Сустрэча з вучонымі і ўдзельнікамі беларускіх антарктычных экспедыцый

Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка 17 кастрычніка сустрэўся з вучонымі і ўдзельнікамі беларускіх антарктычных экспедыцый.

У самым пачатку сустрэчы з вучонымі і палярнікамі Аляксандр Лукашэнка задаў практыка-арыентаваны тон адносна навуковых даследаванняў і работы ў Антарктыдзе.

"Нам патрэбны ўсе гэтыя мерапрыемствы для справы ў краіне. На што ў бліжэйшы час мы можам разлічваць у практычнай плоскасці?" - зрабіў галоўны акцэнт беларускі лідар.

Кіраўнік дзяржавы цікавіўся таксама магчымасцю камерцыялізацыі прадстаўленых тэхнічных распрацовак.

Аляксей Гайдашоў, намеснік начальніка Рэспубліканскага цэнтра палярных даследаванняў і начальнік усіх беларускіх антарктычных экспедыцый, далажыў, што ва ўнікальных умовах Антарктыды выпрабоўваюцца складаныя прыборы, многія з якіх лепшыя за замежныя аналагі, а некаторыя наогул не маюць аналагаў у свеце.

Кіраўніку дзяржавы прадставілі комплекс для рэгістрацыі геафізічных сігналаў, спектрометр MARS-B, пагружны фатометр, сонечны спектральны альбедометр, комплекс мабільных метэаралагічных станцый, пагружны батыскаф, кампанентную базу лідара і іншую тэхніку.

Увазе Аляксандра Лукашэнкі таксама прадставілі мінералы і кампаненты прыроднага асяроддзя Антарктыкі, узоры флоры і фаўны і іншыя экспанаты па тэматыцы палярных даследаванняў.

Паводле слоў Кіраўніка дзяржавы, некалі сама ідэя прысутнасці Беларусі ў Антарктыцы, як і асваення космасу, здавалася абсалютна дзёрзкай, але гэтыя навуковыя вяршыні ўдалося пакарыць.

"Як вы ведаеце, мы гэтыя немагчымыя навуковыя вяршыні пакарылі", - сказаў ён.

У 2006 годзе Аляксандр Лукашэнка падтрымаў далучэнне Беларусі да Дагавора аб Антарктыцы. Тады было важна захаваць напрацаваны ў савецкі час навуковы патэнцыял і пераемнасць даследаванняў і на існуючай базе сфарміраваць нацыянальную навуковую школу.

"У зале шмат маладых людзей. Значыць, мы ў свой час усё зрабілі правільна. Моладзь ідзе ў навуку, расце новае пакаленне спецыялістаў, развіваюцца айчынныя навуковыя школы, - канстатаваў Прэзідэнт. - Літаральна праз тыдзень адпраўляецца ўжо 17-я Беларуская антарктычная экспедыцыя. Гэта сведчыць аб паспяховасці праекта, які стаў такім жа стратэгічна важным, як будаўніцтва, дапусцім, Беларускай атамнай станцыі, запуск касмічных спадарожнікаў, палёт у космас".

Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што Беларусь па праву ўвайшла ў элітны пул дзяржаў, якія асвойваюць Антарктыку. Агульнапрызнаны высокі ўзровень развіцця айчыннай навукі і тэхналогій.

"Сёння на самым аддаленым ад нас ледзяным кантыненце развяваецца беларускі сцяг. Толькі 30 краін прысутнічаюць у гэтым рэгіёне. І Беларусь - у тым ліку. Больш таго, мы маем уласную навукова-даследчую станцыю "Гара Вячэрняя" з паўнацэннай інфраструктурай, сучаснымі навуковымі лабараторыямі і не толькі. Што важна, там рэалізаваны самыя перадавыя тэхналагічныя рашэнні. І гэтыя рашэнні - нашы, беларускія ў тым ліку", - звярнуў увагу Кіраўнік дзяржавы.

"Мы валодаем сур'ёзным навуковым, вытворчым патэнцыялам. Абсталяванне, якое прымяняецца, распрацавана намі для выкарыстання ў экстрэмальных умовах, асобныя ўстаноўкі з'яўляюцца ўнікальнымі і не маюць аналагаў у свеце. Нам трэба навучыцца не толькі іх выкарыстоўваць, але і рэалізоўваць - усё павінна прыносіць грошы. Жыццё такое" , - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт лічыць, што апрабаваныя ў Антарктыцы тэхналагічныя і канструктарскія рашэнні і матэрыялы было б нядрэнна выкарыстоўваць у розных галінах унутры краіны. Кіраўнік дзяржавы прапанаваў падумаць, як даследаванні беларускіх палярнікаў могуць быць ужо цяпер прыменены ў рэальным сектары эканомікі.

"Гэта будзе садзейнічаць развіццю кампетэнцый і сумежных напрамкаў, стымуляваць высокатэхналагічныя вытворчасці", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

"Вельмі важна, што мы прадаўжаем актыўна ўзаемадзейнічаць з іншымі краінамі ў справе асваення Антарктыды, - адзначыў Прэзідэнт. - Асабліва цяпер, калі складаная геапалітычная абстаноўка патрабуе пошуку новых напрамкаў супрацоўніцтва, прыняцця эфектыўных рашэнняў для пашырэння стваральных ініцыятыў".

У прыклад Кіраўнік дзяржавы прывёў супрацоўніцтва з Расіяй у справе асваення Антарктыкі. Гэты напрамак двухбаковага ўзаемадзеяння не раз рабіўся прадметам абмеркавання на вышэйшым узроўні. "Падтрымка будзе аказвацца. Ды яна і цяпер аказваецца, прэтэнзій да Расіі няма. Усялякая будзе падтрымка. Зразумела, трэба працаваць разам, трэба дзяліцца вынікамі даследаванняў і гэтак далей", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Паводле слоў Прэзідэнта, Антарктыка - проста ідэальны прыклад непрадузятых і канструктыўных адносін паміж рознымі краінамі. "Дзякуй богу, што кавалачак зямлі на планеце яшчэ ёсць, дзе можна ўстанаўліваць і развіваць такія адносіны", - дадаў ён.

"Па вялікім рахунку, навуковыя дасягненні ў такіх глабальных напрамках, як заваяванне космасу, развіццё атамнай энергетыкі, процідзеянне пандэміям, асваенне палярных рэгіёнаў, з'яўляюцца важным інструментам міжнароднай дыпламатыі", - падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы.

"Мне цікава пачуць, што, пачынаючы ад кліматычных, экалагічных прагнозаў і заканчваючы вывучэннем біяразнастайнасці і асаблівасцей выжывання арганізмаў у суровым клімаце, мы маглі б у будучым выкарыстоўваць у навуцы і ў нашым жыцці. Вашы асабістыя ўражанні і гісторыі мне таксама цікавы. Край суровы, работа нялёгкая, ды яшчэ ўдалечыні ад дома доўгі час. Думаю, вам ёсць што расказаць", - дадаў Аляксандр Лукашэнка.

У час сустрэчы Прэзідэнт падзяліўся і асабістым: "Я з вялікім, калі вось так падумаць, задавальненнем пабываў бы на гэтым полюсе нашай планеты. Можа, калі-небудзь мы там з вамі і сустрэнемся. І больш дэталёва не толькі абмяркуем, але, як у народзе кажуць, памацаем усё, што там існуе і да чаго можна дабрацца".

"Дзякуй вам за тое, што вы, зацікаўленыя людзі, разумныя людзі, праніклі ў самыя-самыя таямніцы нашай планеты і спрабуеце гэта прыўнесці ў наша жыццё", - рэзюмаваў Кіраўнік дзяржавы.

Аляксандр Лукашэнка на сустрэчы яшчэ раз падкрэсліў, што пажадана, каб рэзультатам работы ў Антарктыдзе былі не толькі фундаментальныя даследаванні, але і практычныя вынікі. "Канкрэтныя павінны быць вынікі. Мы не амерыканцы і нават не расіяне, у якіх велізарныя запасы фінансавых рэсурсаў. Яны могуць фінансаваць і на 100 гадоў наперад аддаленую перспектыву. Можа, і нам па якіх-небудзь напрамках трэба на гэта глядзець, не хачу быць у вашых вачах рэтраградам, - сказаў ён. - Сёння патрэбны вынік. На гэта расходуюцца вялікія грошы, мы адцягваем людскія рэсурсы. Павінна быць дынаміка. Я вам па-народнаму скажу: ваш вынік мы павінны рукамі памацаць. А не тое, што мы будзем разважаць і самі сябе захвальваць".

Кіраўнік дзяржавы пацікавіўся, якая мара ў беларускіх палярнікаў, але менавіта з дзяржаўных пазіцый. У адказе на гэта пытанне начальнік Рэспубліканскага цэнтра палярных даследаванняў Уладзімір Рыжыкаў адзначыў, што беларуская станцыя і геаграфія даследаванняў - гэта зона навуковых інтарэсаў краіны, і вынікі навуковых напрацовак ужо ў тым ліку выкарыстоўваюцца ў фармацэўтыцы, мікрабіялогіі. Апошнім часам на кантыненце набірае папулярнасць антарктычны турызм, і гэта ўжо дзясяткі тысяч чалавек, што прыносіць дывідэнды тым дзяржавам, якія гэтым займаюцца. Беларусь пакуль не ўдзельнічае ў такой дзейнасці, але разглядае гэты напрамак як адзін з перспектыўных.

Акрамя таго, не выключана, што ў будучым паміж сусветнымі ігракамі можа разгарнуцца сур'ёзная барацьба за кантынент, і ў гэтым у тым ліку важна будзе бачыць і беларускія інтарэсы.

У цэлым жа работу беларускіх палярнікаў пакуль у большай ступені разглядаюць як дывідэнды ў будучыню, каб быць у трэндзе сусветных навуковых даследаванняў і падтрымліваць пэўны імідж Беларусі ў свеце.

Кіраўнік дзяржавы ў гэтым плане адзначыў, што аналагічным іміджавым праектам у свой час было і развіццё касмічнай сферы. Але ў Беларусі ёсць буйныя прадпрыемствы, якія працуюць, напрыклад, над стварэннем штучных спадарожнікаў Зямлі. "Таму я думаў пра космас - іміджавы праект. Але я разумеў, што ў мяне ёсць гэтыя прадпрыемствы, якія павінны практычна працаваць, там людзі павінны быць занятыя", - прывёў прыклад Аляксандр Лукашэнка.

Тое ж самае датычыцца і будаўніцтва ў Беларусі атамнай станцыі, што акрамя іміджу прынесла яшчэ і практычную карысць.

Гэта значыць, дзяржава і ў далейшым будзе падтрымліваць работу палярнікаў, але Прэзідэнт падкрэслівае, што не павінна быць нейкага шапказакідальніцтва. І важна, каб "фундаменталізм перарос у нейкі практыцызм". "Я не пакутую на нейкую гігантаманію, але, калі мы ўжо туды прыйшлі, значыць, павінна быць для краіны бачна, што мы там нешта атрымаем. І пажадана ў нашым жыцці. Так, трэба ў будучыню глядзець. Я заўсёды пра гэта гавару. Але будучыня добра, калі яна заземлена на сапраўднае жыццё. І на гэта я хачу вас арыентаваць, - падкрэсліў беларускі лідар. - Я ў большай ступені гавару тое, што я павінен сказаць Акадэміі навук і нашым вучоным. Без вучоных мы далей рухацца не можам. Але нашы вучоныя ў большасці сваёй закасцянелі".

На сустрэчы ў пазітыўным ключы было адзначана і супрацоўніцтва беларускіх палярнікаў з калегамі з Расіі. "Дзякуй ім. Вы, напэўна, адчуваеце гэту сапраўды брацкую руку", - адзначыў Кіраўнік дзяржавы.

Аляксандр Лукашэнка ў сувязі з хуткім пачаткам 17-й антарктычнай экспедыцыі пацікавіўся ў Аляксея Гайдашова, ці патрэбна для палярнікаў нешта яшчэ, ці ёсць усё неабходнае. "Вы не павінны быць горшыя за амерыканцаў там. І пры першай жа магчымасці, калі ў мяне будзе такая магчымасць, я з вялікім задавальненнем там пабуду. Я з задавальненнем там пабываў бы. Калі расказваюць - гэта адно", - сказаў Прэзідэнт.

"Добра, што вы адчуваеце сябе ў бяспецы, вашы родныя і блізкія. Гэта мой клопат і праца. Мой, Урада, вертыкалі ўлады. Мы гэта будзем рабіць. Для таго, каб вы спакойна там на навуковым і мірным фронце ваявалі. Але я вас прашу, каб вы ўсё ж былі сапраўднымі вучонымі. Зрабіў крок, здабыў нешта - дзе вынік? Па-сапраўднаму", - заклікаў Аляксандр Лукашэнка.

Ён падзякаваў вучоным і палярнікам за работу і заклікаў не крыўдзіцца на строгі тон: "Вы ведаеце, у якой сітуацыі мы жывём. Хоць вы і далёка бываеце ад нас у сезон, але вы ведаеце, якая сітуацыя ў краіне і што сёння няпроста. Таму вось гэтыя развагі, перакананні, што заўтра мы нешта дадзім... Сёння трэба! Ад вас - заўтра. Паслязаўтра будзе позна. Таму спыняць трэба пустыя размовы. Павінны быць дзеянні! Дзеянні, дзеянні, дзеянні!"

Старшыня Прэзідыума Нацыянальнай акадэміі навук Уладзімір Гусакоў у час сустрэчы далажыў аб экспедыцыйнай дзейнасці ў рэгіёне, аб міжнародным супрацоўніцтве і выніках навуковых даследаванняў.

Беларусь пачала свой шлях па вывучэнні Антарктыкі з 2006 года, нагадаў Уладзімір Гусакоў. У той год краіна далучылася да Дагавора аб Антарктыцы (разам з 57 краінамі, з якіх 29 маюць кансультатыўны статус з правам голасу ў прыняцці рашэнняў). "Наша краіна з'яўляецца пакуль асацыіраваным членам дагавора. Спадзяёмся, што ў бліжэйшы час мы таксама атрымаем статус кансультатыўнага боку", - сказаў ён. Для гэтага, паводле яго слоў, краінай пададзена ўжо заяўка, якая будзе разгледжана ў 2025 годзе ў Італіі на нарадзе краін - удзельніц дагавора.

У 2007 годзе ў краіне створаны рэспубліканскі цэнтр палярных даследаванняў, які ў тым ліку займаўся арганізацыяй беларускіх антарктычных экспедыцый, падборам кандыдатаў, матэрыяльна-тэхнічным забеспячэннем, забеспячэннем стварэння і функцыянавання антарктычнай станцыі. З таго часу праведзена ўжо 16 сезонных антарктычных экспедыцый, цяпер рыхтуецца 17-я.

Беларусь заключыла 14 дагавораў аб навукова-тэхнічным супрацоўніцтве ў Антарктыцы з урадамі і арганізацыямі з 9 краін (Расія, Балгарыя, Турцыя, Новая Зеландыя, Вялікабрытанія, Францыя, Фінляндыя, Германія, Украіна), наладжана стратэгічнае ўзаемадзеянне з Расіяй, цесная навукова-тэхнічная кааперацыя, узаемны абмен навуковым персаналам. "Членства Беларусі ў міжнародных супольнасцях па даследаванні і асваенні Антарктыды, а таксама цеснае ўзаемадзеянне ўдзельнікаў антарктычных экспедыцый з замежнымі калегамі дае магчымасць выгадна пазіцыянаваць нашу краіну як паўнапраўнага партнёра, які ўносіць значны ўклад у даследаванне гэтага кантынента", - упэўнены кіраўнік НАН.

Гаворачы пра вынікі навуковых даследаванняў, ён растлумачыў, што рэзультаты, атрыманыя ў Антарктыцы, эксклюзіўныя і маюць фундаментальны характар. Даследаванні Беларусі ў Антарктыцы - гэта даследаванні параметраў атмасферы, азонасферы, геалагічныя, геафізічныя, сейсмалагічныя і метэаралагічныя назіранні, аэракасмічнае вывучэнне прыродных аб'ектаў, комплексны аналіз біялагічнай разнастайнасці і маніторынг прыродных экасістэм.

Кіраўнік НАН звярнуў увагу на практычную накіраванасць даследаванняў: "Напрыклад, дзякуючы празрыстай атмасферы, гэты рэгіён падыходзіць для перадпалётнай каліброўкі аптычнай апаратуры нашага касмічнага апарата, у сувязі з чым створаны эталонны палігон паблізу станцыі".

"Навуковыя работы, якія праводзяцца ў Антарктыдзе, садзейнічаюць развіццю сумежных напрамкаў, у тым ліку распрацоўцы айчыннага абсталявання, прыборнай базы для функцыянавання ў экстрэмальных умовах", - дадаў ён.

Паводле ацэнак вучоных, рэгіён валодае багатымі мінеральнымі, біялагічнымі рэсурсамі, а ў нетрах знаходзяцца значныя запасы карысных выкапняў (нафта, прыродны газ, вугаль, золата, серабро, малібдэн, уран). Аднак у адпаведнасці з дагаворам аб Антарктыцы вызначана выкарыстанне рэгіёна толькі ў мірных, навуковых мэтах, на міжнародным узроўні дзейнічае забарона на распрацоўку і здабычу карысных выкапняў да 2049 года.

На завяршэнне Уладзімір Гусакоў падзякаваў Кіраўніку дзяржавы за комплексную падтрымку дзейнасці ў рэгіёне Антарктыкі і звярнуўся з просьбай разгледзець магчымасць перайменаваць айчынную антарктычную станцыю "Гара Вячэрняя" ў станцыю "Беларуская". Цяпер у Антарктыцы размешчана каля 70 навуковых станцый 30 дзяржаў, у тым ліку беларуская. У яе склад уваходзяць службова-жылыя, тэхналагічны, прыродаахоўныя аб'екты, прыборныя комплексы і навуковыя стацыянары. Гэта дае магчымасць стварыць бяспечныя ўмовы для работы палярнікаў (да 15 чалавек) і арганізаваць даследаванні ў галіне біялогіі, фізікі атмасферы, кліматалогіі, геафізікі і геаэкалогіі.

Аляксей Гайдашоў у час сустрэчы адзначыў, што магчымасці беларускай антарктычнай станцыі дазваляюць развіваць многія навуковыя напрамкі. Ён звярнуў увагу: "Мы не залежым ад імпарту. Па стратэгіі з 2006 года ў нас былі тэхналагічныя распрацоўкі станцыі, распрацоўкі прыбораў, адзенне, прадукты харчавання - усё сваё. Мы базіруемся на гэтым". 

"І падзеі апошніх пяці гадоў паказалі, што мы мелі рацыю, - сказаў начальнік антарктычных экспедыцый. - Мы спакойныя цяпер з пункту гледжання жыццезабеспячэння і абслугоўвання станцыі". Ён таксама закрануў гістарычныя аспекты: "Гісторыя даследавання Антарктыкі беларусамі пачыналася ў сярэдзіне мінулага стагоддзя. У 1955 годзе ў складзе першай комплекснай антарктычнай экспедыцыі дзесяць беларусаў будавалі першую савецкую антарктычную станцыю. З 1955 да распаду Савецкага Саюза больш за 100 беларусаў удзельнічалі ў рабоце савецкіх антарктычных экспедыцый па розных спецыяльнасцях - і вучоныя, і механікі-вадзіцелі, і лётчыкі, г.зн. гісторыя, прафесіяналы, кадры ў нас ёсць".

Ён таксама прадоўжыў: "У 2006 годзе пачаўся этап даследавання Антарктыды ў незалежнай дзяржаве Рэспубліка Беларусь. Зялёнае святло гэтаму працэсу быў дадзены Вамі (Аляксандрам Лукашэнкам. - Заўвага). Гэта новы напрамак, ён раўназначны для будучых зачынаў, для будучых пакаленняў асваенню космасу, атамнай энергетыцы. Гэта дорага варта - рашэнне, прынятае Вамі. Яно прадвызначыла нашу будучыню, нашу работу ў Антарктыцы".

Аляксей Гайдашоў таксама расказаў аб важнасці дзяржаўнай падтрымкі і аб тым, як няпроста было працаваць у самым пачатку. У прыватнасці, ён растлумачыў: "Да 2014 года нашы экспедытары базіраваліся на даволі старой базе ў цяжкіх умовах. Але пасля таго, як у 2011 годзе праграма была перададзена ў веданне Нацыянальнай акадэміі навук, усё прынцыпова змянілася: у 2015 годзе ўжо быў пастаўлены першы аб'ект беларускай антарктычнай станцыі. З 2015 да гэтага часу станцыя развілася з аднаго да 19 аб'ектаў. Гэта медыцынскія і навуковыя лабараторыі, тэхналагічнае жыццезабеспячэнне, кругласутачная спадарожнікавая сувязь, гаражныя боксы, тэхніка снегаходная і паветраныя беспілотныя лятальныя апараты. Мы адчуваем пастаянную ўвагу і падтрымку з пункту гледжання матэрыяльнага забеспячэння і бяспекі. Зразумелая справа, у такіх умовах мы павінны эфектыўна працаваць".

"Тыя, хто едуць туды, у гэтыя жорсткія ўмовы, загадзя ўсведамляюць, для чаго яны туды едуць - выконваць дзяржаўныя задачы. Гэта работа патрэбна для краіны", - заўважыў Аляксей Гайдашоў. Ён падкрэсліў: "З'явілася станцыя - гэта не проста станцыя, гэта пункт апоры Беларусі на вялізнай геаграфічнай прасторы. Гэта не толькі філіял НАН, гэта пункт апоры краіны. Мы яе ўсяляк актыўна развіваем. Гэта і ёсць умацаванне прысутнасці Беларусі ў гэтым рэгіёне і на міжнароднай арэне".

"Вынікі нашых намаганняў атрымліваюць высокую ацэнку міжнароднай навуковай супольнасці, - звярнуў увагу Аляксей Гайдашоў. - У 2020 годзе станцыю інспектавала інспекцыя ўрада Аўстраліі. У заключным акце было адзначана: станцыя прызнана высокатэхналагічнай, сучаснай, экалагічна бяспечнай, прыхільнай да навуковых даследаванняў. І прызнана адной з лепшых станцый, пабудаванай у Антарктыдзе за апошняе дзесяцігоддзе".

Аляксандр Лукашэнка на сустрэчы з вучонымі і ўдзельнікамі беларускіх антарктычных экспедыцый падтрымаў прапанову, агучаную Аляксеем Гайдашовым, вызначыць у Беларусі на нарматыўным узроўні статус палярніка, бо цяпер палярнікі, па сутнасці, з'яўляюцца сезоннымі работнікамі.

"Па статусе трэба вызначыцца і ўнесці прапановы", - даручыў беларускі лідар.

Адно з асноўных пытанняў тут - захаванне стажу, паколькі палярнікі на час экспедыцый вымушаны звальняцца з асноўнага месца працы, а пасля вяртання - зноў шукаць сабе месца. "Гэта адзінкавыя людзі. Таму паглядзіце. Медыцынскае абслугоўванне і гэтак далей", - згадзіўся Кіраўнік дзяржавы.

Яшчэ адна просьба ад Аляксея Гайдашова заключалася ў некаторых карэкціроўках заканадаўства аб закупках у тым, што датычыцца патрэб палярнікаў. Часам гэта працэдура можа быць даволі складанай, а трэба набыць нешта канкрэтнае, і альтэрнатывы быць не можа. "Наша галоўная задача - бяспека. Мы працуем доўгі тэрмін у аўтаномным рэжыме", - адзначыў ён.

Аляксандр Лукашэнка прапанаваў, каб такія рашэнні па закупках кропкава для антарктычных экспедыцый прымаў кіраўнік НАН Беларусі. "Думаю, для палярнікаў гэта будзе ідэальны варыянт", - згадзіўся Аляксей Гайдашоў.

Удзельнікі сустрэчы падарылі Прэзідэнту мінерал эндэрбіт. Узрост гэтага мінерала - каля 4 млрд гадоў. Ён уяўляе сабой аснову крышталічнага фундамента Зямлі.

Выхад мінерала на зямную паверхню адзначаны толькі ў Антарктыдзе. Падораны кіраўніку дзяржавы экзэмпляр быў здабыты ў раёне беларускай антарктычнай станцыі "Гара Вячэрняя".

Яшчэ адзін падарунак ад удзельнікаў 16-й Беларускай антарктычнай экспедыцыі - дзяржаўны сцяг Беларусі, разгорнуты ў цяжкадаступным раёне Антарктыды.

Дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь быў разгорнуты 20 студзеня 2024 года ўдзельнікамі авангарднай 16-й беларускай антарктычнай экспедыцыі Аляксеем Гайдашовым, Віталем Хілько, Ягорам Корзунам у канчатковым пункце маршруту шматдзённага навуковага паходу ў цяжкадаступны недаследаваны раён Антарктыды. Гэта гара Марынер у горным масіве Най.

Памер сцяга ў разгорнутым выглядзе - 500×1000 мм. Сцяг размешчаны ў падарачнай упакоўцы з надпісам "Прэзідэнту Рэспублікі Беларусь А.Р.Лукашэнку ад 16-й Беларускай антарктычнай экспедыцыі, 2024 год".

З 2006 года праведзена 16 беларускіх антарктычных экспедыцый, у якіх прыняў удзел 51 айчынны вучоны і спецыяліст, 22 чалавекі з іх - два і больш разоў.