Даклад аб развіцці раёнаў Гомельскай вобласці, якія пацярпелі ад катастрофы на ЧАЭС

Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка 25 красавіка заслухаў даклад аб развіцці раёнаў Гомельскай вобласці, якія пацярпелі ад катастрофы на ЧАЭС.

У склад удзельнікаў мерапрыемства ўключаны Кіраўнік Адміністрацыі Прэзідэнта Дзмітрый Крутой, Старшыня Камітэта дзяржаўнага кантролю Васіль Герасімаў, намеснік Прэм'ер-міністра Анатоль Сівак, старшыня Гомельскага аблвыканкама Іван Крупко, Міністр па надзвычайных сітуацыях Вадзім Сіняўскі, памочнік Прэзідэнта - інспектар па Гомельскай вобласці Руслан Пархамовіч, старшыня Пастаяннай камісіі Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу па заканадаўстве і дзяржаўным будаўніцтве Міхаіл Русы.

У цэнтры ўвагі прысутных - меры падтрымкі, экалагічныя праграмы і сацыяльна-эканамічныя ініцыятывы для жыхароў тэрыторый Гомельскай вобласці, якія пацярпелі ад аварыі на Чарнобыльскай АЭС.

Прэзідэнт адзначыў, што ў 2026 годзе спаўняецца 40 гадоў з дня аварыі на Чарнобыльскай АЭС. Для Беларусі гэта важная дата, паколькі краіна, хоць і не мае дачынення ні да будаўніцтва гэтай атамнай электрастанцыі, ні да яе эксплуатацыі, ні да прычын, якія прывялі да аварыі, але пацярпела больш за ўсё. "Бяда закранула Беларусь і беларускі народ больш, чым каго-небудзь", - звярнуў увагу Аляксандр Лукашэнка.

Кіраўнік дзяржавы нагадаў, што першыя дзесяць гадоў з моманту аварыі былі часам няпэўнасці і нагнятання страхаў. "Я гэта добра памятаю. Яшчэ дэпутатам я выязджаў у гэтыя раёны, цікавіўся, што там адбывалася. Дзесяць гадоў неразбярыхі. Некага адсялялі, перасялялі, нешта будавалі, рабілі. Потым мы абдумаліся, узяліся за галаву і зразумелі, што для беларусаў іншай зямлі не будзе і іншай краіны таксама не будзе. Трэба думаць, як жыць у Беларусі, у тым ліку на гэтых землях. Быў прыняты шэраг праграм, мы іх называлі чарнобыльскія праграмы", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

У той час не было ўпэўненасці ў правільнасці ўсіх прымаемых мер, паколькі вопыту пераадолення такіх катастроф проста не існавала, заўважыў Прэзідэнт. Таму, паводле яго слоў, нельга папракаць тых, хто рабіў першыя крокі па пераадоленні Чарнобыльскай катастрофы. Тады не было дастаткова ведаў аб наступствах уздзеяння малых доз радыяцыі на арганізм чалавека. "Мы не ведалі, што гэта такое. Калі Хірасіма і Нагасакі - гэта выбухі атамнай бомбы, і там велізарная колькасць усіх наступстваў ад выбуху: і ўдарная хваля, і тэмпература, і радыеактыўнае заражэнне вялікімі дозамі чалавека - мы разумелі, вопыт ужо нейкі быў у чалавецтва. Тут - не. Рабілі, каб не было горш", - сказаў Кіраўнік дзяржавы.

"Правільна рабілі, няправільна... Я тады пра гэта гаварыў, яшчэ 30 гадоў таму: пройдзе час, ён усё расставіць на свае месцы, і мы зразумеем, правільна мы рабілі ці не. Сёння мы можам зрабіць пэўныя высновы. Калі б мы гэтай праблемай не займаліся ці, яшчэ горш, займаліся б так, як у першыя дзесяць гадоў, то Беларусі наогул ужо не існавала б. Усе некуды пабеглі б, разбегліся і гэтак далей", - звярнуў увагу Прэзідэнт.

Пасля распаду Савецкага Саюза Беларусь фактычна адна пераадольвала наступствы аварыі на ЧАЭС, не атрымліваючы ніякай фінансавай дапамогі. На адраджэнне і развіццё пацярпелых рэгіёнаў былі накіраваны значныя рэсурсы. "Мы ўклалі туды велізарную колькасць сродкаў. За апошнія 10 гадоў уклалі Br5 млрд. Гэта былі насычаныя гады. Мы нямала зрабілі, ішлі на непапулярныя крокі - не раздавалі па рублі, як гэта было прынята, і нехта хацеў гэтыя грошы, а канцэнтравалі на тых праектах, якія патрэбны былі для людзей: жыллё, чыстая вада, каналізацыя, водаадвядзенне, газіфікацыя і гэтак далей. Вельмі шмат было зроблена за гэты час. І гэты час паказаў, што мы дзейнічалі абсалютна правільна", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

Таму да 40-годдзя аварыі на ЧАЭС у 2026 годзе лагічна падвесці пэўныя вынікі праведзенай работы, лічыць кіраўнік дзяржавы. "Сорак гадоў - гэта ўсё ж такі тэрмін. Мы ў будучым годзе на гэту тэму сур'ёзна пагаворым", - паабяцаў Прэзідэнт.

А пакуль Кіраўнік дзяржавы спытаў адказных службовых асоб аб сітуацыі, якая складваецца ў пацярпелых рэгіёнах, папярэдзіўшы, што ў бліжэйшай перспектыве плануе асабіста пабываць у так званых чарнобыльскіх раёнах. Прэзідэнт, гаворачы пра будучае развіццё гэтых тэрыторый, арыентаваў на тое, каб мяняць некаторыя падыходы. У першую чаргу гэта датычыцца пытанняў фінансавання, дзе неабходна больш самастойнасці і ініцыятывы, а ад утрыманскіх падыходаў трэба пазбаўляцца.

"Чым мы можам там дапамагчы, калі гэта патрэбна? Калі не трэба, значыць, ніхто туды ўлазіць не будзе. Трэба адвучваць нашых людзей ад гэтай, як у народзе кажуць, соскі, асабліва ва ўсходніх рэгіёнах, у тым ліку (а можа, і перш за ўсё) у Гомельскай вобласці. Трэба жыць па сродках і зарабляць грошы самім", - паставіў задачу Аляксандр Лукашэнка.

"Яшчэ раз падкрэсліваю: не будзем мы раздаваць нікому грошы", - прадоўжыў Кіраўнік дзяржавы, падкрэсліўшы, што фінансаванне будзе ісці пад пэўныя праекты і мэты. "Трэба Крупко (старшыні Гомельскага аблвыканкама Івану Крупко. - Заўвага) там нешта пабудаваць, будзем яму дапамагаць", - растлумачыў Прэзідэнт.

Анатоль Сівак далажыў на мерапрыемстве, што на пачатак бягучага года ў зонах радыеактыўнага забруджвання размешчана 2016 населеных пунктаў у пяці абласцях Беларусі, дзе пражываюць больш за 930 тыс. чалавек, у тым ліку 181 тыс. дзяцей да 17 гадоў.

Наконт гэтага Кіраўнік дзяржавы выказаўся крытычна, адзначыўшы неадпаведнасць гэтых статыстычных даных існуючым рэаліям. "Чым жа мы тады займаліся 30 гадоў, калі ў нас 900 тыс. пражываюць на забруджаных тэрыторыях?" - слушна заўважыў Прэзідэнт. Кіраўнік дзяржавы даручыў сур'ёзна прааналізаваць пытанні аднясення тэрыторый да катэгорыі пацярпелых або забруджаных і вырашыць, наколькі гэта мэтазгодна ў цяперашніх умовах з улікам усіх прынятых мер.

Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што асабіста шмат разоў бываў у тых рэгіёнах і гаварыў аб неабходнасці вяртаць у сельгасабарот землі там, дзе гэта магчыма. "Чаго вы да гэтага часу лічбы называеце, якія былі 40 гадоў таму? Трэба прыводзіць, як бы гэта ні было - папулярна, непапулярна - у адпаведнасць (з рэчаіснасцю. - Заўвага). Вы павінны падказаць. Крыўдзіць людзей не трэба. На забруджанай тэрыторыі ў нас ніхто жыць не павінен", - падкрэсліў Прэзідэнт. Кіраўнік дзяржавы звярнуў увагу, што ў Беларусі ўжо ёсць вопыт адраджэння пацярпелых тэрыторый і аднаўлення вядзення там сельскагаспадарчых работ. "Вось гэта дынаміка мне патрэбна - што мы зрабілі за гэты час", - растлумачыў ён.

"Трэба навесці парадак. Каб мы ведалі, што вось гэтыя землі - мы пакуль не ведаем, можна там жыць ці не, лепш паберагчы сябе і людзей паберагчы. Пакуль нельга - абыдземся. Будзем рабіць гэта пакрыху, крок за крокам асвойваючы тыя ці іншыя землі. Але толькі калі мы будзем упэўнены, што гэта нармальна", - заявіў Прэзідэнт.

Анатоль Сівак у сваю чаргу пагадзіўся, што пытанне крытэрыяў аднясення зямель да катэгорыі забруджаных патрабуе дадатковай дэталёвай прапрацоўкі і ў бліжэйшы час на ўзроўні ўрада гэтаму пытанню будзе ўдзелена асаблівая ўвага. Ён таксама заўважыў, што з боку насельніцтва ёсць цікавасць да таго, каб адраджаць рэгіёны, якія лічыліся пацярпелымі, і аднаўляць там жыццядзейнасць. Напрыклад, паводле яго слоў, у Нараўлянскім раёне вялікі попыт на зямельныя ўчасткі.

Таксама было даложана, што ў Беларусі ўжо рэалізаваны пяць так званых чарнобыльскіх праграм, на што была накіравана сума каля $20 млрд. На рэалізацыю праграм, якія распрацоўваюцца на наступную пяцігодку, спатрэбіцца, паводле разлікаў, амаль Br2,5 млрд. Дзяржава пакідае за сабой абавязкі па сацыяльнай абароне насельніцтва, забеспячэнні патрабаванняў радыяцыйнай бяспекі і - галоўны элемент - паскораным сацыяльна-эканамічным развіцці і адраджэнні забруджаных радыенуклідамі тэрыторый.

Паводле даных, якія прывёў Анатоль Сівак, за 2024 год на развіццё такіх раёнаў было выдзелена і накіравана Br701 млн, на прадастаўленне ўсіх ільгот і кампенсацый пацярпелым грамадзянам - Br217 млн, на бясплатнае харчаванне навучэнцаў - Br57 млн. За мінулы год аздаравіцца змаглі 85 тыс. дзяцей. Акрамя таго, фінансуюцца напрамкі, звязаныя з аднаўленнем зямель, меліярацыяй. Растуць аб'ёмы вытворчасці прадукцыі ў Палескім дзяржаўным радыяцыйна-экалагічным запаведніку - на 40% у 2024 годзе ў параўнанні з 2023-м. Тут вырабляюць шырокі спектр прадукцыі: ад мёду да нарыхтоўкі лесапрадукцыі, на якую ёсць попыт сярод насельніцтва, развіваецца турыстычная дзейнасць.

У час даклада Прэзідэнт выказаўся на тэму запрашэння ў Беларусь працоўных мігрантаў, у тым ліку з Пакістана. Кіраўнік дзяржавы такім чынам адгукнуўся на адну з тэм, якая абмяркоўваецца на прасторах інтэрнэту пасля яго перагавораў з лідарамі Пакістана: "Была такая размова, яны звярнуліся да нас наконт працоўных рэсурсаў, якіх у іх лішак, а ў нас не хапае".

Аляксандр Лукашэнка канстатаваў, што праблемы з працоўнымі рэсурсамі існуюць у многіх краінах і рэгіёнах, у тым ліку ў Еўрапейскім саюзе, Расіі. "Напэўна, як Еўрапейскі саюз, Расія, так і нам давядзецца ў бліжэйшай будучыні згадзіцца на тое, што ў нас будуць працаваць людзі з іншых краін. І перш за ўсё краін азіяцкіх. На перагаворах з пакістанцамі мы дамовіліся аб тым, што мы выпрацуем адпаведную праграму, якая будзе зацверджана міжурадавым пагадненнем. Гэта значыць, трэба выпрацаваць механізм, каб не адбылося так, як нас сёння і наш народ спрабуюць палохаць", - сказаў Прэзідэнт.

Ён канстатаваў, што проста на гэтай тэме зацікаўленыя хочуць узбударажыць беларускае грамадства. "КДБ даручыў: паглядзіце, праверце, адкуль ногі растуць. Ад збеглых - глядзяць, дзе мы нешта там сказалі, каб гэта перавярнуць і ў народ укінуць. Яны (КДБ. - Заўвага) адну такую кропку ў Беларусі знайшлі. Аказваецца, сапляк 16-гадовы. Ну не ён жа гэта прыдумаў і адгледзеў. Яму адтуль (з-за мяжы. - Заўвага) скінулі інфармацыю сюды: ты, давай тут, круці. Па-мойму, у Брэсцкай вобласці выявілі такую групу", - адзначыў Аляксандр Лукашэнка.

Гаворачы аб запрашэнні працоўных мігрантаў, Аляксандр Лукашэнка нагадаў свой тэзіс аб тым, што прадукцыйнасць працы ў Беларусі пакуль у два-тры разы ніжэйшая, чым у Еўрасаюзе. "Я магу па-народнаму сказаць, непапулярна: ну калі ў нас нехта баіцца іншаземцаў, трэба працаваць тады за траіх, хаця б за дваіх. І мы ў бліжэйшыя 10-15 гадоў наогул не будзем гаварыць пра дэфіцыт працоўных рэсурсаў, - адзначыў беларускі лідар. - Хочам мы гэтага? Не вельмі. Я гавару непапулярна, але шчыра".

Кіраўнік дзяржавы звярнуў увагу і на яшчэ адзін аспект, які ў тым ліку ўплывае ў перспектыве на наяўнасць працоўных рэсурсаў унутры краіны: "Ёсць выйсце з гэтага становішча. Трэба нараджаць. Трое, чацвёра, а лепш - пяцёра. Мы што, не робім для такіх людзей нічога? Робім".

"Нараджаць не хочам і працуем спакваля. А развівацца хочам, зарплату хочам, каб краіна квітнела і была незалежнай. Дык усё з эканомікі. А без працоўных рэсурсаў нічога не будзе", - абазначыў праблематыку Аляксандр Лукашэнка.

"Калі мы хочам захаваць сваю краіну, захаваць наш народ, быць суверэннымі, незалежнымі, будаваць Музей гісторыі беларускай дзяржаўнасці і нашага народа і любавацца, якімі мы былі і колькі стагоддзяў мы жывём, у аснове павінна ляжаць эканоміка. А гэта - людзі. Калі мы хочам працаваць, кіраваць працэсамі, ніякага страху няма, што да нас прыедуць (мігранты з іншых краін. - Заўвага). З тысячы чалавек будуць у нас, дапусцім, 60 ці 100 чалавек іншаземцаў. Гэта нармальная практыка, - падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы. - А ўвогуле ў нас працоўных рэсурсаў дастаткова. А дзе не хапае, мы паглядзім кожнага чалавека і возьмем яго жыць на самай цудоўнай зямлі - беларускай зямлі. З любой краіны. Тых, хто захоча працаваць".

Кіраўнік дзяржавы пры гэтым адзначыў, што мігранты з розных краін павінны быць размеркаваны па тэрыторыі Беларусі. Акцэнт таксама будзе рабіцца на запрашэнні прыязджаць адразу сем'ямі.

Што датычыцца пакістанцаў, то на гэты момант у Беларусі іх усяго два дзясяткі з ліку тых, якія прыехалі працаваць. "Яны што, дэстабілізавалі абстаноўку? Не. Пацікавіўся, а як працуюць? Ніякіх пытанняў няма", - адзначыў Прэзідэнт.

Ён расказаў, як тэма працоўнай міграцыі абмяркоўвалася ў час перагавораў з кіраўніцтвам Пакістана: "Ён (Прэм'ер-міністр Пакістана Шахбаз Шарыф. - Заўвага) кажа: я ж не хачу, каб да вас нейкія там прыехалі, узрушылі грамадства; я хачу, каб людзі, якія хочуць працаваць, да вас прыехалі, калі вы іх возьмеце. Я гавару, гэты падыход мне падабаецца".

Аляксандр Лукашэнка расказаў, што Прэм'ер-міністр Пакістана Шахбаз Шарыф на перагаворах у Мінску сам прапанаваў выпрацаваць і заключыць міжурадавае пагадненне, у якім прапісаць усе нюансы адносна прыезду ў Беларусь працоўных мігрантаў.

Размова ў тым ліку ідзе аб накіраванні ў Беларусь запатрабаваных спецыялістаў. У гэтым плане адразу выйшлі на абмеркаванне пытанняў баваўнянага камбіната ў Баранавічах. "Ад Савецкага Саюза спадчына. Камбінат добры. Ёсць баваўняная бялізна, прасціны, навалачкі. Гэта ўсё нам патрэбна. Але ў нас няма бавоўны. А яна ёсць у тым ліку ў Пакістане. Яны паглядзелі: о, ды ў вас цудоўны камбінат", - расказаў беларускі лідар.

Паводле слоў Прэзідэнта, пакістанскі бок прапанаваў пастаўляць у Беларусь неабходную сыравіну, а таксама накіраваць спецыялістаў. "Нам гэта выгадна, - падкрэсліў ён. - Заўважце, у Пакістане тэкстыльная вытворчасць - адна з лепшых у свеце. Яны па ўсім свеце прадаюць. Калі яны нам дапамогуць у Баранавічах, прапанавалі спецыялістаў... Я гавару: ды з задавальненнем, мы створым усе ўмовы, нават жыллё пабудуем, калі вы дасце нам сыравіну і тых спецыялістаў, якія там патрэбны. І будзем разам працаваць".

Больш таго, Аляксандр Лукашэнка прапанаваў Пакістану ўвайсці ў капітал прадпрыемства, але гэта пытанне будзе вырашацца пазней па меры развіцця супрацоўніцтва ў гэтай сферы. "Я нават ім прапанаваў: давайце, уваходзьце ў капітал. Гаворыць (Шахбаз Шарыф. - Заўвага): не, вы павінны пераканацца ў тым, што мы можам. А тады, кажа, будзем займацца дзяльбой гэтага прадпрыемства - колькі там ім акцый прадаць, калі яны захочуць. Гэта значыць, яны вельмі прыстойна падыходзяць да нас. І, скажу вам шчыра, гэта ўсё зараджалася і заснавана на асабістых адносінах", - падзяліўся падрабязнасцямі беларускі лідар.

"Як прынята ў народзе, баш на баш: мы табе гэта пастаўляем, ты купляеш, мы табе тут дапамагаем, робім. І шмат іншых пытанняў. Вось у чым сутнасць гэтых перагавораў. Гэта ў інтарэсах нашай дзяржавы", - падкрэсліў беларускі лідар.

Усяго ж на гэты момант у Беларусі працуюць 85 тыс. спецыялістаў з розных краін. Адказваючы на інсінуацыі аб тым, што мігранты з Пакістана або якіх-небудзь іншых краін перавернуць Беларусь, Аляксандр Лукашэнка сказаў: "Мы нікому не дазволілі за гэты час і не дазволім пераварочваць краіну. У 2020 годзе тут каля Палаца Незалежнасці не пакістанцы бегалі".

Прэзідэнт таксама нагадаў, што ў Беларусь за апошнія гады прыехала шмат перасяленцаў з Украіны, і яны таксама не ствараюць ніякіх праблем. "Чалавек сам па сабе перасяляцца ў іншую краіну не будзе. Гэта ўжо гора прымусіла. Чалавек, які ўжо спазнаў гэтага гора, перасяліўшыся кудысьці, атрымаўшы жыллё, ды і льготы, якія ёсць у адукацыі, ахове здароўя, - у іх вочы разбягаюцца, яны рады, што прыехалі. І добрасумленна працуюць. І дзеці ў іх будуць такія. Дык чаго мы баімся?" - задаў рытарычнае пытанне Кіраўнік дзяржавы.

"Гэта мая праблема. Я буду вырашаць яе так, як гэта будзе выгадна нашым людзям. Лепшым людзям нашай Беларусі. Я з гэтым заўсёды лічыўся і буду лічыцца", - запэўніў Аляксандр Лукашэнка.

Паводле яго слоў, у Беларусі зацікаўлены ў прыцягненні працоўных рэсурсаў, найперш у Віцебскую, Магілёўскую і Гомельскую вобласці. "У нас дамы свабодныя, і ў сельскай гаспадарцы нам патрэбны людзі", - сказаў ён.

У гэтым плане Прэзідэнт звярнуўся да старшыні Гомельскага аблвыканкама Івана Крупко, які быў удзельнікам даклада ў Кіраўніка дзяржавы аб развіцці раёнаў, што пацярпелі ад катастрофы на Чарнобыльскай АЭС. "Іван Іванавіч, вось вам закон. У любой частцы свету, хоць у Афрыцы, вызначайце людзей, сем'і. Па адным, па два - гэта ваша справа. Глядзіце іх, бярыце на ўлік, прадастаўляйце ім работу. Вызначылі ім работу - плаціце зарплату, дайце ім зямлю. Яны часта просяць даць кавалак зямлі. У нас гэтага дабра хапае. Няхай самі працуюць фермерамі, калі яны хочуць. На тых умовах і па тых законах, якія ў нас сёння існуюць. Крок улева, крок управа ад закону - назад на радзіму", - апісаў агульны падыход да працоўных мігрантаў Аляксандр Лукашэнка.

"Яшчэ раз падкрэсліваю, як бы ні складвалася сітуацыя, як бы мы ні разважалі тут, мы разумеем, што павінен быць у краіне парадак. Мы павінны выпрацаваць механізм, зацвердзіць - Урад наш, іх Урад (размова пра Пакістан. - Заўвага), стварыць строгі кантроль і запрашаць, браць на работу да сябе тых, хто будзе працаваць", - заявіў беларускі лідар.

Гаворачы пра беларускіх збеглых, з падачы якіх у тым ліку нагнятаецца тэма па мігрантах, Аляксандр Лукашэнка сказаў: "Яны ж нам ужо не дапамогуць. Яны што, пойдуць да Крупко працаваць у сельскую гаспадарку? Ды не, яны там (за мяжой. - Заўвага) стогнуць. Ім прапанавалі посуд мыць. - Посуд мыць не можам... Гэта не хочам рабіць, вуліцу не хочам месці. - Дык а што табе дадуць? Кіраваць Польшчай дадуць? Не, Польшчай кіраваць - ёсць палякі. Яны ў гэтых адносінах моцныя людзі. Таму чаго палезлі туды? Разумнейшымі трэба быць - на сваёй зямлі жыць і працаваць", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт у час мерапрыемства выказаў шэраг нараканняў па рабоце ва ўсходніх рэгіёнах Беларусі. Вывады былі зроблены ў тым ліку па выніках нядаўніх рабочых паездак кіраўніка дзяржавы.

"У нас хапае на захадзе праблем, але не столькі, колькі на ўсходзе. Разбэсціліся - далей няма куды. Я вось пабываў у Віцебскай вобласці. Дзе б я ні быў, даручыў: давайце сур'ёзна праверым пасля маёй паездкі. Мноства пытанняў", - канстатаваў Кіраўнік дзяржавы.

У якасці прыкладу ён прывёў наведванне ў Копысі сыраробнай вытворчасці: "10-15 гадоў таму пабудавалі, добрае прадпрыемства і абсталяванне сучаснае. Бяры малако, перапрацоўвай, сыры прадавай. Вунь у Расіі з рукамі, з нагамі (забіраюць. - Заўвага) - зарабляйце грошы. Дык яны ж мне адкрыта хлусяць. Пытаюся, а колькі можаце перапрацаваць? - 200 тон. А перапрацоўвае 60. Ды нічога падобнага! Там былі жулікаватыя схемы. Не 60 перапрацуюць там, а дзве тоны ў суткі. А астатняе малако, што атрымлівалі, перапрадавалі і на гэтым зараблялі. Гэта як называецца? Ну гэта мы ў бліжэйшы час разбяромся".

Нараканні былі выказаны і ў сувязі з вялікімі паказчыкамі па падзяжы жывёлы. "Пачалі разбірацца па падзяжы - жудасць. Я не магу публічна пра гэта нават сказаць. І што, у Івана Іванавіча Крупко (старшыня Гомельскага аблвыканкама. - Заўвага), учарашняга міністра, гэтага няма? Скрозь. І яны мне расказваюць: "Вы ведаеце, Аляксандр Рыгоравіч, вы не хвалюйцеся, мы да сярэдзіны года паказчыкі па падзяжы выраўнуем", - падзяліўся падрабязнасцямі Аляксандр Лукашэнка. - Слухайце, я вясковы мужык, працаваў у сельскай гаспадарцы. Я не разумею: калі цяля загінула, як можна яго выраўнаваць? Мне не зразумела, як выраўнуеце гэтыя паказчыкі. Мне ж не паказчыкі, Іван Іванавіч, патрэбны. Мне патрэбна жывая жывёла. Таму што цяля - гэта будучая карова ці будучы бычок, які пойдзе на адкорм. А, значыць, гэта малако і ялавічына".