Нарада з апаратам Нацыянальнага банка і кіраўніцтвам банкаў

Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка 9 верасня сабраў нараду з апаратам Нацыянальнага банка і кіраўніцтвам банкаў, на якой абазначыў ключавыя напрамкі і прыярытэты для банкаўска-фінансавай сістэмы.

Кіраўнік дзяржавы ў пачатку мерапрыемства адзначыў, што пры назначэнні Рамана Галоўчанкі Старшынёй Праўлення Нацыянальнага банка гаварыў аб сваім намеры абавязкова ў гэтым годзе пазнаёміцца з калектывам. І цяпер выконвае абяцанне. Тым больш што і склад праўлення значна абнавіўся, а сустрэчы з калектывамі найбуйнейшых органаў дзяржаўнай вертыкалі, дзе можна зверыць гадзіннікі і вызначыць задачы, сталі рэгулярнымі. Так, нядаўна прайшла нарада з Адміністрацыяй Прэзідэнта, з дыпламатычным корпусам. Наперадзе - нарада з Урадам.

Тэмай цяперашняй нарады стаў не толькі стан спраў у Нацыянальным банку, але і развіццё ўсёй банкаўска-фінансавай сістэмы, якая, як і ўся краіна, праходзіць няпросты перыяд.

"За апошнюю пяцігодку нацыянальная эканоміка, а з ёю і беларускі банкаўскі сектар перажылі беспрэцэдэнтныя выклікі", - звярнуў увагу Кіраўнік дзяржавы. Ён нагадаў, што супраць Беларусі былі ўведзены проста небывалыя, драконаўскія санкцыі.

"Чакалі, што мы ўпадзём на калені. Але сёння мы можам сказаць (магчыма, нават з упэўненасцю): мы не банкруты, мы справіліся. Так, гэта было цяжка. Цяжка да гэтага часу. Наўрад ці будзе лягчэй і ў далейшым", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Але менавіта так, на думку Прэзідэнта, у сучасным свеце дзяржавы, якія вядуць незалежную палітыку, расплачваюцца за свой суверэнітэт. Беларусь у гэтым сэнсе шмат чаму навучылася і прадаўжае вучыцца.

"Усялякія пагрозы нікуды не дзеліся, барацьба за ўплыў, рэсурсы (у тым ліку фінансавыя), розумы становіцца ўсё больш жорсткай і непрадказальнай. Мы прадаўжаем змагацца за мір, стабільнасць, упэўненасць нашых людзей у заўтрашнім дні", - заявіў беларускі лідар.

Кіраўнік дзяржавы канстатаваў, што ў цэлым сітуацыя ў грашова-крэдытнай сферы і на валютным рынку апаскі не выклікае. Але ў той жа час ёсць недапрацоўкі, якія трэба выпраўляць. 
У прыватнасці, Аляксандр Лукашэнка згадаў пра скаргі ў адрас банкаў ад звычайных людзей: то старыя долары не прымаюць, то навязваюць кліентам страхавыя паслугі.

"Давайце дамовімся, з 1 студзеня 2026 года наяўнасць такіх фактаў аўтаматычна прывядзе да дысцыплінарнай адказнасці кіраўніка (банка. - Заўвага), - падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы. - Крыўдзіць людзей нейкімі надуманымі пытаннямі нельга. Не трэба паказваць, што вы разумнейшыя за іншых".

Прэзідэнт таксама звярнуў увагу, што прыбытак банкаў часам выкарыстоўваецца не на тыя мэты, на якія трэба, такія факты выяўляюцца пры праверках.

Здараецца, што крэдытныя брокеры працуюць пад прыкрыццём, нібыта шпіёны: аказваюць камп'ютарныя паслугі, паслугі па расшыфроўцы крэдытнай гісторыі.

"Рост памеру камісійнага ўзнагароджання, які бярэцца банкамі, таксама застаецца пакуль па-за кантролем. Трэба імкнуцца да выгады шляхам справядлівасці, нельга думаць выключна катэгорыямі нажывы, - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка. - Не забывайце, у нас у краіне амаль 2,5 млн пенсіянераў. Амаль 2 млн людзей жывуць у сельскай мясцовасці".

"Ці не моцна расслабіліся ў Нацбанку, апусціўшы павады ў кіраванні даходамі банкаў?" - спытаў Кіраўнік дзяржавы.

Акрамя таго, застаецца нявырашаным пытанне з абаронай інтарэсаў простага чалавека пры выдачы пазык фізічным асобам пад залог жылля. Вядомы выпадкі, калі людзі фактычна апынуліся на вуліцы, узяўшы такую пазыку, згадаў Прэзідэнт.

"Ёсць недахопы ў рэгуляванні лізінгавых паслуг, - прадоўжыў ён. - Лізінгавыя арганізацыі абыходзяць абмежаванні па памеры авансавага плацяжу, пакідаюць за сабой права змянення памеру плацяжоў у аднабаковым парадку. Трэба гэта самавольства заканчваць".

Сярод недапрацовак Прэзідэнт абазначыў і праблемы з правядзеннем трансгранічных плацяжоў.

"Акрамя складанасцей з пабудовай маршрутаў міжнародных плацяжоў існуе праблема арганізацыйнага характару, калі прадпрыемствы вымушаны самастойна шукаць варыянты правядзення разлікаў. Пры такім велізарным штаце Нацбанка (а ў вас больш за 660 чалавек, гэта тры беларускія ўрады) вы не можаце вылучыць групу людзей на гэты напрамак?" - рытарычна спытаў Аляксандр Лукашэнка.

Паводле яго слоў, таксама ў час праверак выяўляюцца факты ўнутранага і знешняга махлярства ў банкаўскай сістэме. "У адносінах да ўласнікаў банкаў узбуджаны крымінальныя справы за ўхіленне ад выплаты падаткаў, збораў, - прывёў прыклады Прэзідэнт. - Сістэматычна выяўляюцца злачынствы, звязаныя з незаконным атрыманнем крэдытаў на падставе дакументаў, якія змяшчаюць несапраўдныя звесткі".

Кіраўнік дзяржавы папярэдзіў аб недапушчальнасці такога. "Банкі, нябанкаўскія крэдытна-фінансавыя арганізацыі павінны быць сумленнымі, дзейнічаць выключна ў рамках закону, у інтарэсах людзей і краіны".

Асобны блок выступлення Прэзідэнта на нарадзе датычыўся асноўных задач, якія стаяць перад айчыннай банкаўска-фінансавай сістэмай. Яны, паводле яго слоў, даволі традыцыйныя і тут наўрад ці можна адкрыць нейкія новыя напрамкі, што, зрэшты, не робіць іх менш значнымі.

Прэзідэнт падкрэсліў, што першарадная задача - Нацбанка і ўсёй сістэмы - падтрыманне цэнавай стабільнасці.

На гэты час тэмпы прыросту спажывецкіх цэн да ўзроўню ліпеня мінулага года ў гадавым выражэнні ўжо склалі 7,4%. Праўда, у жніўні інфляцыя скарацілася на 0,3 працэнтнага пункта, але ўсё роўна перасягае гадавы мэтавы параметр - не вышэйшы за 5%.

"Тэндэнцыю ўзрастаючай інфляцыі неабходна пераламаць, - запатрабаваў Кіраўнік дзяржавы. - І роля Нацбанка ў гэтым працэсе наогул пакуль слаба прасочваецца. Павінна быць сфарміравана ўстойлівае, прадказальнае фінансавае асяроддзе для бізнесу і насельніцтва".

"Нізкая інфляцыя патрэбна нашым прадпрыемствам для планавання доўгатэрміновых інвестыцый. А людзям - для таго, каб не падала іх пакупная здольнасць і не абясцэньваліся даходы і зберажэнні", - растлумачыў Аляксандр Лукашэнка.

Адзін з найважнейшых індыкатараў, у тым ліку што характарызуюць узровень эканамічнай бяспекі дзяржавы, - гэта аб'ём золатавалютных рэзерваў. На 1 верасня 2025 года яны дасягнулі значэння амаль $12,5 млрд, павялічыўшыся з пачатку бягучай пяцігодкі амаль на $5 млрд.

"Але хачу адзначыць, што гэтаму ў значнай меры садзейнічаў рост сусветных цэн на золата. А так бывае не заўсёды. Значыць, і расслабляцца сёння нельга, - звярнуў увагу Прэзідэнт. - І проста сядзець склаўшы рукі на "скарбонцы", напэўна, няправільна. Грошы павінны працаваць на выгадныя для краіны інвестыцыйныя праекты (з хуткай аддачай) або доўгатэрміновыя экспартныя кантракты".

Аляксандр Лукашэнка паставіў задачу, каб у наступнай пяцігодцы золатавалютныя рэзервы падтрымліваліся на ўзроўні, дастатковым для стабільнай работы эканомікі. "Таму неабходна правільна выбудоўваць, а калі трэба - і пераналаджваць нашу стратэгію кіравання міжнароднымі рэзервовымі актывамі", - арыентаваў Прэзідэнт.

Кіраўнік дзяржавы падкрэсліў, што сітуацыя на валютным рынку павінна заставацца кантралюемай. Пры гэтым па-ранейшаму неабходна не дапускаць празмернай валацільнасць абменнага курсу нацыянальнай валюты.

"Банкі, нябанкаўскія крэдытна-фінансавыя арганізацыі, плацежная сістэма - усе павінны ўмела і дакладна выконваць свае функцыі, - звярнуў увагу беларускі лідар. - Ваша задача - забяспечыць гарантаванае ажыццяўленне плацяжоў і бяспечнае правядзенне разлікаў. Нацыянальны банк павінен трымаць сітуацыю на самым строгім кантролі. Дзейнічаць трэба на апярэджанне, каб максімальна абмежаваць магчымыя рызыкі для бесперабойнай работы банкаўскага сектара і плацежнага рынку".

У сувязі з гэтым Прэзідэнт згадаў пра тэхнічны збой, які адбыўся 9 ліпеня бягучага года (калі ў некаторых трымальнікаў беларускіх банкаўскіх картак былі памылкова спісаны сродкі). "Зразумела, што праз суткі вы там усё адрэгулявалі, усё вярнулася. Але, як кажуць, асадак у людзей застаўся, - заўважыў Аляксандр Лукашэнка. - Такое не павінна паўтарацца. Неабходна высветліць прычыны і ў далейшым не дапускаць такіх сітуацый. А ў выпадку правядзення тэхнічных работ загадзя інфармаваць насельніцтва і арганізацыі, пераканаўча інфармаваць".

Яшчэ адна задача, якую Кіраўнік дзяржавы паставіў перад Нацыянальным банкам і ўсёй банкаўскай сістэмай, - фінансавая падтрымка эканомікі. Прэзідэнт адзначыў, што крэдытныя рэсурсы заўсёды адыгрывалі важную ролю ў вытворчай дзейнасці любога прадпрыемства, асабліва калі размова заходзіць аб неабходнасці мадэрнізацыі, маштабавання бізнесу або стварэння новых вытворчасцей.

"У нашай краіне попыт на крэдытныя рэсурсы традыцыйна высокі. З пачатку бягучай пяцігодкі штогадовы аб'ём выдачы банкамі крэдытаў суб'ектам гаспадарання і насельніцтву павялічыўся ў два разы, - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка. - У той жа час назіраецца зніжэнне долі крэдытаў (пазык) банкаў у інвестыцыях у асноўны капітал з 27% у 2014 годзе да 12% у 2024-м".

Паводле яго слоў, значная доля гэтых сродкаў накіравана на крэдытную падтрымку рэальнага сектара эканомікі. За сем месяцаў бягучага года юрыдычныя асобы атрымалі ад банкаў Br103 млрд крэдытных сродкаў.

"Аднак задача па фінансаванні эканомікі яшчэ не вырашана. І важна не колькасць, а якасць фінансавых укладанняў. Кожны ўкладзены рубель павінен даваць максімальную аддачу. Гэта інструкцыя да дзеяння абсалютна для ўсіх", - заявіў Кіраўнік дзяржавы.

Прэзідэнт падкрэсліў, што банкаўская сістэма павінна гэтаму актыўна садзейнічаць, забяспечваючы эфектыўнае і рацыянальнае размеркаванне рэсурсаў у эканоміцы. "Крэдытаванне эфектыўных інвестыцыйных праектаў, якія маюць высокі экспартны патэнцыял, накіраваных на імпартазамяшчэнне або развіццё рэгіёнаў, павінна быць безумоўным прыярытэтам для нашага банкаўскага сектара. Часам трэба дапамагчы кліенту, падказаць, дзе можна знізіць затраты", - дадаў ён.

"Вядома, для бесперабойнага фінансавання інвестыцыйных праектаў патрабуюцца рэсурсы. Адказваючы на пытанне, дзе іх узяць... Акцэнт неабходна рабіць на прыярытэтным прыцягненні ў банкаўскі сектар рублёвых зберажэнняў", - лічыць беларускі лідар.

Прэзідэнт паставіў перад Нацбанкам і банкаўскай сістэмай задачу па ўсебаковым садзейнічанні прадпрыемствам у ажыццяўленні знешнеэканамічнай дзейнасці. Размова ідзе аб некалькіх напрамках. У іх ліку Аляксандр Лукашэнка абазначыў пашырэнне банкаўскай карэспандэнцкай сеткі ў дружалюбных і нейтральных краінах і правядзенне разлікаў у нацыянальных валютах краін - асноўных гандлёвых партнёраў.

"Як гэта ні дзіўна гучыць, але Урад і Нацбанк ніяк не дамовяцца аб парадку ўзаемадзеяння дзяржорганаў і прадпрыемстваў пры ўзнікненні праблемных сітуацый з міжнароднымі плацяжамі. Як у байцы "Лебедзь, Шчупак і Рак". Кожны цягне ў свой бок, а воз праблем і цяпер там. Трэба выключыць верагоднасць любых фінансавых страт для краіны. Валютная выручка павінна паступаць у поўным аб'ёме", - падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы.

Прэзідэнт таксама звярнуў увагу на неабходнасць выкарыстання дружалюбных сістэм перадачы фінансавай інфармацыі і вызначэнне аптымальных і эфектыўных схем узаемадзеяння ўдзельнікаў трансгранічных плацяжоў. Акрамя таго, адзначыў ён, варта задзейнічаць эфектыўныя альтэрнатыўныя механізмы разлікаў, такія як пераўступка доўгу, разлікі ў крыптавалютах, наяўнай форме і гэтак далей.

Акрамя таго, Прэзідэнт паставіў задачу павялічыць аб'ём праведзеных знешнеэканамічных плацяжоў за тавары і паслугі. "Цяпер дзеючы механізм не ў поўнай меры вырашае пастаўленыя задачы па аператыўным завяршэнні міжнародных разлікаў і вяртанні валютнай выручкі ў краіну", - заявіў Аляксандр Лукашэнка.

Паводле слоў Прэзідэнта, за першае паўгоддзе 2025 года пратэрмінаваная знешняя дэбіторская запазычанасць вырасла на трэць і дасягнула $500 млн, што з'яўляецца недапушчальным. "Ці вы думаеце загаварыць гэту тэму ростам ЗВР? Я вам нагадаю, што вяртанне экспартнай выручкі ў нас кантралюе Генеральны пракурор. Ды і Камітэт дзяржаўнага кантролю недалёка. Чакаю ад іх прынцыповых ацэнак", - сказаў Кіраўнік дзяржавы.

"Паскоранымі тэмпамі ідзе дэвалютызацыя эканомікі. Доля рублёвага складніка ў шырокай грашовай масе ўзрасла з 41% у снежні 2020 года да 63% у ліпені 2025-га. Калі прасцей - кожны дзень з пачатку года здаюць наяўную валюту ў сярэднім па $30 млн", - сказаў Прэзідэнт.

"Калі людзі дзяржаве давяраюць - яны нясуць свае грошы ў банк. І трэба адзначыць, што апошнім часам дасягнуты нядрэнныя вынікі. З 2021 года тэрміновыя ўклады юрыдычных і фізічных асоб у беларускіх рублях узраслі амаль у тры разы", - заявіў Аляксандр Лукашэнка.

Асаблівую ўвагу, падкрэсліў Прэзідэнт, трэба ўдзяліць фарміраванню доўгатэрміновых рэсурсаў. Прыярытэтам для банкаў павінна стаць прыцягненне сродкаў на тэрмін звыш трох гадоў, дадаў ён.

"Трэба выбудаваць сістэму работы для прыцягнення такіх рэсурсаў на найбольш прывабных для нашых грамадзян умовах. Магчыма, для гэтага спатрэбяцца новыя і смелыя рашэнні. Думаю, тут ёсць куды рухацца", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Разам з тым, звярнуў увагу Кіраўнік дзяржавы, не трэба забываць і пра іншыя крыніцы - прыцягненне замежнага капіталу, а таксама ўласныя рэсурсы, у тым ліку прыбытак. "А прыбытак банкаўская сістэма атрымлівае нядрэнны. Але распараджацца ім трэба адказна. Гэтыя грошы не павінны праядацца або ісці поўнасцю гадавымі бонусамі топ-менеджарам, а павінны вяртацца ў эканоміку", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

У сувязі з гэтым Прэзідэнт даручыў накіроўваць іх на фінансаванне эканамічнага развіцця - у першую чаргу на праекты, якія ствараюць дабаўленую вартасць.

"Рэгулятару трэба забяспечыць усе ўмовы, каб банкі маглі бесперашкодна фарміраваць рэсурсную базу ў неабходным аб'ёме. Колькасць грошай у краіне павінна адпавядаць рэальным патрэбнасцям эканомікі і не прыводзіць да росту цэн. У сувязі з гэтым задача Нацыянальнага банка - узмацніць кантроль за грашовай прапановай", - сказаў беларускі лідар.

"У мэтах прыцягнення ў эканоміку дадатковых рэсурсаў для рэалізацыі інвестыцыйных праграм Нацыянальнаму банку з удзелам банкаў і дзяржорганаў мэтазгодна прапрацаваць пытанне аб магчымай эканамічнай інтэграцыі фінансавага і прамысловага капіталаў шляхам стварэння фінансава-прамысловых груп", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Кіраўнік дзяржавы нагадаў, што ў Беларусі "неаднаразова падступаліся" да такіх груп. У 1995 годзе быў прыняты Указ, а ў 1999 годзе - спецыяльны Закон, які, паводле слоў Прэзідэнта, у 2012 годзе сышоў на нішто.

"Стварэнне ФПГ будзе садзейнічаць фарміраванню новай сістэмы інвесціравання, больш эфектыўнаму задзейнічанню фінансавых актываў банкаў як патэнцыяльных інвестараў", - лічыць Аляксандр Лукашэнка.

Да фінансавання інвестыцый, падкрэсліў ён, павінны больш актыўна падключацца не толькі банкі, але і нябанкаўскія крэдытна-фінансавыя арганізацыі, якім трэба ўкараняць новыя фінансавыя інструменты падтрымкі. Галоўны крытэрый пры гэтым - рост іх долі ў ВУП.

"Дарэчы, у нас быў эксперымент, калі ААТ "ААБ Беларусбанк" атрымала акцыі ААТ "Белшына". Ну, і вынік? З улікам таго, што экспарт шын упаў на 20%, вопыт не вельмі ўдалы. Можа, не. Сёння даложыце", - дадаў Аляксандр Лукашэнка.

На нарадзе Прэзідэнт паставіў задачу пашырыць сферу прымянення лічбавых знакаў, якая з'яўляецца адным з важнейшых напрамкаў лічбавага развіцця нацыянальнай эканомікі.

Паводле яго слоў, выкарыстанне токенаў у фінансавай сферы дае магчымасць мінімізаваць прысутнасць пасрэднікаў, аўтаматызаваць правядзенне здзелак пры дапамозе смарт-кантрактаў і ўзмацніць кантроль карыстальнікаў над сваімі актывамі.

"Сёння як ніколі актыўна праводзяцца разлікі з выкарыстаннем крыптавалют, павялічваецца іх роля ў забеспячэнні плацяжоў. За сем месяцаў бягучага года аб'ём знешніх плацяжоў праз крыптабіржы склаў $1,7 млрд. Згодна з экспертнымі ацэнкамі, па выніках года ён можа дасягнуць $3 млрд", - заявіў Кіраўнік дзяржавы.

Прэзідэнт падкрэсліў, што рынак такой велічыні патрабуе празрыстасці, эфектыўнага рэгулявання і разумнага кантролю. "Ураду і Нацыянальнаму банку адпаведныя даручэнні дадзены. Дзейнічайце", - дадаў Кіраўнік дзяржавы.

Аляксандр Лукашэнка таксама адзначыў, што неабходна больш актыўна ўкараняць сучасныя лічбавыя банкаўскія тэхналогіі пры правядзенні плацяжоў. "Сёе-тое ўжо зроблена. Напрыклад, рэалізавана магчымасць ажыццяўлення плацяжоў з выкарыстаннем QR-кодаў, - сказаў Прэзідэнт. - Не пазней за канец года трэба таксама ўвесці ў строй сістэму імгненных плацяжоў. Гэта дасць магчымасць людзям атрымаць яшчэ адзін просты і зручны спосаб аплаты тавараў, работ і паслуг".

У той жа час, канстатаваў Аляксандр Лукашэнка, у бізнесу з'явіцца магчымасць залічэння сродкаў у рэжыме рэальнага часу ў выхадныя і святочныя дні, чаго раней не было ў Беларусі.

"Паколькі гэта ў першую чаргу - абарачальнасць грашовых сродкаў, даступная ліквіднасць, скарачэнне касавых разрываў арганізацый. Гэта значыць, адны перавагі", - упэўнены ён.

Паводле слоў Кіраўніка дзяржавы, развіццё мабільных тэхналогій і рост якасці паслуг сувязі зрабілі магчымым прымяненне банкамі лічбавых прадуктаў, якія карэнным чынам змянілі прывычныя стандарты банкаўскай дзейнасці і дазволілі ўстанаўліваць дыстанцыйныя адносіны паміж банкам і кліентам.

"Я ўжо не раз гаварыў: свет не стаіць на месцы. Тэхналогіі развіваюцца касмічнымі тэмпамі. І сёння выйграе той, хто першым знаходзіць ім прымяненне і бачыць зачын на будучыню. Банкам неабходна ўзмацніць работу па ўкараненні ў банкаўскую дзейнасць рашэнняў, пабудаваных на выкарыстанні штучнага інтэлекту. Гэта дасць магчымасць павысіць эфектыўнасць унутраных банкаўскіх працэсаў і пераразмеркаваць працоўныя рэсурсы на вырашэнне складаных і стратэгічных пытанняў", - упэўнены Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт адзначыў, што з улікам сусветных трэндаў у банкаўскім сектары лічбавы вектар павінен быць накіраваны на развіццё такіх напрамкаў, як выкарыстанне біяметрычных тэхналогій, стварэнне ўласнай ІТ-кампаніі, якія даюць магчымасць знізіць высокую залежнасць ад пастаўшчыкоў гэтых паслуг. Кіраўнік дзяржавы абазначыў неабходнасць стварэння карпаратыўных універсітэтаў па падрыхтоўцы спецыялістаў для банка "яшчэ са студэнцкай лаўкі на стыку некалькіх спецыяльнасцей".

"І ў цэлым банкам трэба арыентавацца на атрыманне максімальных станоўчых вынікаў, якія здольны даць сучасныя тэхналогіі. Лічбавізацыя тут не дзеля лічбавізацыі, а для рэальнага эканамічнага эфекту", - дадаў ён.

Разам з тым, падкрэсліў Прэзідэнт, укараненне лічбавых тэхналогій павінна суправаджацца не менш актыўнай работай па забеспячэнні інфармацыйнай бяспекі. "Як паказала практыка, у большасці выпадкаў людзі самі даюць махлярам інфармацыю для доступу да сваіх рахункаў. Таму задача банкаў - прадоўжыць шырокамаштабнае інфармаванне насельніцтва аб найбольш распаўсюджаных і новых спосабах учынення кіберзлачынстваў, а таксама аб мерах па іх прафілактыцы", - даручыў Аляксандр Лукашэнка.

Для ўзмацнення кібербяспекі, канстатаваў Кіраўнік дзяржавы, банкам неабходна больш актыўна развіваць і ўкараняць айчынныя распрацоўкі ў галіне інфармацыйнай бяспекі, адаптаваныя пад патрэбнасці беларускага рынку.

"Акрамя таго, Нацыянальны банк пры правядзенні праверак банкаў павінен удзяляць павышаную ўвагу ацэнцы рызык парушэння інфармацыйнай бяспекі, кіберрызыкі, а таксама мер, што прымаюцца банкамі для забеспячэння захаванасці банкаўскай тайны і абароны персанальных даных кліентаў", - падкрэсліў беларускі лідар.

"Мэтай нашай сустрэчы было тое, што я павінен быў вам сказаць, якія з майго боку як Кіраўніка дзяржавы будуць патрабаванні да банкаўскай сферы. Ёсць рост эканомікі, няма праблем з эканомікай, разлікамі і гэтак далей - значыць, працуеце добра, - сказаў Аляксандр Лукашэнка. - Няма росту эканомікі - ніякія размовы пра ЗВР, валацільнасць рубля і іншай валюты не будуць мець ніякага значэння. Эканоміка - галоўны паказчык".

Кіраўнік дзяржавы нагадаў, што будучая пяцігадовая праграма сацыяльна-эканамічнага развіцця ўжо актыўна фарміруецца: "Яе канцэпцыю я ў цэлым падтрымаў. І ў ёй хачу ўбачыць канкрэтныя крокі для ўзмацнення ролі Нацыянальнага банка як аднаго з драйвераў эканомікі".

Акрамя таго, заўважыў Аляксандр Лукашэнка, цяперашні Старшыня Праўлення Нацыянальнага банка Раман Галоўчанка, калі быў Прэм'ер-міністрам, хацеў большай уключанасці Нацбанка і банкаўскай сістэмы ў эканоміку краіны.

"І цяпер, з'яўляючыся кіраўніком Нацбанка, працуйце больш цесна з цяперашнім Прэм'ерам Аляксандрам Генрыхавічам (Турчыным. - Заўвага). Паколькі задачы стаяць перад вамі агульныя - рост эканомікі і дабрабыту насельніцтва, а таксама стрымліванне цэн", - падкрэсліў Прэзідэнт.

У цэлым, канстатаваў ён, сітуацыя ў банкаўскай сферы няпростая, але прымальная. "Павінен адкрыта сказаць: малайцы, што ў гэты складаны перыяд, калі ўдар наносіўся мэтанакіравана па банкаўскай сферы, вы не пахіснуліся. Вы знаходзіце шляхі вашай актыўнай работы, у тым ліку ў складаным знешнеэканамічным пытанні, - сказаў Аляксандр Лукашэнка. - У цэлым нядрэнна, і за гэта я вам вельмі ўдзячны. Але самае галоўнае, ні ў якім разе не спыняцца".

Кіраўнік дзяржавы адзначыў, што ў банкаўскім сектары працуе шмат разумных спецыялістаў і гэта велізарны рэсурс, якім кіраўнік галіны павінен умець скарыстацца. "Я шчыра гавару. Калі быў дэпутатам, заўсёды казаў, што самыя адукаваныя, перадавыя людзі ў нас у банкаўскім сектары. Памятаю, калі я выступаў з трыбуны Вярхоўнага Савета, гаварыў: "Наша бяда і праблема ў тым, што банкаўская сфера, маючы такія мазгі, забегла наперад развіцця ўсёй краіны. І эканомікі, і саміх фінансаў, і банкаў". Забегла наперад. І ў гэтым была вялікая праблема. Вось наперад асабліва забягаць не трэба, але на крок наперадзе ісці трэба. Я вас прашу аб гэтым", - падкрэсліў Прэзідэнт.

Ён расказаў, што раней прыняў рашэнне назначыць Рамана Галоўчанку на пасаду кіраўніка Нацбанка як талковага менеджара і вопытнага чалавека, каб ён рэалізаваў тое, аб чым гаварыў у тым ліку на пасадзе Прэм'ер-міністра. "Ён заўсёды "накатваў" на Нацыянальны банк. Рэдка хваліў, - заўважыў беларускі лідар. - Прэм'ер-міністрам жа доўга не папрацуеш. Там не проста гарачая патэльня, там часам у цяперашняй сітуацыі, як у пекле. Таму я не адпачываць (накіраваў Рамана Галоўчанку ў Нацбанк. - Заўвага). Я яго папярэдзіў, што гэта не на адпачынак, а каб мабілізаваць разумных людзей і дапамагчы Прэм'ер-міністру і Ураду рухаць эканоміку. Без вас немагчыма".

Ён заклікаў усіх падключацца да гэтай работы, каб задзейнічаць рэсурс Нацыянальнага банка ў поўным маштабе. "Трэба падключацца, мужыкі, якое ў вас ні было б выхаванне, адукацыя, свядомасць. Я маю на ўвазе ў галаве. Краіна ў вас адна. Вы нікому нідзе не патрэбны. Збеглыя паказалі ўжо гэта. Вы бачыце, яны нікому не патрэбны, - сказаў Аляксандр Лукашэнка. - Таму давайце ва ўласнай краіне рухацца наперад. Хочаце крыптавалюту, токены? Калі ласка, вось яны. Мы створым добрую разам з вамі нарматыўна-прававую базу для гэтага. Дзейнічайце. Не трэба кудысьці бегаць. Нікому вы там нідзе не патрэбны, там сваіх хапае. Ну а хто хоча падручным пабыць, посуд каму-небудзь памыць - калі ласка. Там паспрабуеце, дрэнна - назад вернецеся".

"Нельга спальваць масты, як некаторыя. Я вельмі зацікаўлены, каб нашы людзі жылі тут. І мы будзем рабіць усё для таго, каб ашалелых вярнуць назад у краіну, каб яны паразумнелі", - дадаў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт у час нарады выказаўся пра Паўла Калаура, які на працягу больш як 10 гадоў узначальваў Нацбанк да прыходу на гэту пасаду Рамана Галоўчанкі.

"Я павінен аддаць належнае і былому кіраўніку Нацыянальнага банка. Паўлу Калауру, - сказаў Кіраўнік дзяржавы. - Класны спецыяліст, вельмі моцны спецыяліст".

Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што банкаўская сфера заўсёды ў некаторым сэнсе была "напаўапазіцыйная", дзе людзі маюць свой пункт гледжання на тыя ці іншыя працэсы. І ў свой час ён прыняў рашэнне назначыць Паўла Калаура кіраўніком Нацбанка. "І вы ведаеце, ён працаваў як прафесіянал. Маючы недзе сваю пазіцыю, свой пункт гледжання. Залішне перажываючы часам за некаторыя пытанні. Але працаваў ён разам са сваімі людзьмі, і з вамі ў тым ліку, нядрэнна. Я не хачу прад'явіць яму нейкія жудасныя прэтэнзіі", - падзяліўся Прэзідэнт.

Разам з тым, дадаў ён, надышоў час, калі ў кіраўніцтва Нацбанка павінны былі прыйсці новыя людзі. Гэта датычыцца і іншых напрамкаў. "Усе мы з вамі не вечныя. У залежнасці ад жыцця, ад абставін рана ці позна прыйдуць новыя людзі, - заўважыў Кіраўнік дзяржавы. - Таму Паўла Калаура, я так разумею, мы не пакрыўдзілі. Мне шмат пра яго расказваюць, просяць то туды, то туды. Я гавару: "Куды ён выбера, туды няхай ідзе і працуе". Але ён хацеў бы ў банкаўскім сектары працаваць. Калі ласка. Я не супраць. Я хачу, каб гэта разумелі. Таму ніхто Паўла Калаура, як у народзе кажуць, з работы не знімаў".

Звяртаючыся ўжо да цяперашняга кіраўніцтва Нацбанка, Аляксандр Лукашэнка сказаў: "Адзінае, раблю вам заўвагу, вы больш павінны быць уцягнуты ў эканоміку. А асабліва вось гэта дэбіторская запазычанасць. Грошы наперад, заўтра тавар. У нас гэта не заўсёды атрымліваецца. І вывядзенне за межы краіны грошай. Ну гэта ж, напэўна, і праблема Нацыянальнага банка, калі грошы ідуць за межы краіны. Я прашу вас, вы гэта не ўпускайце. Нам грошы ў краіне патрэбны".