Пасланне беларускаму народу і Нацыянальнаму сходу

Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка звярнуўся 31 сакавіка з Пасланнем да беларускага народа і Нацыянальнага сходу.

"Паважаныя сябры, я абсалютна разумею, так ужо склалася, можа, па волі Госпада, можа, мы з вамі вялі такую палітыку, што за гэтай залай сёння назіраюць мільёны, мільёны вачэй. У гэтай зале сёння сканцэнтраваны вялікія розумы нашага чалавецтва, выбачайце за нясціпласць, не ўтаю - і за межамі нашай краіны", - адзначыў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт падкрэсліў, што ўважліва сачыў за пажаданнямі грамадзян у сродках масавай інфармацыі. "Я бачыў, хто і што хацеў бы сёння пачуць. Я вас разумею, але вы зразумейце мяне. Сёння я абмежаваны пэўнымі рамкамі. Па-першае, гэта штогадовае Пасланне Прэзідэнта. Па-другое, гэта канцэнтраваны погляд на сітуацыю ў краіне і за яе межамі, і задачы на будучыню. І трэцяе, мы прадугледзелі адказы на пытанні. Гэта такі дэмакратычны крок. Ён даўно быў зроблены намі - парламентам і Прэзідэнтам. І, калі я не закрану якое-небудзь пытанне, нейкую праблему, якая стаіць перад дзяржавай і нашым народам, - вы маеце магчымасць удакладніць нешта або задаць дадатковае пытанне. Думаю, што разам з вамі мы знойдзем адказы на ўсе пытанні, якія стаяць сёння перад нашым грамадствам", - адзначыў Аляксандр Лукашэнка.

Тэма мерапрыемства - "Умовы захавання суверэнітэту і незалежнасці". Кіраўнік дзяржавы падкрэсліў, што ў навейшай гісторыі Беларусі гэта пытанне яшчэ ніколі не стаяла так востра. 

"Ніколі ў гісторыі мы не падыходзілі да такой небяспечнай рысы, калі трэба надаць асаблівую ўвагу захаванню суверэнітэту і незалежнасці нашай краіны. Я маю на ўвазе нашу навейшую гісторыю. Таму я паспрабую агучыць галоўныя ўмовы з майго пункту гледжання. А праз іх ўжо я паспрабую вызначыць нашы бягучыя задачы, перш за ўсё на гэты год. Але, зразумела, праз бягучыя праблемы мы паспрабуем зазірнуць за гарызонт, паглядзець і падумаць: а якім шляхам ісці? А якія спробы мы ажыццявілі? І што будзем рабіць заўтра і паслязаўтра. Вядома, пачнём з агульнага - без чаго немагчыма вызначыць ні бягучыя, ні перспектыўныя задачы", - падкрэсліў Прэзідэнт.

"Больш як чвэрць стагоддзя ў нашай краіне існуе традыцыя штогадовага звароту Прэзідэнта да беларускага народа і парламента. Гэта своеасаблівы палітычны дыялог, у якім удзельнічаюць усе: Прэзідэнт, Урад, кіраўнікі ўсіх узроўняў, дэпутаты, грамадскія арганізацыі і нашы грамадзяне", - адзначыў Аляксандр Лукашэнка.

Пытанні, якія ставяцца, датычацца кожнага беларуса, падкрэсліў Прэзідэнт. "Тэмы, якія мы абмяркоўваем, - ад жыцця. У цэнтры рашэнняў, якія прымаем, - імкненне да захавання міру, стварэнне на карысць будучыні Беларусі, сацыяльная справядлівасць. Гэта нашы дэмакратычныя каштоўнасці, сапраўдныя каштоўнасці", - сказаў Кіраўнік дзяржавы.

"Скажу больш - гэта аснова нашай нацыянальнай ідэі, якую рэльефна вызначыў цяперашні час. І служыць гэтай ідэі павінны мы ўсе і словам, і справай. Асабліва цяпер, калі на планеце становіцца ўсё менш і менш месца для бяспечнага і дастойнага жыцця", - канстатаваў Аляксандр Лукашэнка.

"У імкненні да мірнага стварэння насуперак выклікам, якія ставіць час, мы, беларусы, не адзінокія. Мала каму падабаецца бачыць, як іскрыць па лініі Захад-Усход, як з'яўляюцца новыя раздзяляльныя лініі, зноў апускаецца жалезная заслона. Ніхто не хоча адчуваць на сабе наступствы безразважных і бескарысных санкцыйных войнаў. І гэта галоўнае", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Народы не разумеюць, як можа быць сумяшчальнай ідэалогія глабальнага міжнароднага праекта ўстойлівага развіцця з такімі "дасягненнямі" сучаснасці, як небывалы голад, эпідэміі, маральная дэградацыя, разгул анамальных каштоўнасцей, адзначыў Прэзідэнт. "Такога ў сусветнай гісторыі яшчэ не было!" - падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы. - Такое развіццё цяжка назваць цывілізацыйным. Як і тое, што свет траціць трыльёны долараў на забойствы людзей і разарэнне дзяржаў, а не на стварэнне".

"Гэты глыбокі крызіс, крызіс усёабдымны, шматбаковы. У многім рукатворны - на знішчэнне канкурэнтаў. Такога таксама яшчэ ў гісторыі не было. Якім будзе выйсце з яго, пакуль не вядома, але ўсе разумеюць, што філасофія светаўладкавання будзе мяняцца. Свет будзе абсалютна іншым. У гэтым уся сутнасць гістарычнага моманту. Прадчуванне эпахальных перамен літаральна лунае ў паветры. Гэтак жа, як і пытанне: якім будзе наша заўтра? І перш чым паспрабаваць зазірнуць, як я сказаў, за гарызонт, трэба даць сумленную і прынцыповую ацэнку падзеям, што адыгралі ролю трыгера ў працэсе, які ўжо нельга спыніць. На жаль, нельга", - дадаў Кіраўнік дзяржавы.

Успомніце, з чаго пачыналіся ўсе вядомыя гарачыя канфлікты апошніх дзесяцігоддзяў. З нястомнага імкнення Захаду падпарадкаваць сабе ўвесь свет. І нават не Захаду - адной краіны. З пераходу самадастатковых, часам вельмі моцных, сапраўды незалежных дзяржаў пад знешняе кіраванне. Яно, як вірус, пранікала ў палітычнае жыццё краіны або праз дзеючую ўладу, або праз апазіцыю. Як правіла, праз эліты, якія ўвязлі ў шалёнай карупцыі. Таму што той, каму ёсць што губляць, хто мае рахунак у замежным банку з шасцю нулямі, будзе служыць каму хочаш і як хочаш", - адзначыў Аляксандр Лукашэнка.

Бывала і так, што пад знешнім кіраваннем аказваліся цэлыя народы, адурманеныя ідэямі стварэння "новай краіны", "новага парадку", "новага дасканалага грамадства", падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы. "Усе гэтыя збітыя лозунгі вы не раз чулі, вядома ж. Такія ідэалагічныя бомбы былі закладзены ва ўсіх былых савецкіх рэспубліках. І цяпер мы бачым, як яны дэтануюць. Спачатку краіну накрывае мяккая культурная экспансія, мяккая сіла, а потым топча бот замежнага наёмніка", - адзначыў Прэзідэнт.

"Пакуль народ адцягвае сваю ўвагу на барацьбу з самім сабой, адракаючыся ад мінулага, традыцый, захапляючыся нацыянальным пытаннем і рознымі лібералістычнымі праектамі, землі, рэсурсы, нацыянальныя каштоўнасці пераходзяць ва ўласнасць замежных карпарацый і фінансавых інстытутаў. А для кіравання імі на месцах падбіраюцца людзі тыпу нашых збеглых. Тэрыторыя краіны ператвараецца ў поле для эксперыментаў: ваенных, біялагічных, палітычных, ідэалагічных", - заявіў Аляксандр Лукашэнка.

Вынік: новае "асвечанае" грамадства аказваецца на мяжы галечы, а краіны - на мяжы разграблення. "Іншымі словамі, бяда прыходзіць туды, дзе ёй людзі самі адчыняюць дзверы. Самы паказальны і вельмі драматычны прыклад зусім побач - каля нашай паўднёвай граніцы, дзе бойня не спыніцца, пакуль заакіянскі гаспадар не дасць адмашку", - падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы.

"Хіба народу Украіны не патрэбны мір? Але каму цікава меркаванне гэтага самага народа? Вось вам і ўся незалежнасць. Аб чым бы ні ішла размова, якія б працэсы ні аналізаваліся ў наш час, мы пастаянна ўпіраемся ў сітуацыю на Украіне", - адзначыў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт расказаў, што заўсёды знаходзіўся ў эпіцэнтры ўкраінскага крызісу і як ніхто іншы быў паглыблены ў гэтыя падзеі. "І цяпер я адтуль не вылез, я знаходжуся там. Можа, нават больш, чым асобныя тыя, хто павінен быць такім чынам паглыблены ў прычыны развіцця і наступстваў гэтага канфлікту", - дадаў ён.

Кіраўнік дзяржавы падкрэсліў, што ў сярэдзіне другога дзесяцігоддзя бягучага стагоддзя не Расія і не Беларусь зрабілі дзяржаўны пераварот у брацкай Украіне. "З гэтага часу пачаўся адлік таго, што адбываецца цяпер. Чахарда ва ўладзе, празмерная карупцыя, беднасць абсалютна большай часткі насельніцтва, непрымальны нацыяналізм з элементамі фашызму, забарона рускай мовы, знішчэнне ўсяго, што звязана з перыядам Савецкага Саюза, гераічнага мінулага: знос помнікаў, перайменаванне вуліц і гераізацыя забойцаў мірных грамадзян Беларусі, Расіі і Украіны, - нагадаў Прэзідэнт. - З апошнім мы ніяк не можам згадзіцца і дазволіць".

У той час галоўным знешнепалітычным трэндам ва Украіне стала ўступленне ў НАТА і прапанова Паўночнаатлантычнаму блоку размясціць яго ваенныя базы на тэрыторыі краіны, нагадаў Аляксандр Лукашэнка. Рабілася гэта акуратна, пад выглядам трэніровачных цэнтраў.

"Улічваючы надзвычайную пагрозу бяспецы, Расійская Федэрацыя вымушана была пайсці на надзвычайныя меры, уключыўшы ў склад Расіі Крым. Заўважце, успомніце: без адзінага выстралу. Што там адбылося і чаму гераічна тады ўкраінцы не абаранялі свой родны край, у будучым давядзецца разабрацца. Падзеі на ўсходзе Украіны - Данбас - сталі працягам палітыкі знішчэння ўсяго рускага. Ідэалогія ўжо фашызму ператвараецца ў практыку: забойствы нязгодных і падпалы, у полымі якіх гарэлі людзі (успомніце Адэсу). Знішчэнне рускага насельніцтва, правакацыі супраць Расіі і яе кіраўніцтва вымусілі Прэзідэнта Расійскай Федэрацыі прыняць меры па абароне рускага чалавека, - адзначыў беларускі лідар. І пайшло процістаянне на ўсходзе Украіны, якое прывяло да чалавечых ахвяр".

Кіраўнік дзяржавы нагадаў, што ў тыя гады "ачумелыя сёння ў Расіі" якраз самі патрабавалі ад свайго Прэзідэнта спыніць "генацыд рускага чалавека ў Данбасе". "Вы расійскую ўладу тады падштурхоўвалі да таго, каб гэта абарона была ажыццёўлена. А што цяпер? Што здарылася? Чаму так хутка памянялі пункт гледжання і пабеглі праз розныя перавалы і граніцы, каб не дапамагчы рускаму чалавеку на Данбасе?" - адзначыў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт нагадаў, што ў тых абставінах усякія прапановы аб міры кіраўніцтвам Украіны адхіляліся. А калі перагаворы ў Мінску адбыліся, аказалася, як цяпер стала вядома: выйграны час выкарыстоўваўся Захадам для мілітарызацыі Украіны і ўзбраення яе арміі. Аб гэтым заявіла само былое кіраўніцтва Германіі і Францыі. "Гэта былі не перагаворы. Гэта было прыкрыццё, гэта быў падман. Пачалася з таго часу падрыхтоўка да поўнамаштабнай вайны з Расіяй. Разумеючы навіслую пагрозу вайны, кіраўніцтва Расійскай Федэрацыі запатрабавала гарантыі бяспекі ад спонсараў ператварэння Украіны ў "Антырасію". Чым гэта закончылася, мы ведаем", - дадаў Кіраўнік дзяржавы.

Аляксандр Лукашэнка заявіў, што апошнім часам яму даводзілася абмяркоўваць гэту тэму з "пэўнымі ўплывовымі коламі вядучых краін на Захадзе". Яны, як і раней, называлі прапановы расійскага боку не сур'ёзнымі, а значыць, яны не маглі на гэта пайсці. "Калі гэта была не сур'ёзная прапанова, якая нічога не значыць (Пуцін жа прасіў: дайце пісьмовыя гарантыі), чаму вы не напісалі яму гэтыя гарантыі? Калі замаячыла вайна, чаму вы не прадаставілі на паперы хаця б гэтыя гарантыі. Цішыня", - канстатаваў Прэзідэнт.

"Расійска-ўкраінскаму канфлікту год. Так, мы гаворым аб прычынах гэтага канфлікту, але вялікае бачыцца на адлегласці, як у нас кажуць. І для таго, каб ацаніць прычыны гэтага канфлікту, павінен прайсці пэўны час. Гэта чыста ў кітайскім стылі - ніколі не трэба спяшацца. Настане час, мы расставім усе кропкі над "і". Але я абсалютна згодны з Прэзідэнтам Пуціным, які гаворыць аб тым, што першапрычыны не ў Расіі, - сказаў Кіраўнік дзяржавы. - Здзекі з рускамоўных, з рускай мовы. Яны да 2014 года былі. І гэта ўсё нагняталася заходнімі дзяржавамі. Зразумела, ніводная краіна, ні Амерыка, ні Кітай, не дазволілі б здзекавацца са сваіх суайчыннікаў. З людзей, якія гавораць проста на рускай мове і жывуць па рускіх звычаях, прымаюць рускую культуру. Тым больш знявагі з боку Украіны даходзілі да самога Прэзідэнта Расіі і ўсяго расійскага кіраўніцтва. Там цэлы клубок".

Кіраўнік дзяржавы нагадаў аб заявах былых кіраўнікоў Германіі і Францыі Ангелы Меркель і Франсуа Аланда, якія, як яны самі прызналіся, выкарыстоўвалі мірныя Мінскія пагадненні выключна, каб выйграць час для ваеннай падрыхтоўкі Украіны.

"Прычына там - у 2014-2015 гадах. Тут у Мінску былі прыняты Мінскія пагадненні. Нармальныя дагаворы, і Украіна падпісала гэтыя дагаворы. Трэба было ісці гэтым шляхам. І сёння - гарантыя - Данбас быў бы ўкраінскім і кіраваўся б з Кіева. Ужо даўно ўсялякія шурпатасці былі б забыты", - упэўнены Аляксандр Лукашэнка.

"Маскі сарваны, карты адкрыты. Вось вам і ўся прычына, і ўся задума", - падкрэсліў беларускі лідар.

Ён адзначыў, што і ў Расіі многія з неразуменнем успрынялі дзеянні кіраўніцтва краіны. "Я заўсёды расіянам гавару: "Не спяшайцеся, настане час, і вы ацэніце, хто мае рацыю, хто вінаваты", - адзначыў Аляксандр Лукашэнка.

"Некаторыя ў Расіі гавораць: "Ведаеце, Расія крыху паспяшалася, пачаўшы гэту ваенную аперацыю". А я скажу, што яна была непазбежная. Канфлікт ва Украіне быў непазбежны. Калі б Расія не апярэдзіла гэту вайну з боку Украіны (цяпер зразумела, хто быў зацікаўлены ў гэтай вайне і хто яе пачаў), не апярэдзіла дзеянні Украіны, ды і ўсяго Захаду з тэрыторыі Украіны, наступствы былі б больш цяжкія", - заявіў Аляксандр Лукашэнка.

"Намаганнямі Злучаных Штатаў і іх сатэлітаў у роднай нам краіне развязана поўнамаштабная вайна "да апошняга ўкраінца" (цытую), у выніку якой толькі на працягу года загінула і скалечана каля паўмільёна чалавек з абодвух бакоў. Мільёны сталі бежанцамі. На гарызонце ў выніку замаячыла Трэцяя сусветная з ядзернымі пажарамі, - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка. - Пытанне адно: што рабіць? Усе вы разумееце і ведаеце: шлях адзін - перагаворы. Перагаворы без папярэдніх умоў!"

Прэзідэнт заявіў, што калі Захад чарговы раз паспрабуе скарыстаць паўзу ў баявых дзеяннях для ўзмацнення сваіх пазіцый падманам, як гэта ўжо здаралася, то Расія абавязана задзейнічаць усю моц свайго ваенна-прамысловага комплексу і арміі для прадухілення эскалацыі канфлікту. "І фосфарныя боепрыпасы, і абеднены ўран, і абагачаны ўран - усё павінна пайсці ў дзеянне, калі чарговы раз будзе падман і будзе заўважаны хоць які невялікі рух ва Украіну або з іншага боку, з боку Расіі, перамяшчэнне войскаў і падрыхтоўка да атакі", - сказаў Кіраўнік дзяржавы.

"Усе пытанні: тэрытарыяльныя, аднаўленчыя, бяспекі і іншыя трэба і магчыма вырашыць за сталом перагавораў. Без папярэдніх умоў", - яшчэ раз падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

"Што за цуды: Прэзідэнт суверэннай незалежнай краіны падпісвае Указ, які датычыцца менавіта яго, і забараняе сабе весці перагаворы аб міры. Гэта проста смешна. Гавару як Прэзідэнт. Калі ты не хочаш весці перагаворы, дык і не вядзі іх. Навошта падпісваць гэты Указ і смяшыць усіх людзей? Што ты гэтым хочаш прадэманстраваць?" - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт расказаў, што, размаўляючы з Уладзімірам Зяленскім у самым пачатку канфлікту ва Украіне, заўсёды спрабаваў "па-сяброўску, па-брацку" павярнуць яго на правільны шлях. "Я яму заўсёды гаварыў: "Валодзя, ты падумай, вайна ідзе на тваёй зямлі, на тваёй тэрыторыі. Сёння ты будзеш героем, ты будзеш на чале, будзеш там ездзіць пад Бахмут уручаць узнагароды. А міне час - народ з цябе запатрабуе, чаму ты не прадухіліў вайну, чаму ты не зрабіў усё, каб вайны гэтай не было? А калі пачалася, чаму ты не спыніў яе, і гінулі ні ў чым не вінаватыя людзі?" Гінуць жа, я яму гаварыў, не твае дзеці. Не твае сваякі. Яны, магчыма, дзесьці на Блакітным беразе забаўляюцца. А гінуць тыя, хто не павінен гінуць. Іх сваякі, калі яны загінуць, запатрабуюць, - адзначыў Кіраўнік дзяржавы. - Як бачым, цішыня".

Аляксандр Лукашэнка перакананы, што важна як мага хутчэй пачаць перагаворы, і гэта адзіны шлях. Ён адзначыў, што ВПК Расіі разгортваецца цяпер на поўную моц, і потым ужо можа быць цяжка гаварыць аб перагаворах. "Спыніцца трэба цяпер, пакуль не пачалася эскалацыя", - падкрэсліў беларускі лідар.

"Пытанне адно: што зрабіць? Усе вы разумееце і ведаеце, шлях адзін: перагаворы. Перагаворы без папярэдніх умоў, - адзначыў Аляксандр Лукашэнка. - Паспрабую рызыкнуць прапанаваць спыніць баявыя дзеянні. Аб'явіць перамір'е без права перамяшчэння, перагрупоўкі войскаў з абодвух бакоў, без права перакідкі зброі і боепрыпасаў, жывой сілы і тэхнікі! Усё, мёртва, замерлі!"

Прэзідэнт перакананы, што перагаворы трэба пачынаць менавіта цяпер, а не пазней: "Спыніцца трэба цяпер, пакуль не пачалася эскалацыя".

"Калі Расія раней прасіла (шчыра скажу, і ў нас таксама) зброю і боепрыпасы, каб сябе засцерагчы, сёння яны ні ў каго не просяць. Чаму? Таму што ваенна-прамысловы комплекс - і я гэта ведаю дакладна - сёння ў Расіі разгортваецца на поўную моц. І калі гэты ваенна-прамысловы комплекс разгорнецца на поўную моц, пра мір будзе гаварыць цяжка. Гэты рускі воз па інерцыі калі пакоціцца, то мала не падасца. З іншага боку, калі Украіна будзе начынена зброяй (заходняй, там ужо не засталося савецкага), калі перападрыхтоўку пройдуць ваенныя, таксама будзе армада. І мы страцім не паўмільёна забітымі і скалечанымі", - звярнуў увагу Кіраўнік дзяржавы.

"Гэта не трэба ўтойваць нікому: з аднаго і з другога боку ваенныя і людзі не разумеюць, за што яны ваююць. На фронце людзі не разумеюць, за што яны ваююць, за што яны заўтра павінны ісці гінуць", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт адзначыў, што савецкі народ перажыў Вялікую Айчынную вайну, але тады ён ведаў, што змагаецца за сваю зямлю, тым больш фашысты тады палілі ўсё без разбору, гэта быў не проста "мардабой ваенных". "Гэта была іншая вайна, і тады адзін бок разумеў, што ён выйграе. Сёння абодва бакі разумеюць, што дабівацца перамогі нельга. Украінцы лічаць, што яны перамогуць. Гэта глупства. Немагчыма перамагчы ядзерную дзяржаву. І калі расійскае кіраўніцтва зразумее, што сітуацыя пагражае распадам Расіі, будзе прыменена самая страшная зброя. Гэтага дапусціць нельга", - сказаў Кіраўнік дзяржавы.

"Але небяспечна трэцяе: гэтыя людзі, якія не разумеюць, за што ваююць, на лініі сутыкнення дамовяцца. Здаю вам інсайдарскую інфармацыю: гэта пачалося ўжо. Камандзіры рот, камандзіры ўзводаў, камбаты пачынаюць дамаўляцца. Даходзіць да таго, што яны паведамляюць расіянам, што "вось у гэтым квадраце заўтра будзе нанесены ўдар". Расіяне адыходзяць. Удар нанеслі - вярнуліся. І наадварот. Людзі на фронце не хочуць ваяваць, - адзначыў Кіраўнік дзяржавы. - Тыя нацыяналісты, нацмены і фашысты, якіх мы называлі так, іх ужо няма. На жаль. Гэта таксама былі людзі. Іх няма. Хто ваюе? Ваююць мабілізаваныя. Не зусім падрыхтаваныя, часта неабутыя і неапранутыя. Вельмі часта галодныя, гніюць у акопах. Яны што, хочуць ваяваць? У іх у галаве жонка, любімая жанчына, дзеткі. Яны не хочуць ваяваць, таму што не разумеюць, за што ваююць".

Таму, упэўнены беларускі лідар, важна як мага хутчэй пачаць перагаворы аб міры. "Трэба ісці на гэтыя перагаворы і ісці прама. Не чакаць пасрэднікаў ні з Захаду, ні з Усходу. Трэба разумець Украіне, а магчыма, і Расіі ў тым ліку (хоць тут эканамічная моц не сувымерная), што, калі заўтра ў якой-небудзь частцы планеты - а іскрыць усюды - успыхне хоць невялікі канфлікт, пра Украіну забудуць. Ніхто ім не прывязе і не дасць зброю. І што тады? Нават калі не паражэнне, адны яны не адновяць краіну. Таму, сабраўшы мазгі ў кулак, узяўшыся за галаву, трэба дакладна разумець усім: сесці за стол перагавораў і дамаўляцца", - адзначыў беларускі лідар.

"Але, на жаль, цяпер, як вы чуеце, шмат размоў пра "контрнаступленне" ўзброеных сіл Украіны. На мой погляд, гэта вельмі небяспечна. Гэта горшае, што магчыма ў цяперашніх умовах, таму што можа перакрэсліць усе надзеі на перагаворны працэс і прывядзе да незваротнай эскалацыі канфлікту. Разумееце, што здарыцца. Разлічваць на перамогу, як я ўжо гаварыў, з дзяржавай, якая валодае ядзернай зброяй, - вар'яцтва!" - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

"Ну а што для нас? Для нас што? Вайна там недзе далёка: у Афганістане, Сірыі, Лівіі. Вайна ўжо ў нас: за нашым плотам востры канфлікт, унутры - вы бачыце, што адбываецца. Адбываецца тое, аб чым я вас папярэджваў у 2020 годзе: яны паспрабавалі ўсё тады і падышлі да адзінага варыянта - ваеннага, каб нас зламаць. Гэта і адбываецца. Падстава заўсёды знойдзецца. Беларусь спрабуюць уцягнуць у вайну. Асабліва стараюцца нашы суседзі. Гэтыя факты не схаваеш", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт звярнуў увагу, што на ваенныя патрэбы толькі ў 2023 годзе Польшча плануе накіраваць амаль 21 млрд еўра, або прыкладна 3% ад ВУП. Гэта на 70% больш, чым у 2022-м. Да 2024 года гэта лічба можа вырасці да 28 млрд еўра - больш як 4% ад ВУП. "Гэта ў два разы больш, чым патрабавала НАТА. Навошта? Хто ёй, Польшчы, пагражае?" - задаў рытарычнае пытанне Кіраўнік дзяржавы.

Узмоцненымі тэмпамі ідзе і пераўзбраенне польскай арміі. Прычым зброяй наступальнага характару. Толькі ў адпаведнасці з апошнімі кантрактамі Польшча ў бліжэйшы час атрымае 366 танкаў "Абрамс" і 1000 паўднёвакарэйскіх "Чорных пантэр", а таксама 900 самаходных гаўбіц К9А1, 38 пускавых установак РCЗА "Хаймарс", 50 ПТРК "Джавелін", 1500 БМП "Барсук" уласнай вытворчасці.

"Прынята рашэнне аб павелічэнні колькасці ўзброеных сіл да 300 тысяч чалавек да 2035 года. Гэта значыць практычна ў два разы больш, чым Польшча мае сёння. Рэалізацыя гэтых планаў выводзіць Варшаву на лідзіруючую пазіцыю сярод краін НАТА ў Еўропе. І гэта робіцца амерыканцамі свядома", - адзначыў Аляксандр Лукашэнка.

Адначасова паскоранымі тэмпамі ідзе перакідка войскаў НАТА на ўсход. Групоўка блока толькі ў Польшчы і краінах Балтыі сёння налічвае больш за 21 тыс. ваеннаслужачых, 250 танкаў, амаль 500 бронемашын, каля 150 самалётаў і верталётаў. "І ўся гэта армада дэманстратыўна трэніруецца ля граніц Беларусі і Расіі. Пытанне тое ж: навошта?" - сказаў Прэзідэнт.

Акрамя таго, у Польшчы поўным ходам ідзе фарміраванне нейкіх палкоў, харугваў, легіёнаў для далейшага перавароту ў Беларусі, канстатаваў Кіраўнік дзяржавы. Паводле яго слоў, з часам усе гэтыя факты будуць абнародаваны, пакуль жа "ідзе карпатлівая, закрытая работа".

"Але паверце на слова, я вас ніколі не падманваў: яны рыхтуюцца ўварвацца на тэрыторыю Беларусі для знішчэння нашай краіны, - заявіў Аляксандр Лукашэнка. - Робяць з нашых збеглых баевікоў. А па-простаму - бандытаў, якіх не шкада. Першы вопыт яны сёння атрымліваюць ва Украіне. Праўда, больш як гарматнае мяса".

"Адначасова рыхтуюць і закідваюць тэрарыстаў у нашу краіну для правядзення дыверсій і актаў запалохвання. Спрабуюць стварыць падпольныя экстрэмісцкія ячэйкі для каардынацыі пратэснай дзейнасці. Перадаюць узбраенне і фінансавыя сродкі. Вы думаеце, усё гэта проста так? У іх ёсць канкрэтныя планы, і яны не саромеюцца пра гэта гаварыць адкрыта", - звярнуў увагу беларускі лідар. 

Прэзідэнт прывёў некалькі цытат военачальнікаў краін НАТА. Так, генеральны інспектар Узброеных сіл Германіі генерал-палкоўнік Цорн 8 верасня 2022 года заявіў: "Беларусь можа ўступіць у вайну. У гэтым выпадку краінам - членам НАТА трэба пачаць тайныя аперацыі супраць цэлей на яе тэрыторыі. НАТА павінна падрыхтавацца падтрымаць ваеннымі сродкамі палітычныя змяненні ва Усходняй Еўропе. Такімі пераменамі могуць стаць дэмакратычная рэвалюцыя і народнае паўстанне ў Беларусі".

Міністр абароны Польшчы Блашчак у канцы мінулага года сказаў: "Калі Украіна не зможа дасягнуць вырашальнай перамогі на ўсходзе, то НАТА павінна сур'ёзна разгледзець пытанне адкрыцця другога фронту - супраць Беларусі". Паводле слоў Кіраўніка дзяржавы, на адной з закрытых нарад Блашчак агітаваў прысутных наконт гэтага.

Сваю заяву зрабіў і камандуючы 101-й паветрана-дэсантнай дывізіяй ЗША генерал-маёр Макгі: "Беларусь з'яўляецца адной з магчымых цэлей. 101-я дывізія падрыхтавана для заняцця стратэгічных пунктаў на тэрыторыі Беларусі".

"Гэта літаральна некалькі фактаў, здабытых нашай разведкай. У існуючых абставінах і ваенна-палітычнай абстаноўцы вакол нашай краіны мной былі актывізаваны - настойліва - перагаворы з Прэзідэнтам Расіі па вяртанні ў Беларусь ядзернай зброі. Менавіта па вяртанні ядзернай зброі, якая была выведзена ў 1990-я гады", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

Ён нагадаў, на беларускае кіраўніцтва тады націскаў не толькі Захад, але і кіраўніцтва Расіі. Беларусь згадзілася вывесці ядзерную зброю пад гарантыі: на краіну не будзе аказвацца ніякага націску, не будуць уводзіцца ніякія санкцыі. "Усё растаптана, усё парушана", - падкрэсліў ён.

"Вынік вядомы. Я не спрабую кагосьці запалохваць або шантажыраваць, каторы раз аб гэтым гавару! Я хачу засцерагчы ад небяспекі беларускую дзяржаву і забяспечыць мір беларускаму народу. Сваёй гісторыяй, усім сваім існаваннем мой народ гэтага заслужыў! Пад бізуном жыць больш не хочам і рабамі не будзем! - заявіў беларускі лідар. - У нашай гісторыі было шмат крытычных сітуацый. Але нам хапіла мудрасці захаваць сябе і сваё месца на палітычнай карце свету, адстаяць свой суверэнітэт. Суверэнітэт азначае, што толькі мы, грамадзяне Беларусі, маем права гаварыць аб сваіх нацыянальных інтарэсах і вызначаць нацыянальныя мэты далейшага развіцця на тэрыторыі ўласнай дзяржавы".

Гаворачы аб галоўных умовах, якія забяспечваюць рэальны суверэнітэт дзяржавы, і аб тым, што яшчэ трэба зрабіць усім разам, каб у нашы дзверы не ўваходзілі, а калі і ўваходзілі - то толькі з мірам і толькі сябры, Прэзідэнт падкрэсліў: адна з важнейшых умоў суверэнітэту і незалежнасці - народнае адзінства. "Мы, беларусы, заўсёды дэманстравалі яго ў пераломныя моманты гісторыі. Менавіта адзінства давала нам сілы для перамогі над ворагамі і абставінамі", - заявіў ён.

Так, паводле слоў Кіраўніка дзяржавы, было ў гады рэвалюцыйных ліхалеццяў, калі беларускі народ не прапусціў шанц стварэння асноў нацыянальнай дзяржаўнасці. Так было ў 1939-м, калі ўз'ядналіся гістарычна беларускія землі, што было б немагчыма без імкнення беларусаў жыць у адной сям'і.

Так было ў гады Вялікай Айчыннай вайны, калі акупанты сутыкнуліся з сапраўды ўсенародным супраціўленнем, беспрэцэдэнтным у гісторыі свету. "І плячо ў плячо хто з намі стаяў тады ў лясах і балотах? Нашы славяне, нашы рускія людзі. Адсюль адказ, чаму мы сёння з імі", - заўважыў Аляксандр Лукашэнка.

"У цяжкі пасляваенны час, у ліхія 90-я, у перыяды сусветных крызісаў і ў пандэмію беларусы заўсёды былі адзінымі перад тварам цяжкасцей і выклікаў. Я чуў вас, вы чулі мяне. Усе разам мы выстаялі пад націскам ліберальных мадэлей, выцягнуўшы краіну з разрухі, з прорвы. Мы захавалі пераемнасць гістарычных эпох і традыцый, - заявіў беларускі лідар. - І ўсе стратэгічныя рашэнні мы прымалі самі (як нас ні папракалі б, што намі нехта кіруе). Прымалі пераважнай большасцю галасоў на рэферэндумах і выбарах, падтрымліваючы палітычны курс краіны, якім ідзём амаль тры дзесяцігоддзі. Большасцю мы выстаялі ў 2020-м. Гэта відавочна нават для тых, хто кіраваў тым варварскім бліцкрыгам. Праўда, пара б ім публічна прызнаць ужо сваё паражэнне". Паводле яго слоў, у час сустрэч з так званымі заходнікамі, ён прапаноўваў ім прызнаць пройгрыш і пачаць выбудоўваць паміж краінамі такія адносіны, якія магчымы ў цяперашніх умовах.

"Аналізуючы падзеі 2020 года, атрымліваючы ўрокі з тых падзей, мы абсалютна правільна не жадаем падобнага, не хочам, каб гэта паўтарылася. Але калі б не было 2020 года, яго трэба было б прыдумаць! - прадоўжыў Прэзідэнт. - Жнівень 2020 года паказаў, хто ёсць хто. Жнівень 2020 года паказаў нашы пралікі, сканцэнтраваўшы нашу ўвагу на недапушчальнасці самазаспакаення і расхлябанасці".

"Мы думалі, усё добра, бога за бараду ўзялі, жывём не горш, чым іншыя, асабліва суседзі, дзе пастаянна штарміць. Ан не... Аказалася, што пэўнай частцы грамадства гэта не падабаецца і гэта не патрэбна. Якой частцы і што не падабаецца - мы сёння ведаем", - дадаў Аляксандр Лукашэнка.

Ён упэўнены, што 2020 год быў важным момантам у айчыннай гісторыі: "Дзякуй богу, што ён быў і што ён гэтым скончыўся". Пасля гэтага, звярнуў увагу Прэзідэнт, ён увесь час арыентуе грамадства не расслабляцца, інакш усё можа паўтарыцца. "Ці ўсе мяне пачулі? Шчыра скажу: далёка не ўсё. А давядзецца", - падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы. 

Падводзячы вынік гэтай тэме, Прэзідэнт яшчэ раз зрабіў акцэнт на вывадах з падзей 2020 года: "Галоўнае, мы "на зуб" паспрабавалі іх дэмакратыю і правы чалавека. Мы зразумелі на сваім горкім вопыце: жыць спакойна нам не дадуць!"

"Выкарыстоўваючы перадышку паміж палітычнымі баталіямі, большасцю ў мінулым годзе на канстытуцыйным узроўні мы вызначылі шэраг новых стратэгічных напрамкаў. Прычым захавалі пераемнасць палітычных традыцый. Гэта важнейшае дасягненне гісторыі нашай дзяржаўнасці", - звярнуў увагу беларускі лідар.

Словы ўдзячнасці Прэзідэнт адрасаваў усім, хто ўключыўся ў абмеркаванне новай рэдакцыі Асноўнага Закона, хто прыняў удзел у рэферэндуме 2022 года. "Гэта мільёны. Такой аднадушнасці наша гісторыя не ведала", - падкрэсліў ён. Дзясяткі тысяч прапаноў былі разгледжаны, усе лепшыя, адпаведныя часу ідэі знайшлі адлюстраванне ў Канстытуцыі, адзначыў Аляксандр Лукашэнка.

Аднак работа не спыняецца толькі на папраўках самога тэксту Асноўнага Закона. "На прывядзенне заканадаўства ў адпаведнасць з новымі нормамі застаўся год. Час ідзе хутка, - сказаў Прэзідэнт. - Што мы маем цяпер, калі гаварыць аб заканатворчасці? З амаль 100 заканадаўчых актаў прынята ўжо або разгледжана ў першым чытанні ў парламенце больш за палову". У іх ліку такія ўнікальныя законы, як "Аб Усебеларускім народным сходзе", "Аб асновах грамадзянскай супольнасці". Скарэкціраваны ў адпаведнасці з Канстытуцыяй законы аб Нацыянальным сходзе, аб Савеце Міністраў, аб статусе дэпутата Палаты прадстаўнікоў, члена Савета Рэспублікі.

"Набраны добры тэмп. Цяпер, як я ведаю, каля 25 праектаў знаходзяцца ў парламенце. Трэба паскарацца, - заўважыў Кіраўнік дзяржавы. - Вы людзі вопытныя, дэпутаты, сенатары, высокапрафесійныя, надзейныя. Цалкам здольныя працаваць з апярэджаннем графіка".

Таму ў той перыяд, калі пераход будзе да новай улады, нават да новага пакалення, нам трэба засцерагчы ад небяспекі краіну. Нам трэба засцерагчы ад небяспекі тых патрыётаў, якія хочуць жыць у гэтай краіне. Я з гэтага зыходзіў, прапануючы вам змяненні ў новую Канстытуцыю.

"Трэба спыніць усялякія размовы аб спадчыннасці, пераемнасці. Мае дзеці прэзідэнтамі не будуць", - сказаў Кіраўнік дзяржавы. Ён таксама падкрэсліў, што не трымаецца за пасаду Кіраўніка дзяржавы, але ў цяперашніх умовах важна думаць пра будучыню і інтарэсы краіны і народа: "Вы бачыце, якія абставіны. І многія хацелі б, каб Лукашэнкі не было. А паколькі яны там (за мяжой. - Заўвага) хочуць, каб мяне не было, значыць, трэба рабіць наадварот. Гэта мой прынцып", - заявіў Прэзідэнт.

Гэту фразу запрошаныя на Пасланне сустрэлі апладысментамі.

"Гэта не значыць, што я буду трымацца за гэту пасаду. Не і яшчэ раз не. Я думаю пра будучыню", - падкрэсліў беларускі лідар. І ў сувязі з гэтым, паводле яго слоў, вельмі важна пазбегнуць магчымых негатыўных наступстваў: спроб цкаваць тых, хто ў 2020 годзе стаў побач з Прэзідэнтам, іх дзяцей, спроб здзекаў у адносінах да людзей у пагонах. "Я думаю аб гэтым, а не аб тым, у чым мяне спрабуюць папракнуць - што Лукашэнка "стварыў Канстытуцыю для сябе", - заўважыў беларускі лідар. 

Ён звярнуў увагу на тое, што змяненні ў Канстытуцыю былі арыентаваны на будучае стабільнае развіццё ў краіне, у тым ліку на перыяд, калі зменіцца Кіраўнік дзяржавы. "Прыйдзе новы чалавек. Хто ён будзе? Вой як прыгожа вам будуць гаварыць аб ім, вой як будуць абяцаць, - сказаў Аляксандр Лукашэнка. - А што будзе потым, калі выберуць? Мы не ведаем. Таму ў той перыяд часу, калі будзе пераход да новай улады, нават да новага пакалення, нам трэба засцерагчы ад небяспекі краіну, тых патрыётаў, якія хочуць жыць у гэтай краіне. Я з гэтага зыходзіў, прапануючы вам змяненні ў новую Канстытуцыю".

"Вядома, вы цяпер думаеце: "Вось, цяпер ён скажа, будзе ён Прэзідэнтам ці не". Яшчэ раз паўтараю: гэта вы вырашыце, хто будзе вашым Прэзідэнтам, - заявіў Аляксандр Лукашэнка. - Вы вырашыце. І перастаньце аб гэтым сёння гаварыць. Да апошніх сваіх дзён на гэтай пасадзе (я паміраць не збіраюся) я буду працаваць на карысць нашай краіны. У мяне дастаткова паўнамоцтваў для таго, каб абараніць сваю краіну, асабліва цяпер. Я больш, чым вы (прабачце за гэты папрок) зацікаўлены, каб яе захаваць, таму што я ў гэта ўклаў усё сваё жыццё".

"Мы разам з вамі, пакуль мы жывыя, свае заваёвы не аддадзім. Не аддадзім - значыць, будзем жыць мы і будуць жыць нашы дзеці", - заявіў Кіраўнік дзяржавы. І гэта яго сцвярджэнне зала падтрымала апладысментамі.

"Большасцю на рэферэндуме-2022 мы прагаласавалі за гістарычную справядлівасць. Старажытнейшая беларуская традыцыя народаўладдзя, якая ў сучаснай гісторыі дзяржавы рэалізуецца як Усебеларускі народны сход, здабыла канстытуцыйны статус, - падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы. - Толькі народ мае права вырашаць свой лёс. Пад такім лозунгам мы правялі 27 гадоў таму першы ў гісторыі суверэннай Беларусі сход, і тады ён выратаваў краіну. У нашым сходзе гучыць голас усіх - ад сельскіх працаўнікоў да вучоных. У ім прадстаўлены ўсе сферы, усе слаі грамадства і палітычныя погляды".

"Больш скажу: і дэлегатаў УНС, і прадстаўнікоў у мясцовыя Саветы і парламент выбіраць будзе беларускі народ і толькі ён, а не нейкія міфічныя наглядальнікі ад АБСЕ", - дадаў Аляксандр Лукашэнка.

Кіраўнік дзяржавы нагадаў, што да бліжэйшых выбараў у Беларусі засталося менш як год. "Такога маштабнага выбарчага працэсу ў нас яшчэ не было", - заўважыў Аляксандр Лукашэнка. Падрыхтоўка да выбараў ужо ідзе: было абноўлена выбарчае заканадаўства, вызначаны прававыя рамкі дзейнасці грамадзянскай супольнасці і партый.

"Хоць для мяне, шчыра скажу, гэты палітычны плюралізм не больш як даніна заходняй модзе. Памятаеце, гэты плюралізм, палітычны тэрмін, з'явіўся ў часы Міхаіла Сяргеевіча Гарбачова. Ну і "даплюралізаваліся" мы да чаго? Страцілі краіну, - заўважыў Кіраўнік дзяржавы. - Паўтару: партыі ствараюцца для барацьбы за ўладу. Імкненне да ўлады розных палітычных сіл - гэта не проста канкурэнцыя поглядаў і сістэм. Гэта падзел грамадства. Гэта прыводзіць часам да страты канструктыву". 

"І тым не менш мы ніколі не перашкаджалі і не будзем перашкаджаць партыйнаму будаўніцтву", - звярнуў увагу Прэзідэнт. Асабліва гэта датычыцца ініцыятыў, што ідуць ад людзей, якія шчыра любяць сваю краіну, свой дом, сваю сям'ю, настроеных на мірную будучыню сваіх дзяцей, дадаў Кіраўнік дзяржавы. 

"Але, паўтару, іншаземных агентаў, праплачаных з-за мяжы, у нашым палітычным полі не будзе. Кропка! Гэтак жа як і партыі ўлады таксама не будзе", - заявіў Прэзідэнт.

Аляксандр Лукашэнка нагадаў, што на свае першыя выбары ён ішоў з праграмай "Ні з левымі, ні з правымі, ні з партыяй, а са сваім народам!". "Мая пазіцыя не змянілася, - падкрэсліў ён. - І дэпутаты, якую партыю або грамадскі рух яны не прадстаўлялі б, перш за ўсё павінны служыць людзям, а не інтарэсам асобных алігархаў і палітыкаў, тым больш замежных".

У сувязі з гэтым Прэзідэнт звярнуўся да падзей у Грузіі: "Як толькі дэпутаты дакрануліся да тэмы абароны свайго палітычнага поля ад іншаземнага ўплыву (закон аб замежных агентах), амерыканцы і англічане ім тут жа падкінулі заварушку". Гаворачы аб прычынах, Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў, што гэта выклікана апасеннямі англасаксаў, што ў перспектыве Грузія можа адысці ад іх уплыву. "І яны спыняюць любую магчымасць да незалежнасці гэтай прыгожай, цудоўнай краіны. Паказалі, хто ў доме гаспадар, - растлумачыў беларускі лідар. - Гэта яшчэ раз пацвярджае, што мы на правільным шляху".

Кіраўнік дзяржавы, гаворачы аб маючай адбыцца ў 2024 годзе чарговай выбарчай кампаніі, спытаў дэпутатаў усіх узроўняў, ці ўсё яны зрабілі, што абяцалі выбаршчыкам. "Час завяршыць свае справы яшчэ ёсць. Прашу і мясцовыя органы ўлады звярнуць на гэта ўвагу і дапамагчы дэпутатам, - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка. - І ўжо сёння, не чакаючы электаральную кампанію, трэба абмеркаваць з людзьмі, якія пытанні будзем выносіць на ўзровень першага канстытуцыйнага складу УНС. Нам трэба пачаць абмеркаванне праекта новай Канцэпцыі нацыянальнай бяспекі так, як мы рабілі гэта з праектам Канстытуцыі. Цяпер гэта вельмі востра гучыць. Да людзей трэба пайсці і перагаварыць".

Прэзідэнт даручыў прадоўжыць дыялог з людзьмі, пачаты напярэдадні канстытуцыйнага рэферэндуму, на месцах, у студэнцкіх аўдыторыях, на заводах, у арганізацыях. "Не час супакойвацца. Не трэба думаць, што мы ўсё і ўсім растлумачылі. Кожны новы дзень падкідвае новую інфармацыйную тэму. Асабліва шмат і скрупулёзна трэба тлумачыць моладзі. Тлумачыць і раіцца, не займацца натацыямі", - звярнуў увагу Кіраўнік дзяржавы.

"Мы ўсе павінны памятаць: лёгкай выбарчай кампаніі ў нашай гісторыі не было ніколі і не прадбачыцца. Не будзе, пакуль мы існуем як суверэнная дзяржава. Я думаю, вы гэта разумееце", - рэзюмаваў беларускі лідар. Ён яшчэ раз звярнуў увагу на складаную абстаноўку вакол краіны і папярэдзіў: нас будуць па-ранейшаму хістаць, выкарыстоўваючы розныя метады, а магчыма і таго горш - імкнуцца знішчыць Беларусь - востраў міралюбнасці, які не патрэбны нядобразычліўцам і з'яўляецца ў іх разуменні дрэнным прыкладам.

"Калі мы хочам быць суверэннымі і незалежнымі, яшчэ раз паўтару: не трэба лунаць у воблаках, не трэба думаць аб незямных цывілізацыях - трэба кожнаму займацца сваёй справай", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

Кіраўнік дзяржавы адзначыў, што адной з умоў суверэнітэту і незалежнасці з'яўляюцца гістарычная памяць і нашы нацыянальныя традыцыі. "Мы, беларусы, народ з багатай, тысячагадовай гісторыяй. У ёй перапляліся эпохі росквіту і падзення многіх дзяржаў, ствараемых на нашых землях. Вытокі беларускай дзяржаўнасці - гэта фундамент нашага суверэнітэту. Амаль трэць стагоддзя гэта тэма (тэма вытокаў дзяржаўнасці) выклікае бурныя дыскусіі і вострыя спрэчкі і ў акадэмічным асяроддзі, і ў грамадстве. Асабліва непакояцца "свядомыя". Сядзяць за кардонам, усё шукаюць неславянскія вытокі беларусаў. Ды яшчэ пад кіраўніцтвам заходніх куратараў. Гісторыя для іх - гэта зброя. Яны так і гавораць, выкарыстоўваючы сваю міфатворчасць для разварушвання грамадства. Сам час прымусіў нас заняць больш жорсткую дзяржаўную пазіцыю ў пытаннях захавання гістарычнай праўды. Даць прынцыповую і бескампрамісную ацэнку асобным фактам", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт нагадаў, што беларуская нацыя фарміравалася на стыку заходняй і ўсходнеславянскай цывілізацый, на аснове хрысціянства, але пры пераважнай большасці праваслаўя. "Многія з нашых людзей гавораць: "Мы людзі праваслаўныя". Менавіта канфесійны выбар, зроблены нашымі продкамі больш за тысячу гадоў таму, вызначыў культурны код беларусаў і наш менталітэт. У самыя вострыя моманты гісторыі - і ў перыяд ашалелай паланізацыі часоў Рэчы Паспалітай і Польшчы міжваеннага перыяду, і ў часы ўсіх войнаў, якія пракаціліся па нашай тэрыторыі, пераадольваючы жахлівыя ганенні, беларусы захавалі веру, родную мову і культуру, сваю ідэнтычнасць. Цярністым быў шлях станаўлення беларускай нацыі. І не было нічога дзіўнага ў тым, што сваю нацыянальную дзяржаўнасць мы здабылі менавіта ва ўсходнеславянскай калысцы", - канстатаваў беларускі лідар.

Прэзідэнт падкрэсліў, што беларуская дзяржаўнасць з самага пачатку фарміравалася на аснове традыцый народаўладдзя. "Нашы дэмакратычныя традыцыі маюць тысячагадовую гісторыю. У той час як Захад быў паглыблены ў "цёмныя вякі" (так гісторыкі пішуць), нашы продкі жыхары Полацкага і Тураўскага княстваў выбудоўвалі асновы прававога і палітычнага ўзаемадзеяння ўлады і народа. Беларуская дзяржава таксама з'яўляецца паўнапраўным пераемнікам гістарычнай спадчыны Старажытнай Русі. І пара спыніць усе інсінуацыі наконт гэтага! Вялікае Княства Літоўскае, ВКЛ, як мы кажам, было таксама рускім, гэта значыць усходнеславянскім, гэта значыць нашым. Для тых, хто занепакоены тэмай "рускага свету" і хто дрыжыць ад згадвання рускіх, скажу проста: рускае - гэта не толькі расійскае, гэта і наша", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

Кіраўнік дзяржавы адзначыў, што там жа ў гістарычным мінулым вытокі беларускай верацярпімасці і павагі да іншых народаў. "Больш за сем стагоддзяў таму на беларускай зямлі знайшлі прытулак тысячы яўрэяў, якія ратаваліся ад разгулу антысемітызму і пагромаў у "асвечанай" Еўропе, сюды беглі. Тады ж тут знайшлі свой дом шматлікія прадстаўнікі татарскага народа, якія таксама шукалі міру і стварэння, з Алахам у сэрцы беглі да нас - да хрысціян, праваслаўных. Элементы розных нацыянальных культур арганічна ўплецены ў наш побыт. Мы традыцыйна святкуем два Раствы і тры Вялікадні, паважаем Курбан-Байрам. Ды і ў цэлым тут камфортна жыць прадстаўнікам усіх нацыянальных дыяспар. Так будзе заўсёды", - канстатаваў беларускі лідар.

Кіраўнік дзяржавы заявіў, што перыяды ВКЛ і Рэчы Паспалітай у свой час былі вельмі рамантызаваны. "Мы вельмі хутка праглынулі гэту прынаду. Як быццам мы ўсе нашчадкі Радзівілаў і Сапегаў. Дарэчы, магнатаў было на нашай зямлі - лічаныя прозвішчы. Ці былі яны патрыётамі сваёй Айчыны? Не, і яшчэ раз не. З лёгкасцю, як мы памятаем, мянялі і веру, і мову на польскія шляхецкія прывілеі, тытулы і пасады. Сярэдневяковыя алігархі сваё багацце нажывалі на гарбе народа, які сеяў, араў, будаваў. Народ жыў цяжка. Але ці расказваюць пра гэта на экскурсіях у гэтых замках, у гэтых палацах, якія мы аднавілі і рэстаўрыравалі? Гэта да пытання аб гістарычнай праўдзе і аб'ектыўнасці", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт заклікаў навесці парадак у гэтым пытанні. "Гэта толькі акцэнты, якія адыгрываюць вельмі важную ролю ў пытанні захавання нашай дзяржаўнасці і суверэнітэту", - дадаў беларускі лідар.

Кіраўнік дзяржавы канстатаваў, што ў мінулым годзе было ўдзелена шмат увагі мінуламу беларускага народа. "Тэма сябе не вычарпала. У пэўнай меры Год міру і стварэння павінен стаць працягам асноўнай ідэі Года гістарычнай памяці. Таму што мір на зямлі немагчымы без гістарычнай памяці, а стварэнне - гэта пераемнасць гістарычнага шляху, гэта крок у будучыню. Не разбурэнне і беспадстаўнае ачарненне мінулага, а цярплівае эвалюцыйнае развіццё - вось тая ідэя, якой мы прытрымліваемся больш як чвэрць стагоддзя. Таму ўсё, што мы пачалі рабіць для асэнсавання свайго мінулага, яго ўплыву на сённяшні дзень і будучыню Беларусі, павінна прадоўжыцца", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт даручыў Савету па гістарычнай палітыцы актывізавацца і ўкараніць канцэпцыю беларускай дзяржаўнасці ва ўсе сферы жыцця. "Неабходна выпрацаваць адзіныя падыходы ў інтэрпрэтацыі эпахальных падзей. Скажу больш канкрэтна: людзі павінны ведаць, хто нашы героі, выхоўваць на іх прыкладах новыя пакаленні беларусаў. Хатынь, Ала, Боркі, Брэсцкая крэпасць і ўсе месцы трагедыі і подзвігу беларускага народа, народаў СССР, адным словам, народа-пераможцы павінны стаць месцам паломніцтва і пакланення. У першую чаргу для нашых дзяцей", - падкрэсліў беларускі лідар.

Кіраўнік дзяржавы нагадаў, што ў гэтым годзе 23 верасня Беларусь адзначыць 80-годдзе вызвалення ад нямецка-фашысцкіх акупантаў першага населенага пункта - Камарына, што стане стартам шырокамаштабных мерапрыемстваў, прысвечаных вызваленню Беларусі.

"Дзяржаўная сімволіка Беларусі - гэта своеасаблівы захавальнік гістарычнай памяці. І той факт, што дзяржаўных сімвалаў у нас тры: герб, сцяг, гімн, а дзяржаўнае свята прысвечана толькі двум, напэўна, гэта няправільна. Трэба выправіць недахопы. Пытанні абароны сваёй нацыянальнай спадчыны - гэта задачы, на вырашэнне якіх павінна быць нацэлена ўся сфера культуры", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Кіраўнік дзяржавы адзначыў, што беларусы заўсёды даволі беражліва ставіліся да сваёй культуры, да народнай творчасці. "Але час ставіць новыя задачы. Мала берагчы і адраджаць. Актуальным стала пытанне аб паэтапным культурным "імпартазамяшчэнні". Скажу адкрыта і, дарэчы, таксама абапіраючыся на меркаванне неабыякавых людзей: сапраўды, пара адыходзіць ад культурных павеваў і святкаванняў, якія супярэчаць нашым хрысціянскім традыцыям і маралі. Трэба больш актыўна пашыраць свае традыцыі, свае сімвалы, сваіх артыстаў, мастакоў і гэтак далей. Тым больш што попыт на айчыннае, на роднае расце. Прычым датычыцца гэта не толькі мерапрыемстваў", - падкрэсліў Прэзідэнт.

Паводле яго слоў, людзі хочуць бачыць не імпартаваныя, а створаныя ў сваёй краіне вобразы, трэнды ва ўсім, пачынаючы ад упакоўкі прадукцыі і заканчваючы інтэр'ерным афармленнем гарадской інфраструктуры. "На захаванне і папулярызацыю нацыянальных традыцый, каштоўнасцей, нашай гістарычнай памяці павінны больш актыўна працаваць айчынныя вытворцы", - дадаў беларускі лідар.

Адной з умоў суверэнітэту і незалежнасці Беларусі Аляксандр Лукашэнка назваў эканоміку. "Можна было прасцей сказаць. Я шмат чаго гаварыў аб гэтым апошнім часам і ставіў задачы. Можна канцэнтравана выказацца: дайце мне эканоміку, усё астатняе я зраблю без вас, - адзначыў Кіраўнік дзяржавы. - Вось ужо тры дзесяцігоддзі фундаментам нашай дзяржаўнай палітыкі з'яўляецца сацыяльна арыентаваная эканоміка. Гэта палітыка паспяховая, і народ яе падтрымлівае. Па ўсіх паказчыках, якія характарызуюць сацыяльную роўнасць, Беларусь адносіцца да найбольш паспяховых краін. Мы стварылі дзяржаву без алігархаў, мы не дапусцілі канцэнтрацыі капіталу і ўласнасці ў адных руках, усе нацыянальныя багацці належаць народу. Таму менавіта эканоміка, якая забяспечвае сацыяльную абароненасць грамадзян, з'яўляецца галоўнай мішэнню Захаду".

Беларускі лідар падкрэсліў, што пытанне не ў розніцы менталітэтаў і не ў адрозненнях палітычных сістэм Захаду і Усходу. "Усё значна прасцей і прымітыўней. Вы ведаеце: ні суверэнная Беларусь, ні суверэнная Расія з моцнай эканомікай нікому не патрэбны. Валоданне вялізнымі, перш за ўсё прыроднымі, рэсурсамі разам з высокім узроўнем прамысловай вытворчасці і сур'ёзнымі навуковымі кампетэнцыямі - прычына імкнення ўстараніць нас як канкурэнтаў. Менавіта канкурэнтаў. Але сёння абсалютна я перакананы, не атрымаецца. Мы выстаім", - заявіў Аляксандр Лукашэнка.

Паводле яго слоў, фундамент дзяржаўнай палітыкі Беларусі - сацыяльна арыентаваная эканоміка, якую падтрымлівае народ. Менавіта таму яна і стала галоўнай мішэнню Захаду. "Вы бачыце, як эканоміку ЕС адкрыта штарміць. І там вельмі хацелі б вырашыць свае праблемы за кошт нас, як гэта было ў 90-я, пасля распаду СССР. Не атрымліваецца. Мы паразумнелі, пасталелі. Вялікія фінансавыя "эксперты" прадракалі крах нашай эканомікі, абвал рубля, збядненне насельніцтва. А цяпер, калі прагнозы не спраўджваюцца, даводзіцца тлумачыць грамадзянам Еўрасаюза, чаму, калі яны эканомілі на цяпле, гарачай вадзе, бензіне, Беларусь выстаяла. Больш таго, па шэрагу напрамкаў нават прыбавіла. Цяпер шукаюць там, на Захадзе, аб'ектыўныя і суб'ектыўныя фактары. Шукайце. Ім усё роўна ніколі не зразумець розніцу паміж "свабодным" ліберальным грамадствам, дзе ніхто нікому нічога не вінен, і народам, які разумее сваю адказнасць перад дзяржавай, сваімі суайчыннікамі і будучымі пакаленнямі", - заявіў Прэзідэнт.

Беларускі лідар выказаў удзячнасць беларусам, занятым у рэальным сектары. "У адказ на эканамічны прэс санкцый, падкрэслю, абсалютна незаконных, вы зноў паказалі наш нязломны беларускі характар. Лепш ваяваць на эканамічным фронце, чым так, як там. У нас многае атрымалася. Не ўсё, вядома. Вельмі моцна за нас узяліся. Але мы ж з вамі дамовіліся, што за суверэнітэт давядзецца плаціць. І хіба мы шмат заплацілі? Хіба мы нешта страцілі? - спытаў ён. - Мы яшчэ не пачалі плаціць. З большага ўсё гэтак жа. Цёпла і ўтульна ў нашых дамах, у магазінах на паліцах прадукты нават для самых патрабавальных гурманаў, дзеткі ходзяць у школы і ўніверсітэты, парадак і бяспека на нашых вуліцах, прымальны парадак. А страціць жа гэта можна ў адзін момант. І мы таксама бачылі, як гэта адбываецца".

Аляксандр Лукашэнка дадаў, што беларускія прадпрыемствы працуюць і тавары ідуць на новыя рынкі, нягледзячы на ўсе гэтыя санкцыі. "Мы атрымалі рэкорднае знешнегандлёвае сальда амаль $4,3 млрд (перасягнулі нават максімум 2021 года), тым самым захаваўшы стабільнасць нацыянальнай валюты. Стрымліваем рост цэн. Харчовую бяспеку забяспечылі ў поўнай меры, вырасціўшы лепшы ўраджай збожжавых за апошняе пяцігоддзе. І ніякі голад нам не страшны, свае прадукты прадаём па ўсім свеце", - заявіў Кіраўнік дзяржавы.

Харчовы экспарт у мінулым годзе ўпершыню прынёс выручку звыш $8 млрд, сказаў ён. "Памятаеце, марылі аб $6 млрд. І гэта пры тым, што мы ж ведаем, якія рэзервы ёсць яшчэ ў многіх сельскагаспадарчых арганізацыях. Навядзём строгі парадак, будзем захоўваць тэхналагічную дысцыпліну і рэгламенты - вынікі будуць значна вышэйшыя. У свеце насельніцтва прырастае, голад ахоплівае ўсё больш і больш краін. Таму харчаванне, без якога ніхто жыць не можа, будзе галоўным напрамкам у развіцці эканомікі ў любой краіне. Спагнанне за парадак у сельскай гаспадарцы з губернатараў і Урада бескампраміснае, я ўжо аб гэтым ім сказаў, - канстатаваў Прэзідэнт. - Ды і ў цэлым бягучы год - гэта медыяна пяцігадовай праграмы. У гэты год мы павінны выканаць усё, што намецілі, спрацаваць гэтак жа, а можа, і лепш, чым у мінулым годзе. Калі хочам жыць лепш".

Гаворачы аб развіцці сучаснай беларускай эканомікі ў гэтым годзе, Аляксандр Лукашэнка сказаў, што асноўная роля належыць прамысловаму комплексу: "Тут паднімаць з руін нічога не трэба. Сродкі на развіццё ёсць. Трэба больш - знойдзем".

Акрамя таго, у рэальным сектары захавалася фінансавая стабільнасць, а чысты прыбытак і рэнтабельнасць прадпрыемстваў выраслі, дадаў Кіраўнік дзяржавы. "Сёння гэта галоўныя крытэрыі ацэнкі работы кіраўніка любога ўзроўню. Вядома, прадпрыемствы розныя. Ёсць цяжкія, складаныя, мы аб гэтым гаварылі на нядаўняй справаздачы Урада перад Прэзідэнтам. Мы павінны ў гэтым годзе паглядзець на прадпрыемствы, якія кульгалі і кульгаюць. Трэба або іх падтрымаць, або перапрафіляваць. З імі трэба нешта рабіць. Няхай іх няшмат, не так як было раней, але гэтымі прадпрыемствамі трэба займацца. Кожны год рост у прамысловасці неабходна трымаць на ўзроўні паспяховага 2021 года - 105-107%. Галіновыя міністры павінны забяспечыць максімальную загрузку вытворчых магутнасцей беларускіх прадпрыемстваў і выйсці ў гэтым годзе на пікавыя за апошнія 10 гадоў аб'ёмы", - канстатаваў Прэзідэнт.

Паводле яго слоў, у краіне вялікі патэнцыял, рэзультатыўна функцыянуюць унікальныя вытворчасці сусветнага ўзроўню. "МАЗ выпусціў новыя мадэлі электробусаў. БЕЛАЗ асвоіў вытворчасць і пастаўляе ўжо спажыўцам 30-тонны інавацыйны самазвал, які працуе на звадкаваным газе, а побач і электрамабіль, які запусцілі або запусцяць літаральна гэтымі днямі. Першы беларускі беспілотны трактар стварылі на нашым трактарным заводзе. На БНБК пачата вытворчасць амінакіслот. Прадпрыемствы "АМКАДОРа" распрацавалі больш за сто імпартазамяшчальных вырабаў і вузлоў. І гэта далёка не поўны пералік. Такія прарывы павінны быць у кожнай галіне", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Як падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы, сёння час ініцыятыў і актыўных дзеянняў. "Толькі нестандартна мыслячыя кіраўнікі, энтузіясты здольны рухаць галіны і сферы наперад. Патрэбны людзі смелыя, якія не баяцца браць на сябе адказнасць, не баяцца выходзіць за межы інструкцый, калі таго патрабуе вытворчая неабходнасць. І калі іх смеласць і рызыка не звязаны з асабістай выгадай - ведаеце, пра што я кажу, - і бачны вынік, то такі стыль кіравання пытанняў у кантралюючых органаў выклікаць не будзе", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

"Паўтару, карупцыя ў нашай краіне ў далейшым будзе спыняцца вельмі жорстка. Але галоўная мэта мерапрыемстваў па праверцы дзейнасці кіраўніка прадпрыемства або галіны - рэзультатыўная прафілактыка. Гэта павінны ўсвядоміць усе, асабліва тыя, хто правярае", - падкрэсліў беларускі лідар.

Другі важны фактар - навука. "Месца навукі ў развіцці краіны (аб гэтым нядаўна сказаў) павінна быць больш прыкметным, мякка кажучы. Ролю навукі трэба значна ўзняць, і вучоных у тым ліку. Не вучоных трэба падганяць, а яны павінны рухаць галіны ў новыя тэхналагічныя ўклады ва ўмовах вострай канкурэнцыі", - зрабіў акцэнт беларускі лідар.

Па-трэцяе, важнейшыя задачы - імпартазамяшчэнне і павышэнне долі інавацыйнай вытворчасці. "Мы не павінны залежаць ад капрызаў заходніх палітычных эліт, якія абмяжоўваюць свабоду цывілізаванага бізнесу. Гэта пытанне нацыянальнай бяспекі. Тут шырокае поле для рэалізацыі самых смелых задум беларускіх вучоных", - звярнуў увагу Аляксандр Лукашэнка.

Кіраўнік дзяржавы зрабіў акцэнт на тым, што гэта пытанне нацыянальнай бяспекі. "Тут шырокае поле для рэалізацыі самых смелых задум беларускіх вучоных. Паглядзіце: на тых вытворчасцях, дзе гэта зразумелі даўно, мы маем рост экспарту і насычэнне нашага рынку высакаякасным таварам", - адзначыў ён.

Беларускі лідар звярнуў увагу на тое, што ад санкцый ёсць і станоўчы эфект. "Я думаю, дзякуй богу, што ўвялі. Для нас адкрыўся каласальны рынак. Бяры і прадавай - што мы, дарэчы, і робім. Але пакуль толькі на 70%. 30% нам трэба дабаўляць, і дабаўляць тэрмінова", - паставіў задачу Аляксандр Лукашэнка.

"У мінулым годзе мы выпусцілі імпартазамяшчальнай прадукцыі на суму звыш $27 млрд. У гэтым годзе можам прыбавіць 10%. Было б жаданне. Пры гэтым гаворым не проста аб імпартазамяшчэнні, а аб стварэнні цэлых навукаёмістых напрамкаў. Гэта інтэлектуальны капітал краіны, вытворчасці, новыя рабочыя месцы і прадукты з высокай дабаўленай вартасцю", - абазначыў перспектывы Кіраўнік дзяржавы.

Але трэба працаваць вельмі хутка. "Бачыце, што развіццё дрэваапрацоўкі, ды і іншых галін стрымліваецца ў сувязі з недахопам хімічных, дапусцім, кампанентаў (перакіс вадароду, хларат натрыю, карбамід), стварайце вытворчасці па іх выпуску, рыхтуйце спецыялістаў. Паўтару: імгненна павінен рэагаваць у першую чаргу Урад. А Акадэмія навук павінна забяспечваць навуковае суправаджэнне", - падкрэсліў беларускі лідар.

Па-чацвёртае, на думку беларускага лідара, значна больш увагі трэба ўдзяляць выкананню эканамічных праграм Саюзнай дзяржавы. "Яны арыентаваны на падтрымку адзінай сістэмы прыярытэтаў развіцця навукова-тэхнічнай прасторы нашых краін. Сёння паспяхова працуем у галіне касмічных тэхналогій, медыцыны, біятэхналогій, машынабудавання, лазернай тэхнікі, мікраэлектронікі, аграпрамысловых тэхналогій. Пара ўжо канчаткова пазбавіцца ад чужых балтоў і гаек і выпускаць па-сапраўднаму свой прадукт, у тым ліку прадукт Саюзнай дзяржавы", - заклікаў ён.

Пятым фактарам Кіраўнік дзяржавы назваў лічбавізацыю. "Стварэнне айчыннага софта і яго ўкараненне павінны стаць безумоўным прыярытэтам для ўсіх арганізацый, якія займаюцца адпаведнымі распрацоўкамі", - падкрэсліў ён.

Шосты фактар - інвестыцыі. Аляксандр Лукашэнка заклікаў сур'ёзна ўкладвацца ў вытворчасць. "У гэтым годзе мы проста абавязаны перавярнуць інвестыцыйную тэндэнцыю апошніх гадоў", - заявіў беларускі лідар. Таксама ён лічыць неабходным пакет дадатковых гарантый для адказных інвестараў. "Напрыклад, прамая купля дзяржавай прадукцыі, кампенсаванне часткі капітальных укладанняў, стварэнне гатовых вытворчых пляцовак, інфраструктуры", - сказаў Кіраўнік дзяржавы.

"Чацвёртая ўмова суверэнітэту і незалежнасці - сацыяльная справядлівасць. Важнейшага нічога няма, - сказаў Аляксандр Лукашэнка. - Аб гэтым ужо загаварылі ўсе. А вы памятаеце, некалькі гадоў таму я пастаянна паўтараў - давайце ўзмоцнім. Давайце забяспечым сацыяльную справядлівасць. Усе сёння гэтага хочуць. Чаму ў Расіі часам улады крытыкуюць? І ўсе вучоныя, я заўважыў, усе сацыёлагі, грамадскія работнікі ў Расіі загаварылі аб сацыяльнай справядлівасці. Чаму бунтуе Францыя і іншыя заходнія дзяржавы? Не ў пенсійнай рэформе справа. А калі і ў ёй, то людзі патрабуюць сацыяльнай справядлівасці. Я не ведаю, як вы гэта ўспрымаеце, але паверце, я чалавек дасведчаны ў гэтым плане. Калі гавораць аб тым, што самы багаты чалавек і ў яго $300 млрд ва ўласнасці або ў кішэнях. 300 млрд - гэта магчыма? Гэта немагчыма. Але ніхто не палічыў, колькі мільёнаў чалавек на гэтыя мільярды працавалі і што атрымалі гэтыя людзі. Капейкі - на выжыванне. Вось адсюль несправядлівасць. І гэта ёсць несправядлівасць, якая з'яўляецца прычынай таго, што адбываецца сёння не толькі ў Францыі".

Народ - адзіная крыніца дзяржаўнай улады і носьбіт суверэнітэту, адзначыў Кіраўнік дзяржавы. "Гэта норма Канстытуцыі прадвызначае галоўны прынцып нашай палітыкі - сацыяльную справядлівасць. І мы будзем прытрымлівацца яго, што б ні адбывалася ў свеце і ў краіне, - падкрэсліў Прэзідэнт. - Мы не дзеля прыгожага слова называем чалавека галоўнай каштоўнасцю. Захаванне правоў грамадзян Беларусі - непарушны пастулат у нашай дзяржаве".

"Роўныя для ўсіх правы на бясплатныя і даступныя адукацыю, медыцыну, на працу і абарону ў выпадку хваробы, роўныя магчымасці для прафесійнага старту - асноўныя мэты нашай сацыяльнай палітыкі. Народ можа разлічваць на раўнапраўную падтрымку з боку дзяржавы. Гэта справядліва", - канстатаваў Аляксандр Лукашэнка.

"Прычына многіх сённяшніх узрушэнняў у свеце заключаецца менавіта ў жаданні транснацыянальных карпарацый вярнуцца да жорсткай эксплуатацыі людзей. У гэтым імкненні падзяліць людзей на класы нас спрабуюць адкінуць на тысячагоддзі назад, - сказаў Аляксандр Лукашэнка. - Задумайцеся над гэтым. Толькі адзін прыклад. Амерыканская Apple згадзілася размясціць сваю вытворчасць у Азіі - у Індыі - толькі на ўмовах 12-гадзіннага рабочага дня і павелічэння нормы звышурочнага рабочага часу да 145 гадзін у квартал. У Беларусі норма за квартал звышурочна - усяго 45 гадзін".

У пагоні за інвестарам давялося скарэкціраваць заканадаўства. Пад пагрозай знаходзяцца ўсе заваёвы працоўнага народа за апошнія 100 з лішнім гадоў: ад бясплатных медыцыны і адукацыі да сацыяльных пакетаў і пенсій, адзначыў Аляксандр Лукашэнка. "Чалавецтва плаўна вядуць да так званага новага свету, у якім будуць мільярды лішніх людзей - бяспраўных, галодных, бедных, але затое нібыта свабодных у самых разнастайных лібералістычных праявах. Якіх - вы ведаеце. Людзі гэта адчуваюць і выходзяць на вуліцы. Паглядзіце, што адбываецца на Захадзе і ў той жа Францыі, - падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы. - Такія дзяржавы, як Беларусь, - не проста раздражняльнік. Мы - пагроза гэтаму праекту. Таму, што ідзём сваёй дарогай. Вось гэтай дарогай, дзе спрабуем падтрымаць свой народ, сваіх людзей, працоўных".

"У нашай краіне ўсе, хто хоча і можа працаваць, працуюць і зарабляюць, - сказаў Аляксандр Лукашэнка. - Паўтару: хто хоча - у нас могуць працаваць і зарабляць".

Зарплата павінна быць зароблена, падкрэсліў Прэзідэнт. "Гэта справядлівы падыход. Нам удалося ў мінулым годзе павысіць яе як у рэальным сектары, так і ў бюджэтнай сферы ў намінальным выражэнні на 13%. Гэта дазволіла забяспечыць зарплаты вышэйшыя за ўзровень інфляцыі настаўнікам, работнікам культуры, сацабслугоўвання. Расце зарплата работнікаў аховы здароўя. Будзем рухацца ў такім напрамку і далей. Але і запатрабаванне за вынікі будзе ўзмоцнена".

"Сацыяльная справядлівасць - гэта і сацыяльная абароненасць грамадзян. Мы заўсёды памятаем пра нашых старых людзей. Пенсіі ў мінулым годзе павышаліся тройчы. Для будучых пенсіянераў пачала працаваць праграма накапленняў на пенсію з дзяржаўнай падтрымкай (праграма "3 + 3"). Частка ўзносаў на будучую пенсію работніку аплачваецца з дзяржсродкаў. Скажыце, дзе яшчэ, у якой краіне вы знойдзеце такі прыклад? Асабліва сёння", - падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы.

"У цэлым рост даходаў у гэтым годзе павінен перасягнуць 4% у рэальным выражэнні. Мы гэта вытрымаем", - канстатаваў Аляксандр Лукашэнка.

"Усе рашэнні па рэгуляванні цэн прыняты", - сказаў Кіраўнік дзяржавы.

Так, яны жорсткія, падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка. "Вы ведаеце мой прынцыповы падыход: нікому не дазволена беспадстаўна павышаць цэны і абіраць людзей. Гэта першае. І другое: беларусы не павінны расплачвацца за "пустыя" долары, як гэта робіць сёння ўвесь свет", - адзначыў Прэзідэнт.

"Адзін з ключавых кампанентаў інфляцыі - тарыфы на жыллёва-камунальныя паслугі. Тут асноўныя скаргі насельніцтва. Розныя. Некаму дах не адрамантавалі, некаму агароджу не паставілі. А недзе не падаецца газ, вада, як павінна падавацца, водаадвядзенне не працуе. Тут усё празрыста з камунальнымі паслугамі. Так, для прынцыпова непрацуючых і збеглых тарыфы ўстаноўлены па поўным каэфіцыенце. Я прашу Камітэт дзяржаўнага кантролю праверыць, ці так гэта. Устанавіць устанавілі, а што на самай справе? Частка грамадства ўжо ад мяне патрабуе, асабліва па збеглых. Сваякі ў шакаладзе, уласнасць гэтых збеглых не кранута. А яны сёння тэракты ўчыняюць. Мы, вядома, спяшацца тут не будзем, але ў гэтым ёсць пытанне, - сказаў Аляксандр Лукашэнка. - Але для насельніцтва павышаць плацяжы больш як на $5 у эквіваленце не плануем. Як і дамовіліся. І гэта пры тым, што нагрузка на работнікаў камунальнай сферы каласальная".

Усё гэта патрабуе бесперапыннай увагі і догляду, падкрэсліў Прэзідэнт. "Мы прывыклі да чыстых вуліц і двароў, нам патрэбна якасная вада, ацяпленне, роўныя дарогі і гэтак далей. Гэта той мінімум, ад якога ніхто не захоча адмовіцца. Найменшае адхіленне ад прывычнага набору даброт выклікае, самі ведаеце якое, хваляванне ў грамадстве. Некаторыя часам хвалююцца замест таго, каб узяць мятлу, рыдлёўку і хаця б падмесці каля свайго пад'езда", - адзначыў Кіраўнік дзяржавы.

"Пытанні забеспячэння бытавога камфорту павінны быць на строгім кантролі ва ўсёй вертыкалі ўлады: ад старшынь райвыканкамаў да Прэм'ер-міністра. У насельніцтва назбіралася да нас нямала прэтэнзій. Можна зразумець тых, хто імкнецца жыць у сталіцы. Едуць не толькі і не столькі за зарплатай. Усе хочуць жыць у сучасных камфартабельных умовах. А што сёння перашкаджае ў глыбінцы стварыць больш спрыяльнае асяроддзе для жыцця? У аграгарадках, раённых цэнтрах? Нічога нам не перашкаджае. Трэба гэта рабіць. Але што датычыцца дарог, доступу да паслуг, - разгортваемся павольна. І гэта пры тым, што запатрабаванне людзей жыць у экалагічна чыстай мясцовасці, у адрозненне ад гарадскога асяроддзя, расце. Туды гатовы ехаць і спецыялісты высокай кваліфікацыі", - падкрэсліў Прэзідэнт.

"Ахову здароўя Беларусі ў бліжэйшы час узварухнём так, што пыл пасыплецца, - заявіў Аляксандр Лукашэнка. - Я ведаю, што некаторыя начальнікі ў Міністэрстве аховы здароўя, галоўныя ўрачы і іншыя нашы свяцілы ўмеюць вярцецца вакол начальнікаў. Але я навяду парадак. Калі нехта з кіраўніцтва непапраўна хворы - будзем лячыць, але без партфеляў. Таму думайце, трэба варушыцца".

Аляксандр Лукашэнка акцэнтаваў увагу на ўстановах аховы здароўя ў раёнах. "У першую чаргу трэба паглядзець туды. Там асноўны наш люд, які мы павінны лячыць, калі хочам роўнасці, справядлівасці і хочам лічыцца сацыяльнай дзяржавай", - сказаў ён.

Беларускі лідар падкрэсліў, што айчынная медыцына шмат што можа. "Я ўжо не кажу пра перасадку органаў, пратэзаванне. Чаго варта ДНК-вакцына для лячэння пухліны галаўнога мозга і лімфомы ў дзяцей. Больш за 20 дзетак праходзяць ужо гэту тэрапію і атрымалі шанц на выздараўленне. Разам з расіянамі распрацавалі і паспяхова прымяняем спінальныя сістэмы для хірургічнага лячэння цяжкіх дэфармацый і пашкоджанняў пазваночніка", - адзначыў ён.

Кіраўнік дзяржавы звярнуў увагу на тое, што гэтыя і іншыя распрацоўкі павінны ўкараняцца і максімальна выкарыстоўвацца. "І ў вялікіх гарадах, і ў раённых цэнтрах. Як і ўсе аб'ёкты аховы здароўя краіны павінны быць узорам камфорту і стэрыльнасці, - падкрэсліў ён. - Губернатары і міністр абавязаны трымаць гэта пытанне на строгім кантролі".

Прэзідэнт вызначыў яшчэ адну важнейшую задачу аховы здароўя: дакладная работа па раннім выяўленні фактараў рызыкі захворванняў, а значыць, на іх папярэджанне. "Усе павінны праходзціь абавязковую дыспансерызацыю. Гэта адказнасць не толькі ўрачоў, але і кожнага з нас. Асаблівая ўвага - нашым маленькім грамадзянам. Для іх неабходна ствараць самыя камфортныя ўмовы", - адзначыў ён.

Калі размова ідзе аб сацыяльнай справядлівасці, падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы, неабходна гаварыць і аб якаснай медыцыне, даступнай кожнаму. За 2022 год у краіне ўвялі ў эксплуатацыю 29 аб'ектаў аховы здароўя, нагадаў ён.

"Стварылі і забяспечылі ўсім неабходным міжраённыя цэнтры, у якіх дыягностыка і лячэнне праводзяцца не горш, чым у сталічных клініках, укараняюцца навацыі, - адзначыў Аляксандр Лукашэнка. - Ніякія санкцыі не змогуць і не павінны паўплываць на ўзровень нашага медыцынскага абслугоўвання".

На думку Прэзідэнта, пытанні дэмаграфічнай бяспекі - тэма не толькі эканамічных мер, паколькі ёсць фактары, якія нівеліруюць усе намаганні дзяржавы па стварэнні спрыяльных умоў для росту насельніцтва. І яны павінны быць у полі зроку інфармацыйнай палітыкі, сфер культуры, адукацыі, аховы здароўя. Першы фактар - заходняя мода на чайлдфры.

"Любая папулярызацыя ідэй бяздзетнай сямейнай пары ў нашай інфармацыйнай і культурнай прасторы павінна спыняцца, - упэўнены Аляксандр Лукашэнка. - Любыя ўкіды такіх завуаліраваных заклікаў, гэтак жа як і ўсе нетрадыцыйныя павевы - не што іншае, як спроба абязлюдзіць і аслабіць дзяржаву. Ніяк не менш. Такая ідэалогія павінна быць па-за законам. Мы выгадавалі дзяцей, якія ні ў чым не мелі патрэбу, і цяпер яны хочуць як мага даўжэй пажыць для сябе, адкладваючы нараджэнне дзіцяці. Не ўсе, але тэндэнцыя ёсць, яна небяспечная. Парадыгму такога мыслення трэба мяняць".

Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што ёсць рэчы, якія маладыя людзі проста не могуць зразумець з-за свайго ўзросту. "Але мы, старэйшае пакаленне, можам своечасова і павінны своечасова растлумачыць, што жыццёвы поспех і вопыт бессэнсоўныя, калі іх няма каму перадаць, што нажытыя багацці не заменяць шчасця бачыць, як прадаўжаецца твой род. І растлумачыць мы павінны раней, чым прыйдзе ўсведамленне, што планаваць нараджэнне дзіцяці позна ўжо".

Прэзідэнт таксама звярнуў увагу, што трэба разбураць стэрэатып "або кар'ера, або сям'я". "Сёння ў дзяржаве створаны ўсе ўмовы, каб жанчына магла рэалізаваць сябе як маці і як прафесіянал. І такія прыклады ёсць. І Дзень бацькі зрабілі ў мінулым годзе святам, каб падкрэсліць, што галава сям'і адыгрывае важную ролю не толькі ў забеспячэнні даходаў у сям'і", - падкрэсліў ён.

Пятая ўмова суверэнітэту і незалежнасці: незалежная знешняя палітыка.

Кіраўнік дзяржавы звярнуў увагу на шэраг тэндэнцый у краінах Еўрасаюза і ў ЗША. Паводле яго слоў, ЗША даўно пачалі "рваць" Еўрасаюз. І прычына - у жаданні эканамічнага падаўлення. "Як толькі з'явілася свая валюта ў Еўрасаюзе, еўра, канкурэнтная валюта, амерыканцы пачалі душыць сваіх падданых фактычна, у якіх і так было мала суверэнітэту. Далей - больш", - растлумачыў Аляксандр Лукашэнка. Фактарам, які, паводле яго слоў, наогул раз'юшыў ЗША, стала збліжэнне ЕС з Расіяй у плане паставак энергарэсурсаў і абмену тэхналогіямі. У гэтым яны ўбачылі пагрозу для сябе, і ў хуткім часе здарыўся брэксіт, які паклаў пачатак фактычна разбурэнню Еўропы. А з увядзеннем санкцый адносна Беларусі і Расіі і пераходам на іншыя валюты ў знешнім гандлі патрэбнасць у доларах стала зніжацца. "Вы бачылі, што ва ўсім свеце (і мы гэта адчулі) было аднолькава: што долар, што еўра. Памятаеце? Цяпер яны нам фактычна не патрэбны. Як Пуцін гаворыць: "А што долар? Санкцыі ўвялі, імпарту няма, ну і няхай. Не долары, дык ёсць юані, рупіі, ёсць Эміраты, Саудаўская Аравія, Бразілія". Каму зрабілі горш амерыканцы?" - задаў рытарычнае пытанне Аляксандр Лукашэнка.

"Трэба вельмі тонка бачыць тое, што адбываецца ў свеце наогул і асабліва на Захадзе. І гэты працэс будзе ўзмацняцца. З'яўляюцца новыя краіны і новыя валютныя саюзы", - заўважыў Прэзідэнт.

"Настане час - і людзі адмовяцца ад гэтага долара", - дадаў Кіраўнік дзяржавы.

Прыярытэт у знешнім гандлі Беларусь аддае стратэгічным партнёрам і саюзнікам - Расіі і Кітаю. "Экспарт нашых тавараў у Расію ў мінулым годзе вырас у паўтара раза і склаў больш як $23 млрд. А агульны гандаль (тавары і паслугі) перасягнуў мяжу $50 млрд", - сказаў Кіраўнік дзяржавы.

Лагічным вынікам узаемадзеяння з Кітаем стаў выхад на статус усепагоднага, усебаковага стратэгічнага партнёрства, за якім стаіць асваенне новых перспектыўных напрамкаў па ўсіх ключавых тэмах, прычым незалежна ад любых знешніх фактараў, адзначыў беларускі лідар.

Няўхільна пашыраецца пералік пастаўляемай на кітайскі рынак беларускай прадукцыі, павялічваецца яе аб'ём. "Толькі ў 2022 годзе наш экспарт вырас амаль у 2 разы - да $1 млрд 600 млн. Кітайскія інвестыцыі, тэхналогіі і медыцына трывала ўвайшлі ў наша жыццё. Колькасць рэзідэнтаў індустрыяльнага парка "Вялікі камень" перасягнула за сотню", - звярнуў увагу Прэзідэнт.

Паводле яго слоў, дзякуючы кітайскай падтрымцы ў Беларусі створаны першы народны аўтамабіль. Стартавала вытворчасць будучага - Нацыянальная біятэхналагічная карпарацыя.

"Але мы імкнёмся да большага. У нас вельмі сур'ёзныя планы, якія, як вы ведаеце, мы нядаўна абмеркавалі на вышэйшым узроўні з Сі Цзіньпінам у ходзе дзяржаўнага візіту ў Кітай, па самым шырокім коле пытанняў: ад намаганняў на міжнароднай арэне да рэалізацыі канкрэтных гандлёва-эканамічных праектаў", - сказаў Прэзідэнт.

Але, паводле яго слоў, самы важны вынік сустрэчы - далейшае замацаванне асаблівага характару па-сапраўднаму даверных адносін паміж Вялікім Кітаем і Беларуссю, што выклікае зайздрасць у многіх краін свету.

Спалучэнне Еўразійскага эканамічнага саюза і глабальнай ініцыятывы Кітая "Пояс і шлях" павінна атрымаць рэальныя абрысы, падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы.

"Паўтару асобна, што ўжо было раней сказана. Беларусь - гэта Еўропа, гэта яе геаграфічны цэнтр. Адгарадзіцца ад нас не ўдасца ніякімі агароджамі з калючым дротам ні палякам, ні літоўцам, ні латышам, - сказаў Кіраўнік дзяржавы. - Але нам трэба новая Еўропа, па-сапраўднаму незалежная, добрасуседская, эканамічна развітая, палітычна моцная, духоўна багатая і культурна шматгранная. І, вядома, уплеценая ў еўразійскую прастору па ўсіх ключавых вымярэннях супрацоўніцтва".

Паводле яго слоў, важнасць гэтага разумеюць усё больш еўрапейцаў. Больш таго, яны ўжо адкрыта аб гэтым гавораць. "Галасы на карысць бесперспектыўнасці і вялікай небяспекі далейшага нагнятання палітычнага і эканамічнага націску гучаць усё мацней. Размовы аб тым, што трэба дамаўляцца і з намі, і з Расіяй, паважаць інтарэсы Кітая, праніклі ўжо ў свядомасць нават многіх палітыкаў", - звярнуў увагу Прэзідэнт Беларусі.

Ён адзначыў, што масавыя пратэсты на вуліцах еўрапейскіх гарадоў ужо нельга не заўважаць, нягледзячы на татальную цэнзуру ў СМІ і міфічную еўрасалідарнасць.

"Мы, са свайго боку, заўсёды гатовы да прадметнага абмеркавання любых сфер. Але наша пазіцыя нязменная: толькі з тымі, хто паважае беларускі народ, яго выбар і традыцыі. Толькі пры ўмове захавання нашых нацыянальных інтарэсаў", - падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы.

Кіраўнік дзяржавы звярнуў увагу на тое, што ЗША ў спробе захаваць сусветнае панаванне сканцэнтраваны на эканамічным удушэнні Расіі. Акрамя таго, у іх наспявае процістаянне з Кітаем, а стаўленне да Ірана - даўно варожае.

"У гэтых умовах актывізацыя ўзаемадзеяння Беларусі, Расіі, Кітая, Ірана, краін Блізкага Усходу, іншых канструктыўных цэнтраў сілы ўяўляе рэальную пагрозу канцэпцыі аднапалярнага свету, - сказаў беларускі лідар. - Які наш агульны адказ? Ён у адзінстве і агульных падыходах да фарміравання справядлівага шматпалярнага свету, заснаванага на стварэнні і павазе культурна-гістарычнай разнастайнасці, а таксама на ўзаемнай падтрымцы адзін аднаго".

"Нас душаць эканамічнымі санкцыямі - мы адкрываем для сябе новыя рынкі. Закрываюць транзіт - мы выбудоўваем новыя лагістычныя шляхі для гандлю з сябрамі, - прадоўжыў Прэзідэнт. - Разумеючы, што міжнародныя арганізацыі па забеспячэнні бяспекі, тая ж АБСЕ, разбалансаваныя, не даюць стратэгічнай стабільнасці, мы прымаем актыўны ўдзел у новых аб'яднаннях, выводзячы на новы ўзровень ШАС, БРІКС, падключаем да гэтых арганізацый Еўразійскі саюз і АДКБ".

Шостая ўмова суверэнітэту і незалежнасці: абараназдольнасць дзяржавы.

"Мы гатовы да любога развіцця падзей. Яшчэ раз усіх, хто непакоіцца за мір і бяспеку ў нашай краіне, хачу супакоіць: нічога не бойцеся, усё будзе нармальна. Мы будзем - наколькі гэта магчыма - абараняць мір, а не разбураць яго. Любы замах на суверэнную тэрыторыю Беларусі, нашу ваенную і грамадзянскую інфраструктуру атрымае неадкладны адказ", - адзначыў Аляксандр Лукашэнка. - Адкажам, і па поўнай адкажам".

Прэзідэнт нагадаў, што ўсім сілавым ведамствам краіны пастаўлена задача што б там ні было захаваць мір на беларускай зямлі, і яна выконваецца. Баявое дзяжурства па проціпаветранай абароне ўжо больш як год бесперапынна ажыццяўляецца ва ўзмоцненым рэжыме. Умацаваны падраздзяленні аховы граніцы. Сумесна міліцыяй і КДБ на пастаяннай аснове ажыццяўляюцца контрразведвальныя мерапрыемствы і забяспечваецца грамадская бяспека на прыгранічнай тэрыторыі.

"У мэтах прадухілення магчымых правакацый з боку ашалелых украінскіх нацыяналістаў для прыкрыцця дзяржграніцы на паўднёвы напрамак выведзена частка сіл спецыяльных аперацый і іншыя падраздзяленні беларускай арміі", - падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы.

Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што гэта работа на граніцы вядзецца ўжо даўно - ваенныя не першы раз адпрацоўваюць магчымае развіццё падзей. "Мы спрабуем працаваць па апярэджанне. І якія да мяне прэтэнзіі, калі вы не там, на Захадзе, а ў роднай нам Украіне не проста бразгаеце зброяй, а забіваеце людзей, ведзяце вайну "да апошняга ўкраінца". А ніхто не спытаў у гэтага ўкраінца, ці хоча ён весці вайну "да апошняга ўкраінца", - сказаў Прэзідэнт.

Пад пастаянным кантролем знаходзяцца і заходнія рубяжы, узмоцнена ахова прыгранічных з Польшчай і Літвой тэрыторый, звярнуў увагу Кіраўнік дзяржавы. Прычым Беларусь не стала закрывацца ад сваіх суседзяў. Больш таго, у краіне ўвялі бязвізавы рэжым для грамадзян гэтых краін. "Вы не хвалюйцеся, мы бачым, хто прыехаў і хто паехаў", - запэўніў Аляксандр Лукашэнка.

Кіраўнік дзяржавы нагадаў знакаміты выраз рымскага ваеннага гісторыка і тэарэтыка Публія Флавія: "Хто хоча міру, няхай рыхтуецца да вайны". Але мала хто ведае, заўважыў Прэзідэнт, што фраза мае працяг: "Хто хоча перамогі, няхай старанна абучае воінаў і рыхтуе зброю".

"У існуючых абставінах і ваенна-палітычнай абстаноўцы вакол нашай краіны мною былі актывізаваны перагаворы з Прэзідэнтам Расіі па вяртанні ў Беларусь ядзернай зброі. Менавіта пасля вяртання ядзернай зброі, якая была выведзена ў 1990-я гады", - звярнуў увагу Аляксандр Лукашэнка.

Ён нагадаў, на беларускае кіраўніцтва тады націскаў не толькі Захад, але і кіраўніцтва Расіі. Беларусь згадзілася вывесці ядзерную зброю пад гарантыі: на краіну не будзе аказвацца ніякага націску, не будуць уводзіцца ніякія санкцыі. "Усё растаптана, усё парушана", - падкрэсліў ён.

"Вынік вядомы. Я не спрабую кагосьці запалохваць або шантажыраваць, каторы раз аб гэтым гавару! Я хачу засцерагчы ад небяспекі беларускую дзяржаву і забяспечыць мір беларускаму народу. Сваёй гісторыяй, усім сваім існаваннем мой народ гэтага заслужыў! Пад бізуном жыць больш не хочам і рабамі не будзем! - заявіў беларускі лідар. - У нашай гісторыі было шмат крытычных сітуацый. Але нам хапіла мудрасці захаваць сябе і сваё месца на палітычнай карце свету, адстаяць свой суверэнітэт. Суверэнітэт азначае, што толькі мы, грамадзяне Беларусі, маем права гаварыць аб сваіх нацыянальных інтарэсах і вызначаць нацыянальныя мэты далейшага развіцця на тэрыторыі ўласнай дзяржавы".

Кіраўнік дзяржавы падкрэсліў, што Беларусь і Расія будуць прыкладаць усе неабходныя намаганні і задзейнічаць сродкі для забеспячэння сваіх суверэнітэту і незалежнасці. Так, беларуская армія атрымала магутны ракетны комплекс "Іскандэр", які не ведае сабе роўных у свеце і здольны несці ядзерныя боегалоўкі. "Несці ядзерны боезарад могуць і нашы пераабсталяваныя самалёты. Вы чулі ад Прэзідэнта Расіі аб сумесных планах стварэння адпаведнай інфраструктуры на тэрыторыі Беларусі. Я толькі хачу ўдакладніць: уся інфраструктура створана і гатова", - заявіў Аляксандр Лукашэнка.

Ён таксама расказаў, што даручыў ваенным неадкладна аднавіць у Беларусі пляцоўкі, дзе раней размяшчаліся ракетныя комплексы "Таполя" з ядзернымі боегалоўкамі. "Гэта найскладанейшае ў інжынерным, тэхнічным плане збудаванне. Яно дакладна прывязана да геалакацыі. Гэта не значыць, што ёсць нейкі ракетны комплекс "Таполя", ён спыніўся недзе ў полі, кнопку націснулі - і ракета паляцела. Яны ўсе былі прывязаны да гэтых месцаў. Я захаваў усе гэтыя пляцоўкі. Вось адсюль пайшла гэта "дыктатура", "Лукашэнка такі-сякі": па іх камандзе я іх не ўзарваў. Акрамя адной", - адзначыў Прэзідэнт. І тое, гэта было зроблена па просьбе Прэзідэнта Расіі Барыса Ельцына, дадаў Кіраўнік дзяржавы.

"Трэба будзе, мы з Пуціным вырашым і ўвядзём сюды і стратэгічную ядзерную зброю. І яны гэта павінны разумець, мярзотнікі, якія там за мяжой сёння спрабуюць узарваць нас знутры і звонку. Мы ні перад чым не спынімся, абараняючы свае краіны, свае дзяржавы і свае народы", - заявіў беларускі лідар.

Аляксандр Лукашэнка ўпэўнены, што гэтыя меры надоўга ацвярэзяць усіх заакіянскіх ястрабаў і іх сатэлітаў. "Хоць так прымусім іх лічыцца з нашым народам, калі па-іншаму не разумеюць", - сказаў ён.

"Разумеючы, што Беларусь стаіць на прыкрыцці заходняга фланга Саюза Беларусі і Расіі, мы з Прэзідэнтам Пуціным прынялі рашэнне аб частковым разгортванні рэгіянальнай групоўкі войскаў. Трэніруем яе - а раптам. Гэта рашэнне рэалізавана. З восені мінулага года на беларускіх палігонах на ратацыйнай аснове размяшчаюцца ўзброеныя сілы расійскай арміі. Войскі займаюцца баявой падрыхтоўкай і знаходзяцца ў гатоўнасці да сумесных дзеянняў па ахове нашай агульнай абароннай прасторы", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

"І не трэба хвалявацца, што тут "Расія нешта захапіла". Усе гэтыя расійскія падраздзяленні абучаюцца пяццюстамі беларускімі афіцэрамі. Праводзіцца баявое зладжванне, вядзецца падрыхтоўка. Дзе трэба, узбройваюцца, матэрыяльна забяспечваюцца. Пад нашым камандаваннем. Расіі не да гэтага, ёй ёсць чым займацца. Таму не трэба палохаць людзей, што тут "Пуцін захапіў Беларусь". Мы, я кірую гэтымі войскамі, якія знаходзяцца на тэрыторыі Беларусі, - заявіў Прэзідэнт. - Гэта я іх прывёз сюды для таго, каб абучыць, падрыхтаваць, аснасціць і разам навучыць працаваць, калі, не дай бог, давядзецца гэта рабіць".

Паводле яго слоў, укідваючы інфармацыю "аб захопе Беларусі", знешнія сілы хочуць выклікаць у краіне ўнутраную напружанасць і раздрай. Маўляў, страчваецца тэрытарыяльная незалежнасць і суверэнітэт.

Кіраўнік дзяржавы нагадаў, што беларускія ракетчыкі ўжо некалькі гадоў таму асвоілі айчынны комплекс "Паланэз". "Карыстаецца каласальным попытам. Хачу, каб грамадскасць, як беларуская, так і заходняя, ведала: беларускі "Паланэз" не ўступае, а па многіх характарыстыках перасягае праславуты "Хаймарс", якім украінцы ваююць сёння. Амерыканская зброя. І гэта не пустыя словы, спецыялісты вам гэта пацвердзяць", - заявіў Прэзідэнт.

Беларуская армія атрымала яшчэ больш магутны ракетны комплекс "Іскандэр". "Гэта зброя не ведае сабе роўных у свеце. Зброя, здольная несці ядзерныя боегалоўкі. Несці ядзерны боезарад могуць і нашы пераабсталяваныя самалёты. Вы чулі ад Прэзідэнта Расіі аб сумесных планах стварэння адпаведнай інфраструктуры на тэрыторыі Беларусі. Я толькі хачу ўдакладніць: уся інфраструктура створана і гатова", - адзначыў Аляксандр Лукашэнка.

"Упэўнены, гэтыя меры надоўга ацвярэзяць усіх заакіянскіх ястрабаў і іх сатэлітаў. Хоць так прымусім іх лічыцца з нашым народам, калі па-іншаму не разумеюць", - падкрэсліў беларускі лідар.

Кіраўнік дзяржавы таксама адказаў на пытанне, якое ўзнікае ў многіх людзей: чаму Расія, другая армія свету, не можа справіцца з Украінай. Аляксандр Лукашэнка перш за ўсё прапанаваў не забягаць наперад: паводле яго слоў, высновы рабіць рана. Прэзідэнт растлумачыў, што Расія вельмі вялікую ўвагу ўдзяляла развіццю стратэгічнага ўзбраення і перспектыўным распрацоўкам. Яна першай у свеце стварыла гіпергукавую зброю, але зусім забыла пра традыцыйнае ўзбраенне. Ды і ваенныя тэарэтыкі лічылі, што на зямлі маштабныя баявыя дзеянні праводзіцца ўжо не будуць.

"А ўкраінскі вопыт паказаў, што на зямлі немагчыма перамагчы без гранатамётаў, кулямётаў, аўтаматаў - самага элементарнага. Нельга перамагчы без "Градаў", "Тарнада", "Ураганаў" і іншага - зброі, якая і ў нас ёсць. Нельга без мільёнаў боепрыпасаў, без запасаў", - падкрэсліў Прэзідэнт.

Паводле слоў Кіраўніка дзяржавы, неабходна пачаць перагаворы да таго, як Расія стане на ваенныя рэйкі. У адваротным выпадку яна ўжо не захоча дамаўляцца. "Трэба ад безразважнасці зрабіць адзін крок у бок", - сказаў ён.

Вяртаючыся да тэмы забеспячэння абараназдольнасці, Аляксандр Лукашэнка заўважыў, што чым лепш у Беларусі падрыхтуюцца, чым больш у яе будзе шанцаў прадухіліць вайну. "Мы павінны быць гатовы нанесці непрымальны ўрон. Калі яны будуць ведаць, што адказ будзе такім, які ім непрымальны, яны ніколі сюды не ступяць", - перакананы ён.

Акрамя таго, абароне Беларусі надаецца ўсенародны характар, і гэта не проста лозунг. "Мы ўжо даволі далёка рушылі наперад у развіцці тэрытарыяльнай абароны - урок Украіны, - адзначыў Прэзідэнт. - Створаны механізм фарміравання народнага апалчэння. Часткова з гэтым звязана планавая арганізацыйная работа ў ваенных камісарыятах, на прадпрыемствах і ў арганізацыях. Мэта гэтай работы мець аб'ектыўныя даныя аб стане і колькасці ваенна-абучанага рэзерву, калі Айчына будзе пад небяспекай. Гэта першае. Другое. Калі мы гаворым пра Айчыну, мы думаем пра свой дом і родных людзей. Перш за ўсё. І разумеем, што наша Беларусь пад нашай абаронай, што кожны, хто называе сябе мужчынам, як мінімум павінен навучыцца трымаць у руках зброю, каб умець абараніць усіх і ўсё, што дорага. Паўтару: каб умець абараніць мір на сваёй зямлі. І не толькі мужчын датычыцца, але і нашых жанчын, маладых жанчын. Яны павінны ўмець элементарна валодаць хоць простай зброяй: пісталетам, аўтаматам. Па жаданні".

Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў, што дзяржава зробіць усё, каб захаваць мір, а таксама абараніць сваіх грамадзян ад любога віду тэрарыстычных атак. "Калі ласка, настройцеся на тое, каб абараніць сваю сям'ю, свой дом, сваіх родных і блізкіх. А Радзіму мы абаронім з ваеннымі", - заявіў беларускі лідар.

"Яшчэ раз падкрэслю: Беларусь - гэта наша зямля. Толькі мы самі ведаем, як павінна развівацца Беларусь, толькі мы вызначаем і будзем вызначаць стратэгію гэтага развіцця, толькі мы нясём рэальную адказнасць за сваю будучыню. Я хачу пажадаць усім вам, нашым беларусам, нашым сябрам, усім тым, хто нас пачуе, дабрабыту, міру і новых здзяйсненняў!" - сказаў на заканчэнне Кіраўнік дзяржавы.

Усяго Аляксандр Лукашэнка звяртаўся з Пасланнем на працягу трох гадзін і яшчэ амаль паўтары гадзіны адказваў на пытанні ўдзельнікаў мерапрыемства.

Фінальнай часткай мерапрыемства стаў канцэрт майстроў мастацтваў "Беларусь - наша зямля!".