзьмі другога сорту. "І ў нас сёння ідэальны шанц замацаваць сваю незалежнасць. У цяжкія часы. Але толькі трэба займацца, як Таццяна тут правільна сказала, сваёй справай. Я ж ад вас не патрабую нічога лішняга - толькі сваёй справай", - заўважыў Кіраўнік дзяржавы.

"Што датычыцца злачыннасці і карупцыі, хлопцы, не крыўдуйце. Дапамагчы не змагу. Так, я нямала памілаваў і вызваліў людзей, але гэта ўжо праз сябе. Давайце дамовімся: гэта апошняя ў краіне сёння размова наконт тых злачынстваў, пра якія тут гаварыў намеснік генеральнага пракурора. Гэта апошняя размова, - папярэдзіў Аляксандр Лукашэнка. - Паверце, няма праблем адлавіць ўсіх, хто займаецца гэтымі злачынствамі. Вы ведаеце, што будзе. Не стаўце сябе пад нож. Ніякай карупцыі ў працвітаючай Беларусі мы не дапусцім".

Кіраўнік дзяржавы не адмаўляе Гомельскай вобласці ў пэўнай падтрымцы, але рабіць гэта будуць, лічачы рэсурсы, каб не было перакосаў. "Я сказаў у самым пачатку: Гомельскай вобласці мы ў 2023 годзе дапаможам, наколькі можам. Вядома, мы ўсё маглі б задаволіць цяпер. Але я не хачу гэта рабіць за кошт іншых. Там таксама праблем хапае. Няхай не такія, але іх трэба вырашаць", - сказаў Прэзідэнт.

Ён, у прыватнасці, нагадаў, што з улікам цяперашняй абстаноўкі трэба думаць і аб сродках на абарону, забеспячэнне бяспекі. "Вось я там бегаю, гляджу, што трэба зрабіць яшчэ, каб тыя бачылі, што з намі лепш не звязвацца. Таму ёсць куды дзяваць грошы", - адзначыў Аляксандр Лукашэнка.

Адна з умоў падтрымкі - гэта безумоўнае забеспячэнне захаванасці тэхнікі. Для гэтага ў самыя кароткія тэрміны павінны быць дадаткова створаны ўсе належныя ўмовы. "Але не дай бог ты купіш і трактар кінеш пад плотам або недзе там у глухім полі. Павінен быць машынны двор, павінны быць майстэрні, пункт тэхнічнага абслугоўвання", - сказаў Прэзідэнт. Ён адзначыў, што прыкладаў такіх аб'ектаў па краіне хапае, і іх можна элементарна скапіраваць.

"Калі гэтага не будзе, гэта проста будзе лічыцца злачынствам. Гэта датычыцца не толькі Гомельскай вобласці", - падкрэсліў беларускі лідар.

Захаванасць - гэта не толькі належнае захоўванне, але і правільная эксплуатацыя, своечасовае абслугоўванне тэхнікі. Прэзідэнт упэўнены, што сучасныя трактары нельга спісваць пасля 8-10 гадоў эксплуатацыі. "Мінімум 15-18-20 гадоў. Беражыце гэтыя трактары, тэхніку. Мною дадзены ўказанні на профільныя прадпрыемствы - тым, хто вырабляе тэхніку. Вызначце пункты, адвязіце туды гэту тэхніку (калі вы 10 гадоў папрацавалі), мы яе адновім. І напалову кошт будзе, ну 70 працэнтаў. Але будзе як новая. Трэба берагчы. Трэба па-сялянску рупліва да гэтага ставіцца", - заклікаў Кіраўнік дзяржавы.

Тое ж самае датычыцца і ўтрымання малочнатаварных ферм, зернесушыльнай гаспадаркі, забеспячэння захаванасці і ўмоў утрымання жывёлы - усё павінна быць у парадку.

Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што і ў яго ў тым ліку былі сумненні наконт рэалістычнасці выпрацаванага ў Гомельскай вобласці плана развіцця ў сферы АПК на наступныя гады. Але ён зыходзіць з таго, што гэта не навязаныя лічбы, і гэтыя абавязацельствы кіраўніцтва вобласці само на сябе бярэ. "Вы ж самі выпрацавалі гэтыя прапановы. А іншага выйсця няма. Менавіта гэты шлях. Трэба дасягнуць гэтых поспехаў. Чым можам, дапаможам. Патрабаванні выклаў, увага з майго боку вам будзе аказана неверагодная", - сказаў Прэзідэнт.

Аляксандр Лукашэнка запэўніў, што дзяржава будзе аказваць дапамогу ў жыллёвым пытанні. "Я разумею, што без людзей толку не будзе. Жыллё прывязвае. Цяпер ва Урадзе выпрацоўваюць падыходы: ваенным, дзяржслужачым, шматдзетным. І арэнднае жыллё калгасам, прадпрыемствам і іншым", - дадаў Прэзідэнт.

Пры гэтым асноўная задача - зрабіць таннейшым будаўніцтва, зрабіць такое жыллё даступным. Як варыянт - сучасныя будаўнічыя тэхналогіі, аб якіх кіраўніку дзяржавы далажылі нядаўна ў час наведвання пасёлка Коханава ў Віцебскай вобласці, дзе ствараецца прадпрыемства ў сферы драўлянага домабудавання. Тым больш што апошнім часам прыняты шэраг рашэнняў і дадзены даручэнні па патанненні драўніны.

"Пры тым узмацненні кадравай дысцыпліны патрэбны ж і пернік нейкі. Таму з жыллём мы будзем дапамагаць. І гэта мы павінны разгарнуць з наступнага года. Недзе, можа, нехта захоча сам пабудаваць. Зробім таннейшым лес. Гэта непарадак, калі у пачатку года цэны на лес падскочылі да завоблачных вышынь, а ў лесе валяецца столькі буралому... І прытым добрага лесу. Гэта ж гіне, а людзям не даём. Нібыта ўрад там нейкі крок зрабіў", - адзначыў Кіраўнік дзяржавы.

"Мы з наступнага года разгорнем шырока гэту праграму. Але жорстка: працуеш - жывеш, не працуеш - будзь здаровы. Ніякай прыватызацыі", - дадаў Аляксандр Лукашэнка.

Другі напрамак - забеспячэнне дастойных зарплат, асабліва для запатрабаваных і дэфіцытных у вёсцы спецыялістаў, выбудоўванне эфектыўнай схемы іх працы не толькі ў рамках асобных гаспадарак, але і на ўзроўні раёнаў. "Кіраўнікі павінны ўзяць галаву ў рукі і вызначыцца", - сказаў Прэзідэнт.

"І механізатару трэба плаціць не толькі ва ўборачную кампанію. Вядома, зімой зарплата ў яго будзе меншая. Але ён павінен разумець, што жыць можна за яе. Але калі адрамантую, тэхніка будзе нармальная, я атрымаю сваё ў пасяўную, уборачную, на нарыхтоўцы кармоў, - прадоўжыў Аляксандр Лукашэнка. - Гэта значыць без жылля, без зарплаты, хоць памрыце, нічога не будзе".

Прэзідэнт нагадаў і аб падыходзе, калі прамысловыя прадпрыемствы ў гарадах бяруць пад сваё крыло сельгасвытворчасці, аказваюць ім тую ці іншую дапамогу. Такі падыход будзе практыкавацца і далей. Аляксандр Лукашэнка нагадаў, што логіка ў гэтым выпадку простая: "людзей вы "выцягнулі" з вёскі, а цяпер трэба дапамагчы". Але ў гэтым плане трэба ўсё рабіць тонка, перасцярог ён.

"Трэба вырашыць пытанні, якія ляжаць на паверхні, не забываючы аб стратэгіі. Але калі вы пераступіце праз завалы пытанняў, якія на паверхні ляжаць, вы стратэгічныя не вырашыце", - упэўнены Кіраўнік дзяржавы.

Аб напрамках развіцця земляробства ў Гомельскай вобласці з улікам кліматычных змяненняў расказаў дырэктар Інстытута глебазнаўства і аграхіміі Юрый Шашко. Пацяпленне сапраўды мае месца ў апошнія гады, а ападкі выпадаюць нераўнамерна, здараюцца засухі, што ўскладняе работу раслінаводчай галіны. "Гэтыя фактары мы аб'ектыўна не можам змяніць. Мы можам толькі прыстасавацца да іх. Перш за ўсё за кошт аптымізацыі структуры пасяўных плошчаў, падбору больш засухаўстойлівых культур і сартоў, удасканалення арганізацыі правядзення тэхналагічных прыёмаў", - сказаў Юрый Шашко.

У сувязі з гэтым вучоны прадставіў канкрэтныя рэкамендацыі, якія будуць карысныя аграрыям.

Сярод выступоўцаў быў і генеральны дырэктар ВА "Беларуснафта" Аляксандр Ляхаў. Кампанія, акрамя нафтавай сферы, мае ў сваёй структуры і сельгасвытворчасць. З аднаго боку, гэта прыклад падтрымкі аграсектара з боку прампрадпрыемстваў, аб чым гаварыў Прэзідэнт, з іншага - прыклад таго, як трэба працаваць на зямлі ва ўмовах Гомельшчыны. І ўкладзеныя грошы тут далёка не вырашальны фактар.

Гаспадарка занята ў галіне птушкагадоўлі, і ёсць праграма яе развіцця да 2025 года. "Мы сістэмна пачалі працаваць з 2005 года. Практычна няма ніводнага года, калі не ўводзіліся б новыя аб'екты", - расказаў Аляксандр Ляхаў. Да праекта паставіліся не як да дапаўнення асноўнай дзейнасці прадпрыемства, а як да паўнацэннага новага напрамку. "Пачыналі з 9 тыс. т мяса і выйшлі на вырошчванне практычна 40 тыс.т мяса і больш", - прадставіў ён вынікі праведзенай работы.

Гэта не толькі і не столькі ўкладанне фінансавых сродкаў, але галоўнае - выкананне тэхналогій, прамысловая культура вытворчасці. "Гэта тое, што мы далі гэтаму прадпрыемству. І гэта дало добрыя магчымасці для таго, каб гэта прадпрыемства працавала", - расказаў гендырэктар.

Цяпер у гаспадарцы адзначаецца дадатная дынаміка, у бягучым годзе ў гаспадарцы атрыманы рэкордны ўраджай збожжавых, што дазволіла поўнасцю забяспечыць сябе кармамі ўласнай вытворчасці. Пры гэтым вялікая ўвага ўдзяляецца імпартазамяшчэнню, стварэнню ўмоў для лакалізацыі вытворчасці кармоў.

Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што гэта адзін з прыкладаў. "Прытым хачу папярэдзіць. У некаторых можа скласціся меркаванне: гэта ж Ляхаў, гэта нафта, чаго там… ён капейку адтуль - сюды, грошы ў яго ёсць, таму ён такую вось прыгажосць стварыў. Вы павінны разумець, што было даручэнне заняцца гэтым, адарваўшы ад дзяржавы гэтыя грошы. Я гэтыя грошы спакойна мог бы забраць у бюджэт і выкарыстоўваць там на абаронныя патрэбы, яшчэ некуды. Гэта дзяржаўнае прадпрыемства, якому было даручана стварыць вось гэту прыгажосць. Па-першае, каб бачылі, у якім напрамку ў гэтым выпадку павінна развівацца птушкагадоўля і якія вынікі павінны быць", - адзначыў беларускі лідар.

Па-другое, згадзіўся Кіраўнік дзяржавы, укладзеныя грошы - не самае галоўнае ў атрыманым выніку: "Гэта дзякуючы тэхналагічнай жалезнай дысцыпліне. Калі б яе там не было, гэта рухнула б за некалькі месяцаў".

"Пачатак, так, цяжкі быў", - пацвердзіў Аляксандр Ляхаў.

"Таму тэхналогіі галоўнае. Не ў грошах справа. Вы таксама нямала ў Гомельскай вобласці атрымліваеце грошай. Але выніку няма. Чаму? Таму што няма адказнасці кадраў, няма дысцыпліны звычайнай, працоўнай дысцыпліны і тэхналагічнай. Вось і ўсё. Яны гэта зрабілі, - акцэнтаваў увагу Прэзідэнт. - Вось і ўсе змяненні клімату. І калі тут гаварылі аб пасяўных плошчах, змяненні клімату і іншым, я не са скепсісам гэта ўспрымаў, але я крыху думаў аб іншым. Калі вы будзеце думаць і ахкаць-вохкаць, што ў нас змяніўся клімат, і тут нам трэба рэвалюцыю зрабіць толькі з гэтай прычыны, вы нічога не зробіце. Трэба думаць вось аб гэтым - аб выкананні тэхналогій".

У гэтым плане сваю ролю павінны адыграць кіраўнікі прадпрыемстваў. "Яны павінны стварыць такія ўмовы гэтым вартаўнікам, даяркам, механізатарам і іншым, каб усё скрыпела, але працавала. Вось вам прыклад", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

На заканчэнне Прэзідэнт заклікаў усіх зрабіць усё, што ад іх залежыць, каб дабіцца лепшых вынікаў і вырашыць праблемныя пытанні: "Давайце будзем рабіць сваю справу дастойна. Слухайце, ну не бедныя ж кіраўнікі прадпрыемстваў. Так, цяжка. Аўтарытэт, званне, узнагароды, хто заслужыў, і іншае. Толькі трэба папрацаваць. Каб не сорамна потым было, калі мы з вамі пойдзем на пенсію. Каб не было балюча за тое, што мы маглі нешта зрабіць, было ў нашых руках, а мы не зрабілі, пакінулі гэта зрабіць у лепшым выпадку нашым дзецям. Але я нядаўна гаварыў: нашы дзеці не зробяць тое, што можам зрабіць мы. Яны іншыя. І гэта таксама добра. Свет ідзе, развіваецца. Кожнае пакаленне павінна зрабіць сваю работу. Давайце мы яе зробім . За нас ніхто яе не зробіць".

Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў, што абстаноўка няпростая. "Калі спатыкнёмся - усё. Мы гэта заслужылі, калі спатыкнёмся. Але дзеці чым жа вінаватыя!?" - падкрэсліў ён.

Прэзідэнт адзначыў, што цяпер, і гэта заўважаюць у СМІ, збываецца многае з таго, аб чым ён гаварыў 10-15 гадоў таму. І цяперашнія патрабаванні Кіраўніка дзяржавы звязаны з тым, што "стаіць пытанне нашай выжывальнасці", каб дзеці цяперашняга пакалення жыхароў Беларусі ў будучым не хадзілі пад нечым бізуном.