Пасланне беларускаму народу і Нацыянальнаму сходу

Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка 28 студзеня ў Палацы Рэспублікі звярнуўся са штогадовым Пасланнем да беларускага народа і Нацыянальнага сходу.

На мерапрыемства было запрошана шырокае кола ўдзельнікаў - больш як 2,5 тыс. чалавек. Такі шырокі фармат - ініцыятыва, прапанаваная ў час работы Прэзідэнта ў рэгіёнах, якую Кіраўнік дзяржавы падтрымаў. У выніку акрамя парламентарыяў і дэлегацый ад абласцей і горада Мінска традыцыйна сярод запрошаных - вышэйшыя службовыя асобы краіны, члены Урада, кіраўнікі дзяржаўных органаў, сродкаў масавай інфармацыі, прадстаўнікі дыпламатычнага корпуса і міжнародных арганізацый, кіраўнікі рэлігійных канфесій, парламентарыі мінулых скліканняў, прадстаўнікі рэальнага сектара эканомікі, моладзь, журналісты і блогеры.

Аляксандр Лукашэнка ў Пасланні беларускаму народу і Нацыянальнаму сходу заявіў аб змяненні фармату будучых зваротаў Кіраўніка дзяржавы.

"У адпаведнасці з Канстытуцыяй Рэспублікі Беларусь Прэзідэнт звяртаецца да беларускага народа і парламента са штогадовым Пасланнем. У лёсавызначальныя для нашай краіны перыяды галоўны зварот года праходзіць перад максімальна прадстаўленай аўдыторыяй. Гэта дэпутаты і ўпраўленцы, вучоныя і практыкі, урачы і педагогі, рабочыя і аграрыі, ваенныя, медыйныя людзі, прадстаўнікі творчых прафесій, пенсіянеры і моладзь, людзі з усіх куткоў нашай краіны. Гэты маштаб вы самі прапанавалі мне ў час нядаўніх сустрэч з актывам", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Беларускі лідар падкрэсліў, што гэта новая традыцыя, фармат будучых зваротаў Прэзідэнта (калі будзе падтрымана новая Канстытуцыя) - ужо не да парламента, а да Усебеларускага народнага сходу.

"Мы сабраліся тут, каб шырока трансліраваць палітычную пазіцыю дзяржавы, давесці прынцыповыя ацэнкі падзей і працэсаў, якія адбываюцца, мабілізаваць грамадства на рэалізацыю важнейшых рашэнняў", - адзначыў Аляксандр Лукашэнка.

"Асаблівасць сённяшняга мерапрыемства зразумелая. Яна агучана нашымі спецыялістамі, журналістамі. Але я хацеў бы надаць новае гучанне гэтаму Пасланню і падтэкстам назваць яго як тры пытанні да беларускага народа", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Беларускі лідар падкрэсліў: "Мы прывыклі да таго, што беларускі народ, выбраўшы свайго Прэзідэнта, мае права запатрабаваць з яго, крытыкаваць, як толькі гэта магчыма, крыўдзіцца на яго, у радасці праводзіць час. Але, напэўна, і беларускі Прэзідэнт мае права ў пэўныя перыяды нашай гісторыі, асабліва вострыя перыяды, задаць тры хвалюючыя пытанні свайму народу. Пытанні, якія хвалююць Прэзідэнта і наша грамадства".

"Да вас, беларускі народ, маё першае пытанне. Але не самае галоўнае. Ці гатовы вы, беларусы, плаціць за ўласную абарону, за ўласную дзяржаву? - спытаў Прэзідэнт. - Падумайце над гэтым".

Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што калі Беларусь не будзе мець і не будзе ўмець вырабляць элементарнае ўзбраенне і боепрыпасы, спадзеючыся на тое, што яго можна будзе недзе купіць або нехта яго падорыць, гэта нясе вялікую рызыку. "Таму пастаўлена задача: (вырабляць. - Заўвага) усё неабходнае для абароны нашай Айчыны, для Узброеных Сіл і тэрытарыяльнай абароны (гэта вельмі важна: каля 300 тысяч чалавек будзе мабілізавана ў войскі тэрытарыяльнай абароны, іх трэба ўзброіць уласнай зброяй і боепрыпасамі). Больш таго, мы замахнуліся на самае сучаснае ўзбраенне, у тым ліку ракетнае, у тым ліку з дапамогай нашых саюзнікаў", - дадаў Кіраўнік дзяржавы.

"Нашы грамадзяне адзіныя ў імкненні да суверэнітэту і незалежнасці. Але незалежнасць каштуе дорага ў літаральным сэнсе гэтага слова. Гэта абарона і бяспека, уласная фінансавая сістэма, развітыя і эфектыўныя дзяржаўныя інстытуты - усё вельмі дорага. І ў мяне да вас наступнае пытанне, паважаныя беларусы: вы гатовы плаціць за гэту дарагую рэч, імя якой - суверэнітэт і незалежнасць?" - паставіў другое пытанне Аляксандр Лукашэнка.

Кіраўнік дзяржавы падкрэсліў, што незалежнасць - гэта ўмова для захавання нацыі, магчымасць вызначаць сваю будучыню. "І мы гэта права нікому аддаць не павінны", - заявіў ён.

"Перш чым адказваць, падумайце. Я знайду магчымасць арганізаваць такую форму, каб атрымаць ад вас адказ на гэта пытанне", - дадаў Прэзідэнт.

"Ці гатовы вы быць ініцыятыўнымі і працаваць на сябе?" - паставіў трэцяе пытанне беларускі лідар.

"Ці гатовы беларусы сёння адарвацца па-сапраўднаму, адвязацца, паставіць перад сабой, перад сваёй сям'ёй задачу і папрацаваць хаця б на сябе. А ўсё астатняе, што ад дзяржавы, мы захаваем. І як толькі мы гэты ўнутраны патэнцыял нашага народа, кожнага беларуса задзейнічаем, мы ў два разы будзем багацейшымі. Пара распранацца і працаваць!" - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Кіраўнік дзяржавы адзначыў, што ў Беларусі была, ёсць і будзе рыначная эканоміка з разумным удзелам дзяржавы ў тых сферах, дзе без яе не абысціся. "Работа прадпрыемстваў-манапалістаў, кантроль за цэнамі, агульнай інфляцыяй, будаўніцтва інфраструктуры, медыцына, адукацыя, навука і гэтак далей", - удакладніў ён.

Аб з'яднанасці і каштоўнасцях беларусаў

"Мір - гэта абсалютная каштоўнасць для беларусаў, важнейшая, светапоглядная. І для яго захавання нам усім неабходна прыкласці каласальныя намаганні. Па-першае, захаваць адзінства грамадства і дзяржавы. Краіна здольная эфектыўна процістаяць агрэсіі, толькі калі яна маналітная", - звярнуў увагу Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт адзначыў, што класічныя войны ўжо не вядуцца, у модзе - гібрыдныя, калі нападзенню папярэднічаюць распальванне ўнутранага канфлікту, кібератакі, спробы паралізаваць сістэму дзяржаўнага кіравання, дэзарыентаваць грамадства. Менавіта гэтыя стадыі праходзілі перад актамі агрэсіі Югаславія, Ірак, Лівія. Па такім жа сцэнарыі дзейнічалі і супраць Беларусі, нагадаў Кіраўнік дзяржавы.

"Памятаеце 2020 год: узнікла тады пагроза рэальнай гарачай вайны і рэальнага ваеннага ўварвання. Я ўжо вам гаварыў: калі б толькі гэтыя ачумелыя, неверагодныя Беларусь хаця б на адзін дзень (як у Казахстане было) захапілі, няхай не Палац Незалежнасці, а нейкі ўрадавы будынак, аб'явілі б сябе ўладай і заклікалі сюды натаўскія войскі - яны ўжо былі на нізкім старце. Нам удалося тады ўберагчы краіну. Захад неабдумана паспрабаваў рэалізаваць даўнія планы па стварэнні балта-чарнаморскага плацдарма. Мы гэтага не дазволілі тады. І мы гэта не можам дазволіць і ў далейшым", - заявіў беларускі лідар.

"На аснове рашэнняў VI Усебеларускага народнага сходу прынята і рэалізуецца Праграма сацыяльна-эканамічнага развіцця Рэспублікі Беларусь на 2021-2025 гады. За мінулы год выпрацаваны прававыя механізмы, якія далі магчымасць удасканаліць сістэму адукацыі, падатковае заканадаўства, зямельныя адносіны, жыллёвую сферу, турыстычную галіну, сістэму кіравання дзяржаўнай маёмасцю. Рэалізуюцца прагрэсіўныя падыходы да развіцця інавацыйнай сферы, высокатэхналагічнага прадпрымальніцтва ў рэгіёнах. Пашыраны меры падтрымкі шматдзетных і сацыяльна слабаабароненых катэгорый грамадзян пры будаўніцтве жылля, у сферы пенсійнага забеспячэння", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт падкрэсліў: людзі ацанілі ўсе гэтыя дзеянні. "Сацыялагічныя апытанні паказваюць высокі ўзровень нацыянальнай самасвядомасці, адзінства і з'яднанасці. Відавочны падтрымка сацыяльнай палітыкі, адабрэнне інтэграцыйных працэсаў, нашай пазіцыі па сусветных праблемах. Многія кардынальна перагледзелі свае погляды, зразумелі, што незалежная Беларусь - гэта вышэйшае дабро і нам нельга яе страціць. Грамадзяне адчулі сваю адказнасць за будучыню, усвядомілі каштоўнасць міру. Але для развіцця гэтага мала. Патрэбны дзеянні, актыўнасць!" - дадаў ён.

"Некаторыя эксперты, аналізуючы падзеі жніўня 2020-га, дапускаюць, што да іх маглі прывесці ўнутраныя прычыны - нездавальненне грамадства, сістэмныя памылкі і да таго падобнае. Але давайце маштабіруем гістарычную карту і ўважліва паглядзім на перыяды да і пасля. Што мы ўбачым? Працяглы час Беларусь выбудоўвала ўласную незалежную палітыку, знаходзячыся ў цэнтры Еўропы. Мы былі адкрыты ва ўсім. І пераймалі ў іх усё, што прымальна для нас. Акрамя адзінага пункта - нашых каштоўнасцей і ідэалаў. Яны былі і застануцца непарушнымі", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт падкрэсліў, навязваць нам чужы шлях катэгарычна недапушчальна. 

"Свабодная і суверэнная Беларусь не ўпісвалася ў планы многіх геастратэгаў на Захадзе. Таму нас няспынна спрабавалі хістаць цераз "каляровыя сцэнарыі". Успомніце 2006 год. Помніце гэтыя палаткі вось тут. Палатачны горад, калі загадзілі тут усё і цэнтр Мінска (тады я бачыў шмат тут такіх людзей) застагнаў і завыў: а дзе Прэзідэнт? Чаму парадак не наводзіць? І я яго навёў на працягу адной раніцы. Успомніце 2010 год, успомніце штурм Дома Урада. Гэта мы перажылі. Перавернутыя аўтамабілі міліцыі, бойня на вуліцах. Кожны электаральны год гэта адбывалася. Усе гэтыя націскі беларускі народ рашуча адбіваў і станавіўся толькі мацнейшым", - адзначыў беларускі лідар.

"Папярэдні год быў Годам народнага адзінства. Ён паказаў усяму свету з'яднанасць і стойкасць беларусаў. Што мы можам жыць сваім розумам, даражыць нашымі каштоўнасцямі і разам ствараць новыя. Мы вытрымалі шэраг сур'ёзных выпрабаванняў, перш за ўсё звязаных з каранавірусам, санкцыямі, хвалямі міграцыйнага крызісу. Ужо цяпер зразумела: мы справіліся толькі дзякуючы адзінству", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Паводле яго слоў, сённяшнія ўмовы вымушаюць нас быць яшчэ больш сабранымі і мэтанакіраванымі. "Літаральна на маршы выбудоўваць доўгатэрміновыя механізмы захавання міру і бяспекі на беларускай зямлі і ў нашым рэгіёне. Фарміраваць новыя кропкі росту ў эканоміцы, а не толькі адаптавацца да змяненняў, якія адбываюцца", - адзначыў Прэзідэнт.

"Жыццяздольнасць нацыі непасрэдна залежыць ад глыбіні і багацця духоўнай спадчыны, якую мы прымножым і перададзім будучым пакаленням. Наш арыенцір - не грамадства спажывання, а грамадства адукаваных і свядомых грамадзян, асэнсавана ўключаных у стварэнне роднага дома - нашай Беларусі", - адзначыў ён.

Як падкрэсліў Прэзідэнт, у беларускай традыцыі - прыярытэт грамадскіх інтарэсаў над асабістымі. Хоць беларусаў доўгі час "апраменьвалі" магутнейшым уплывам ідэй індывідуалізму і спажывальніцтва, што прадаўжаюць рабіць і цяпер.

У ментальнасці беларусаў - шанаванне старэйшых, павага да дзяржавы. Але моладзь мэтанакіравана падштурхоўваюць да канфлікту пакаленняў, усёдазволенасці і анархіі. "У нацыянальным характары - дух гераізму продкаў, якія адстаялі краіну ў Вялікай Айчыннай вайне. А нам навязваюць фальшывы пацыфізм, спрабуюць выкараніць нашу псіхалогію пераможцаў", - заявіў ён.

"Беларусы разабраліся, што ім патрэбна. Каштоўнасная ўстойлівасць стала асновай для згоды. Нам трэба будаваць дзяржаву зыходзячы з нашых ментальных традыцый. Гэта фарватар дзяржаўнага развіцця. Як толькі адхілімся ад яго, прымерым на сябе чужыя лякалы - звалімся ў бяздонную прорву і адтуль ніколі не выберамся", - заявіў Прэзідэнт.

Паводле слоў Аляксандра Лукашэнкі, беларусы не заўсёды надавалі значэнне сваім каштоўнасцям, а некаторыя нават лічылі іх архаічнымі, ідэалізавалі чужое. "Але ў сённяшнім зменлівым і штучным свеце аказалася, што мы са сваім кансерватыўным і традыцыйным мысленнем знаходзімся ў значна больш устойлівай пазіцыі", - падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы.

Галоўнымі стаўпамі каштоўнаснага фундаменту выступаюць імкненне да міру і адзінства, нацыянальна-дзяржаўная ідэнтычнасць, пераемнасць і баланс культур, гарманічнасць этнаканфесійных адносін, шанаванне сям'і як саюза мужчын і жанчын.

Аб гістарычнай памяці

"Крыніца нашых каштоўнасцей - гістарычная памяць. У складаных умовах загартаваліся нашы шматвяковыя духоўна-маральныя арыенціры, сфарміраваўся сапраўдны беларускі характар. Сёння мы больш гаворым аб Вялікай Айчыннай вайне, але гэта не азначае забыццё або непрыманне іншых этапаў развіцця нашай дзяржаўнасці. На працягу бягучага года мы павінны да гэтага вярнуцца, каб паказаць усім, а асабліва нашым дзецям і моладзі, - хто мы і адкуль, што мы прайшлі і колькі страцілі чалавечых жыццяў, імкнучыся да нашай незалежнасці", - падкрэсліў ён.

Паводле слоў Кіраўніка дзяржавы, менавіта таму бягучы год аб'яўлены Годам гістарычнай памяці. Ён насычаны знакавымі для Беларусі датамі і юбілеямі, звязанымі з гісторыяй, навукай, культурай. Погляды і версіі, якія насаджваюцца, не павінны закрываць памяць аб мінулым.

"Паглядзіце, як скажаецца гісторыя ў бліжэйшых суседзяў. На вуліцах еўрапейскіх сталіц, вызваленых Чырвонай Арміяй, праходзяць маршы малойчыкаў з фашысцкай свастыкай, нацыстаў шануюць як герояў, арганізуюць факельныя шэсці ў іх гонар, зносяць помнікі савецкім воінам-вызваліцелям. Ці маглі мы ўявіць такое некалькі дзясяткаў гадоў таму?" - задаў рытарычнае пытанне Прэзідэнт.

Прэзідэнт адзначыў важнасць і актуальнасць ініцыятывы Генеральнай пракуратуры па маштабным расследаванні злачынстваў супраць беларускага народа. Сёння выяўляюцца новыя факты гітлераўскай акупацыі. "Размова ідзе пра мэтанакіраваную нацысцкую палітыку генацыду на тэрыторыі Беларусі. Яе крывавы вынік - знішчэнне больш як 3 мільёнаў жыхароў", - падкрэсліў ён.

Паводле слоў Кіраўніка дзяржавы, вельмі важна, каб сабраны масіў сведчанняў відавочцаў ваенных злачынстваў, вынікаў экспертыз і раскопак не лёг мёртвым грузам на архіўныя паліцы. Нельга дапусціць сцірання злачынстваў фашыстаў і іх памагатых з памяці. Гучней за тысячу слоў пра іх злачынствы расказваюць помнік дзецям - ахвярам Вялікай Айчыннай вайны ў вёсцы Чырвоны Бераг і іншыя сумныя мясціны на нашай зямлі.

"Мы будзем дабівацца прызнання і асуджэння генацыду беларускага народа на міжнародным узроўні", - заявіў беларускі лідар.

Паводле слоў Кіраўніка дзяржавы, настаў час расставіць акцэнты ў мінулым для абароны будучыні. Новы статус лёсавызначальнай для беларусаў даты - 17 верасня - стаў актам гістарычнай справядлівасці. Гэта свята заслужана стаіць нараўне з Днём Перамогі і Днём Незалежнасці. І гэта не проста даніна памяці, памяці ўз'яднання беларускага народа пасля двух дзесяцігоддзяў замежнай акупацыі.

"Мы ўвекавечылі сімвал, важнейшы для разумення геапалітычных пагроз, якія і праз сотню гадоў не страчваюць сваёй актуальнасці, - адзначыў Аляксандр Лукашэнка. - Мы павінны помніць, а нашы дзеці павінны ведаць, калі і як перакройваліся беларускія граніцы, каб дагадзіць чужым нацыянальным інтарэсам і як гэта - жыць на роднай зямлі, але ў чужой дзяржаве".

Разважаючы над гэтым, Прэзідэнт падкрэсліў, што намаганнямі многіх пакаленняў, цярністым шляхам, часам цаной жыцця беларусы ішлі да здабыцця нацыянальнай дзяржавы. "Нашаму пакаленню не прыйшлося плаціць за суверэнітэт крывёй. За гэта заплацілі тыя пакаленні, якія былі да нас, ды і Бог нам дапамог. А сёння мы павінны абараніць незалежнасць. Таму што другога шанцу стварыць сваю дзяржаву не будзе", - канстатаваў ён.

Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў, што ў Год гістарычнай памяці новае дзяржаўнае свята - Дзень народнага адзінства - яшчэ мацней загучыць фактамі, падзеямі, імёнамі.

"Гэта будзе наш адказ дамарослым рэваншыстам, якія мараць разбурыць сістэму, якая вось ужо 28 гадоў забяспечвае незалежнасць дзяржавы, цэласнасць нашых граніц і нацыянальнае адзінства", - адзначыў Кіраўнік дзяржавы.

Аб Канстытуцыі

"Знаходзячыся ў добрай форме і ўпэўнена гледзячы ў будучыню, мы падышлі да важнейшага перыяду нашай сучаснай гісторыі - абнаўлення палітычнай сістэмы, новага ўзроўню ўзаемадзеяння дзяржавы і грамадства. Усвядоміўшы, што адбываецца ў свеце ў 2020, 2021 годзе, многія з нашых нават прыхільнікаў страпянуліся і спыніліся. Задаюць пытанне: а навошта? Затым, каб не спыніцца і не ўпасці. Паўтараю: затопчуць. Іграць трэба на апярэджанне. Працаваць трэба на апярэджанне. І, можа, тое, што сёння здаецца некаму дзіўным, заўтра будзе запозненым", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт падкрэсліў, няўхільна прытрымліваючыся рашэнняў VI Усебеларускага народнага сходу, мы ўвесь 2021 год старанна і скрупулёзна рыхтавалі праект новай Канстытуцыі, якая ў поўнай меры адпавядае запатрабаванням грамадства. І сёння на ўсенародны рэферэндум вынесены праект абноўленага Асноўнага Закона.  

"Гэта амаль праз 5 гадоў работы над Асноўным Законам. Ён не ў 2020-2021 годзе да нас прыйшоў. Журналісты сёння малайцы, паказалі вытокі фарміравання новых змяненняў у цяперашнюю Канстытуцыю. Яшчэ раз падкрэсліваю, гэта трэба для таго, каб не спазніцца, - адзначыў ён. - Рэалізуючы высокі крэдыт даверу, які народ даў Прэзідэнту, разлічваю на актыўную падтрымку грамадзянамі нашай краіны пазіцыі дзяржавы ў такі адказны момант. Гэта датычыцца не толькі галасавання на рэферэндуме, але і тых дынамічных пераўтварэнняў, якія нам разам спатрэбіцца зрабіць. Усё, што будзе пасля прыняцця новай Канстытуцыі, калі яна будзе прынята, - работы будзе яшчэ больш, чым перад рэферэндумам. Гэта будзе творчая работа. Работа буйнейшых прававедаў, сацыёлагаў, палітолагаў, журналістаў, усяго народа. Мой заклік - быць гатовымі да напружанай работы, якая дасць магчымасць не толькі захаваць краіну ў жорнах новага перадзелу свету, але і пабудаваць нашу будучыню. І, самае галоўнае, будучыню нашай краіны і нашых дзяцей".

Кіраўнік дзяржавы падкрэсліў, што вяршыняй прававых змяненняў, якія прымаюцца ў краіне, прызначана стаць абноўленая Канстытуцыя. Яна раскрые рэзервы для стваральнай працы ва ўсіх сферах грамадскага жыцця. "Канстытуцыя - гэта заўсёды дагавор дзяржавы і грамадства", - адзначыў ён.

“Дзеючы Асноўны Закон, па сутнасці, выканаў сваю гістарычную місію. У свой час мы не толькі адвялі народ ад прорвы – першая мая праграма, больш я нічога не абяцаў. Тады, у сярэдзіне 1990-х гадоў, народ трэба было адвесці ад прорвы. "Мы не толькі адвялі, але і сфарміравалі сваю ўласную дзяржаву. Беларусь навекі заняла, як сказаў паэт, свой "пачэсны пасад між народамі", - канстатаваў Прэзідэнт. Цяпер час ісці далей, перакананы беларускі лідар.

Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што ўжо завершана грамадскае абмеркаванне праекта Канстытуцыі і абноўлены Асноўны Закон вынесены на рэферэндум, як і было абяцана.

"Яшчэ да падрыхтоўкі шостага Усебеларускага народнага сходу мы абагульнілі тысячы прапаноў дыялогавых пляцовак, звязаных з канстытуцыйным будаўніцтвам. На працягу года працавала Канстытуцыйная камісія. Заўважце, там былі розныя спецыялісты", - нагадаў Прэзідэнт.

На яго думку, абноўленая Канстытуцыя створыць прававыя асновы для павышэння ўстойлівасці і эфектыўнасці работы органаў улады і кіравання, паставіць кропку ў дыскусіях аб форме праўлення.

"Для захавання краіны, яе незалежнасці і суб'ектнасці, прагрэсіўнага руху наперад дзяржава прапанавала стваральную кансалідацыю ўлады і грамадства. За мінулы год былі прыняты 22 заканадаўчыя акты, многія з вашай падачы, накіраваныя на забеспячэнне нацыянальнай бяспекі нашай краіны. Мы ўзмацнілі прававыя механізмы абароны суверэнітэту і канстытуцыйнага ладу. Выдадзены адпаведны Дэкрэт, нормы якога ўключаны ў праект канстытуцыйных змяненняў. Папярэдзілі нарастанне экстрэмізму, навялі парадак на вуліцах. Скарэкціравалі атрыманне і выкарыстанне замежнай бязвыплатнай дапамогі. Удасканалілі падыходы да дзяржаўнай інфармацыйнай палітыкі, павысілі адказнасць за паводзіны ў віртуальнай прасторы, прынялі меры па забеспячэнні захаванасці персанальных даных", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт падкрэсліў: сёння ўвесь свет ідзе па гэтым шляху. "У многіх краінах ужо рэгламентавана дзейнасць нават такіх сусветных гігантаў, як "Гугл" і "Мета" ("Фэйсбук"), "Тэлеграм", істотна павышана адказнасць медыйных суб'ектаў. Нарэшце і нашы законы ў гэтых сферах такія ж перадавыя, як у Еўропе і ЗША. Але, паверце, авацый у наш адрас не будзе, - адзначыў ён. - Так, прававое асяроддзе стала больш строгім, чым было раней. Але гэтыя новыя правілы знізяць неабароненасць нашага грамадства, створаць платформу для развіцця. У канчатковым выніку, абароняць людзей ад нестабільнасці".

Прэзідэнт у час Паслання выказаўся наконт апасенняў некаторых людзей, што ў выніку абнаўлення Канстытуцыі і замацавання статусу УНС узнікне нейкае двоеўладдзе. "Я нядаўна сказаў, што настаў перыяд, калі нам з вамі трэба навучыцца жыць у адпаведнасці з законам. Калі мы будзем свята выконваць Канстытуцыю і законы, якія прымем у развіццё Канстытуцыі, ніколі ніякага двоеўладдзя не будзе. Але ўзаемны кантроль павінен быць (гэта я вам гавару як Прэзідэнт), таму што мы не ведаем (ні я, ні вы), хто будзе наступнымі прэзідэнтамі. Адурманіць народ можна. Цяжка ўжо беларускі народ адурманіць - не дай бог", - падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы.

Як растлумачыў Прэзідэнт, склад УНС будзе максімальна адлюстроўваць меркаванне розных слаёў насельніцтва. Там будзе каля 1,2 тыс. чалавек, якія будуць працаваць не на пастаяннай аснове.

Ён заявіў, што Усебеларускі народны сход будзе мець паўнамоцтвы, якія не перасякаюцца з паўнамоцтвамі іншых галін улады. "Больш таго, каб не выклікаць канфлікт, ва УНС будуць удзельнічаць і дэпутаты, і сенатары, і Кіраўнік дзяржавы, і мясцовыя органы ўлады. Мы разам будзем збірацца тут і вызначаць шляхі нашага развіцця. Але калі некаму захочацца з гэтых шляхоў звярнуць, мы дадзім гэтаму адпор - законна, не на вуліцах. Вось у чым сэнс", - сказаў беларускі лідар. 

Прэзідэнт падкрэсліў: УНС - гэта не надуманая форма ўлады, не з космасу ўзятая структура. Гэта народнае веча ўжо ратавала краіну ў папярэднія гады, настаўляла на розум тых, хто хацеў разбурыць дзяржаву, а таму заслужыла канстытуцыйны статус.

Унесеныя ў Канстытуцыю змяненні і дапаўненні адпавядаюць глыбінным запатрабаванням грамадства, канстатаваў беларускі лідар. Гэта таксама пацвярджаюць вынікі сацыялагічных даследаванняў, па якіх аб неабходнасці абнаўлення Асноўнага закона заяўляюць каля 60% грамадзян. Яны лічаць найбольш важным захаванне асноўных сацыяльных гарантый (ахова здароўя, падтрымка пажылых, працоўныя месцы, адукацыя і гэтак далей), забеспячэнне бяспекі, пашырэнне рэальных правоў і свабод грамадзян. 

"Безумоўна, у Канстытуцыі павінен быць замацаваны прыярытэт такіх базавых патрэбнасцей і абавязкова будзе замацаваны. Калі мы ад гэтага адмовімся, то мы перакрэслім усю гісторыю апошняй чвэрці стагоддзя, калі мы стваралі суверэнную, незалежную дзяржаву. Гэта наш здабытак. Адмовіцца ад яго мы не можам. І не адмовімся", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка. 

"Дынаміка грамадскіх адносін задае новыя стандарты жыцця. Разам з базавымі патрэбнасцямі існуюць каштоўнасці вышэйшага парадку: самарэалізацыя, самапавага, свае месца і голас у свеце. Усё гэта максімальна ўлічана ў праекце, які выносіцца на рэферэндум", - заявіў Прэзідэнт.

Ён таксама дадаў, што яшчэ да правядзення рэферэндуму будзе арганізавана мерапрыемства на ўзроўні Кіраўніка дзяржавы, каб яшчэ раз пагаварыць аб новаўвядзеннях у Канстытуцыі. "Я гэта зраблю ад сваёй асобы, абагульніўшы ўсе вашы прапановы, размовы і дыялогі (я за імі ўважліва сачу), і мы знойдзем форму яшчэ раз вярнуцца да праекта Канстытуцыі асобна. І я змагу, як ініцыятар рэферэндуму, матываваць, растлумачыць тыя ці іншыя палажэнні, змяненні ў Асноўны Закон", - растлумачыў беларускі лідар.

Аб сацыяльнай палітыцы

Кіраўнік дзяржавы ў Пасланні назваў ключавыя прынцыпы пабудовы сацыяльнай палітыкі ў Беларусі.

"Беларусь адбылася як сацыяльная дзяржава. У краіне створаны трывалы, бесперабойны механізм дапамогі і клопату аб людзях, узаемападтрымкі, забеспячэння сацыяльнай справядлівасці. На гэтым выхоўваецца грамадства", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Кіраўнік дзяржавы адзначыў, што палітыка краіны пабудавана на простых і зразумелых прынцыпах. "Першы прынцып - справядлівасць. Мы адчулі, наколькі ён важны. Яшчэ тры-чатыры гады таму я сказаў, што попыт на справядлівасць з'явіўся і будзе ўзрастаць. Рэалізацыя гэтага прынцыпу дала магчымасць забяспечыць збалансаванае размеркаванне сацыяльных даброт, роўны доступ, наколькі гэта магчыма, да іх кожнага беларуса, - канстатаваў ён. - Другі прынцып - адказнасць. Дзяржава паслядоўна выконвае абавязацельствы перад грамадствам, гарантуючы ўсебаковую і маштабную падтрымку на працягу жыцця чалавека".

У сваю чаргу трэцім прынцыпам з'яўляецца клопат. "Выяўляецца ён у шырокай і разгалінаванай сістэме сацыяльнай дапамогі сацыяльна слабаабароненым катэгорыям насельніцтва і людзям, якія трапілі ў складаную жыццёвую сітуацыю", - дадаў беларускі лідар.

У адпаведнасці з прынцыпамі справядлівасці, адказнасці і клопату ў Беларусі рэалізуецца шырокі пакет сацыяльных мер і гарантый. "Гэта бясплатныя адукацыя і ахова здароўя, пенсійнае забеспячэнне, падтрымка сацыяльна слабаабароненых катэгорый насельніцтва, дапамогі пры нараджэнні і выхаванні дзяцей. Беларусь уваходзіць у 50 лепшых краін па паказчыках эфектыўнасці нацыянальных сістэм аховы здароўя, апярэджваючы ЗША і Расію. Знаходзіцца ў ліку 25 лепшых краін у рэйтынгу камфортных умоў для мацярынства", - канстатаваў кіраўнік дзяржавы.

"Маці, якая выхоўвае першынца, толькі сацыяльных выплат атрымлівае на суму да Br12 тыс. у год, другое і наступных дзяцей - больш за Br15 тыс. Штогод на гэтыя мэты з дзяржаўнага бюджэту накіроўваецца больш за Br2 млрд. Дадайце да гэтага бясплатнае медыцынскае суправаджэнне, забеспячэнне лякарствамі дзяцей да трох гадоў", - адзначыў Аляксандр Лукашэнка.

Праграмай сямейнага капіталу з 2015 года скарысталіся больш за 107 тыс. шматдзетных сем'яў, а іх колькасць за апошнія 10 гадоў павялічылася ўдвая.

"Дзяржава бярэ на сябе значную частку расходаў у сферы жыллёва-камунальнай гаспадаркі: капітальны рамонт жыллёвага фонду, добраўпарадкаванне дваровых тэрыторый, бягучы рамонт дарог, паркаў, сквераў. Субсідзіруюцца расходы на праезд у грамадскім транспарце. Напрыклад, па Мінску - у памеры больш за 50% ад яго поўнага кошту", - звярнуў увагу Прэзідэнт.

У 2022 годзе сацыяльны блок расходаў кансалідаванага бюджэту не толькі захаваны, але і істотна прырос, склаўшы амаль палову (каля 50%) усіх трат. "Гэта сведчыць аб тым, што дзяржава рэальна клапоціцца аб патрэбах грамадзян. Павышэнне іх дабрабыту застаецца ў ліку прыярытэтаў", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Каля 70% усіх расходаў у ахове здароўя застанецца за дзяржавай, а гэта амаль Br9 млрд.

Не менш будзе патрачана на адукацыю - таксама каля Br9 млрд. "Каб было больш зразумела: уклад дзяржавы ў бюджэт сям'і за год навучання аднаго дзіцяці ў гарадской школе - Br2,3 тыс., а ў сельскай, дзе навучэнцаў менш, - Br5,2 тыс.", - растлумачыў Прэзідэнт.

"Расходы на заработную плату бюджэтнікаў павялічацца амаль на Br2 млрд. Ужо з 1 студзеня павышана базавая стаўка, а дапамога на аздараўленне для работнікаў бюджэтных арганізацый павялічана з паловы да цэлага акладу, - адзначыў Кіраўнік дзяржавы. - Таксама мэтавым чынам прадугледжана Br600 млн на ўстанаўленне новых надбавак. У прыватнасці, настаўнікам - за класнае кіраўніцтва і куратарства. Дадатковыя надбаўкі за работу ў галіне будуць устаноўлены для работнікаў сфер сацабслугоўвання, фізкультуры і спорту, культуры".

Як падкрэсліў беларускі лідар, не будуць пакінуты без увагі і тыя, хто ў мінулым залажыў фундамент нашай сучаснасці. "Прадоўжым рэгулярную індэксацыю пенсій і штогадовыя выплаты ўдзельнікам Вялікай Айчыннай вайны і прыраўнаваным да іх", - дадаў ён.

"Сацыяльная дзяржава, на жаль, мае і адваротны бок: зніжае матывацыю асобных грамадзян да працы і развіцця. Таму часта чуем: калі нешта зроблена дрэнна, вінавата дзяржава, пойдзем да Прэзідэнта. Не дарма ж мы акцэнтавалі ўвагу на праблеме ўтрыманства. Гэта з'ява для нас катэгарычна недапушчальная. Краіну не пабудаваць на спажывальніцтве (прычым любым - сацыяльным, эканамічным) і абыякавасці, - адзначыў Аляксандр Лукашэнка. - Але да кожнай сітуацыі павінны быць свае падыходы і шляхі вырашэння праблем. Нельга сёння ў адзін раз адмяніць падтрымку, ільготы і гэтак далей. Гэтага не будзе ніколі, пакуль я Прэзідэнт і вы са мной працуеце. Гэта наша дасягненне, і мы павінны гэта захаваць".

Як падкрэсліў беларускі лідар, сёння час адаптыўнай сацыяльнай палітыкі. "Падтрымліваючы пенсіянераў і развіваючы пенсійную сістэму, важна не забываць і пра тых, каму трэба будзе ў цяперашні складаны час рухаць краіну наперад, - працоўным авангардзе. Таму патрэбны гібкасць жыллёвай палітыкі, сістэмы аплаты працы, вызначэнне аптымальных суадносін часу працы і адпачынку", - сказаў ён.

"Асноўны акцэнт сацыяльнай палітыкі будучыні мы бачым у забеспячэнні дэмаграфічнай бяспекі. Патрэбны рашэнні для стварэння маладым мамам больш камфортных умоў, каб сумяшчаць работу і сям'ю, атрыманне адукацыі. Для татаў таксама", - падкрэсліў беларускі лідар.

Кіраўнік дзяржавы абазначыў, што для павелічэння працягласці жыцця выведзена на новы ўзровень ранняя дыягностыка захворванняў. "Вельмі важная праблема, задачы мною пастаўлены і будуць кантралявацца бескампрамісна. Кожнаму беларусу будзе прадастаўлены мінімум адзін свабодны ад работы дзень у годзе для комплекснага амбулаторнага абследавання. Адпаведныя змяненні ў заканадаўства падрыхтаваны", - адзначыў ён.

"У мэтах выяўлення анкалагічных, эндакрынных, сардэчна-сасудзістых і імунных захворванняў будуць укараняцца тэхналогіі штучнага інтэлекту. Дыягнастуем на ранніх стадыях - зможам эфектыўна лячыць. Асабліва анказахворванні", - звярнуў увагу Аляксандр Лукашэнка.

Аб росце цэн

"Хачу закрануць галоўную праблему, пра якую гаворыць насельніцтва, - рост цэн. Нядаўна назначаны новы Міністр (антыманапольнага рэгулявання і гандлю. - Заўвага). Усяму сацыяльнаму блоку і Прэм'ер-міністру даручана прыняць катэгарычныя меры па недапушчэнні неабгрунтаванага росту цэн. Дзейнічайце, з вас будзе вельмі строгае спагнанне, - заявіў Аляксандр Лукашэнка. - Некалі я даручыў дэпутатам, прафсаюзам, нашым народным кантралёрам інфармаваць нас своечасова. Ураду трэба як мае быць арганізаваць гэту работу. Любая скарга на цэны - я буду прымаць адпаведныя меры".

Кіраўнік дзяржавы адзначыў, што рост цэн звязаны са знешнімі фактарамі, у тым ліку з лакдаўнам і спыненнем вытворчасцей у многіх краінах з-за пандэміі. Інфляцыя ў сусветнай эканоміцы стала нарастаць. "Мы можам гэта спыніць? Не. Але супраць неабгрунтаванай інфляцыі мы павінны знаходзіць рычагі і дзейнічаць", - падкрэсліў ён.

Аб медыцыне, пандэміі і яе наступствах

Кіраўнік дзяржавы адзначыў, што ва ўмовах пандэміі галоўная задача, якую ён ставіць перад урачамі і сістэмай аховы здароўя ў цэлым, - захаванне жыцця людзей.

"Прэзідэнт пераходзіць да кантролю галоўнага паказчыка - смяротнасці насельніцтва. Як хочаце лячыце людзей, але чалавек павінен жыць. Гэта галоўнае - захаванне жыцця чалавека", - падкрэсліў беларускі лідар.

Адпаведная задача пастаўлена перад Міністэрствам аховы здароўя і ўрачамі. Пры гэтым, як адзначыў Кіраўнік дзяржавы, важна звярнуць увагу насельніцтва на раннюю дыягностыку захворванняў. "Павінен быць націск на людзей, каб яны пайшлі і абследаваліся, таму што потым лячэнне абыдзецца дзяржаве на парадак даражэй", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

"Нашай перавагай стала эфектыўная сістэма аховы здароўя, якую мы бераглі як зрэнку вока, - падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы. - Вось ён, прыклад таго, што мы, атрымаўшы незалежную краіну, пакінулі ўсё лепшае з таго, што было. Гэта не мы такія героі, стварылі такую сістэму аховы здароўя. Нам хапіла розуму захаваць усё лепшае, што было ў савецкія часы. У кожным раёне - тую ж невялікую інфекцыйную бальніцу, якая нас сёння ратуе. Мы захавалі цудоўную адукацыю ў ахове здароўя. Да нас едуць вучыцца быць урачамі і плацяць за гэта дзясяткі мільёнаў долараў. У нас добрая адукацыя і як вынік - добрыя ўрачы".

У перыяд пандэміі ў краіне закупілі ўсё неабходнае, мабілізавалі прадпрыемствы на вытворчасць кіслароду, калі яго раптам аказалася недастаткова, і пры гэтым не перапынілі планавае лячэнне людзей. "На пераадоленне пандэміі і яе наступстваў толькі ў сферы аховы здароўя патрачана ўжо больш за $2 млрд. Больш за два, калі ўзяць усе крыніцы", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт адзначыў, што, наведваючы чырвоныя зоны, размаўляючы з урачамі і пацыентамі, ён не раз пераконваўся ў высокім прафесіяналізме і зладжаных дзеяннях медыкаў. "Мы падтрымалі нашых медыкаў, у тым ліку матэрыяльна, і будзем падтрымліваць, як бы гэта ні было дорага, - сказаў ён. - Упершыню ў гісторыі свайго прэзідэнцкага жыцця хачу адзначыць Міністэрства аховы здароўя. Мяняецца абстаноўка - на працягу сутак мяняюцца пратаколы і мяняецца тактыка лячэння нашых людзей, каманда праходзіць імгненна і выконваецца гэтак жа імгненна. Так і павінна быць. Толькі так, строгай дысцыплінай мы можам выстаяць".

"З нашымі партнёрамі мы ўжо стварылі эфектыўную платформу для паспяховага ўзаемадзеяння па пераадоленні выклікаў, звязаных перш за ўсё з пандэміяй. Беларусь хутка вучыцца, набывае вопыт, прапануе сваю мадэль барацьбы з гэтай заразай", - сказаў Кіраўнік дзяржавы.

Беларускі лідар назваў тое, што адбываецца тым часам у сусветнай палітыцы з пандэміяй COVID-19, непрыкрытым нацыянальным эгаізмам, які з'явіўся ў першую хвалю пандэміі. "Каронапсіхоз літаральна разарваў на шматкі Еўропу, - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка. - Краіны замест таго, каб аб'яднаць намаганні, дзейнічалі спантанна, хаатычна, спрабавалі выстаяць і выратавацца паасобку".

"Сёння каранавірус стаў з'явай кіруемай, два з нечым гады таму я вам пра гэта гаварыў, што гэта будзе, - падкрэсліў беларускі лідар. - У яго з'явіліся свае бенефіцыяры. Мільярдэры ва ўсім свеце значна нарасцілі дастатак, прыкметна павялічыўся разрыў паміж вельмі багатымі і астатнім насельніцтвам. Багатыя сталі яшчэ багацейшымі, а бедныя - яшчэ бяднейшымі. Паводле даных Давоскага форуму, найбольшы прыбытак атрымалі ўласнікі вытворчасцей ІТ-індустрыі і фармакалогіі. Цяпер гэта звязаныя бізнесы. Іншымі словамі, загналі ўсіх па дамах, далі гаджэты, падмянілі рэальнасць метасусветам і даюць праз меру лякарствы. Хіба гэта мафія адмовіцца ад трыльёнаў свайго прыбытку? Таму і далей нагнятае паніку, а вакцыны становяцца элементам вялікай палітыкі".

Паводле слоў Аляксандра Лукашэнкі, на Захадзе разгарнуліся сапраўдныя вакцынныя войны. "Спадарожнік V" не прызнаюць, да "Сінаформу" ставяцца насцярожана, адначасова навязваюць уласны прадукт - "Пфайзер", - сказаў Кіраўнік дзяржавы. - А фактычна дзеляць рынкі і сартуюць людзей. Пандэмія выразна прадэманстравала безальтэрнатыўнасць моцнай дзяржавы ў барацьбе з крызісам і яго наступствамі. Беларусь не паддалася штучна раздутай масавай істэрыі, не спыніла эканоміку, не закрыла граніцы, не паспадзявалася выключна на знешнюю дапамогу".

"Сітуацыі з татальнымі лакдаўнамі і кавід-межамі паказваюць глыбіню расколу паміж заходнімі элітамі і народам. Мы ж навучыліся жыць з пандэміяй без надзвычайных крокаў. З першых дзён мы змаглі адаптавацца да новых умоў і ў максімальна кароткія тэрміны знайсці інавацыйныя рашэнні гэтай праблемы без істэрык і мітусні", - адзначыў беларускі лідар. 

Хвароба ў нас у галаве, упэўнены Аляксандр Лукашэнка: "Сёння ўжо Захад і Расія не саромеюцца: слова ў слова паўтараюць тое, што я гаварыў два гады таму. Што трэба для таго, каб пераадолець COVID? Першае, не павінна быць панікі, і другое - вакцына. Хто толькі нас за гэта ні крытыкаваў, а сёння ўвесь свет прытрымліваецца беларускага шляху. І яны не могуць нам дараваць тое, што сёння самі вымушаны гэты шлях паўтараць, прызнаючы такім чынам нашу слушнасць. Але які цынізм: укараняючы ў барацьбе з вірусам беларускі вопыт, прадаўжаюць на нас за гэты асаблівы шлях лячэння націскаць. Гэта адна з прычын націску на нас".

Прэзідэнт упэўнены, што наша рэагаванне на пандэмію каранавіруса выразна паказвае, што мы можам не толькі з годнасцю выходзіць са складанасцей, але і задаваць новы тон у пераадоленні глабальных праблем. "Гэта пацвярджэнне суверэннай палітыкі Беларусі. Мы заўсёды самі прымалі рашэнні, вызначалі шляхі развіцця. І так будзем рабіць заўсёды, абапіраючыся на нашы перакананні і каштоўнасці", - сказаў ён.

"Пільная ўвага - вытворчасці новых айчынных лекавых прэпаратаў. Шмат перспектыўных распрацовак, як мне дакладваюць, пыляцца на паліцах. Сярод іх - не маючыя сусветных аналагаў", - адзначыў Прэзідэнт.

Аляксандр Лукашэнка звярнуўся да Міністэрства аховы здароўя і Нацыянальнай акадэміі навук: "Ад вас патрабуюцца актыўная стратэгія па вывадзе на рынак беларускіх лякарстваў, вакцын, медыцынскага абсталявання, пастаяннае садзейнічанне распрацоўшчыкам і вытворцам, у тым ліку праз дзяржзаказ. Пазіцыя не павінна зводзіцца да ролі шлагбаума - прапушчу/забараню. Працуйце на апярэджванне".

"Калі вучоны, навуковы калектыў стварылі эфектыўныя прэпараты, метады лячэння, то павінны атрымаць гарантаваны працэнт ад укаранення і рэалізацыі. Нават калі распрацоўка вялася за кошт дзяржаўнага фінансавання, каб зацікавіць рабіць прарыўныя адкрыцці", - падкрэсліў беларускі лідар.

Паводле яго слоў, для рэагавання на пагрозы, падобныя да цяперашняй пандэміі, будзе створаны адпаведны неабходным патрабаванням бяспекі магутны біяцэнтр.

"Не магу не сказаць аб неабходнасці грамадзян прымаць меры па захаванні і ўмацаванні ўласнага здароўя. Так, у нас якасная бясплатная медыцына. Яна такой і застанецца. Але нават самая лепшая медыцына не можа даць гарантыі. Чалавек сам павінен весці здаровы лад жыцця, правільна харчавацца, своечасова звяртацца да ўрачоў, займацца фізічнай культурай і спортам, нагружацца", - падкрэсліў Прэзідэнт.

Кіраўніка дзяржавы здзівіла, калі на апошнім пасяджэнні Канстытуцыйнай камісіі па выніках абмеркавання праекта Асноўнага Закона прагучала прапанова зняць артыкул аб клопаце чалавека пра ўласнае здароўе. "Як гэта знімем? Як можна пазбавіць чалавека законна клапаціцца аб сваім здароўі? Кажуць, перажываюць, што медыцына будзе платнай. Яшчэ раз паўтараю: наша медыцына, якая ёсць, яе бясплатны характар выдатна прадэманстраваў сваю сілу. Не было б гэтага, з кавідам змагаліся б, як на Захадзе: пакуль грошы не заплаціш, ніхто лячыць не будзе. Я гэта цудоўна разумею, таму мы ніколі не пойдзем на тое, каб знішчыць бясплатную ахову здароўя. Мы будзем яе ўдасканальваць і развіваць", - выказаў упэўненасць ён.

Пры гэтым, як адзначыў беларускі лідар, кожны чалавек павінен клапаціцца аб сваім здароўі, інакш без гэтага пандэмія не завершыцца.

Аб моладзі

"Моладзь - гэта не толькі будучыня, але і наша сучаснасць. Маладыя людзі сёння з'яўляюцца непасрэднымі ўдзельнікамі сацыяльнага і палітычнага жыцця краіны", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

Як адзначыў Кіраўнік дзяржавы, маладыя людзі павінны разумець, што нішто не ўзнікае з ніадкуль і не даецца проста так. "Вынік прыходзіць праз напружаную працу. Лёгкага хлеба не бывае, - сказаў ён. - Чакаем ад моладзі цвёрдасці, адважнасці і самааддачы ў імя агульнай карысці. Мы стварылі дзяржаву, утрымалі яе, прымножылі атрыманую спадчыну. Місія маладых - захаваць яе і надаць краіне імпульс".

"Асаблівыя чаканні мы звязваем з моладдзю. Важна, каб яна рухала краіну наперад, але пры гэтым абапіралася на вопыт старэйшых пакаленняў і традыцыі", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Паводле яго слоў, наша моладзь падзяляе каштоўнасці старэйшых, але жыве ўжо ў іншай сферы - лічбавай. Імкнецца да прагматычных мэт, хуткага прафесійнага росту, гатова інтэнсіўна працаваць і развівацца.

"У нейкіх пытаннях, асабліва што датычыцца тэхналогій, маладыя больш кампетэнтныя, чым мы. І гэта нармальна! Ім даступна любая адукацыя ў свеце, яны больш мабільныя, эрудзіраваныя, а значыць, і больш патрабавальныя. Выдатна, што са школы ўсе нашы маладыя людзі ведаюць многія замежныя мовы, асабліва англійскую. Гэта бліскуча, бо калі малады чалавек ведае мову, яму лёгка будзе працаваць і ўнутры краіны. З імі трэба весці размову як роўныя, без фармалізму і фальшу", - адзначыў беларускі лідар.

"Што трэба сучаснаму маладому чалавеку? Як і ва ўсе часы - упэўненасць у заўтрашнім дні, магчымасць атрымаць адукацыю, працаўладкавацца, стварыць сям'ю. Усе інстытуты дзяржавы павінны працаваць на гэта", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

Кіраўнік дзяржавы ўспомніў, як і сам удзельнічаў у студэнцкіх атрадах. "Пасля студэнцкага атрада становішся іншым чалавекам", - упэўнены ён.

Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што, магчыма, "паехаць на бульбу" цяпер ужо анахранізм, паколькі ў сельгасарганізацыях ёсць сучасная тэхніка. "Але маладому чалавеку заўсёды знойдзецца фронт работы. Нам трэба нармальна плаціць за працу маладога чалавека - гэта задача ўрада, мясцовых органаў улады. Гэта будзе самая лепшая прапаганда. Моладзь павінна гэта разумець", - заявіў Прэзідэнт.

"Не трэба сёння захвальваць моладзь - яна такая, якая ёсць. І калі яна нейкая не такая, то ў гэтым вінаваты мы, што не прывілі, не пераканалі ў тых каштоўнасцях, якія ўласцівы беларускаму грамадзяніну", - дадаў беларускі лідар.

Аб сельскай гаспадарцы, адзіных крытэрыях да вызначэння "вёскі будучыні" і будаўніцтве жылля ў вёсцы

Паводле слоў Аляксандра Лукашэнкі, неапраўдана зніжана ўвага мясцовых улад да аграгарадкоў. Разам з тым дзякуючы каласальнай рабоце ідэя іх стварэння матэрыялізавалася амаль у 1,5 тыс. населеных пунктаў, у сельскай мясцовасці створаны якасна новыя ўмовы жыцця. "Прыгожыя катэджы на месцы старых дамоў, дагледжаныя падворкі, заасфальтаваныя вуліцы, газ, водазабеспячэнне і іншая неабходная інфраструктура сталі прыцягваць тысячы людзей, якія гатовы працаваць на зямлі, ствараць сем'і, выхоўваць дзяцей", - сказаў Прэзідэнт.

Кіраўнік дзяржавы ўпэўнены: развіццё аграгарадкоў і перспектыўных сельскіх населеных пунктаў павінна прадаўжацца. Напрамак дакладна вызначаны: у далейшым пабудова "вёсак будучыні" будзе праходзіць накшталт  Копысі Аршанскага раёна.

"Неабходна выкарыстоўваць энергію людзей, захопленых ідэяй развіцця сваёй малой радзімы да стандарту невялікіх гарадоў", - акцэнтаваў увагу Аляксандр Лукашэнка. У якасці прыкладу Прэзідэнт прывёў аграгарадок Ціхінічы ў Гомельскай вобласці. Тут мадэрнізавана і вытворчая база, і сацыяльная інфраструктура. Не ставіцца пад сумненне і прывабнасць сельскага ладу жыцця і працы.

"Ураду, мясцовым органам улады трэба больш сістэмна падыходзіць да гэтай работы, а не зводзіць намечаныя мерапрыемствы пераважна да добраўпарадкавання і малазначных рамонтаў. Выпрацуйце адзіныя крытэрыі да азначэння "вёскі будучыні" і канкрэтныя меры, якія дадуць магчымасць дасягнуць стратэгічнай мэты", - нацэліў Аляксандр Лукашэнка.

Кіраўнік дзяржавы запэўніў, што сяло заўсёды будзе ў фокусе ўвагі і падтрымкі дзяржавы: "Беларуская аграрная палітыка і ў далейшым будзе зыходзіць з таго, што сельская гаспадарка з'яўляецца шматфункцыянальнай сістэмай, якая забяспечвае не толькі харчовую бяспеку, але і асваенне тэрыторыі краіны, захаванне самабытнай сельскай культуры, далучэнне да працы моладзі".

У перспектыве - стварэнне буйных аграпрамысловых комплексаў (па прыкладзе Віцебскай вобласці), а таксама аб'яднанняў, якія будуць забяспечваць поўны цыкл - вытворчасць і яе ўласнае забеспячэнне, перапрацоўку, рэалізацыю прадукцыі. Гэта паўплывае і на развіццё тэрыторый.

Паводле слоў Прэзідэнта, буйнатаварная вытворчасць дае магчымасць прымяняць высокаэфектыўную тэхніку і перадавыя тэхналогіі, асабліва ў кормавытворчасці. "Сфарміраваныя ланцужкі паставак ад поля да прылаўка даюць магчымасць забяспечыць кантроль якасці", - сказаў ён.

Таксама, на думку Аляксандра Лукашэнкі, у далейшым неабходна падтрымліваць практыку стварэння аграрных карпарацый. "Але як інструмент развіцця, а не адтэрміноўкі даўгоў і аднясення вырашэння праблем на потым. Аднак кампанейшчыны быць не павінна. Не кожнаму прадпрыемству падыдзе ўніверсальнае лякала", - падкрэсліў ён. Напрыклад, невялікі СВК "Ларынаўка" Аршанскага раёна (усяго 2651 га сельгасугоддзяў) вызначыў сваю стратэгію і дэманструе эфект работы на кантрактнай аснове. За мінулы год удой на карову тут склаў 12 т, ураджайнасць збожжавых - 75 ц/га. Сярэднямесячная зарплата - больш за Br2 тыс. Гэта, паводле слоў Кіраўніка дзяржавы, узровень сталіцы. "Невялікае прадпрыемства, няхай жыве і развіваецца", - дапоўніў беларускі лідар.

"Пасля заканчэння рэалізацыі праграмы адраджэння і развіцця вёскі прайшло больш за 10 гадоў. Тады мы талакой мадэрнізавалі не толькі вытворчую, але і сацыяльную інфраструктуру. Аднак час ідзе, умовы мяняюцца. Патрэбны свежыя рашэнні", - сказаў ён.

Прэзідэнт падкрэсліў: для жадаючых будаваць прыватнае жыллё ў вёсцы створаны адпаведныя ўмовы. "На 75% тэрыторыі краіны атрымаць участак не з'яўляецца праблемай. Кадастравы кошт зямлі там ніжэйшы за Br100 за сотку. Вызначаны амаль 22 тыс. свабодных участкаў, якія можна набыць хоць сёння", - сказаў ён. Пры гэтым адзначыў вялікі патэнцыял у старых пустуючых хутарах і вёсачках, землі якіх можна атрымаць практычна бясплатна. Аднак у гэтым напрамку, адзначыў Кіраўнік дзяржавы, пакуль не відаць работы райвыканкамаў, і асабліва - сельвыканкамаў. "Асаблівы кантроль", - звярнуў увагу Аляксандр Лукашэнка.

Паводле слоў беларускага лідара, сюды прыязджаюць людзі з Расіі, Украіны, заходніх краін, "каб жыць на гэтых участачках". Між тым беларусы не дастаткова актыўныя ў гэтым плане. "Да паўгектара можна ў вёсцы атрымаць. Не сабе, дык дзецям застанецца", - сказаў ён, парэкамендаваўшы праехаць па краіне, набыць такі ўчастак, добраўпарадкаваць яго.

"Мы прынялі самыя радыкальныя рашэнні па зносе старых і закінутых дамоў у вёсках. Асаблівы кантроль", - паўтарыў Кіраўнік дзяржавы.

Асаблівы акцэнт Аляксандр Лукашэнка зрабіў на тым, што землі сельгаспрызначэння і ляснога фонду непарушныя. Гэта ўласнасць і галоўны здабытак народа, удакладніў ён.

"Мы сур'ёзна завінаваціліся людзям на месцах. Да канца пяцігодкі стандарт якасці жыцця павінен ісці менавіта адтуль - з раённых цэнтраў, маленькіх пасёлкаў, аграгарадкоў. Пераадоленне міжрэгіянальных адрозненняў застанецца прыярытэтам дзяржпалітыкі. А для гэтага трэба больш актыўна ствараць стымулы, каб людзі імкнуліся жыць на ўсёй тэрыторыі, а не толькі ў Мінску. Трэба рацыянальна размяркоўваць прадукцыйныя сілы па краіне. Задача мясцовым органам улады і ўраду - у кожным раённым цэнтры павінна быць вытворчасць на 100-150 чалавек, арыентаваная не толькі на ўнутранае спажыванне, але і на экспарт, каб утрымаць там людзей", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Паводле яго слоў, ключавое значэнне ў гэтым напрамку будуць мець канцэпцыя рэгіянальнага развіцця і прынятая ў верасні праграма інавацый. "Яна прадугледжвае стварэнне на месцах каля 100 новых вытворчасцей і рост да $18 млрд экспарту самых высокатэхналагічных тавараў", - адзначыў Кіраўнік дзяржавы.

Прэзідэнт прывёў у якасці прыкладу Петрыкаўскі ГАК. "Гэта штуршок да развіцця амаль усяго Палесся. Людзі там знойдуць работу, - падкрэсліў ён. - Нам патрэбны такія прадпрыемствы і ў іншых раённых цэнтрах".

"Вывучыўшы ўсе нюансы за перыяд трылогіі "Малая радзіма", у пяцігадовай праграме мы вызначылі, што зыходным узроўнем рэгіянальнай палітыкі павінны стаць 11 гарадоў па 80 тыс. чалавек і больш. Гэта будучыя лідары росту. За папярэднія два гады ўжо зроблена нямала, але далёка не ўсё. І ад урада з губернатарамі я чакаю планаў далейшых дзеянняў", - заявіў Аляксандр Лукашэнка.

"Застаецца на маім асабістым кантролі задача адыходзіць ад празмернага будаўніцтва жылля ў сталіцы. Будзем будаваць жыллё далей для нармальнага размяшчэння прадукцыйных сіл. Інакш хутка задыхнёмся ад смецця і гару", - дадаў Кіраўнік дзяржавы.

Аб патрабаваннях да ўпраўленцаў

Паводле слоў Кіраўніка дзяржавы, упраўленцам у першую чаргу патрэбны такія якасці, як ініцыятыўнасць, уменне браць на сябе адказнасць і чуць грамадства.

"У новых канстытуцыйных рэаліях імкліва мяняцца давядзецца і нашай дзяржаве, і грамадскім інстытутам. Час, калі крытэрыем поспеху была адсутнасць правалаў і няўдач, прайшоў незваротна. Сучасная сістэма кіравання павінна стаць манеўранай, наступальнай, праактыўнай - арыентаванай на апярэджанне і эфектыўнае вырашэнне ўзнікаючых праблем" , - канстатаваў беларускі лідар.

"Патрэбны ініцыятыва, уменне браць на сябе адказнасць, чуць грамадства. Гэта трэба ўлічваць пры ўдасканаленні сістэмы кадравай палітыкі ў дзяржаве, а тут у нас яшчэ шмат недахопаў", - прадоўжыў Прэзідэнт.

Ён выказаў упэўненасць, што па-новаму павінны заявіць аб сабе і дэпутаты ўсіх узроўняў, тым больш што іх выбары ўпершыню пройдуць у фармаце адзінага дня галасавання.

Аб знешняй палітыцы

Беларусь знаходзіцца ў эпіцэнтры сусветнага процістаяння. "У маштабах планеты падарваны давер адзін да аднаго. Рэанімаваны даўнія спрэчкі і супярэчнасці. Пагранічныя інцыдэнты, лакальныя канфлікты, кібератакі, бітвы вакцын - усё гэта рэаліі сённяшняга дня, якія з'явіліся літаральна ў апошнія гады. І Беларусь, знаходзячыся на стыку цывілізацый, - у эпіцэнтры гэтых працэсаў", - заявіў Аляксандр Лукашэнка.

"Трэба заўсёды памятаць, што мы - міратворцы. Не раз удзельнічалі ва ўрэгуляванні канфліктаў на постсавецкай прасторы, прапаноўвалі ўсе існуючыя рэсурсы, каб звесці за сталом перагавораў Арменію і Азербайджан (памятаеце, мінскі фармат), проціборствуючыя бакі ў канфлікце на ўсходзе Украіны, карпатліва выбудоўвалі архітэктуру пояса добрасуседства", - адзначыў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт звярнуў увагу на тое, што беларуская ініцыятыва аб запуску новага перагаворнага працэсу "Хельсінкі-2", у развіццё якой было ўкладзена шмат намаганняў, падхоплена ўжо еўрапейскімі палітыкамі. Аднак яе аўтарства на Захадзе сарамліва замоўчваецца, падкрэсліў кіраўнік дзяржавы. "Гасподзь з вамі. Мы вам аддадзім бясплатна гэту ініцыятыву. Галоўнае, каб яна была рэалізавана", - дадаў ён.

"Мы былі донарам стабільнасці і міру ў рэгіёне. Але ў 2020-м з нас сталі ляпіць агрэсара. Навошта? Каму гэта трэба было тады і трэба цяпер? Захад зрабіў усё, каб Беларусь перастала быць крыніцай міру ў гэтым рэгіёне. Таму нас не трэба папракаць у тым, што адбываецца. Вы гэтага хацелі. Нягледзячы ні на што, мы будзем настойлівымі і паслядоўнымі на шляху да міру. Бо калі разгарыцца канфлікт, ён не зможа застацца лакальным - будзе палаць увесь рэгіён", - адзначыў беларускі лідар.

Кіраўнік дзяржавы адзначыў, што на Захадзе ўмацоўваецца ваенная інфраструктура наступальнага характару, а паблізу граніц Саюзнай дзяржавы канцэнтруюцца войскі НАТА, актывізаваны палёты амерыканскіх стратэгічных бамбардзіроўшчыкаў - да 30 вылетаў за суткі.

"У сумежных краінах вядуць размову аб размяшчэнні носьбітаў ядзернай зброі. Нашы заходнія суседзі, Польшча, Літва, актыўна дзейнічаюць у напрамку палітыкі Вашынгтона. Для іх гэта стратэгія выжывання. Альтэрнатыва - назаўсёды застацца маркотнай ускраінай Еўропы. Вось яны і выбіраюць", - заявіў Прэзідэнт.

"Спрабуючы выгадна прадаць свае палітычныя аванцюры, літоўцы ўразнос (ідуць. - Заўвага), прытым ва ўрон самім сабе. Каб дагадзіць Штатам, кінулі пальчатку нават вялікаму Кітаю, увязаліся ў процістаянне з Расійскай Федэрацыяй. Амерыканцам ужо іх даводзіцца часам стрымліваць. Але спробы дагадзіць куратарам - на мяжы знішчэння ўласнай дзяржаўнасці. У гэтых абставінах мы зыходзім з таго, што з Літвой трэба размаўляць жорстка, але прагматычна, прымушаючы да выканання дагаворных абавязацельстваў, адказваючы на іх дзеянні суразмерна", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт звярнуўся да літоўцаў: "Я проста хачу па-чалавечы сказаць нашым сябрам, нашым блізкім, родным літоўцам: не дай бог, вы развяжаце вайну разам з іншымі балтыйскімі дзяржавамі, гэта будзе азначаць канец вашай і дзяржаўнасці, і вашага развіцця. Зноў жа, гэта не пагроза. Гэта папярэджанне. І я гэта папярэджанне адрасую не кіраўніцтву балтыйскіх дзяржаў, а народам".

Аляксандр Лукашэнка заўважыў, што Польшча здаўна спрабуе рэалізаваць амбіцыі лідарства ва Усходняй Еўропе. Але, паводле яго слоў, лідарства ў Польшчы разумеюць не як адказнасць і магчымасць быць сувязным звяном у рэгіёне, а як проціборства з Расіяй, у тым ліку праз умяшанне ва ўнутраныя справы яе суседзяў.

"Дзейнічае безапеляцыйна і бесцырымонна. Фінансавала і забяспечвала рэсурсамі радыкальную апазіцыю, гадамі стварала каардынацыйныя цэнтры мяцяжу, які нядаўна праваліўся. Няхай бы ў нас: быццам Беларусь - гэта "іх зямля". Улезлі ў Расію. Зразумела: Расія - вораг, перамагчы ж Беларусь немагчыма, не перамогшы Расію. Але нават у Казахстан улезлі! Ім што там трэба? - спытаў Прэзідэнт. - У надзеі на рэванш дала прытулак у сябе збеглым з Беларусі, фарміруе інфраструктуру для іх падтрымкі. Але найбольшыя апасенні выклікае нават не гэта. Праводзімая Варшавай беспрэцэдэнтная мілітарызацыя дзяржавы, нарошчванне ваенных рэсурсаў, плануемае двухразовае павелічэнне колькасці арміі - гэта ўсё наўрад ці ў мірных мэтах".

Кіраўнік дзяржавы падкрэсліў, што пазіцыя Беларусі адназначная: такая эскалацыя ўздоўж граніц недапушчальная. "Такое ўжо было ў гісторыі 80 гадоў таму, калі Польшча разам з нацысцкай Германіяй удзельнічала ў раздзеле Чэхаславакіі. Гэта значыць вопыт у іх ёсць. А сёння ўжо і на нас глядзіць праз прыцэл. Ім патрэбна "ўся Беларусь!", а не толькі Усходнія Крэсы", - звярнуў увагу Аляксандр Лукашэнка.

У Польшчы хацелі захапіць беларускага пагранічніка для наступнага абмену на польскага ваеннаслужачага Эміля Чэчку, які раней папрасіў палітычнага прыстанішча ў Беларусі. "Каб выцягнуць гэтага збеглага польскага ваеннаслужачага, паставілі задачу ваенным палякам захапіць нашага пагранічніка з мэтай абмену. Я папярэдзіў пагранічнікаў ужо і пагранічныя войскі: ніякага абмену не будзе. І не дай бог мы толькі дапусцім захоп нашага ваеннаслужачага - мала не падасца, у тым ліку і генералам", - заявіў Аляксандр Лукашэнка.

"Усё большую трывогу выклікае нарастанне напружанасці на паўднёвым напрамку. Украіна становіцца прадметам закуліснага торгу. Украінцаў штурхаюць у полымя канфлікту, ламаюць іх свядомасць, мэтанакіравана рыхтуюць да агрэсіі. Фарміруюць варожае стаўленне да братэрскіх народаў, у тым ліку да беларусаў", - адзначыў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт падкрэсліў: для Захаду важна "ўтапіць у крыві расійска-ўкраінскае братэрства, наша славянскае братэрства". "Але мы - родныя славянскія народы, выхадцы з адзінай купелі хрышчэння. Нашы карані - з глыбіні стагоддзяў. І гэта трэба зберагчы, чаго б нам ні каштавала. Паколькі братэрства значна вышэй, чым надуманыя крыўды і местачковыя палітычныя амбіцыі. Нашы непарыўныя сувязі - аснова агульнай бяспекі і выжывання", - заявіў Кіраўнік дзяржавы. 

Аляксандр Лукашэнка запэўніў: "Мы вернем нашу Украіну ў лона нашага славянства. Мы гэта абавязкова зробім".

"Сітуацыя ў Казахстане паказала, што не толькі славянскае, але і цэнтральнаазіяцкае братэрства стала мішэнню. Відавочна, што Захад у мэтах аслаблення Расіі прадоўжыць тактыку па расхістванні постсавецкай прасторы. Ці павінны мы ва ўсёй гэтай сітуацыі рэагаваць і нарошчваць свае абарончыя магчымасці? Адказ відавочны. Хочаш міру - на жаль, рыхтуйся да вайны…" - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

У той жа час Кіраўнік дзяржавы звярнуў увагу, што беларусы не хочуць вайны. "Мір - гэта абсалютная каштоўнасць для беларусаў, важнейшая, светапоглядная. І для яго захавання нам усім неабходна прыкласці каласальныя намаганні", - падкрэсліў Прэзідэнт.

Паводле яго слоў, неабходна вывесці на якасна новы ўзровень сістэму забеспячэння нацыянальнай бяспекі, асабліва ў сферы абароны, павышаць аснашчанасць воінскіх часцей узбраеннем і тэхнікай, абучаць асабовы склад войскаў сучасным метадам і спосабам адбіцця пагроз, развіваць тэрытарыяльную абарону.

"Наша армія кампактная, манеўраная, баяздольная. Яе магутнасць будзем умацоўваць", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Ён адзначыў, што пастаўлена ўжо на паток ракетная вытворчасць, стварэнне беспілотнай авіяцыі, стралковай зброі і боепрыпасаў, сучасных сродкаў сувязі і аўтаматызацыі, ваеннай оптыкі і іншай прадукцыі беларускага ваенпрама. "А адсутнае закупім. На фоне бягучых падзей гэта асабліва важна. Каб вы разумелі: гэта нятанна, але асноўную зброю (стралковую, гранатамёты, аўтаматы, пісталеты, кулямёты) мы павінны мець у дастатку. Паўтара-два мільёны нашых людзей павінны ўмець ёй карыстацца, і тады ў гэтай лясіста-балоцістай мясцовасці, як раней гаварылі, нас ніхто не возьме", - падкрэсліў Прэзідэнт.

Кіраўнік дзяржавы таксама лічыць, што трэба больш актыўна развіваць узаемадзеянне з Расіяй і іншымі саюзнікамі па АДКБ. "Прыклад Казахстана паказаў, наколькі аператыўна АДКБ можа рэагаваць на пагрозы бяспецы на еўразійскай прасторы. Сілы калектыўнай бяспекі сталі ключавым фактарам стабілізацыі абстаноўкі. Новая Ваенная дактрына Саюзнай дзяржавы істотна ўзмоцніць гарантыі міру ў нашым рэгіёне. Неабходна павышаць эфектыўнасць стратэгічнага стрымлівання, праводзіць сумесныя мерапрыемствы па аператыўнай, баявой падрыхтоўцы ў абарончых мэтах", - дадаў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт адзначыў, што ўдзел у аперацыі АДКБ толькі невялікага міратворчага кантынгенту даў магчымасць стабілізаваць сітуацыю ў Казахстане. "Калі б патрэбна было, туды былі б пастаўлены дзясяткі тысяч ваеннаслужачых, каб уціхамірыць тых, хто лялькаводзіў марадзёрамі і бандытамі", - заявіў ён.

Аб санкцыях

"Яшчэ адзін фронт атакі на Беларусь - санкцыі. Не думайце, што гэта выклік толькі для нас. Гэта сусветная тэндэнцыя, трэнд, фактычна тэхналогія глабальнай экспансіі. Санкцыі - традыцыйная практыка сусветнага манапаліста: ЗША і іх саюзніка - Еўрапейскага саюза. Менавіта такім чынам заўсёды спрабавалі вырашаць пытанні з канкурэнтамі. Так яны змагаюцца супраць Кітая, Расіі, Ірана, Венесуэлы, Сірыі, а цяпер і Беларусі. Сёння паўсвету ахоплена іх санкцыямі. Атакуючы нас, спрабуюць выціснуць з рынку нашых флагманаў прамысловасці", - адзначыў Аляксандр Лукашэнка.

Ён падкрэсліў, што санкцыі пачынаюць выкарыстоўваць як элемент гібрыднай вайны. "Па сутнасці, выбудоўваюць алгарытм: санкцыі - унутраны мяцеж - ваеннае ўварванне", - звярнуў увагу Кіраўнік дзяржавы. 

Беларускі лідар таксама прыгадаў модны тэрмін "разумныя санкцыі". "Нібыта яны ўздзейнічаюць выбарачна - толькі на ўладу. На самай справе Захад метадычна і цынічна намацвае слабыя месцы эканомікі, праводзіць сапраўдныя антыгуманныя эксперыменты. У рэшце рэшт церпяць людзі", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка. 

"Наша ацэнка такіх дзеянняў катэгарычна. Санкцыі - гэта інквізіцыя нашага часу, непрыкрытае парушэнне норм міжнароднага права. Адпаведная пазіцыя замацавана ў рашэнні беларускага Канстытуцыйнага Суда, і мы будзем з гэтага зыходзіць. А тыя так званыя суайчыннікі, якія заклікаюць да санкцый, учыняюць злачынства супраць дзяржавы і ўласнага народа. І яны за гэта адкажуць згодна з законам, дзе б ні знаходзіліся", - заявіў Кіраўнік дзяржавы.

"Захад дабіўся адваротнага эфекту - рашуча настроіў супраць сябе нашых грамадзян, нават тых, якія верылі ў яго. Маштабныя сацыялагічныя даследаванні, праведзеныя ў мінулым годзе, паказалі, што грамадства не прымае дыктату звонку, рашуча не прымае такія спосабы ўдзеяння. А за ўведзеныя санкцыі супраць Беларусі якраз і выступаюць праславутыя "3 працэнты". Людзі ведаюць, што дзяржава заўсёды іх абароніць. Так і будзе. Зробім усё, каб просты чалавек не адчуў на сабе негатыўных наступстваў знешняга націску. Гэта важнейшая задача, якая пастаўлена перад нашым урадам", - заявіў Аляксандр Лукашэнка.

Паводле слоў Кіраўніка дзяржавы, рэакцыя на санкцыі можа быць толькі адна - мабілізацыя, пошук новых магчымасцей для развіцця. "Іншага не дадзена. І мы гэтыя новыя кропкі намацалі. За кароткі перыяд станаўлення мы змаглі пабудаваць экспартна арыентаваную эканоміку. Няўжо нехта думае, што Беларусь не зможа ў яшчэ большым аб'ёме асвоіць азіяцкія, афрыканскія, паўднёваамерыканскія і іншыя рынкі далёкай дугі? Тым больш таго, што мы вырабляем, у тым ліку прадуктаў харчавання,  катастрафічна не хапае ў свеце. Дынаміка тавараабароту з Кітаем і іншымі краінамі названых рэгіёнаў - гэтаму адказ", - падкрэсліў ён.

Аб збеглых і падзеях 2020 года

"Перш чым зрабіць рашучы крок да новых палітычных гарызонтаў, давайце азірнёмся крыху назад і дадзім прынцыповую ацэнку таму, што ўсё ж такі адбылося ў жніўні 2020 года. Назавём рэчы сваімі імёнамі. У жніўні 2020-га была ўчынена спроба назаўсёды перапыніць эвалюцыю беларускай нацыі, перакрэсліць наша развіццё, адкінуць нас назад", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт падкрэсліў: да ўлады хацелі прыйсці сквапныя, выключна цынічныя, беспрынцыповыя людзі, напоўненыя пачуццём пагарды да Беларусі. "Мы гэта цяпер бачым. Каб у канчатковым выніку растварыць яе, нашу краіну, паставіць на калені і падпарадкаваць знешняму ўплыву. Менавіта так, як сёння метадычна знішчаюць нашу Украіну", - канстатаваў ён.

"Усё, што мы прайшлі і перажылі, - гэта не спантанныя атакі на ўладу або асабіста Прэзідэнта і не эмацыянальны парыў. Гэта - паслядоўная і мэтанакіраваная палітыка супраць беларускай дзяржаўнасці, нашага народа і яго будучыні. Супраць краіны - заснавальніка ААН, рэгіянальнага міратворца, важнага звяна спалучэння Захаду і Усходу. Краіны, якая яшчэ не залячыла раны Вялікай Айчыннай вайны, прыняла на сябе асноўную долю попелу Чарнобыля, - сказаў Аляксандр Лукашэнка. - Гэта толькі пацвярджае тое, аб чым я неаднаразова гаварыў раней: праблемы, з якімі мы сутыкнуліся, маюць ярка выяўленае знешняе паходжанне". 

Прэзідэнт падкрэсліў, калі б мы, як некаторыя постсавецкія дзяржавы, паддаліся ліхаманцы змяняльнасці ўлады, дапусцілі шараханні ў палітыцы і ідэалогіі, то некіруемае пікіраванне было б ужо не спыніць. "Нас чакалі б міграцыя, раз'яднанасць народа, дысфункцыя эканомікі, рост злачыннасці, заняпад сацыяльнай дзяржавы. Жылі б па прынцыпе: хто можа - выжывайце. І ўсё гэта - незваротна, на вякі, калі не назаўсёды",- канстатаваў ён.

"Падрыхтоўка мяцяжу 2020 года ажыццяўлялася на парадак мацней, з улікам ранейшых няўдач. Мы адназначна расцэньваем мінулыя падзеі як шматэтапную і скаардынаваную тэхналогію", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Рэалізоўвалася яна адначасова па некалькіх напрамках. "Па-першае, ідэалагічная экспансія. Захад праз розныя адукацыйныя праграмы і семінары спрабаваў навязваць нашым людзям так званыя дэмакратычныя каштоўнасці, абяцаў Беларусі агульнаеўрапейскую ідылію. І наша МЗС, яго супрацоўнікі, Урад, ды і я гэта недаацэньвалі. Думалі, што гэта не для нас. Што гэта пройдзе міма нас, - адзначыў Прэзідэнт. - Па-другое, фінансаванне. Ужо дакладна вядома, на разбурэнне Беларусі было кінута больш за $6 млрд. Ужо вельмі хацелася пакончыць з намі раз і назаўсёды. Па-трэцяе, інфраструктура. Па ўсёй краіне стваралі сетку спячых ячэек з так званых недзяржаўных арганізацый, асобных СМІ, Telegram-каналаў і блогераў. Ва ўмовах дыктатуры, як нас там любяць называць, падобных антыдзяржаўных структур развялося тысячы. Усе гэтыя нібыта эколагі, праваабаронцы, псеўдажурналісты спрабавалі знішчыць дзяржаву. Скажу адкрыта, мы таксама не надалі дастаткова ўвагі гэтаму працэсу. І калі я ставіў задачы, шчыра кажучы, я гэта адчуваў, бачыў. Яны не заўсёды рэалізоўваліся. А ў мяне не хапіла часу пракантраляваць выкананне маіх даручэнняў. Таму што я занадта быў паглыблены ў эканоміку, прамысловасць, сельскую гаспадарку, фінансавую сістэму. Вы разумееце і бачылі, што адбывалася ў той час". 

Прэзідэнт падкрэсліў, гэтыя людзі, якія спрабавалі разбурыць нашу дзяржаву, пры гэтым нідзе не працавалі, жыцця працоўнага чалавека не ведалі. Аднак нядрэнна жылі за кошт заходніх фондаў. 

"Непасрэдна напярэдадні выбараў перайшлі ўжо да мяккага палітычнага націску. Успомніце, колькі разнастайных візіцёраў зачасціла да нас перад выбарамі. Запэўнівалі ў дапамозе і дружбе. ЗША нават абяцалі забяспечыць нас стапрацэнтна нафтай, калі ў нас, помніце, быў канфлікт з Расійскай Федэрацыяй. І прыдумаўшы зручную прычыну, захаваць незалежную Беларусь. Спрабавалі пасварыць два братэрскія народы непасрэдна напярэдадні выбараў. Гэтыя 33 багатыры, пра якіх гавораць ужо, правялі нібыта на Захадзе, ва Украіне даследаванне. Аказваецца, гэта была правакацыя Захаду, ЗША, каб канчаткова настроіць беларускага Прэзідэнта ў момант выбараў супраць Расіі. Прыйдзе час - разбяромся", - адзначыў беларускі лідар. 

Пацярпеўшы няўдачу, Захад перакрэсліў усе дасягнутыя раней дамоўленасці, падпісаныя пагадненні і шматлікія абяцанні. "У ход пайшлі інфармацыйныя маніпуляцыі, заклікі да насілля, падрыхтоўка баевікоў і тэрарыстаў, увоз зброі і боепрыпасаў. Апошняе прадаўжаецца дагэтуль. Ну і, у рэшце рэшт, арганізацыя зусім не мірных пратэстаў у жніўні 2020-га, якія ў выніку перараслі ў злачынныя формы самага радыкальнага толку. Прадаўжаюцца дагэтуль. Але, на шчасце, беларусы, як і ў самыя цяжкія часы гісторыі, праявілі палітычную мудрасць і дальнабачнасць, вызначыўшы свой выбар на стагоддзі", - канстатаваў Аляксандр Лукашэнка.

"Давайце на хвіліну ўявім, што магло адбыцца, калі б у выніку так званага пратэснага галасавання да ўлады раптам прыйшлі цяперашнія збеглыя. Нагадаю вам. У сваёй праграме яны хацелі пад выглядам шырокамаштабнай прыватызацыі і развіцця рынку зямлі (чытай: як ва Украіне цяпер) правесці рэструктурызацыю, частковую і поўную прыватызацыю вялікіх і сярэдніх прадпрыемстваў, а па сутнасці - кантралюемы распродаж сельгасугоддзяў і флагманаў прамысловасці. Усё было падзелена. Каму і на якіх умовах, мы ўжо цудоўна бачым. Тым, хто іх корміць сёння. Яны прапаноўвалі далучыць Беларусь да будучай сістэмы паставак звадкаванага газу з ЗША ва Усходнюю Еўропу. Не было б шчасця, ды няшчасце дапамагло. Да чаго б гэта прывяло? Паглядзіце на цяперашнія спотавыя цэны на газ. І якая чарга выбудавалася сустракаць амерыканскія танкеры. Знайшлося б там месца Беларусі, калі сваім не хапае?" - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Беларускі лідар падкрэсліў: яны прапаноўвалі "аптымізаваць" колькасць устаноў і супрацоўнікаў у сферы адукацыі і аховы здароўя, скараціць празмерную колькасць бальнічных ложкаў. "У выніку мы атрымалі б параліч усёй сацыяльнай сферы, масавую смяротнасць ад розных хвароб. Яны цягнулі Беларусь у НАТА, прапаноўвалі поўнасцю перайсці на натаўскія стандарты, накіроўваць беларускіх ваенных у адукацыйныя ўстановы і цэнтры краін Альянсу. Гэта прывяло б да каласальных расходаў на ўзбраенне і, у канчатковым выніку, - да ракет пад Смаленскам. Вы думаеце, Расія спакойна на гэта глядзела б? Больш таго, яны хацелі адмовіцца ад рускай мовы, прысягнуць экстрэмісцкім сімвалам, арганізаваць масавы знос помнікаў. Як вынік - распальванне грамадзянскага процістаяння і разгул нацыяналізму. Гэта ўжо было ў сярэдзіне 90-х, вы памятаеце. Пачалі з перайменавання вуліц. І толькі выбранне першага Прэзідэнта палажыла гэтаму канец", - адзначыў ён.

Адзін з пунктаў - царкоўны раскол па ўзоры ўкраінскай аўтакефаліі. "Відавочна, што людзі не змірыліся б з гэтым, і мы атрымалі б няспынны канфлікт. Такое маладое грамадства, як наша, проста не перажыло б такога разбуральнага ўдару", - канстатаваў Прэзідэнт.

"Многія расчараваны тым жыццём, у якім яны апынуліся. Нават на самым версе. Грошай няма, офісы іх дзеянні фінансаваць не хочуць, патрабуюць радыкальных мер: заб'яце каго-небудзь, выбачайце за грубасць, у Беларусі, пакажаце здымак - заплацім. Яны павінны былі гэта разумець. Які б ні быў Зянон Пазняк, ён іх аб гэтым папярэджваў. Пачынаецца ўсё з малога, а скончыцца гэтым", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Кіраўнік дзяржавы падкрэсліў, што рэакцыя на такія злачынствы будзе самая жорсткая.

"Што рабіць? Іх сваякі плачуць: тут у іх засталася ўласнасць. Мы блізка падышлі да вырашэння гэтых пытанняў. А што вы думаеце? Тут у мяне кагосьці будуць забіваць, спальваць, а я буду глядзець на гэта скрозь пальцы? Мы ім пакуль накіравалі сігнал, і яны заварушыліся: як быць, што рабіць?" - адзначыў Аляксандр Лукашэнка.

Кіраўнік дзяржавы параіў гэтым людзям: "Мая вам парада: дадому, кайцеся і станавіцеся на калені! Далей будзе горш. Таму дадому, на каленях, паўзком!"

"Калі не можаце самі (твар трэба захаваць, яшчэ нешта), вопыт ёсць у літоўцаў і палякаў: няхай яны вас на граніцу падкінуць нам, як збеглых, а мы вас забяром", - сыранізаваў Прэзідэнт.

Ён адзначыў, што дома давядзецца заплаціць штрафныя санкцыі за нанесены ўрон. "Хаця б часткова: за тое, што вы нарабілі, не хопіць ні вашай уласнасці, ні ўсяго таго, што вы заробіце наперад за сваё жыццё", - сказаў Кіраўнік дзяржавы.

Тыя, хто заслужыў гэта згодна з законам, адсядзяць у месцах не вельмі аддаленых. "Мы створым грамадскую камісію і будзем арыентавацца на рашэнне гэтай камісіі. Туды ўвойдуць прадстаўнікі грамадзянскай супольнасці, нашы парламентарыі - дэпутаты і сенатары. І мы гатовы вырашаць гэту праблему. Але прымушаць калектыўны Захад бегаць вакол Лукашэнкі і крычаць "Палітвязні, палітвязні! Свабоду палітвязням!" - ну і крычыце! Вы ўжо два гады крычыце, які вынік?" - задаў рытарычнае пытанне Прэзідэнт.

"Дзякуй богу, што я не адышоў ад апошніх выбараў. Гэта не мая заслуга - Качанавай. Калі мы сабраліся, я сказаў: "Трэба і меру ведаць. Колькі можна? Я проста хачу спакойна пажыць", - расказаў Аляксандр Лукашэнка.

Беларускі лідар нагадаў: "Я пайшоў на выбары, каб потым, як Качанава сказала, вы мяне не папракнулі. Я даслоўна сказаў: "Калі раптам потым краіна перавернецца і нешта здарыцца не так, вы ж мне гэтага не даруеце, скажаце, што адышоў ад гэтых выбараў. І я пайшоў. Я ж не вёў перадвыбарную кампанію. Я сустрэўся з актывам, расказаў, што адбываецца. Сказаў: ідзіце, гаварыце народу, як будзем жыць далей".

Разам з тым, паводле слоў Прэзідэнта, ён заклікаў падпісвацца за альтэрнатыўных кандыдатаў. "Тады ж я сказаў, што калі за мяне не прагаласуюць, я не пакрыўджуся. Я гатовы быў, што вы выбераце іншага Прэзідэнта. Нікога я не даймаў, не саджаў, дзеля таго, каб ён не быў прэзідэнтам. Гэта былі жулікі. Я бачу, што адбываецца", - падкрэсліў ён.

"А калі б Лукашэнкі не было ў жніўні 2020 года, што было б? Выбачайце за нясціпласць. Я ўжо адказваў на гэта пытанне. Я тады з дзіцем па вуліцы з аўтаматам бегаў не таму, каб сябе паказаць. Гэта была небяспека. Я бегаў і абараняў сваё, таму што я гэта стварыў сваімі рукамі разам з вамі. Але я быў наперадзе, я прымаў рашэнні гэтыя. І вас абараняў, як сваіх дзяцей. Я вас не мог кінуць. І маё жыццё тады нічога б не каштавала. Так рашуча я быў настроены. І не дай бог, іншы быў бы Прэзідэнт", - рэзюмаваў Аляксандр Лукашэнка.

Аб міграцыйным крызісе

"Характэрнай рысай сучасных гібрыдных атак з'яўляецца правакаванне каскада штучных крызісаў. Сітуацыя з мігрантамі ля нашай заходняй граніцы - чарговая праверка на трываласць. А яшчэ раней больш дробная правакацыя з самалётам, чым яна скончылася - вы ведаеце. Калі глядзець глабальна, так званае вялікае перасяленне народаў - не што іншае, як эфект бумеранга, справакаваны варварскімі дзеяннямі заходніх палітыкаў на Усходзе. Людзі пабеглі ад войнаў, голаду і разрухі, пачалі шукаць будучыню для сваіх дзяцей. Успомніце сыходжанне бежанцаў у Еўропу ў 2015 годзе. І цяпер яны ідуць праз Турцыю, Грэцыю, Італію, Балканы, тонуць у Міжземным моры і Ла-Маншы. Захад даў мільёнам людзей фальшывую надзею, а ў выніку выбудаваў заслон на шляху ўз'яднання сем'яў. Колькі за гэтым цынізмам на граніцы паламаных лёсаў і чалавечых жыццяў", - адзначыў Аляксандр Лукашэнка.

Кіраўнік дзяржавы спрагназаваў, што ніякія агароджы не стрымаюць маштабных патокаў мігрантаў, паколькі праблема застаецца нявырашанай у корані. "І Беларусь - усяго толькі транзітная кропка ў гэтых траекторыях", - звярнуў увагу ён.

"Міграцыйны крызіс выкрыў нежаданне нашых заходніх суседзяў дамаўляцца, слухаць разумныя довады. І ў сваёй жорсткасці яны перасягнулі варварства Сярэдневякоўя. Іх праславуты прыярытэт правоў чалавека аказаўся ўсяго толькі высакамоўнай рыторыкай, - заявіў Аляксандр Лукашэнка. - Беларусы, наадварот, прадэманстравалі свету сапраўдныя чалавечыя якасці. Далі часовае прыстанішча на граніцы, накармілі і не далі замерзнуць. Нашы пагранічнікі праявілі вытрымку і не паддаліся на правакацыі. Мы ўсведамляем спецыфіку гібрыднага ўздзеяння і разумеем, што такі інцыдэнт не апошні".

Кіраўнік дзяржавы падкрэсліў, што прыклад Беларусі сведчыць аб неабходнасці выбудоўвання прававой і гуманітарнай асновы для вырашэння такіх крызісаў. "Гэта трагедыя народаў Усходу, выпрабаванне для заходняга грамадства і яго каштоўнасцей, хаця б дэкларуемых, праверка на чалавечнасць", - адзначыў ён.

Аб абстаноўцы ў свеце

"У нашым грамадстве (не з падачы нашай улады і маёй падачы) бытуе пытанне нумар адзін: дык будзе вайна ці не. Мы сабраліся для таго, каб шчыра абмеркаваць праблемы нашай дзяржавы і сумленна і адкрыта адказаць на ўсе пытанні. Дык будзе вайна ці не? Так, яна будзе. Але толькі ў двух выпадках", - заявіў беларускі лідар.

Адзін з іх - калі супраць Беларусі будзе ўчынена прамая агрэсія і развязана гарачая вайна, звярнуў увагу Прэзідэнт. "Мы ўсе як адзін і нават тыя, хто не хоча, стануць на абарону нашай зямлі і нашай Айчыны. Стагоддзямі наш народ змагаўся за сваю зямлю, незалежнасць і суверэнітэт. Мы дабіліся гэтай незалежнасці. Сёння момант, калі трэба гэту незалежнасць абараніць", - падкрэсліў кіраўнік дзяржавы.

Другой падставай для вайны і ўдзелу ў ёй Беларусі Аляксандр Лукашэнка назваў магчымае нападзенне на саюзніка - Расію. Тады Беларусь падключыцца да абароны Расіі ў рамках саюзных дамоўленасцей.

"Хачу адказаць калектыўнаму Захаду, ці будуць войскі на тэрыторыі Беларусі. Для іх гэта пытанне вельмі важнае. Калі на нашу краіну будзе ўчынена агрэсія, тут будуць сотні тысяч расійскіх войскаў, якія з сотнямі тысяч беларусаў будуць адстойваць гэту свяшчэнную зямлю", - заявіў Прэзідэнт.

У той жа час Кіраўнік дзяржавы звярнуў увагу, што беларусы не прымаюць войнаў і ніколі не будуць іх ініцыяваць. "Як чалавек, які ведае цану неймаверна цяжкага жыцця (такіх у зале нямала), хачу сказаць: мы катэгарычна не прымаем вайну. Вайна - гэта вельмі дрэнна, гэта страшна, - падкрэсліў ён. - Жыццё сёння зусім іншае, чым у 1941-м. Тады людзі жылі прасцей, не было таго камфорту, у якім сёння жывём мы. І не дай бог вайна, то самае простае, што нам давядзецца зрабіць - павылазіць з гэтага камфорту і жыць у жудасных умовах, пераносіць увесь цяжар ваеннага часу. Хто гэтага хоча? Ніхто! Ніхто ў свеце гэтага не хоча. Але кіраўнікі некаторых краін, забыўшы аб гэтым, ашалелі наогул. Яны ў гэтай вайне думаюць перамагчы. Перамогі ў гэтай вайне не будзе. Прайграем усе. Таму мы не хочам вайны. Мы наваяваліся. Мы хочам мірна жыць і працаваць".

Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што Беларусь ніколі не стварала праблем сваім суседзям і іншым дзяржавам. "І ніколі іх ствараць не будзем. Не толькі таму, што мы мірныя людзі, а таму, што нам гэта проста не трэба. Мы не збіраемся перадзяліць свет. Па-першае, нам гэта не трэба. Па-другое, мы на гэта не здольныя, не валодаем такім рэсурсам", - рэзюмаваў беларускі лідар.

Аб тым, якім стане 2022 год

"Сёння зразумела нават скептыкам - сфарміраваная сістэма светаўладкавання адыходзіць у мінулае. Фактычна ўжо адышла. Мы з'яўляемся сведкамі перафармаціравання сусветнай палітыкі, эканомікі і культуры", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт канстатаваў, што паўсюдна крытычна павышаецца ўзровень агрэсіі, дзёрзкая рыторыка стала нормай, а міратворчыя ініцыятывы кладуцца пад сукно.

"Буйныя ядзерныя дзяржавы спрабуюць выбудаваць новыя дамоўленасці, разумеючы, што трэцюю сусветную планета наўрад ці зможа перажыць. Але знайсці кампраміс пакуль не ўдаецца. Грамадскае меркаванне рыхтуюць да непазбежнасці вайны. Людзей прымушаюць жыць з такой думкай. Па сутнасці, вырашаецца лёс чалавецтва: або новыя дамоўленасці, або далейшая эскалацыя і новая сусветная вайна", - упэўнены Кіраўнік дзяржавы.

На яго думку, гэта адбываецца таму, што ў свеце не хапае прадуктаў харчавання, ідзе жорсткая барацьба за рэсурсы і рынкі збыту. "Ні навука, ні чалавецтва не паспяваюць асвоіць танныя рэсурсы: энергіі ветру, сонца, вады і гэтак далей. Вельмі, напэўна, захапіліся ўзбраеннем. Таму рэсурсаў не хапае. Заяўляючы аб тым, што патрэбны новыя рэсурсы, ідзём да зялёнай эканомікі, усе пакуль імкнуцца эксплуатаваць старыя крыніцы, і іх не хапае", - адзначыў Прэзідэнт.

"Бягучы палітычны год, нягледзячы на ўсе цяжкасці, стане годам абнаўлення і пазітыўных пераўтварэнняў, нягледзячы ні на якія санкцыі. Вось паглядзіце. Гэта напоўніць новым зместам беларускую мадэль развіцця, разняволіць рэзервы ва ўсіх сферах жыцця", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт перакананы, што за мяжой будуць вучыцца ў Беларусі, пераймаць беларускую мадэль развіцця, у аснове якой - справядлівасць і чалавечнасць.

"Мы смела гаворым пра будучыню, таму што чэрпаем сілы з вечных вытокаў, якія сфарміравалі непаўторнае аблічча і шлях беларускай нацыі. Мы багатыя нашай гісторыяй. Пераемнасцю каштоўнасцей, традыцый, звычаяў, уяўленняў пра дабро і зло, пра належнае і непрымальнае. Мы ўзгадаваны нашай зямлёй - непаўторнай беларускай прыродай, лясамі, азёрамі, палямі, чыстым паветрам. Гэта сапраўды ідэальнае месца для жыцця чалавека. І гэта заўсёды будзе з намі", - заявіў Кіраўнік дзяржавы.

"Мы, вядома, не адмаўляем, у краіне ёсць пэўная доля грамадзян, якія хацелі б іншай формы дзяржаўнага кіравання і ладу, іншай улады. Гэта нармальна: дзяржаўная ўлада не шакалад "Прэзідэнт", каб усім падабацца. Яны, як правіла, заўсёды галасуюць супраць", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Паводле яго слоў, ад выбараў да выбараў гэта частка вар'іруецца ў межах 10%. "Вы гэта ведаеце не горш за мяне. Немалая меншасць, і яе меркаванне мы таксама будзем улічваць. Улічваць і адэкватна рэагаваць. Але гэта не датычыцца тых, каму хочацца разгулу бандытызму і анархіі", - канстатаваў Прэзідэнт.

"Доўгі час мы вывучалі і дэталёва прапрацоўвалі пытанне партыйнага будаўніцтва. Мы не станем фарсіраваць гэты працэс, але займацца ім надышоў час", - сказаў беларускі лідар.

Паводле яго слоў, сёння бачны значныя рэзервы ў здаровых сілах грамадства, якія гатовы генерыраваць і ажыццяўляць канструктыўныя ідэі. "І гэта не толькі буйнейшыя грамадскія аб'яднанні: прафсаюзы, "Белая Русь", БРСМ, але і новыя патрыятычныя арганізацыі, канструктыўныя ініцыятывы па ўсёй краіне. Па сутнасці, яны фарміруюць ядро грамадзянскай супольнасці", - адзначыў Кіраўнік дзяржавы.

Аляксандр Лукашэнка расказаў, што ў бліжэйшы час будзе прыняты закон, які вызначыць, што такое грамадзянская супольнасць і што складае яе сутнасць, структуру: "Мы дакладна дадзім адказ на гэта пытанне, каб асновай грамадзянскай супольнасці не сталі нацменаўскія ячэйкі, якія ў 2020 годзе хацелі перавярнуць краіну".

"Канструктыўныя грамадскія арганізацыі павінны запоўніць пустоты ў тых сферах, дзе раней гняздзіліся так званыя іншаземныя агенты, - падкрэсліў беларускі лідар. - Бо ў чым сутнасць многіх некамерцыйных арганізацый і фондаў, якія дзейнічалі працяглы час? У тым, што яны проціпастаўлялі сябе дзяржаве, атрымліваючы за гэта гранты замежных фондаў. У іх нават не было мэты ўбудавацца ў дзяржаўную палітыку і рэальна працаваць, дапамагаючы тым самым уладзе канцэнтравацца на больш важных пытаннях".

Звяртаючыся да спартсменаў, якія будуць адстойваць гонар Беларусі, Прэзідэнт падкрэсліў, што за іх будзе балець уся краіна. "Выступаючы на спаборніцтвах, кожны з вас павінен разумець, што з вамі - сэрцы ўсіх беларусаў. Сёння як ніколі грамадству патрэбны сапраўдныя героі, патрыёты сваёй роднай зямлі. І вы павінны паказаць вынік, чаго б вам гэта ні каштавала", - сказаў Кіраўнік дзяржавы.

"Давядзецца канстатаваць, што спорт высокіх дасягненняў сёння атручаны палітыкай. Байкот маючай адбыцца Алімпіяды вяртае свет у рэаліі халоднай вайны. Для нас Алімпіяда ў Кітаі - наадварот, гарантыя таго, што спорт застанецца спортам, а нашы атлеты змогуць спаборнічаць без націску і палітычных інтрыг", - адзначыў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт, звяртаючыся з Пасланнем да беларускага народа і парламента, прызнаўся, што ганарыцца беларусамі, якія пераадолелі кінутыя выклікі, сталі мацнейшыя, мудрэйшыя і зразумелі, што сіла ў адзінстве.

"Я ганаруся ўсімі вамі! Не толькі прысутнымі ў гэтай зале, але вамі - перш за ўсё. Вы - лепшыя, вы - эліта нашай краіны. Беларусы пераадолелі кінутыя выклікі, сталі мацнейшыя, мудрэйшыя. Зразумелі - сіла ў адзінстве, і нам ёсць за што змагацца, і ёсць што страчваць", - падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы.

"Мы зберажом і прымножым матэрыяльную і духоўную спадчыну пакаленняў, перададзім нашчадкам суверэнную і незалежную дзяржаву, наш агульны дом, дзе яны заўсёды будуць адчуваць сябе ў бяспецы і камфорце. Гэта і ёсць наш шлях! І праўда (а ў ёй сіла) - на нашым баку!" - рэзюмаваў Прэзідэнт.

Усяго Кіраўнік дзяржавы звяртаўся з Пасланнем на працягу больш як дзвюх з паловай гадзін і яшчэ амаль гадзіну адказваў на пытанні ўдзельнікаў мерапрыемства. Улічваючы шырокае кола ўдзельнікаў мерапрыемства, выказацца маглі не толькі дэпутаты і сенатары, але і любы з 2,5 тыс. прысутных.

Аб адпраўцы нашых салдат тэрміновай службы на чужую тэрыторыю

Намеснік дырэктара сярэдняй школы № 34 Магілёва Галіна Бяляева гаварыла як маці двух сыноў. Спытала: ці можа так здарыцца, што нашы салдаты тэрміновай службы будуць ваяваць на чужой тэрыторыі?

"Вы вельмі перажываеце за сваіх сыноў. У мяне іх трое. І вы ведаеце, што гэта за сыны. Яны хавацца ніколі не будуць за чужыя спіны. Калі трэба - пойдуць, - сказаў Аляксандр Лукашэнка. - Але я нідзе і ніколі не гаварыў і не скажу, што я пашлю на чужую тэрыторыю супраць нейкага народа. Вы Украіну прыгадалі. Барані мяне бог ваяваць супраць гэтага народа. Дзе, можа, і маіх прапрадзедаў карані схаваны. Я мірны чалавек. І такіх загадаў не аддаю. Калі мы будзем ваяваць, я вам назваў гэтыя два выпадкі. Думаю, што гэта як выключэнне. І вельмі спадзяюся, і сёння амаль упэўнены, што ваяваць мы не будзем. Нават па прычыне гэтых двух выпадкаў".

Прэзідэнт прызнаўся, што яму няпроста было пасылаць міратворцаў у Казахстан. "Каля 250 чалавек. Гэта былі мае дзеці, не толькі вашы. Я маліў бога, каб яны ўсе вярнуліся жывымі. Так і адбылося. Хоць падонкі хацелі, каб хоць адзін загінуў, каб на гэтым хайп злавіць нейкі палітычны. Таму не думайце, што ў мяне недзе ў галаве думка аб тым, што я павінен адправіць вашых і сваіх дзяцей ваяваць. Не. У нас армія створана для таго, каб на нашай тэрыторыі абараняць сябе. Прыйдуць нас забіваць - атрымаюць па поўнай і на нашай, і на чужой тэрыторыі. Мы ніколі не будзем крыніцай вайны. Запомніце гэта. І гэта будзе так", - падкрэсліў беларускі лідар.

Аб будаўніцтве яшчэ адной АЭС

Намеснік старшыні Астравецкага райвыканкама Генадзь Бычко пацікавіўся магчымасцю будаўніцтва ў Беларусі яшчэ адной атамнай станцыі, у тым ліку, магчыма, на базе астравецкай пляцоўкі.

"Калі мы разглядалі варыянты будаўніцтва першай нашай АЭС, адзінай, тады мною было прынята рашэнне яе ў Астраўцы пабудаваць. Было два месцы. Яшчэ з савецкіх часоў яны даследаваліся. Дарэчы, пад Мінскам, дзе ў нас магутнейшая ЦЭЦ, там павінна была быць атамная станцыя. Але не склалася ў савецкія часы. Яе не пабудавалі. Не ведаю, можа, і да лепшага. Можа, гэта быў варыянт Чарнобыльскай станцыі, якая была недапрацавана. Калі былі праведзены даследаванні, два варыянты прапанавалі. На Магілёўшчыне былі даследаваны грунты - у нас гэта не так проста, таму што высокае грунтавое стаянне вод. І тут у Астраўцы. Але было прынята рашэнне ў Астраўцы пабудаваць гэту станцыю", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт удакладніў: кошт ядзернага паліва для АЭС амаль $150 млн. "Яно загружаецца на 5 або 6 гадоў. Мы ў год эканомім вялікія грошы. І справа не толькі ў грашах. Гэта чыстая энергія. І гэта сучасная станцыя. Яна дапрацавана. Вы ведаеце, што і спынялі некалькі разоў, удакладняючы некаторыя параметры, выпраўлялі, дапрацоўвалі. Я рыхтую вас да таго, што, магчыма, мы яшчэ і другую АЭС пабудуем, чаму б і не, - адзначыў ён. - Ва Украіне 15 блокаў. Польшча хоча 2 станцыі або 4 блокі пабудаваць. Гэта толькі пачатак. Мы вядзём дыялог з некаторымі дзяржавамі, якія ўмеюць гэта рабіць, у тым ліку і з Расійскай Федэрацыяй. Хто прапануе больш выгадныя ўмовы, з тым і дамовімся. Гэта пытанне не знята".

Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў: гаварыць, што мы ўжо заўтра пачнём будаваць другую АЭС, рана. "Дзе будаваць? Я, вядома, хацеў бы пабудаваць на ўсходзе яшчэ адну. Крыху, відаць, будзе танней, як мне спецыялісты кажуць, калі будаваць у Астраўцы. Яшчэ два блокі дабавіць, вось табе і такая ж АЭС. Таму што для будаўніцтва атамных станцый патрэбны цэлы завод. Шмат цэхаў, дзе абсталяванне мацуецца, варыцца і іншае. Рэактар мы прывязём з расійскага завода, а ўсё астатняе трэба рабіць там. І ўжо створаны гэтыя магутнасці. Калі там гэта рабіць, то гэта будзе крыху танней, - растлумачыў беларускі лідар. - Таму яшчэ ваганняў шмат, але я поўны рашучасці, што мы яшчэ з вамі ў гэтым жыцці калі не пабудуем, то пачнём будаваць гэту станцыю. Пажывём - пабачым, як будуць складвацца абставіны".

Аб "канстытуцыі" збеглых

Наталля Царыкевіч з інфармацыйнага агенцтва "Мінская праўда" зноў вярнулася да планаў збеглых. Спытала ў Аляксандра Лукашэнкі, якая, на яго погляд, павінна быць рэакцыя дзяржавы на іх чарговыя крокі. У прыватнасці, прадстаўлены імі варыянт "канстытуцыі", які гэтымі днямі прыняла да разгляду Венецыянская камісія Савета Еўропы. У Беларусі аб ім нічога не чулі. Больш таго, да нядаўняга часу адзінай стратэгіяй апазіцыі быў зрыў рэферэндуму.

"Відаць, яны Канстытуцыю ствараюць там для сябе, для збеглых. Але прычына не ў гэтым. Як у нас у народзе кажуць - "цугцванг". Прагаласуе за змяненні народ - дыктатар выйграў. Не прагаласуе - таксама выйграў. Сапраўды, так склалася сітуацыя", - адзначыў беларускі лідар.

Кіраўнік дзяржавы назваў такія дзеянні апазіцыі "брыдкім скарацечным поглядам". "Мы ўсё ж такі павінны глядзець у будучыню. Я сказаў ужо, што Канстытуцыя, змяненні звернуты ў будучыню. Таму я ўсё ж такі заклікаю вас падтрымаць іх", - сказаў ён.

Тэзіс аб тым, што "Лукашэнка "робіць для сябе" Канстытуцыю", Кіраўнік дзяржавы назваў глупствам. "Гэта, ведаеце, разлічана на нейкага дрымучага чалавека, які наогул не паглыблены ў палітыку", - лічыць ён. У працяг тэмы Прэзідэнт аддаў належнае журналістам, палітолагам за тое, што яны "ўзварухнулі грамадства". "Ужо, напэўна, кожны чалавек, які нават праспаў гэта жыццё, прачнуўся і зразумеў, што ў нас робіцца ў краіне", - сказаў ён.

Аляксандр Лукашэнка ўспомніў пра розныя сумніўныя ініцыятывы апазіцыі, у прыватнасці платформу "Голас". "Ствараюць нейкія платформы - "Голас" нейкі і іншае. У нас шмат спецыялістаў, якія гэту платформу могуць паваліць на працягу адной гадзіны, і ніякая платформа працаваць не будзе. Але я ім кажу: не трэба валіць, вы ім уваліце ​​туды нашы даныя, што яны будуць рабіць? Дарэчы, што мы і зрабілі на выбарах. Разбурыць прасцей за ўсё. Кажу: вы туды дайце нашы даныя. Калі далі - яны закрылі гэты "Голас", - расказаў Кіраўнік дзяржавы.

Прэзідэнт адзначыў, што збеглыя ад вар'яцтва прадставілі свой варыянт праекта Канстытуцыі ў Венецыянскую камісію. "Ад вар'яцтва ў Венецыянскую камісію занеслі нейкую шпаргалку. А што, Венецыянская камісія будзе прымаць Канстытуцыю?" - задаў ён лагічнае пытанне.

"Ну і потым, вы проста ўважліва вывучыце, што такое Венецыянская камісія. Хто там у складзе і што яны могуць парэкамендаваць? Я не хачу сказаць, што ўсе дрэнныя людзі, але большасць там заходнікі. Вы думаеце, яны нас падтрымаюць? Яны будуць апладзіраваць той шпаргалцы, якую туды аднеслі", - упэўнены Кіраўнік дзяржавы.

Прэзідэнт заўважыў, што апазіцыі яшчэ ўчора варта было альтэрнатыўны праект пакласці на стол. "І сказаць: калі ты дэмакрат, а не дыктатар, давай дзве Канстытуцыі - гэту і тую. Як некалі было на рэферэндуме. Памятаеце, мы сімвалы прымалі. І іншыя альтэрнатыўна ўносілі прапановы. Маглі б прыйсці і прапанаваць тую новую Канстытуцыю, але яны ж гэтага не зрабілі. Значыць, ім не трэба было. Яны ведаюць вынік, яны ведаюць, што іх ніхто не падтрымае, нават калі яны святую Канстытуцыю беларусам унясуць", - упэўнены Аляксандр Лукашэнка.

Кіраўнік дзяржавы заўважыў: калі б збеглыя і прапанавалі беларусам свой варыянт, народ не стаў бы яго разглядаць. "Не стануць нават разглядаць, таму што гэта будзе хлусня, гэта будзе балталогія. Яны ніколі не будуць праводзіць тую палітыку, якую яны дэкларуюць. Ніколі!" - выказаў упэўненасць беларускі лідар.

Ён нагадаў сутнасць той палітыкі: "НАТА, усё рускае забараніць, на чамаданы, увогуле развязаць грамадзянскую вайну ў выніку - вось іх мэта". "Нам гэта трэба? Нам гэта не трэба! Таму яны ўсюды кідаюцца. Вось пабеглі ў Венецыянскую камісію. Тое, што Венецыянская камісія прыняла іх праект - гэта смешна, яны гэтым самым паказваюць, што ўжо не спецыялісты, таму што адразу павінны былі з парога сказаць "не". "Ну няхай дадуць (заключэнне. - Заўвага) - прачытаем", - сказаў Прэзідэнт.

Аб маладзёжнай ініцыятыве

Адказваючы на пытанні, Аляксандр Лукашэнка даручыў Прэм'ер-міністру Раману Галоўчанку разгледзець прапанову аб'явіць будаўніцтва музея ў Хатыні ўсебеларускай маладзёжнай будоўляй. З такой ідэяй да Прэзідэнта звярнуўся першы сакратар Цэнтральнага камітэта БРСМ Аляксандр Лук'янаў.

"Без праблем. Калі ласка, перадазім гэты аб'ект нашым камсамольцам, няхай займаюцца, гэта толькі будзе на карысць", - рэзюмаваў Кіраўнік дзяржавы.

Аб тэрытарыяльным падзеле

Апасенні наконт ліквідацыі невялікіх раёнаў і далучэння іх да іншых Кіраўніку дзяржавы выказаў старшыня Пастаяннай камісіі Палаты прадстаўнікоў па дзяржаўным будаўніцтве, мясцовым самакіраванні і рэгламенце Валянцін Семяняка. Паводле яго слоў, у праекце абноўленай Канстытуцыі прапануецца замацаваць норму, па якой адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел вызначаецца законам. І ў некаторых людзей гэта выклікае апасенні. Наколькі абгрунтавана займацца гэтым пытаннем цяпер або гэта тэма больш аддаленай перспектывы?

Як адзначыў Аляксандр Лукашэнка, гэта ўказанне на будучае. "У будучым, калі некаму захочацца павялічыць колькасць абласцей, нешта аб'яднаць або раз'яднаць, гэта будзе ўстанаўлівацца законам. Ніхто - ні Прэзідэнт, ні губернатар - не прыме асабістае рашэнне. Трэба будзе прайсці працэдуру праз парламент і кіраўнік дзяржавы павінен будзе рашэнне падпісаць", - падкрэсліў ён.

Паводле слоў Прэзідэнта, сёння няма неабходнасці займацца гэтым пытаннем. "Некалькі разоў у свой час Тозік (віцэ-прэм'ер міністр Анатоль Тозік) уносіў прапановы падзяліць Брэсцкую вобласць на Баранавіцкую і Брэсцкую. Я тады сказаў катэгарычна не. Або давайце, напрыклад, аб'яднаем Горацкі і Дрыбінскі раёны. Гэтых людзей кідалі то ў Горкі, тое яшчэ куды. Збіралі, раз'ядноўвалі. А што мы ад гэтага атрымаем? Так, Дрыбінскі раён невялікі. Справа не ў павелічэнні - людзі прывыклі, што ў іх ёсць раённы цэнтр і туды можна прыехаць, атрымаць даведку, схадзіць у магазін. А перанясенне сталіцы раёна - гэта новы ўклад жыцця. Я катэгарычна адмовіўся. Гэта не пры нашым жыцці. Але калі нехта вырашыць - мы ў Канстытуцыі прапісалі, як гэта трэба рабіць", - рэзюмаваў Аляксандр Лукашэнка.

Аб грамадзянскай супольнасці

Аляксей Аўдонін, аналітык Беларускага інстытута стратэгічных даследаванняў, узноў вярнуўся да тэмы грамадзянскай супольнасці, якая прагучала ўжо ў Пасланні. Спытаў, якім Прэзідэнт бачыць яе месца ва Усебеларускім народным сходзе, а таксама яе асаблівую ролю ў забеспячэнні народнага прадстаўніцтва ў рамках УНС.

"Вы прачыталі, якое месца ў Канстытуцыі і якую ролю будзе мець грамадзянская супольнасць, як будзе ўплываць на фарміраванне УНС, - сказаў Прэзідэнт. - Гэта будуць дэлегаты ад грамадзянскай супольнасці. Потым вызначымся, колькі іх будзе. Але пакуль мы не прымем закон аб нашай грамадзянскай супольнасці, пра гэта і гаварыць не давядзецца. Калі народ падтрымае на рэферэндуме змяненні, адзін з першых законапраектаў, які будзе распрацаваны і прыняты, - закон аб грамадзянскай супольнасці. Што такое грамадзянская супольнасць? З чаго яна складаецца? Яна будзе складацца з тых людзей, якія сябе праявілі, якія з'яўляюцца сапраўднымі стаўпамі гэтага грамадства".

Паводле слоў Аляксандра Лукашэнкі, у ліку гэтых людзей - прадстаўнікі маладзёжных і ветэранскіх арганізацый, прафсаюзаў, Саюза жанчын. Таксама ён падкрэсліў, што наперадзе абмеркаванне з дэпутатамі і спецыялістамі, па якіх крытэрыях ад грамадзянскай супольнасці будуць фарміраваць дэлегатаў УНС - па колькасці, тэрытарыяльным прынцыпе. "Гэта пытанне адкрытае. Партыі ў нас ёсць. Абмяркуем, пагаворым. Разам, як праект Канстытуцыі абмяркоўвалі, і прымем рашэнне", - падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы.

Аб дэмакратыі па-беларуску

Дырэктар Віцебскага філіяла міжнароднага ўніверсітэта "МІТСО" Аляксандр Дзядзінкін пацікавіўся, якой Аляксандр Лукашэнка бачыць дэмакратыю па-беларуску. А перад гэтым працытаваў зменены артыкул 4 Канстытуцыі, якая пасля рэферэндуму, магчыма, будзе гучаць так: "Дэмакратыя ў Рэспубліцы Беларусь грунтуецца на ідэалогіі беларускай дзяржавы".

"Я ж "дыктатар". Мне цяжка разумець дэмакратыю, - пажартаваў у адказ Аляксандр Лукашэнка. - Але гэта адзін з элементаў дэмакратыі - дысцыпліна: глядзім у адзін бок, рухаемся ў адзін бок. З рознымі меркаваннямі, але вызначаемся, каб рухацца наперад. Я не бачу дэмакратыю па-беларуску так, як яе бачаць у свабодным свеце і апоры дэмакратыі - ЗША. Ніхто не выпрацаваў гэтыя дэмакратычныя стандарты, няхай гэта на выбарах або яшчэ дзесьці. Няма гэтых адзіных стандартаў. "Дэмас" - народ, "кратас" - улада. Дэмакратыя - гэта ўлада народа, і рэферэндум - гэта і ёсць элемент гэтай дэмакратыі".

Прэзідэнт адзначыў, што дэмакратыя - гэта перш за ўсё правы людзей: "Нас заўсёды вучылі: правы і абавязкі адразу. Вось твае правы - на працу, ахову здароўя, адукацыю, зарплату, калі ты працуеш. Хто не працуе, той не есць. Дэмакратыя - гэта правы і свабоды. У рамках закона. Маеш правы, можаш праявіць сябе - ідзі стварай прадпрыемствы, працуй. Вось і ўся дэмакратыя. Яна павінна быць ад жыцця, ад народа, паколькі гэта ўлада народа".

Аб прэзідэнцкіх тэрмінах

Член Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Алег Раманаў расказаў Прэзідэнту аб тым, што на дыялогавых пляцоўках па абмеркаванні праекта Канстытуцыі людзі часта задавалі пытанне, звязанае з тэрмінамі прэзідэнцкіх паўнамоцтваў. У новым праекце Канстытуцыі плануецца абмежаваць колькасць тэрмінаў прэзідэнцкіх паўнамоцтваў двума.

Аляксандр Лукашэнка растлумачыў, што ён прыхільнік двух тэрмінаў прэзідэнцтва. "Гэта вельмі цяжкая ноша. Калі працаваць па-сапраўднаму, за два тэрміны выпрацуецца так, што далей няма куды. Запомніце, што ў 38 гадоў вы больш Прэзідэнта не выбераце. Гэта будзе чалавек за 50. Таму калі ён да 70-ці яшчэ папрацуе Прэзідэнтам, гэта будзе нармальна", - растлумачыў ён.

"Многія спытаюць: "А ты?" Ведаеце, сітуацыя так складвалася. І дзякуй богу, што тады мною былі прыняты адпаведныя рашэнні. Тады мне давялося дзейнічаць таму, што мяне не адпускала сітуацыя", - сказаў Прэзідэнт. Беларускі лідар растлумачыў, што ў прынцыпе "справа не ў тэрмінах". "Цяпер не сярэдзіна 1990-х, калі на прылаўках нічога не было, бандытызм захліснуў краіну. Мы выйшлі на рэферэндум. Я ўзгрузіў на сябе тую Канстытуцыю, якая і сёння са змяненнямі і дапаўненнямі дзейнічае. Сітуацыя цяпер іншая. Двух тэрмінаў дастаткова", - рэзюмаваў ён.

Аб сапраўдным добрасуседстве

Дэпутат Алег Гайдукевіч падзякаваў Аляксандру Лукашэнку ад імя прадстаўнікоў грамадзянскай супольнасці Літвы, якія нядаўна прыязджалі ў Беларусь. Кіраўнік дзяржавы ў адказ таксама сказаў дзякуй: "А літоўцам перадайце маю ўдзячнасць. Няхай літоўскі народ ведае, я аб гэтым выразна і адназначна сказаў: яны ніколі для нас не будуць ворагамі".

Разам з тым ёсць і такія людзі ў Літве, якія сваімі ўчынкамі і заявамі заслужылі асабістае негатыўнае стаўленне Кіраўніка беларускай дзяржавы. Размова аб персоне Габрыэлюса Ландсбергіса, які займае цяпер пасаду кіраўніка МЗС Літвы. "Я яму ніколі яго паводзіны не дарую", - сказаў Аляксандр Лукашэнка, падкрэсліўшы, што ў свой час, з'яўляючыся дэпутатам Вярхоўнага Савета БССР, прыязджаў у Літву разам з групай дэпутатаў, калі гэта краіна перажывала няпросты перыяд, каб падтрымаць калег-дэпутатаў, сярод якіх быў і Вітаўтас Ландсбергіс, які даводзіцца родным дзедам цяперашняму кіраўніку МЗС Літвы. "Мы прыязджалі літоўцам дапамагчы, абаранялі іх", - нагадаў Прэзідэнт.

"Але я ўмею, вопыт у мяне ёсць, аддзяляць агідных кіраўнікоў, якія страцілі кантакт з народам, і народ. Літоўцы добрыя людзі, рабацягі. Яны ніколі не былі і не будуць для нас ворагамі. А тыя, хто там аблудныя, ачумелыя і прыкормленыя розныя прапагандысты - думаю, яны або хутка схлынуць куды-небудзь, або літоўскі народ іх проста выкіне. А мы з Літвой жылі і будзем жыць як сапраўдныя суседзі - настане час", - падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы.

Аб абароне жывёл

Дэпутат Марыя Васілевіч закранула тэму, якая, як яна адзначыла, заўсёды выклікае вельмі шмат спрэчак і абмеркаванняў у грамадстве, - заканадаўства аб абароне жывёл.

"Абсалютна згодны з тым, што нарматыўных актаў, якія ў нас ёсць, недастаткова, - адзначыў Аляксандр Лукашэнка. - Таму калі дэпутаты распрацуюць адпаведны законапраект і збяруць лепшае ў свеце, у тым ліку расійскае, я гатовы да гэтага падключыцца і садзейнічаць прыняццю дакумента па-за тым планам, які зацверджаны Прэзідэнтам, і ажыццяўляць яго".

Кіраўнік дзяржавы падзяліўся, што заўсёды востра рэагуе, калі яму дакладваюць аб сітуацыі жорскага абыходжання з жывёламі, называючы гэта трагедыяй. "Для мяне непрымальныя і недапушчальныя тры рэчы: плач дзіцяці, гвалт над жанчынамі, забойства жывёл", - сказаў ён.

Аб сустрэчы з прадпрымальнікамі

Старшыня Вышэйшага каардынацыйнага савета Саюза юрыдычных асоб "Рэспубліканская канфедэрацыя прадпрымальніцтва" Андрэй Капыток, заявіўшы аб неабходнасці дзяржавы выкарыстоўваць патэнцыял прадпрымальніцтва для забеспячэння ўстойлівага сацыяльна-эканамічнага развіцця краіны, папрасіў Кіраўніка дзяржавы сустрэцца з кіраўнікамі бізнес-асацыяцый.

"Добра, дамовіліся. Кіраўнік Адміністрацыі яе заплануе. Давайце пасля рэферэндуму недзе. Таму што цяпер занятасць каласальная, і мы проста не знойдзем месца для таго, каб вывучыць праблему, каб я ў яе ўнік і мы правялі такую рабочую нараду. А проста фармальна не хочацца яе рабіць. Мы абавязкова сустрэнемся ў першым паўгоддзі", - запэўніў Аляксандр Лукашэнка.

Аб Дні бацькі і наведванні Палаца Незалежнасці

Урач-інтэрн, член маладзёжнага парламента пры Нацыянальным сходзе Ганна Казлова прапанавала Кіраўніку дзяржавы заснаваць у Беларусі Дзень бацькі. "Сям'я - гэта самае важнае, што ў нас ёсць, - адзначыла яна. - І немагчыма пераацаніць ролю маці ў выхаванні дзяцей. Але ёсць яшчэ нашы бацькі. І нашы мужчыны самыя лепшыя..."

"Вывучым па Дні бацькі, у маіх інтарэсах у тым ліку", - падзякаваў за пытанне Прэзідэнт.

Расказала Ганна Казлова і яшчэ аб адной сваёй мары. Асабістай. Наведаць Палац Незалежнасці разам са сваімі бацькамі і мужам. Прэзідэнт паабяцаў, што так і здарыцца, адзначыўшы, што Палац Незалежнасці заўсёды будзе народным.

У імя нашага адзінства

Завяршаючы мерапрыемства, Прэзідэнт падзякаваў яго ўдзельнікам за цікавы дыялог і падвёў рысу такімі словамі: "Мы абмеркавалі шэраг пытанняў. Сапраўды, нас і ў нашай Расіі, і ва ўсім свеце, і ва Украіне, Польшчы, Літве, Латвіі пачуюць. Асабліва спецыялісты будуць гэта ўсё круціць-вярцець, дзесьці крытыкаваць. Ды гасподзь з імі, крытыка - гэта таксама станоўчая справа. Але яны пачулі галоўнае, як мы збіраемся жыць, як мы будзем выбудоўваць сваё жыццё, як гэта наша жыццё і наша будаўніцтва паўплывае на нашых суседзяў. Хто ў нас саюзнікі, хто не..."

Кіраўнік дзяржавы запэўніў, што Беларусь выстаіць пад любымі санкцыямі. "У любога працэсу два бакі. Санкцыі - гэта не падарунак, але яны вымушаюць нас больш актыўна шукаць унутраныя рэзервы", - адзначыў беларускі лідар.

Прэзідэнт яшчэ раз падкрэсліў: Беларусь разам з Расіяй гатова вельмі эфектыўна процідзейнічаць любой агрэсіі. "Мы дакладна дамовіліся з Прэзідэнтам Расіі, што нам нічога лішняга не трэба. Нам свайго хапае. Але калі нехта з мячом да нас прыйдзе - вы ведаеце, як было ў нашай гісторыі. Але гэта нам таксама не патрэбна", - заявіў ён.

"Мы зробім усё для таго, каб наш народ жыў мірна і спакойна, - сказаў Аляксандр Лукашэнка. - Мы знойдзем час для таго, каб на ўзроўні Кіраўніка дзяржавы па костачках разабраць усе прэтэнзіі да органаў улады. Мы працавалі, працуем і будзем працаваць у імя нашага адзінства, у імя нашага народа. І ўсё будзем будаваць для яго, і дзяржаву ў тым ліку. Каму патрэбна такая дзяржава, калі ў яе не верыць народ. Мы зробім усё, каб ён верыў яшчэ больш, чым верыць цяпер".

Завяршальнай часткай мерапрыемства стаў канцэрт майстроў мастацтва Беларусі "Мільёны сэрцаў". Удзельнікамі канцэрта сталі вядомыя выканаўцы і творчыя калектывы, прадстаўнікі новага пакалення творчай моладзі.