Удзел у Форуме медыйнай супольнасці Беларусі ў Магілёве

Кіраўнік дзяржавы Аляксандр Лукашэнка 28 мая прыняў удзел у Форуме медыйнай супольнасці Беларусі.

Мерапрыемства прайшло ў Палацы культуры вобласці ў Магілёве. На форум сабраліся больш за тысячу чалавек, у тым ліку журналісты, блогеры, кіраўнікі СМІ Беларусі, прэс-сакратары.

Кіраўніку дзяржавы перад пачаткам асноўнай часткі форуму прадставілі выстаўку мультымедыйных праектаў рэгіянальных СМІ, якія рэалізаваны за апошнія два гады. У іх ліку праекты, арыентаваныя на захаванне гістарычнай памяці, якія распавядаюць аб дзеяннях нацысцкіх злачынцаў на тэрыторыі Беларусі; разнастайны дзіцяча-юнацкі кантэнт; гісторыі аб іншаземцах, якія звязалі свой лёс з Беларуссю і многае іншае.

Як далажыў Намеснік Кіраўніка Адміністрацыі Прэзідэнта Уладзімір Пярцоў, пры рэалізацыі таго ці іншага праекта ацэньваецца перш за ўсё яго эфектыўнасць - тыраж, рэйтынг глядацкай і чытацкай аўдыторыі.

"Гэта самае галоўнае", - падкрэсліў беларускі лідар. Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што ні ў якім разе нельга падманваць саміх сябе, а арыентавацца трэба менавіта на гэтыя крытэрыі.

Выступаючы на медыяфоруме, Кіраўнік дзяржавы падкрэсліў, што заўсёды з вялікай павагай ставіцца да журналістаў, разумеючы іх працу. "Калі задае пытанне або запрашае кудысьці, звычайна я не адмаўляюся, калі графік узгоднены і я не ў камандзіроўцы", - сказаў Прэзідэнт.

Аляксандр Лукашэнка назваў медыяфорум вельмі своечасовым і маштабным праектам. Але ў той жа час ён лічыць, што маштаб такіх мерапрыемстваў павінен быць яшчэ большым. Гэта добрая магчымасць абмеркаваць тэндэнцыі ў медыясферы з калегамі, намеціць новыя праекты. "Але важна ўжо і тое, што мы тут сустрэліся. Тысяча чалавек з'ехаліся з усёй краіны", - заявіў ён.

"Вы пішаце гісторыю свайго жыцця. Я часта пра гэта гавару. Я таксама. Заходзячы ў гэты абласны палац, я ўспамінаю, можа, нават не маладосць, а сваё дзяцінства, - расказаў Аляксандр Лукашэнка. - Тут праходзілі пленумы абласнога камітэта партый, тут жорстка крытыкавалі і хвалілі некага. І я, седзячы ў гэтай зале, уважліва назіраў за тым, што адбываецца. Таму, гледзячы на вас, я ўспамінаю сваю маладосць".

"Мы з вамі жывём у вельмі няпросты, але вельмі цікавы час, асабліва для тых, хто ў прамым сэнсе слова піша гісторыю нашай краіны і ўласную гісторыю", - сказаў Прэзідэнт.

Кіраўнік дзяржавы адзначыў, што тэма форуму - роля журналіста ва ўмовах трансфармацыі грамадства і гучыць яна заўсёды актуальна.

"Малайцы, што разглядаеце сваю ролю, гэта крытычны погляд у тым ліку на ваша існаванне і вашу работу. Аб гэтай ролі, і не толькі журналіста, мы гаворым пастаянна. Час такі. Ён вылучыў прафесію журналіста на перадавыя пазіцыі, зрабіўшы медыйную супольнасць магутным актарам палітычнага дыскурсу. Мы часта сустракаемся з прадстаўнікамі СМІ ў розных фарматах, са многімі бачымся амаль кожны дзень па абавязку маёй службы і вашай работы. Ведаю, што нерв эпохі інфармацыйнага проціборства, або так званай вайны сэнсаў, вы адчуваеце як ніхто іншы. Вы гэтым жывяце. У гэтай рэчаіснасці вы - і байцы, і абаронцы, і стратэгі, і тактыкі, а інфармацыя - гэта і рэсурс, і тавар, і зброя", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

Але калі краіна пад прыцэлам агрэсіўнай прапаганды, воін - не толькі журналіст, заўважыў Прэзідэнт. Таму ўдзельнікамі медыяфоруму таксама сталі кіраўнікі і супрацоўнікі рэспубліканскіх і рэгіянальных СМІ, блогеры і эксперты ў сферы камунікацый, прадстаўнікі профільных ВНУ і ідэалагічнага актыву, прэс-сакратары рэспубліканскіх органаў дзяржаўнага кіравання, арганізацый, а таксама прадстаўнікі дзяржорганаў, якія курыруюць пытанні інфармацыйнай палітыкі.

"Словам, усе, хто стаіць у авангардзе фарміравання інфармацыйнай палітыкі і абароны інфармацыйнага суверэнітэту дзяржавы. Кожны на сваім узроўні, у адпаведнасці са сваімі службовымі абавязкамі", - дадаў Кіраўнік дзяржавы.

"Мы працуем у адной звязцы. Адказнасць у нас адна на ўсіх - захаваць краіну і зберагчы мір. Вы вучылі гісторыю, мысліце аналітычна, бачыце аналогіі, ведаеце, што значыць несці гэту адказнасць на сваіх плячах", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

Кіраўнік дзяржавы адзначыў, што ўважліва сочыць за рыторыкай беларускіх журналістаў і экспертаў, асабліва тых, хто ўвесь час у кадры. "Вы глыбока разумееце тэму гібрыднай агрэсіі, якой мы процістаім з таго моманту, як пачалі рабіць першыя суверэнныя крокі. Калі праводзілі рэферэндумы, ратавалі народную ўласнасць і самі прымалі найважнейшыя рашэнні. І з таго самага часу, як толькі далі зразумець, што будзем праводзіць самастойную палітыку, мы жывём пад агнём пастаяннай крытыкі, хлусні, абсурдных абвінавачанняў. Гэта тэрабайты сфабрыкаваных і шчодра праплачаных медыйных фальшывак пад прыгожай абгорткай", - заявіў Прэзідэнт.

Ён звярнуў увагу, што шмат негатыву выліваецца ў тым ліку і асабіста на журналістаў, іх родных і блізкіх. "І ўсё гэта вы прапускаеце праз свае розум і сэрца. Каласальная нагрузка, якая патрабуе каласальнай канцэнтрацыі намаганняў па абароне сваёй інфармацыйнай прасторы. Але па-іншаму нельга. Толькі так можна захаваць суверэнітэт краіны, якая знаходзіцца ў эпіцэнтры глабальных геапалітычных супярэчнасцей", - перакананы беларускі лідар.

"Напярэдадні, пакуль рыхтаваўся да сустрэчы з вамі, спрабаваў успомніць, калі ў нашым лексіконе з'явіліся паняцці "інфармацыйная вайна", "ментальная вайна", "фэйкі", "постпраўда", іншыя. Зусім нядаўна ж, літаральна нейкіх 6-7 гадоў таму. А колькі гадоў з'явам, якія яны называюць? Не палічым. Напэўна, столькі, колькі жыве чалавек. Таму што інфармацыйная вайна - гэта прэлюдыя да гарачай фазы процістаяння", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Гэта, паводле яго слоў, дэзынфармацыя, спробы ўвесці мяркуемага праціўніка ў зман, у туман бескарысных звестак. Гэта спробы заблытаць, прымусіць сумнявацца ў сваіх каштоўнасцях, перакананнях, сілах. "Сюжэт даўні, як свет", - канстатаваў Прэзідэнт.

Галоўным міфам у перыяд распаду Савецкага Саюза Кіраўнік дзяржавы назваў тэзіс аб рыначнай эканоміцы. "Самы-самы галоўны туман, у які мы былі акунуты з распадам Савецкага Саюза. Можа, нехта са мной не згодзіцца, але я гэта пражыў, як і вы сёння жывяце ва ўмовах інфармацыйнай вайны", - сказаў ён.

"Я ўсё часцей, асэнсаваўшы ўсё гэта і гэтыя працэсы (бачу, як мае калегі пачалі да гэтага ставіцца), падкідваю вам тэзіс, што гэта нам навязана спецыяльна, таму што ніякага свабоднага рынку (попыт-прапанаванне) няма і ніколі не было. І навязаны нам гэты тэзіс Злучанымі Штатамі Амерыкі. У іх было ўсё проста: у іх эканоміка трымаецца на паперках. На жаль, паколькі мы ўсе заглынулі гэту папяровую прынаду, трымаецца паспяхова. Я маю на ўвазе долар. Яны рэгулююць адносіны ў свеце, душаць, падтрымліваюць, што хочуць, тое і робяць", - заявіў Прэзідэнт.

"У гэтай сітуацыі навязаць нам рынак - а я называю гэта простым словам "хаос" у эканоміцы - было вельмі проста. Мы гэтым шляхам не пайшлі. Чаму, аналізуйце самі. Але гэта была мая пазіцыя - ісці ад зямлі. Я разумеў, што калі мы на кавалкі парэжам у сельскай гаспадарцы зямлю, то няма каму яе будзе проста аддаваць. Мы і цяпер на буйнатаварныя вытворчасці днём з агнём, цяжка шукаем кіраўніка, - адзначыў Аляксандр Лукашэнка. - Вазьміце Украіну. Усё пачыналася адсюль: алігархі... падзялілі.. Біцца пачалі - бойка прывяла да ўнутранага канфлікту, да майдана".

Кіраўнік дзяржавы падкрэсліў, што эканоміка з'яўляецца фундаментам і асновай жыцця грамадства. У Беларусі адразу ж вырашылі ісці ад зямлі, у той жа час не адмаўляючыся ад пэўных тэндэнцый, напрыклад, прыватызацыі. "Мы спакойна нешта рабілі. І прыватызавалі - ад гэтага не адмовіліся, дзяржава не можа ўдзельнічаць у нейкіх працэсах. Мы ішлі ад зямлі. Хто рынуўся з ходу следам за амерыканцамі гэтай дарогай - што атрымалася, бачым. Аналізуйце і глядзіце. Глабальную праблему нам падсунулі, і на постсавецкай прасторы яе заглынулі", - сказаў Прэзідэнт.

Аляксандр Лукашэнка звярнуў увагу, што абмяркоўваў гэту праблему разам з калегамі па Еўразійскім эканамічным саюзе. Прэзідэнты сышліся на думцы, што важна ўмець тонка планаваць і рэгуляваць працэсы. "Там, дзе постсавецкія рэспублікі рынуліся без аглядкі ў рынак, амаль нічога не атрымалася. А Кітай дасягнуў такіх вышынь у тым ліку дзякуючы таму, што не адмовіўся ад планавання", - перакананы беларускі лідар.

У якасці прыкладу Кіраўнік дзяржавы таксама прывёў Японію: "Яны забяспечваюць сябе, развіваюць прамысловасць. Яны штогод складаюць пяцьсот планаў. Яны рэгулююць практычна ўсё".

"І што ж такое фэйк, постпраўда, дыпфэйк, пра якія шмат сёння гавораць? Гэта звычайны падман. Скажэнне фактаў. Хлусня. Падлог. І нам усім трэба часцей называць рэчы сваімі імёнамі. Расказваць аб складаным проста і зразумела. Пасля 2020 года мы шмат гаварылі аб адказнай журналістыцы. Дамовіліся рабіць стаўку на праўду, нават калі яна не будзе гучаць ярка і сенсацыйна. Мы разумелі, што канкурыраваць з дэструктыўнымі крыніцамі будзе складана", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Пры гэтым галоўнае патрабаванне Прэзідэнта - каб у аснове такой работы была праўда. У прыклад ён прывёў сітуацыю з міграцыйным крызісам на граніцы. "Навошта гаварыць няпраўду, калі праўда жорсткая? Яе проста трэба адкрыць і паказаць. Таму праўда і толькі праўда, гэта самае галоўнае", - падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы.

"Але глядзіце, што адбываецца. Збеглыя сёння адкрыта кажуць, што ў іх няма ніякіх рычагоў націску на краіну, акрамя санкцый. Так, жыццё навучыла беларусаў думаць крытычна і правяраць інфармацыю, перш чым рабіць высновы, або прапускаць міма, калі праверыць нельга. Гэта маленькая, але перамога. Ваша перамога. Перамога ў тым ліку тых, хто жорстка верыфікаваў паток вылітага тады на нас бруду. Нашы журналісты выдатна спрацавалі ў звязцы з праваахоўнымі органамі. Настолькі, што створаныя перадачы ўвайшлі ў гісторыю як дапаможнік па абароне інфармацыйнага суверэнітэту краіны", - заявіў Аляксандр Лукашэнка.

"Мы не расслабляемся. Больш таго, максімальна сканцэнтраваны на пагрозах. Прычыны вядомыя. І калі я бачу, што нехта самазаспакоіўся, я часта нагадваю: не самазаспакойвацца, у адваротным выпадку атрымаем тое, што атрымлівалі. Мы прадаўжаем падвяргацца самаму маштабнаму ў навейшай гісторыі гібрыднаму націску з боку Захаду: палітычнаму - праз пашырэнне антыбеларускай пазіцыі на міжнародным палітычным прававым полі; інфармацыйнаму - праз радыкалізацыю экстрэмісцкіх платформ; эканамічнаму - праз раскрутку махавіка санкцый і прыняцце чарговых пакетаў; ваеннаму - праз спробы ўцягнуць Беларусь у ваенныя канфлікты", - адзначыў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт падкрэсліў, што неабходна быць гатовым да любых правакацый, у тым ліку інфармацыйных. Гэта тэма падрабязна абмяркоўвалася і ў час Усебеларускага народнага сходу, нагадаў ён. Там жа была зацверджана Канцэпцыя нацыянальнай бяспекі. У дакуменце вызначаны ўнутраныя і знешнія крыніцы пагроз у інфармацыйнай сферы. 

"Прыняты неабходныя рашэнні, выбудавана прававое поле, забяспечаны меры падтрымкі вытворчасці нацыянальнага інфармацыйнага прадукту. Цяпер настаў час зверыць гадзіннікі і канкрэтызаваць задачы", - сказаў Кіраўнік дзяржавы.

"Вы ведаеце, я пастаянна паглыблены ў спецыфіку работы СМІ. Бачу і рух, і недахопы, і прагрэс. Мне дакладваюць, што сур'ёзна перабудавана сістэма падрыхтоўкі нашых будучых журналістаў з акцэнтам на практычную дзейнасць. Да працэсу навучання далучаны нашы масцітыя журналісты. Гэта правільна. Трэба ўзмацняць пул аднадумцаў, рыхтаваць паслядоўнікаў. На аснове праўды. У адваротным выпадку маладыя, будучыя журналісты нас не зразумеюць і, галоўнае, не ўспрымуць тое, што мы спрабуем ім прапанаваць", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

Кіраўнік дзяржавы адзначыў, што традыцыйныя СМІ пашыраюць сваю прысутнасць у найбольш папулярных сегментах інфармацыйнай прасторы. З'явіліся цікавыя аўтарскія, аналітычныя, забаўляльныя праекты, што важна - папулярныя і вядомыя за мяжой.

"Новы імпульс развіцця атрымала рэгіянальная прэса. Мы пайшлі па шляху стварэння медыяхолдынгаў. Гэта дало магчымасць асучасніць многія выданні, умацаваць творчы і тэхнічны патэнцыялы. Работу ў гэтым напрамку будзем прадаўжаць, калі вы з гэтым згодныя. Але вы ведаеце, адзіны вымяральнік паспяховасці любога сродку масавай інфармацыі - інтарэс аўдыторыі. А тое, што вас актыўна глядзяць, слухаюць, чытаюць, у тым ліку і заўзятыя апаненты, цытуюць дэструктыўныя рэсурсы, - гэта поспех, і ён відавочны. Вы сёння фарміруеце парадак дня", - звярнуў увагу Прэзідэнт.

"Але наш праціўнік, можна сказаць, вораг таксама вучыцца на сваіх памылках, удасканальваецца. Нельга недаацэньваць патэнцыял тых, хто глядзіць на Беларусь як на геапалітычную мэту. Гэта не шайка фрылансераў, а ўзброеная самымі перадавымі тэхналогіямі сетка палітолагаў і інфармацыйна-псіхалагічных цэнтраў. Якія грошы там круцяцца, вы нават не ўяўляеце. Таму трэба паглядзець на сябе і крытычна, каб стаць яшчэ больш паспяховым, яшчэ лепшым, больш эфектыўным. Год якасці абавязвае. Ды і час вымушае", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Гаворачы аб развіцці сродкаў масавай інфармацыі на сучасным этапе, Кіраўнік дзяржавы абазначыў напрамкі, дзе яшчэ трэба ўдасканальвацца.

Першае, на чым, паводле слоў Прэзідэнта, неабходна сканцэнтравацца, - гэта фарміраванне нацыянальнага інфармацыйнага стылю вяшчання з павелічэннем долі вытворчасці ўласнага якаснага, канкурэнтаздольнага прадукту. "Я не заклікаю адмовіцца ад замежнага кантэнту, але ўсё, што мы купляем, павінна адпавядаць нашаму ладу жыцця, традыцыям, культуры, менталітэту. Як мінімум мы не павінны запаўняць свой эфір крывавымі, амаральнымі і пошлымі сюжэтамі. Гаварыў пра гэта ўжо. Патрэбны ідэалагічны фільтр", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

Неабходнасць пашырэння пула экспертаў - другі аспект, на які звярнуў увагу Кіраўнік дзяржавы. "У нас з'явіліся яркія спікеры, аналітыкі, але нельга іх затыражаваць (адзін з недахопаў, перш за ўсё цэнтральных сродкаў масавай інфармацыі). Інакш страцім інтарэс гледача, які падсаджаны на пастаянную змену карцінак і эмоцый, - папярэдзіў Прэзідэнт. - Вы гэта ведаеце. Патрэбны новыя асобы. Прычым шукаць такіх экспертаў неабходна і ў рэгіёнах, і ў галінах".

Аляксандр Лукашэнка лічыць, што цяпер пры задзейнічанні экспертаў журналісты зацыкліліся на Мінску, на геапалітыцы. "А дзе лідары меркаванняў сярод урачоў, педагогаў, вучоных, прадпрымальнікаў - прафесіяналаў у сваёй сферы? - спытаў Прэзідэнт. - Яны ж ёсць. Іх сотні, калі не тысячы. Іх ведаюць людзі, і іх меркаванню давяраюць у калектывах. Няхай іх галасы мацней загучаць".

Трэба ўзмацняць прапаганду і контрпрапаганду, ідэалагічную работу. Гэта трэці аспект, на які звярнуў увагу Кіраўнік дзяржавы. "Хачу, каб маладыя журналісты гэта засвоілі, - сказаў Прэзідэнт. - Не трэба саромецца гэтых слоў і паняццяў. Ці на Захадзе іх няма? Ёсць. Проста назвалі іншым словам - піяр, гэта значыць работа з грамадскім меркаваннем. Сутнасць адна. Вось няхай і працуюць з грамадскім меркаваннем на сваёй тэрыторыі".

"Нас не трэба карміць рознай балбатнёй пра нібыта незалежныя СМІ, дэмакратычныя каштоўнасці. Мы ж бачым, як яны кідаюць у турмы сваіх журналістаў, закрываючы медыя і праследуючы кожнага, хто асмеліўся не пагадзіцца з палітыкай і дзеяннямі ўлад", - заўважыў Аляксандр Лукашэнка. Прыкладаў такіх дзеянняў мноства ў розных краінах свету - ад ЗША і Еўрасаюза да Малдовы, Прыбалтыкі, Украіны і Грузіі.

Некаторыя, магчыма, паспрабуюць правесці нейкія паралелі з сітуацыяй у Беларусі ў 2020 годзе, аднак гэта, паводле слоў Прэзідэнта, абсалютна некарэктнае параўнанне. У Беларусі прэтэнзіі да асобных журналістаў былі не з-за іх меркавання або пазіцыі, а таму, што яны павялі сябе як здраднікі - пачалі ламаць і крышыць краіну. "Вось мы змагаліся супраць гэтага. У тым ліку і спаганялі з журналістаў - за парушэнне законаў", - падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы.

Чацвёртае, на чым зрабіў акцэнт Прэзідэнт, - захаванне балансу ваяўнічых і стваральных матэрыялаў у СМІ, якія павінны быць аднолькава яркімі.

"Вядома, з пункту гледжання прафесійнай рэалізацыі на інфармацыйным фронце больш цікава "ваяваць". Сюжэты атрымліваюцца больш прыцягальнымі, - сказаў Кіраўнік дзяржавы. - Але трэба і мірны парадак дня рабіць яркім, запамінальным".

Цяпер, як адзначыў Прэзідэнт, ёсць асаблівае запатрабаванне ад людзей менавіта на мірны, стваральны парадак дня. "Калі вы прафесіянальна паказваеце звычайнага, простага камбайнера з бруднымі рукамі, які сышоў з гэтага карабля (я маю на ўвазе збожжаўборачны камбайн нашай вытворчасці), і ён пачынае з вамі размаўляць, складна або няскладна, - гэта прыемна глядзець. Вы знайшлі чалавека, які кожны дзень здзяйсняе подзвігі і нас корміць. Рабіце гэтыя рэпартажы часцей, - арыентаваў Аляксандр Лукашэнка. - Паказваеце вайнушку - паказвайце і мірную працу. Таму што ваяваць мы не хочам, і вельмі спадзяюся, што не будзем".

Трэба часцей выходзіць са стваральнымі гісторыямі, сюжэтамі на папулярныя лічбавыя платформы, перакладаючы і агучваючы фактуру на іншыя мовы, упэўнены Аляксандр Лукашэнка.

"Ніколі не патрабаваў фільтраваць інфармацыю, ствараючы ў СМІ "паралельныя светы" ўсеагульнага дабрабыту і замоўчваючы вострыя тэмы. Мой падыход вы ведаеце: людзі павінны бачыць і ведаць праўду. А некаму карысна і рабіць вывады", - падкрэсліў Прэзідэнт, закранаючы пяты аспект - неабходнасць асвятляць праблемныя, крытычныя пытанні. 

"Некаторыя кіраўнікі на месцах вельмі балюча рэагуюць на вынас смецця з хаты. Гэта дрэнная тэндэнцыя, - заявіў Аляксандр Лукашэнка. - Не трэба хаваць праблемы, рэтушаваць. Яны ёсць у кожнай краіне. Але асвятляць іх трэба аб'ектыўна, без крытыканства і не згушчаючы фарбы". 

Важна, на яго думку, каб і ў эфіры, і ў друку былі прадстаўлены розныя пункты гледжання, у тым ліку крытычнага характару. "Без крытыканства. Нам крытыканства не трэба (нам яго падкідваюць, гэты бруд, з усіх бакоў - з усходу і захаду, поўначы і поўдня). А так, па-дзелавому, каб быў эфект", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка. У сувязі з гэтым Прэзідэнт нагадаў пра існуючы абавязак адрасата, якому накіравана заўвага або крытыка, адказваць. 

Кіраўнік дзяржавы акцэнтаваў увагу журналістаў на тым, што крытычныя заўвагі слушныя і важныя, нельга іх пазбягаць, замоўчваць існуючыя недахопы: "Гэта дзяржаве не патрэбна. І мне ў тым ліку. Яшчэ раз падкрэсліваю: не трэба нічога крышыць-ламаць. Пяро і слова, якім вы валодаеце сёння, - рэч вельмі небяспечная ва ўсе часы была. Таму трэба ўмець гэтым карыстацца. Карыстайцеся. Дзе трэба - крытыкуйце, але дзе трэба - і пахваліце". Неабходна вытрымліваць баланс пазітыўных і праблемных матэрыялаў у СМІ, а не рабіць нахіл на тое, што ўсё добра, перакананы Аляксандр Лукашэнка.

Асобна Кіраўнік дзяржавы выказаўся наконт аўтарскай журналістыкі. Улічваючы шчыры характар размовы з медыясупольнасцю, Прэзідэнт гаварыў не толькі пра поспехі, але і крытычна выказаўся ў адрас тых, хто імкнецца займацца аўтарскай журналістыкай.

Гэты жанр, паводле яго слоў, патрабуе каласальных працазатрат, і, як правіла, аўтарскія праекты не робяцца адным чалавекам, над імі працуе калектыў прафесіяналаў. У той жа час на айчыннай інфармацыйнай прасторы якасць аўтарскай журналістыкі павінна расці, упэўнены Прэзідэнт. Менавіта на гэта арыентаваў кіраўнік дзяржавы кіраўнікоў СМІ, якія павінны ўстанавіць для аўтараў пэўную планку, ніжэй за якую нельга апускацца, а таксама ўзмацніць прафесійную падрыхтоўку.

Шосты прыярытэт датычыцца работы друкаваных СМІ - газет і часопісаў. У Адміністрацыі Прэзідэнта прытрымліваюцца думкі, што на сучасным этапе развіцця грамадства газеты і часопісы павінны стаць элітарнымі медыя ў добрым сэнсе, без іроніі. Кіраўнік дзяржавы выказаўся наконт гэтага з доляй сумнення: "Магчыма. Дай бог, каб так здарылася". 

Як заўважыў Аляксандр Лукашэнка, цяпер усё часцей гаворыцца, што папяровыя выданні, як і тэатр, - гэта высокае мастацтва. "Пахвальны статус, але яго неабходна апраўдваць, - падкрэсліў беларускі лідар. - Не трэба спрабаваць канкурыраваць у аператыўнасці з інтэрнэт-рэсурсамі. Гэта марна. Ніша друкаваных медыя - разумная аналітыка і вострая публіцыстыка. У кожным выданні павінны быць свае героі".

Гаворачы пра работу ў інтэрнэце, Кіраўнік дзяржавы акцэнтаваў увагу на тым, што для журналістаў гэта выклік. "Інфармацыйнае поле развіваецца без межаў, прычым ва ўсіх сэнсах, - заўважыў Прэзідэнт. - Асабліва непакоіць адсутнасць межаў маральных і этычных. Як бы ні было складана, але на гэты выклік трэба адказваць".

"Нашы журналісты і эксперты павінны быць больш актыўнымі ў лічбавай сферы. Важна вучыцца процістаяць штучнаму інтэлекту ў пытаннях распазнавання створаных ім фэйкаў, - арыентаваў Аляксандр Лукашэнка. - Гэта складана. Але неабходна. Мы пакуль глыбока не думалі ў гэтым напрамку, але, бачым, час настаў".

Як падкрэсліў Прэзідэнт, інтэрнэт мае асаблівае значэнне і можа разглядацца як з пазітыўнага, так і з негатыўнага бакоў. Для Беларусі і яе сродкаў масавай інфармацыі гэта магчымасць данесці сваю сумленную, аб'ектыўную пазіцыю аб тым, што адбываецца ў краіне. "Па-першае, ад інтэрнэту нікуды не дзецца. Па-другое, бруду і пошласці там дастаткова. Нам шмат-шмат змагацца і змагацца з некаторымі рэчамі ў інтэрнэце, накшталт (інструкцый. - Заўвага) як сабраць бомбу і яе ўзарваць. А разам з тым, што гэта сметнік, як яго некаторыя называюць, гэта і найвялікшае дасягненне. І нам трэба навучыцца карыстацца інтэрнэтам (выкарыстоўваць яго на карысць развіцця краіны. - Заўвага), - сказаў беларускі лідар. - І мы пачалі гэта рабіць, нашы журналісты". Айчынныя СМІ шырока прадстаўлены ў інтэрнэце, і гэта дае магчымасць аўдыторыі ў іншых краінах даведацца праўду пра Беларусь. "Людзі параўноўваюць. І праўда заўсёды перамагае", - заўважыў Аляксандр Лукашэнка.

Падводзячы вынікі сказанага, Кіраўнік дзяржавы выказаў упэўненасць, што ўдзельнікі медыяфоруму прапануюць новыя ідэі, якія ў тым ліку стануць вырашэннем абазначаных праблемных пытанняў.

Ініцыятыва правядзення такога маштабнага мерапрыемства, дзе ўпершыню сабраны разам увесь інфармацыйны пул - журналістаў, экспертаў, спецыялістаў у галіне камунікацый, служачых у дзяржструктурах, - як ніколі своечасовая, падкрэсліў Прэзідэнт.

Сімвалічным ён назваў правядзенне форуму ў дні пераможнага мая. Нядаўна ў краіне адсвяткавалі Дзень Перамогі, а наперадзе найважнейшая дата ў беларускай гісторыі - 80-годдзе вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў.

"Гераічная гісторыя савецкага народа - гэта найвялікшы здабытак. Яна - наш галоўны настаўнік", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка. Ён нагадаў, як у гады Вялікай Айчыннай вайны, гады акупацыі Беларусі ішла жорсткая бітва за будучыню - не толькі на фронце, але і на старонках друкаваных выданняў, на хвалях радыёвяшчання. У прэсе на акупаваных тэрыторыях друкавалі вершы і прозу калабарацыяністы, якія прысягнулі Гітлеру. На яе старонках расказвалася пра "цудоўную будучыню" беларусаў пад уладай "вялікай Германіі" з арыентацыяй на "новую Эўропу", распаўсюджваліся міфы пра зверствы партызан, бальшавікоў і іншых, абяцаліся нейкія "свабоды".

"Цану гэтых "свабод" і "новай еўрапейскай будучыні" ведаем - кожны трэці жыхар Беларусі. А, можа, ужо і кожны другі, улічваючы расследаванне Генеральнай пракуратуры па генацыдзе", - слушна заўважыў Прэзідэнт.

Паводле яго слоў, у рыторыцы ангажыраваных Захадам сучасных крыніц інфармацыі - сацсетак, тэлеграм-каналаў, разнастайных чатаў - з тых часоў нічога не змянілася. "Наратывы тыя ж. Толькі мішэні новыя. Тады дыскрэдытавалі вобраз Савецкага Саюза. Сёння выціраюць ногі аб Расію, Беларусь і іншыя дзяржавы, - растлумачыў Аляксандр Лукашэнка. - Тут і там б'юць па Прэзідэнце, яго блізкіх, сілавіках, дзяржаўных служачых і публічных асобах, людзях, якія занялі актыўную дзяржаўную пазіцыю".

Аляксандр Лукашэнка звярнуў увагу, што ў дні святкавання Вялікай Перамогі і Дня Незалежнасці неяк несправядліва мала ўспамінаюць ваенных карэспандэнтаў. "Яны таксама знішчалі ворага. Знішчалі словам, якое давала сілы байцам Чырвонай арміі і паднімала іх у бой за Радзіму, за тое, што мы сёння маем. Яны перамаглі", - сказаў беларускі лідар.

"У нас з вамі за плячамі таксама нямала перамог на інфармацыйным фронце. Мы ведаем, за што змагаемся. За суверэнітэт Беларусі, нашу нацыянальную годнасць, будучыню нашых дзяцей", - заявіў Кіраўнік дзяржавы.

"Я не хачу ніякай вайны. Упэўнены, што пераважная большасць (людзей. - Заўвага) у Беларусі не хоча вайны", - заявіў Кіраўнік дзяржавы. Ён падкрэсліў, што пастаянна на простых прыкладах тлумачыць, наколькі страшная любая вайна. "Зламаць жыццё і гнісці ў акопах - гэта не патрэбна ні аднаму з беларусаў, - канстатаваў Прэзідэнт. - Таму я вайны не хачу і раблю ўсё, каб яе не было". 

Так, цяпер у краіне шмат гаворыцца пра цяперашні небяспечны момант, пра розныя трывожныя сігналы, пра высокую верагоднасць гарачага процістаяння, заўважыў Аляксандр Лукашэнка. Гэта, паводле яго слоў, тлумачыцца ў тым ліку гістарычным вопытам Вялікай Айчыннай вайны, пачатак якой, як адзначыў Прэзідэнт, кіраўнікі прапусцілі, не спрагназавалі своечасова. "Таму нам нельга прапусціць. Я ваенным заўсёды гавару: мы павінны падрыхтавацца да гэтага. Таму мы будуем рубяжы на захадзе нашай граніцы", - растлумачыў Кіраўнік дзяржавы. Улічваючы вопыт Брэсцкай крэпасці, якую вораг захапіў у самым пачатку вайны, цяпер Беларусь узводзіць свае абарончыя збудаванні далей ад граніцы, так, каб выбудаваць абарону найбольш эфектыўна.

"Я спрабую праз вас (прадстаўнікоў СМІ. - Заўвага) данесці народу тое, што адбываецца цяпер, і адпаведна на гэта рэагаваць. Але гэта не значыць, што Лукашэнка "агрэсар", як яны там крычаць, лямантуюць, асабліва ў Польшчы, і хоча вайны. Я больш за ўсё, больш, чым мільёны беларусаў, не прымаю і не хачу вайны", - падкрэсліў беларускі лідар.

Прэзідэнт падзякаваў усім прадстаўнікам медыйнай супольнасці за работу, высокі прафесіяналізм, прынцыповасць, адданасць роднай краіне і, самае галоўнае, за смеласць. "Ніколі нікога не бойцеся. Вы на сваёй зямлі. У адваротным выпадку, чым вы адрозніваецеся ад тых збеглых, якія ўцяклі і там сёння дрыжаць, каб не страціць работу або нейкую капейку перахапіць, каб па-ранейшаму змагацца супраць нашай краіны. А там грошы ўжо не даюць нават на СМІ. Толькі асобным, - звярнуў увагу Аляксандр Лукашэнка. - Усё, што разгортваецца супраць нас, - пад кантролем спецслужбаў. Вядома, не польскіх і не літоўскіх. Там яны (амерыканцы. - Заўвага) ужо кіруюць і арудуюць. Але грошы даюць на зброю, узброеную барацьбу, на захоп хаця б кавалачка зямлі на тэрыторыі Беларусі. Гэта ім патрэбна. Амерыканцам перш за ўсё. Нават не еўрапейцам".

Погляды краін Еўрасаюза і ЗША па шэрагу пытанняў не супадаюць, заўважыў Кіраўнік дзяржавы. Напрыклад, яны адрозніваюцца наконт сітуацыі ва Украіне.

"Розныя мэты. Еўропа дакладна разумее, што гэта вайна ў іх доме. Яе не павінна быць, яна не патрэбна", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

Аднак амерыканцы ігнаруюць меркаванне прадстаўнікоў Еўрасаюза і іх зацікаўленасць у больш хуткім вырашэнні канфлікту. "Еўрапейцы гавораць: "Амерыканцам усё роўна. Гэта ў нас ідзе вайна. Мы не хочам". Гэта адкрытая заява", - растлумачыў беларускі лідар.

На думку Прэзідэнта, еўрапейцы супраць прадаўжэння вайны, але ідуць на повадзе ў ЗША і не пярэчаць, таму што баяцца.

Як расказаў Аляксандр Лукашэнка, у размове са сваім расійскім калегам Прэзідэнтам Уладзімірам Пуціным ён таксама абмяркоўваў гэту тэму - чаму еўрапейцы баяцца амерыканцаў. Прычыны, на іх думку, перш за ўсё эканамічнага характару. "Поўная залежнасць (у эканоміцы. - Заўвага) ад Злучаных Штатаў Амерыкі", - растлумачыў Кіраўнік дзяржавы.

"Яны ж друкуюць гэтыя грошы і аддаюць Украіне. А мы ў выглядзе інфляцыі спажываем гэта ўсё", - заўважыў Прэзідэнт.

"Штылю, ціхага надвор'я на гэтым інфармацыйным фронце, дзе мы з вамі ваюем, не будзе, - папярэдзіў Кіраўнік дзяржавы. - Тым цікавей у гэтым плане. Мы і прафесійна павінны расці, каб процістаяць на гэтым фронце. Нікуды не дзенемся. Гэта вайна прыйшла ўжо да нас. Самае галоўнае - каб яна не перарасла ў гарачую".

"Мы - наследнікі пераможцаў, таму мы павінны перамагаць. Іншага шляху ў нас няма. Таму што час выбраў нас!" - рэзюмаваў Прэзідэнт.

Кіраўнік дзяржавы адказаў на пытанні ўдзельнікаў Форуму медыйнай супольнасці ў Беларусі.

Супрацоўніца інфармацыйнага агенцтва "Магілёўскія ведамасці" Ксенія Буглак адзначыла, што пасля падзей 2020 года ў Беларусі з'явілася вострая і дзёрзкая журналістыка. І сама дзяўчына, паводле яе слоў, стараецца працаваць у такім стылі. Праўда, паводле яе слоў, не ўсім падабаецца такая падача інфармацыі. У сувязі з гэтым Ксенія Буглак пацікавілася ў Кіраўніка дзяржавы, наколькі журналісты павінны быць дзёрзкімі ў сваіх матэрыялах.

"Больш сталыя журналісты пачынаюць ужо адыходзіць ад гэтай дзёрзкасці, мы можам яе страціць. А калі няма ў журналіста і ў цэлым у гэтым асяроддзі дзёрзкасці, гэта ўжо не журналістыка. Толькі не крыўдзіце дарэмна людзей. Галоўнае - не пакрыўдзіць чалавека", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

Кіраўнік дзяржавы адзначыў, што журналісты павінны быць дзёрзкімі, але пры гэтым рабіць сваю справу неабходна як мага больш карэктна. "Не трэба крыўдзіць тых, каго вы не павінны пакрыўдзіць, - звярнуў ён увагу. - А тое, што вы дзёрзка сябе паводзіце і гэтак далей, як вы толькі што гэта сказалі, - усё гэта пройдзе. Вы будзеце гэта рабіць, магчыма, па-іншаму, чым цяпер. Гэта ва ўсіх было. Але гэта прыйдзе з вопытам. А пакуль дзейнічайце".

Адказваючы на пытанні ўдзельнікаў мерапрыемства, Аляксандр Лукашэнка расказаў, што ён хоча, каб у агляд сродкаў масавай інфармацыі, які штодзень рыхтуецца для Кіраўніка дзяржавы, уключалі больш матэрыялаў рэгіянальнай прэсы.

"У агляды мне даюць некаторыя матэрыялы з мясцовай прэсы. Але я, паслухаўшы вас сёння, некалькі разоў лавіў сябе на думцы, што амаль нічога не ведаю аб тым, што вы пішаце. Я ведаю па іншых крыніцах, што адбываецца там, унізе, як кажуць, але не з раёнкі. Для сябе я зрабіў выснову, што я гэта выпраўлю. Думаю, што і нам і на цэнтральных каналах трэба больш удзяляць увагі сваім калегам унізе. Ды і кадры - людзей убачым, і падымаць іх наверх, - сказаў Аляксандр Лукашэнка. - Абяцаю вам, што ў аглядзе будзе значна больш матэрыялаў ад вас. Вядома, калі яны будуць заслугоўваць увагі Прэзідэнта. Будзем выбіраць лепшае".

Кіраўнік дзяржавы заявіў, што вывучае агляд сродкаў масавай інфармацыі ад а да я і пры неабходнасці запытвае дадатковую інфармацыю, даручае службовым асобам разабрацца ў тых ці іншых пытаннях. "Адразу пішу: старонка агляду такая. Там памячаю сваё меркаванне, і яны мне дакладваюць. Ёсць абуральныя рэчы, міма якіх я прайсці не магу. Асабліва калі гэта датычыцца людзей", - падкрэсліў Прэзідэнт.

Кіраўнік дзяржавы лічыць неабходным, каб медыяхолдынгі ў раёне мелі ўплыў і аўтарытэт. "Трэба нам падцягнуць рэгіянальныя СМІ. Каб у раёне быў кулак. І гэты кулак павінен быць адносна незалежным. У вобласці павінна быць кіраўніцкая структура. Не кажу ўжо пра рэспубліку", - сказаў ён.

Аляксандра Лукашэнку папрасілі расказаць аб уласных пробах пяра ў юныя гады, і спыталі, аб чым ён цяпер пісаў бы, калі б працаваў журналістам.

Прэзідэнт расказаў, як ён насіў за 15 кіламетраў свае вершы ў шклоўскую раёнку спадзеючыся, што іх апублікуюць. Тады ў выданні была асобная калонка, дзе перыядычна публікавалі вершаваныя творы розных аўтараў. "Насіў, пісаў вершы, як і ўсе ў тыя часы. Мне здавалася, што яны добрыя, дасканалыя. Была калонка, дзе размяшчалі вершы. Думаў: напэўна, і мае вершы маглі б размясціць. Я спрабую іх знайсці цяпер. Напэўна, недзе дома. Там сшытак мой захаваўся. Я захоўваў яго доўга. Потым перастаў пісаць вершы. Сёння я ўжо не напісаў бы, як і музыкай не змог бы займацца. Цяпер і тэм дастаткова, і вопыт дазваляе. А вершы не напісаў бы. Таму што ў галаве іншыя праблемы", - адзначыў беларускі лідар.

Аляксандр Лукашэнка выказаў меркаванне, што калі б у тыя часы быў юнкараўскі рух, то ён, магчыма, і стаў бы журналістам. "Не ведаю, добра гэта было б ці дрэнна", - адзначыў ён.

Што датычыцца таго, аб чым пісаў бы цяпер, калі б быў журналістам, Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў, што дакладна крытыкаваў бы недахопы, змагаўся б з імі, не адступаў бы перад аўтарытэтамі. "Дакладна тое (пісаў бы. - Заўвага), што вакол нас, і тое, што на карысць людзям. З дзяцінства я бачыў недахопы вясковага жыцця. Я бачыў цяжкасці, складанасці, шмат несправядлівасці. І мне страшэнна хацелася ўсё гэта выправіць. Паламаўшы ўсё сваё жыццё, я пайшоў у вёску. І не шкадую. Вось аб гэтым я таксама пісаў бы", - расказаў Прэзідэнт.

У сувязі з гэтым ён звярнуўся да работнікаў СМІ з заклікам: "Я прашу вас, каб вы не мірыліся з недахопамі. Але рабілі гэта вельмі акуратна. Бруду наліць на некага і на самога сябе вельмі проста. Нам краіну не страціць бы. Трэба абараніць і ўтрымаць краіну, захаваць яе суверэнітэт і незалежнасць. Гэта - галоўнае. Страціце сваю краіну - лепш не будзе. Гэта вам мая парада. Як бы ні было складана".

Што датычыцца рэгіянальных СМІ, яны павінны перш за ўсё падабацца людзям, але не за кошт нейкіх папулісцкіх выпадаў. "Каб недахопы вы бачылі перш за ўсё", - даў параду Кіраўнік дзяржавы.

Аляксандр Лукашэнка у цэлым хацеў бы, каб айчынная журналістыка і журналісты былі лепшымі ў сваёй справе.

У час медыяфоруму абмяркоўвалася і падтрымка маладых спецыялістаў - супрацоўнікаў рэгіянальных сродкаў масавай інфармацыі. Так, галоўны рэдактар газеты Кармянскага раёна "Зара над Сожам" Алена Лешчанок адзначыла, што дзяржава падтрымлівае тых маладых спецыялістаў, якія адпрацоўваюць размеркаванне ва ўстановах сацыяльнай сферы, калі яны размешчаны ў забруджаных у выніку аварыі на ЧАЭС рэгіёнах.

"Як вы гледзіце на тое, каб пашырыць такую норму і на работнікаў сродкаў масавай інфармацыі ў такіх раёнах, каб павысіць прывабнасць першага рабочага месца ў раёнцы?" - спытала яна ў Кіраўніка дзяржавы.

"Пытанне, якое вы ўзнялі, сапраўды ёсць. Яно не звязана з Чарнобылем. Яно звязана з тым, што некаторыя катэгорыі маюць гэтыя прэферэнцыі, а некаторыя - не. Таму ў гэтым плане трэба, не зацягваючы, паглядзець, што мы можам. І калі гэта магчыма, спецыялісты ўнясуць прапановы. І вы ведаеце: за мной не заржавее", - заявіў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт нагадаў аб сваім стаўленні да так званых чарнобыльскіх рэгіёнаў: "Я іх ужо такімі не лічу. Мы туды прыязджалі і тыднямі знаходзіліся разам з вамі, і я аб'язджаў гэтыя раёны".

"Сёння людзі, калі я прыязджаю туды, удзячны мне за тое, што мы іх не кінулі і выратавалі гэтыя чарнобыльскія рэгіёны. І я ўжо не лічу сёння, што гэта чарнобыльскія зоны, чарнобыльскія рэгіёны. Мы навучыліся не проста там жыць у той сітуацыі, але і вяртаць гэтыя землі (да жыцця. - Заўвага)", - сказаў Кіраўнік дзяржавы.

Ён звярнуў увагу і на рост нараджальнасці ў гэтых рэгіёнах: у некаторых раёнах яна нават вышэйшая, чым на чыстых тэрыторыях. "Людзі паверылі", - канстатаваў ён.

Прэзідэнт таксама прызнаўся, што яму вельмі падабаецца бываць у Палескім радыяцыйна-экалагічным запаведніку, таму што яго ўражвае гэта некранутая прырода.

Кіраўнік дзяржавы ўпэўнены, што на журналістаў, якія робяць сваю работу, трэба ў тым ліку і Прэзідэнту абапірацца ў вырашэнні тых ці іншых пытанняў. "На журналістаў трэба абапірацца. Быць бліжэйшымі да іх, не хавацца", - даў ён параду.

Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў, што неабходна вярнуцца да пытання рэагавання на крытыку ў СМІ, на тыя пытанні, якія ставяць журналісты. Трэба, каб зваротная рэакцыя была ад чыноўнікаў і кіраўнікоў рознага ўзроўню. "Гэта і аўтарытэт газеты ўзнімае, і перш за ўсё яе (службовай асобы. - Заўвага) самой. І прыклад паказаць, размаўляючы з журналістамі, і запатрабаваць ад адказных людзей, - сказаў беларускі лідар. - Мы звернем на гэта ўвагу".

На заканчэнне размовы з удзельнікамі мерапрыемства Аляксандр Лукашэнка расказаў аб сваіх бліжэйшых планах. У тым ліку Кіраўнік дзяржавы хоча паглядзець, як ідуць справы на палях у Магілёўскай і Віцебскай абласцях. "Але павінен сказаць, што я, лятаючы на верталёце над краінай, (бачу. - Заўвага) - зусім іншая Беларусь. Вось гэтай вясной зусім іншая. Але работы яшчэ шмат", - сказаў ён.

Аляксандр Лукашэнка заклікаў работнікаў медыясферы бачыць і рэагаваць на тыя ці іншыя недахопы, але не зацыклівацца на іх, а бачыць галоўнае. Бо не памыляецца той, хто нічога не робіць. "Мы павінны зрабіць усё, каб не разбурыць наш агульны дом. Нам трэба захаваць краіну для нашых дзяцей, нашых унукаў, моладзі", - падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы.

Намеснік Кіраўніка Адміністрацыі Прэзідэнта Уладзімір Пярцоў адзначыў, што ў Магілёве ў рамках медыяфоруму запланавана падвесці вынікі нацыянальнага конкурсу сярод друкаваных СМІ. Ад імя ўсіх удзельнікаў мерапрыемства ён уручыў статуэтку Кіраўніку дзяржавы, якую атрымліваюць пераможцы "Залатой Літары".

"Дзякуй. У Палацы Незалежнасці знойдзем месца", - сказаў Прэзідэнт.