Турыстычныя выдатныя мясціны

Нясвіжскі замак - галоўны радавы замак князёў Радзівілаў, якія мелі вялікія зямельныя ўладанні ў Беларусі і Літве. Гэта самы знакаміты маёнтак роду, а цяпер яшчэ і адна з галоўных славутасцей Беларусі.

На балях у Нясвіжы збіралася ўся знаць Вялікага Княства Літоўскага. Тут была свая ўласная партрэтная галерэя, тэатр, кунсткамера і бібліятэка на 20 тыс. тамоў.

Пры гэтым Нясвіжскі палац - гэта не толькі рэзідэнцыя князёў, музей і парк. Гэта яшчэ і адна з самых загадкавых мясцін у Беларусі. Паводле легенды, у замку жыве дух Барбары Радзівіл, жонкі польскага караля Сігізмунда.

Мірскі замак нараўне з Нясвіжскім лічыцца адным з найстарэйшых і найпрыгажэйшых замкаў Еўропы, дзе спалучаецца розная архітэктурная стылістыка, пачынаючы з гатычнай і барочнай і заканчваючы эпохай Рэнесансу.

З самага пачатку замак належаў роду Іллінічаў, затым перайшоў у валоданне галоўных беларускіх магнатаў Радзівілаў.

Падземных камунікацый у замку настолькі многа, што да гэтага часу не ўсе з іх вывучаны. Адна з легенд гаворыць, што паміж замкамі ў Міры і Нясвіжы быў пабудаваны спецыяльны ход пад зямлёй, дзе маглі раз’ехацца два экіпажы. 

Штогод Мірскі замак прымае тысячы гасцей з розных краін свету. Яны прыязджаюць палюбавацца велічным збудаваннем, прыняць удзел у рыцарскіх баях. Каля сцен замка рэгулярна праходзяць фестывалі сярэдневяковай, класічнай, джазавай і электроннай музыкі.

За кіламетр ад беларускага горада Косава, што ў Брэсцкай вобласці, размешчаны дзве яркія славутыя мясціны Беларусі - палац Пуслоўскіх і сядзіба-музей Тадэвуша Касцюшкі.

За казачны вобраз і раскошу палац графаў Пуслоўскіх называлі "рыцарскай мрояй". Ён пабудаваны ў неагатычным стылі.

На працягу некалькіх стагоддзяў уладальнікамі Косава былі знакамітыя дынастыі: Храптовічы, Сангушкі, Флемінгі, Чартарыйскія, Сапегі. У 1821 годзе маёнтак купіў Войцах Пуслоўскі. Ён заснаваў у Косаве дывановую фабрыку, у навакольнай мясцовасці пабудаваў і адрэстаўрыраваў каля 60 храмаў.

Застылае ў камені хараство Косаўскага палаца і сёння прыцягвае падарожнікаў. Пасля многіх гадоў забыцця гэты "мініяцюрны замак" з 12 вежамі, якія сімвалізуюць месяцы года, зноў прымае гасцей. Вялікая рэстаўрацыя яшчэ прадаўжаецца, але ацаніць хараство палаца і прагуляцца па залах, якія чакаюць вяртання былой раскошы, можа кожны.

Пуслоўскія ганарыліся суседствам свайго маёнтка з сядзібай ва ўрочышчы Мерачоўшчына, дзе нарадзіўся Тадэвуш Касцюшка, нацыянальны герой Польшчы і ЗША, ганаровы грамадзянін Францыі.  Дом знакамітага ўраджэнца беларускай зямлі адноўлены ў 2004 годзе на фундаментах XVIII стагоддзя па малюнках XIX стагоддзя.

Гомельскі палацава-паркавы ансамбль - адзін з прыгажэйшых помнікаў архітэктуры Беларусі. Сёння ўнікальны музейны комплекс у цэнтры Гомеля аб’ядноўвае палац Румянцавых і Паскевічаў, капліцу-пахавальню, зімні сад, аглядную вежу і цудоўны старадаўні парк.

Гэта самая вялікая цалкам захаваная сядзіба на тэрыторыі Беларусі. Першая частка ў яе назве ідзе ад прозвішча графа Румянцава, фаварыта імператрыцы Кацярыны II. Другое прозвішча - палкаводца Паскевіча, дзякуючы якому сядзіба атрымала велічны выгляд. Сёння ў палацы знаходзіцца музей.

Рэзідэнцыя арыстакратаў у Гомелі - адзін з самых цікавых і найбольш наведвальных музеяў Беларусі, вялікі гісторыка-культурны і асветны цэнтр.

Брэсцкая крэпасць - адна са знакавых мясцін Беларусі, сімвал мужнага супраціўлення, стойкасці і гераізму ў час Вялікай Айчыннай вайны.

Крэпасць была пабудавана ў 30-я гады XIX стагоддзя і поўнасцю   змяніла выгляд Брэста: горад быў цалкам перамешчаны на новую тэрыторыю, на ўсход ад цытадэлі.

22 чэрвеня 1941 года гарнізон крэпасці прыняў першыя ўдары нямецка-фашысцкіх захопнікаў і больш за месяц утрымліваў абарону ў поўным акружэнні. У пасляваенны час за мужнасць і гераізм, праяўленыя абаронцамі крэпасці ў час яе абароны, цытадэль атрымала ганаровае званне "Крэпасць-герой".

Мемарыяльны комплекс "Брэсцкая крэпасць-герой" - адна з асноўных турыстычных выдатных мясцін Брэста і ўсёй Беларусі.

Спаленая ў час Вялікай Айчыннай вайны вёска Хатынь Лагойскага раёна Мінскай вобласці стала сімвалам трагедыі ўсяго беларускага народа, напамінам пра жахі вайны.

Гэта вёска з практычна ўсімі яе жыхарамі (149 чалавек, у тым ліку 75 дзяцей) была знішчана фашыстамі ў сакавіку 1943 года.

Усяго ў час Вялікай  Айчыннай вайны былі спалены зажыва жыхары 628 беларускіх вёсак. 186 з іх так і не былі адноўлены. У памяць пра іх у 1969 годзе на месцы Хатыні ўзведзены мемарыяльны комплекс, у якім увасоблена ідэя мужнасці і няскоранасці народа, які прынёс вялізныя ахвяры ў імя свабоды.

Гісторыя музея пачалася яшчэ ў ваенныя гады. У 1942 годзе Цэнтральны камітэт Камуністычнай партыі (бальшавікоў) Беларусі, які працаваў у эвакуацыі ў Маскве, стварыў Камісію па зборы дакументаў і матэрыялаў Айчыннай вайны. У верасні 1943 года ЦК КП(б)Б прыняў пастанову "стварыць музей па гісторыі барацьбы беларускага народа з нямецка-фашысцкімі акупантамі ў Вялікую Айчынную вайну". Ужо ў жніўні 1944 года ў толькі што вызваленым Мінску пачалося стварэнне першай экспазіцыі музея. У кастрычніку таго ж года Беларускі дзяржаўны музей гісторыі Вялікай Айчыннай вайны адкрыўся для наведвальнікаў.

У 1966 годзе музей пераехаў у спецыяльна ўзведзены будынак на цэнтральнай плошчы Мінска. У 1977-м побач з музеем пачала работу ўнікальная экспазіцыя ваеннай тэхнікі і ўзбраення пад адкрытым небам.

Па ініцыятыве Прэзідэнта Беларусі Аляксандра Лукашэнкі ў 2010 годзе было прынята рашэнне стварыць для музея новы комплекс.

Урачыстае адкрыццё абноўленага музея адбылося 2 ліпеня 2014 года, напярэдадні Дня Незалежнасці, і стала прысвячэннем 70-годдзю вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Сёння Музей гісторыі Вялікай Айчыннай вайны ў Мінску - адзін з самых цікавых ваенна-гістарычных музеяў на постсавецкай прасторы, які заваяваў вялікую папулярнасць у беларусаў і гасцей краіны.

У музеі на плошчы больш за 3 тыс. кв.м можна ўбачыць звыш 8 тыс. экспанатаў, якія  расказваюць пра гісторыю Другой сусветнай вайны. Побач з музеем знаходзіцца стэла "Мінск - горад-герой" і скульптура "Радзіма-маці".

Адкрыццё сучаснага будынка Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі адбылося 16 чэрвеня 2006 года.

Сёння гэта не толькі ўнікальнае месца з найбагацейшым зборам кніг, але і велізарны мультыфункцыянальны цэнтр.

У бібліятэцы захоўваюцца 10,1 млн экзэмпляраў кніг, ёсць 20 чытальных залаў, музей рэдкіх кніг і рукапісаў. Гэта друкаваныя выданні, рукапісы, мікракопіі дакументаў, электронныя і іншыя матэрыялы, створаныя ў Беларусі і іншых краінах свету на больш як 80 мовах.

Аб’ект прыцягвае ў тым ліку магчымасцю палюбавацца гарадскімі пейзажамі на агляднай пляцоўцы на 72-метровай вышыні.

Цудоўны касцёл у неагатычным стылі, які мог бы стаць упрыгажэннем любой сталіцы, быў пабудаваны ў 1903 годзе ў мястэчку Гервяты, на месцы драўлянага будынка 1526 года. Яго часта называюць беларускім Нотр-Дамам і маленькай Швейцарыяй - такіх велічных і прыгожых каталіцкіх касцёлаў па ўсім свеце няшмат.

Да будаўніцтва касцёла Святой Тройцы падышлі сур’ёзна: пабудавалі спецыяльны цагельны завод, а шыфер прывозілі з Германіі.

У выніку на самым высокім месцы Гервятаў вырас адзін з самых высокіх храмаў Беларусі - 64 м. Яго шпіль вянчае шасціметровы крыж. З моманту асвячэння касцёл Святой Тройцы ні разу не закрываў сваіх дзвярэй.

Не менш цікавы і парк вакол касцёла з экзатычнымі раслінамі (іх тут больш за 2 тыс.) і статуямі анёлаў і апосталаў.

Спаса-Ефрасіннеўскі жаночы манастыр - адзін з найстаражытнейшых і буйнейшых цэнтраў праваслаўя ў Рэспубліцы Беларусь. Ён быў заснаваны вядомай асветніцай і першай жанчынай, кананізаванай праваслаўнай царквой, княгіняй Ефрасінняй Полацкай у 1125 годзе.

Ефрасіння была ігуменняй манастыра на працягу 45 гадоў. За гэты час манастыр стаў цэнтрам асветніцтва Полацкай зямлі, дзе была сабрана багатая бібліятэка, працавалі іканапісная майстэрня, школа.

Мошчы святой захоўваюцца ў манастыры. Кожны год 5 чэрвеня, у дзень памяці прападобнай Ефрасінні, у Полацк з’язджаецца мноства людзей.

Па заказе Ефрасінні ў 1161 годзе Лазар Богша стварыў крыж-каўчэг для захавання прысланых з Царграда і Іерусаліма хрысціянскіх рэліквій.  Паводле задумы заказчыцы, гэта святыня павінна вечна "жыватворыць" душы палачан і ўсіх вернікаў. Па тэхніцы выканання крыж з’яўляецца шэдэўрам сусветнага значэння, адным з нямногіх датаваных помнікаў прыкладнога мастацтва XII стагоддзя.

Аднак крыж Ефрасінні Полацкай быў страчаны ў час Вялікай Айчыннай вайны і да гэтага часу не знойдзены.

У 1997 годзе мастак з Брэста Мікалай Пятровіч Кузьміч стварыў крыж Ефрасінні Полацкай нанава - па вобразу і падабенству святыні, і гэтаму ён прысвяціў пяць гадоў. 24 жніўня 1997 года на цырымоніі ў Свята-Сімяонаўскім кафедральным саборы Брэста майстар перадаў сакральную святыню Беларускай праваслаўнай царкве. Цяпер яна захоўваецца ў Полацкім Спаса-Ефрасіннеўскім манастыры.