Даклад па ўступнай кампаніі

Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка 30 мая заслухаў даклад па ўступнай кампаніі.

На даклад да Прэзідэнта прыйшлі Намеснік Прэм'ер-міністра Наталля Пяткевіч, якая ўзначальвае дзяржаўную камісію па кантролі за ходам падрыхтоўкі і правядзення ўступнай кампаніі, Першы намеснік Кіраўніка Адміністрацыі Прэзідэнта Уладзімір Пярцоў, Міністр адукацыі Андрэй Іванец і Старшыня КДК Васіль Герасімаў. Кожны з іх прадставіў Кіраўніку дзяржавы інфармацыю па сваім напрамку.

"Аб сутнасці нашай размовы. Нюансы, вядома, важны, таму мы закранём і нюансы нашай ўступнай кампаніі. Але самае галоўнае - наша размова павінна прадэманстраваць людзям, насельніцтву, што мы трымаем у полі зроку на самым высокім узроўні працэс арганізацыі ўступных экзаменаў у ВНУ і экзаменаў аб заканчэнні сярэдняга і базавага ўзроўняў адукацыі. Гэта значыць школы і ВНУ. Асабліва паступленне ў ВНУ. Мы добра ведаем, якое значэнне мае гэта падзея ў адказнай сям'і. Самі праз гэта праходзілі. Вельмі важна забяспечыць такую сістэму, якая пераконвала б нашых людзей у справядлівасці правядзення гэтай кампаніі", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

"Я не сумняваюся, што будзе сумленна. Хаця несумленна і не было", - дадаў Прэзідэнт.

"Не было", - пацвердзіў Васіль Герасімаў.

"Проста трэба бацькам і абітурыентам разумець, што ўсё будзе сумленна. Не трэба ісці на нейкія хітрыкі. Прыходзіць у аўдыторыю для здачы экзаменаў трэба са сваімі ведамі. Веды плюс удача - і будзеш вучыцца ў ВНУ. Прынамсі, калі нейкая выпадковасць, мы, Наталля Уладзіміраўна, падумаем над тым, каб выпадковасцей гэтых пазбегнуць. І калі нешта здарыцца, мы павінны бачыць і гэта - паглядзець на тых людзей, якія, магчыма, да нас звернуцца для таго, каб мы яшчэ раз паглядзелі на іх веды. Напэўна, недзе некага ўпусцім. Але ўпускаць мы не павінны. Не трэба ў гэтай сітуацыі крыўдзіць сем'і і, самае галоўнае, маладога чалавека, які становіцца на нармальны жыццёвы шлях", - запатрабаваў Кіраўнік дзяржавы.

Аляксандр Лукашэнка пацікавіўся, як прайшоў цэнтралізаваны экзамен і ці апраўдала сябе гэта новаўвядзенне. "Калі апраўдала, то ў чым? Толькі шчыра. Калі недзе памыліліся, трэба гэту сітуацыю выпраўляць. Ні ў якім разе яе нельга рэтушаваць, таму што гэта вельмі сур'ёзная справа", - падкрэсліў ён.

Як было даложана Прэзідэнту, уступная кампанія ў гэтым годзе не атрымала значных змяненняў і праходзіць у адпаведнасці з устаноўленым алгарытмам. "Але існуе, няхай невялікі (паўтара-два працэнты), недабор на бюджэтныя месцы. Мы павінны прымаць меры, каб гэтыя месцы былі заняты. Мы ж рыхтуем за кошт бюджэту тых спецыялістаў, якія вельмі патрэбны для народнай гаспадаркі. Мінадукацыі, Урад як у гэтым напрамку працуюць? Што зрабілі і што трэба зрабіць?" - спытаў Кіраўнік дзяржавы.

Прэзідэнт нагадаў аб сваім патрабаванні забяспечыць празрыстасць уступнай кампаніі. Паводле яго слоў, важна не страціць магчымасць убачыць кожнага абітурыента.

"Шмат аб гэтым гаворым. Гэта ўсё добра - цэнтралізаваныя экзамены, тэсціраванне і іншае. Але мы самі памятаем працэс здачы экзаменаў і станоўча ацэньваем, калі выкладчык і абітурыент сядзяць адзін насупраць аднаго і выкладчык бачыць гэтага абітурыента. Ці ўсё зроблена для гэтай празрыстасці? Гэта галоўны элемент справядлівасці", - заявіў беларускі лідар.

Аляксандр Лукашэнка таксама пацікавіўся, якія льготы прадастаўлены абітурыентам і наколькі аб'ектыўны гэты працэс. "Я вас ведаю. Вы, хто сядзіць за гэтым сталом, людзі не толькі адукаваныя, але і выдатнікі. І вы ўсё можаце ацэньваць са сваёй пазіцыі: вось, веды, веды, не ведаеш - ідзі прэч і гэтак далей і да таго падобнае. А ў выніку, вы памятаеце, калі мы заканчвалі ВНУ, тыя, якія былі слабакамі, калі зыходзіць з гэтых крытэрыяў, аказваліся мацнейшымі за тых выдатнікаў, якія здавалі экзамены. Таму хацелася б пачуць тут вашу ацэнку", - сказаў Кіраўнік дзяржавы.

Прэзідэнт адзначыў станоўчы вопыт па папулярызацыі прафесійна-тэхнічнай адукацыі сярод маладых людзей. Абітурыенты імкнуцца паступаць у каледжы, і наборы там растуць.

"Гэта добра, не можа не радаваць. Якія дадатковыя меры яшчэ трэба прыняць для таго, каб людзі ішлі атрымаць прафесійна-тэхнічную адукацыю? Можа, і на маім узроўні трэба прымаць якія-небудзь меры?" - удакладніў Аляксандр Лукашэнка.

Паводле прадстаўленай Прэзідэнту інфармацыі, у гэтым годзе на ўзровень прафесійна-тэхнічнай адукацыі плануецца прыняць 28 тыс. чалавек, што на 1,2 тыс. больш, чым у 2024 годзе.

Кіраўнік дзяржавы ўдакладніў у Міністра адукацыі Андрэя Іванца, як праходзіць у гэтым годзе ўступная кампанія, як арганізавана здача цэнтралізаваных экзаменаў і тэсціравання, хто і калі праходзіць гэтыя іспыты.

"Уступная выпускная кампанія праходзіць строга на прынцыпах роўнасці, справядлівасці і празрыстасці, - падкрэсліў Міністр. - Трэці раз выпускнікі 11-х класаў здаюць два цэнтралізаваныя экзамены - адзін прадмет на выбар і другі - дзяржаўную мову. Замест чатырох экзаменаў, якія раней праходзілі ў школе".

На ўдакладняючае пытанне Прэзідэнта, як менавіта праходзяць цэнтралізаваныя экзамены, Андрэй Іванец растлумачыў, што ЦЭ - гэта фактычна кантрольная работа, якая выконваецца ў тэставай форме. У далейшым работы правярае камп'ютар, і пасля машыны - два незалежныя чалавекі пераправяраюць. "Тут поўнасцю выключана права на памылку", - запэўніў Міністр.

Выпускнікі школ у гэтым годзе здавалі ЦЭ ў адзіныя даты - 26 і 29 мая па прадмеце на выбар і па адной з дзяржаўных моў адпаведна. Было задзейнічана 144 пункты правядзення ЦЭ.

"Здаюць выпускнікі сярэдняй школы. Гэта значыць, 11 класаў скончыў - і ты не ў школе, як раней... Ты не чатыры (экзамены. - Заўвага) здаеш, а адзін на выбар і беларускую або рускую мову", - удакладніў Аляксандр Лукашэнка, і Міністр пацвердзіў, што гэта так і ёсць. Выпускнікі школ здаюць два ЦЭ і атрымліваюць па выніках атэстат за 11 класаў адукацыі.

Гэты атэстат у далейшым можна выкарыстоўваць для паступлення ва ўстановы вышэйшай адукацыі. Праўда, неабходна будзе яшчэ здаць цэнтралізаванае тэсціраванне па прадмеце, які выбіраюць у залежнасці ад профілю той ВНУ, дзе хоча прадоўжыць навучанне выпускнік.

"Калі ты гісторыю за 11 класаў здаваў, то ты паступаеш некуды на гістфак або гуманітарны факультэт, дзе ёсць гісторыя", - растлумачыў Прэзідэнт. Гэта пацвердзіў і Міністр адукацыі: "Бярэш сертыфікат (аб праходжанні ЦЭ або ЦТ. - Заўвага) і выкарыстоўваеш (для падачы дакументаў у ВНУ. - Заўвага)".

"Калі на выдатна здаў, то, вядома, будзеш яго выкарыстоўваць, - слушна заўважыў Кіраўнік дзяржавы. - Калі не, то ты можаш яшчэ здаваць экзамен у ВНУ. Так?"

Андрэй Іванец растлумачыў, што кожны выпускнік можа здаць ЦТ толькі па адным прадмеце. "Мы адышлі ад таго, калі была магчымасць здаваць чатыры ЦТ. Для чаго? Каб адысці ад беганіны (абітурыентаў па розных спецыяльнасцях ВНУ ў час прыёму дакументаў. - Заўвага), - сказаў ён. - Калі здаюць два ЦЭ і адно ЦТ, нават калі абітурыент пойдзе ў розныя ВНУ, то ён пойдзе па адным профілі, інжынер гэта, гуманітарый, эканаміст або прававед. Гэта вельмі важная мера".

Кіраўнік дзяржавы пацікавіўся, колькі ў выніку ўступных іспытаў праходзіць выпускнік, які хоча вучыцца, напрыклад, на гістфаку ў ВНУ. Паводле слоў Міністра, на спецыяльнасці такога профілю трэба здаць ЦЭ па рускай або беларускай мове, абавязковы для ўсіх выпускнікоў, а таксама здаць гісторыю і грамадазнаўства ў форме ЦЭ і ЦТ.

"Тры сертыфікаты ў выніку атрымліваюць (выпускнікі, якія жадаюць паступіць у ВНУ. - Заўвага), - уступіў у размову Першы намеснік Кіраўніка Адміністрацыі Прэзідэнта Уладзімір Пярцоў. - Для паступлення на гістарычны напрамак у яго павінны быць тры сертыфікаты на руках. Але не так, каб ён бегаў у розныя напрамкі ВНУ. А каб была прафілізацыя".

У сваю чаргу Намеснік Прэм'ер-міністра Наталля Пяткевіч, якая ўзначальвае дзяржаўную камісію па кантролі за ходам падрыхтоўкі і правядзення ўступнай кампаніі ў 2025 годзе, звярнула ўвагу, што ў выпускнікоў няма магчымасці здаваць тэсціраванне адразу па некалькіх прадметах, трэба выбраць толькі адзін - менавіта той, які спатрэбіцца для паступлення на пэўную спецыяльнасць ВНУ. І калі, напрыклад, нехта дрэнна здаў гісторыю на ЦТ, у яго няма магчымасці здаць яшчэ тэсціраванне па іншым прадмеце. "Пераздаць, Аляксандр Рыгоравіч, нельга. Таму што ўжо здаў. Ты можаш толькі адно ЦТ (выбраць і здаць. - Заўвага). Гэта значыць, калі гісторыя дрэнна, тады па конкурсе ўжо ў іншую ВНУ, дзе ёсць таксама гістарычная спецыяльнасць, але меншыя прахадныя балы", - растлумачыла яна.

"Гэта задавальняе? Асабліва сем'і нашых абітурыентаў?" - спытаў Прэзідэнт.

"Абітурыенты і бацькі гэта станоўча ўспрымаюць, таму што гэта здымае дадатковы стрэс і двайную нагрузку, калі трэба было здаваць экзамен як у школе, так і пры паступленні ва ўніверсітэт", - запэўніў Міністр адукацыі.

"А ці дастаткова гэтага для таго, каб быў нармальны стрэс для абітурыента? Каб ён разумеў, куды ён паступае..." - прадоўжыў Кіраўнік дзяржавы.

На гэта Міністр адказаў, што ў час двух цэнтралізаваных экзаменаў 8 чалавек не змаглі завяршыць іх па медыцынскіх паказаннях. Хутчэй за ўсё, з-за стрэсу, сказаў ён. Ім была своечасова аказана медыцынская дапамога, і яны змогуць у рэзервовыя тэрміны здаць свае ЦЭ - 21 і 23 чэрвеня. Для гэтага створаны ўсе ўмовы.

Акрамя таго, як падкрэсліў Андрэй Іванец, у гэтым годзе ўзмацнілі патрабаванні па выкарыстанні мабільных тэлефонаў. "Яны забаронены не толькі ў аўдыторыях, дзе непасрэдна праходзіць экзамен, але ў цэлым на пункце правядзення ЦЭ. З цэнтралізаванага экзамену быў выдалены толькі адзін чалавек за мабільны тэлефон і адзін чалавек за тое, што прадаўжаў запаўненне бланка пасля заканчэння часу. З 56,6 тыс. выпускнікоў, лічым, гэта добры вынік", - адзначыў Міністр.

"Добры, - пагадзіўся Прэзідэнт. - Тое, што вы патрабаванні ўзмацняеце, асабліва тэлефоны і іншае, аб гэтым нават гаварыць не трэба. Ты прыйшоў (на экзамен або тэсціраванне. - Заўвага) - галоўнае, каб у руках галава была. Прыйшоў - сядай, працуй. Таму тут не абмяркоўваецца строгасць і гэтак далей".

Андрэй Іванец на дакладзе ў Кіраўніка дзяржавы таксама расказаў, якая работа над памылкамі праведзена ў сістэме здачы экзаменаў.

"Мы памятаем тыя памылкі, якія былі два гады таму. Мы правялі гэту работу над памылкамі яшчэ ў мінулым годзе, абкаталі яе (сістэму. - Заўвага). І ў гэтым годзе яна паказала ў тым ліку сваю эфектыўнасць", - сказаў Міністр.

Па-першае, работы ў сканіраваным выглядзе размяшчаюцца ў кожнага выпускніка ў яго асабістым кабінеце. "Фактычна ён можа ўбачыць сваю работу, сам яе праверыць. Сістэма разліку балаў размешчана на сайце Міністэрства адукацыі. Яна два гады не змянялася. Да абвяшчэння вынікаў РІКВ (Рэспубліканскі інстытут кантролю ведаў. - Заўвага) можна самому палічыць гэтыя балы і потым пераправерыць", - расказаў Міністр.

Акрамя таго, правядзенне цэнтралізаванага экзамену, цэнтралізаванага тэсціравання праходзіць цяпер у адзіныя тэрміны. "Гэта здымае пытанне аб магчымых няроўных або іншых умовах для выпускнікоў бягучага года і мінулых гадоў", - заявіў Андрэй Іванец.

Паводле яго слоў, у дзяржаўную камісію паступіла каля 50 зваротаў. Як правіла, яны звязаны з перарэгістрацыяй на тыя ці іншыя прадметы. "Калі малады чалавек або бацькі вырашылі памяняць прадмет да здачы экзамену, яны звяртаюцца ў дзяржаўную камісію. І, як правіла, дзяржаўная камісія ідзе насустрач і дазваляе", - сказаў Міністр.

Яшчэ адзін важны момант - магчымасць праносу медыкаментаў у мэтах забеспячэння здароўя экзаменуемых. Размова ідзе, напрыклад, пра людзей з цукровым дыябетам.