Інтэрв'ю прадстаўнікам замежных і беларускіх СМІ

Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка сустрэўся 16 лютага з прадстаўнікамі замежных і беларускіх СМІ.

Сустрэча з журналістамі доўжылася больш за тры гадзіны. Прадстаўнікі СМІ атрымалі адказы на самыя розныя пытанні, але ў першую чаргу іх цікавіла меркаванне Кіраўніка дзяржавы па найбольш вострых пытаннях - канфлікту ва Украіне і пазіцый бакоў, вайны і міру, рэакцыі Беларусі на абстаноўку, якая развіваецца, маючых адбыцца перагавораў з Прэзідэнтам Расіі Уладзімірам Пуціным і ў цэлым саюзнага ўзаемадзеяння. Частка абмеркаваных тэм датычылася ўнутрыпалітычных аспектаў, вектараў знешняй палітыкі Беларусі.

Мерапрыемства незапланаванае, у графіку з'явілася спантанна. Прэзідэнт адгукнуўся на просьбы замежных гасцей, якія прыехалі, - згадзіўся на размову.

"Шчыра і сумленна - сустрэча незапланаваная. Прэс-сакратар мне далажыла, што ў нас такая магутная "армія", асабліва замежных журналістаў (расіян я не адношу да гэтага ліку). Я падумаў, што будзе, напэўна, негасцінна з беларускага боку, калі мы хаця б на некалькі хвілін з вамі не перасячомся", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

На сустрэчу з Кіраўніком дзяржавы акрамя беларускіх журналістаў прыбылі прадстаўнікі СМІ Аўстрыі, Азербайджана, Вялікабрытаніі, Катара, Расіі, Саудаўскай Аравіі, ЗША, Францыі, Японіі і міждзяржаўнай тэлерадыёкампаніі "Мір".

"Паглядзеўшы на склад сённяшняй нашай сустрэчы, я бачу тут даўніх сваіх знаёмых (у прыватнасці, журналіст BBC Стывен Розенберг, які ў лістападз 2021 года браў інтэрв'ю ў Аляксандра Лукашэнкі. - Заўвага), якія прыязджалі да мяне, і мы вельмі грунтоўна некаторы час таму размаўлялі з імі па розных пытаннях, на розныя тэмы. Думаю, што ў дынаміцы паглядзець на тыя праблемы, якія іх хвалявалі і якія яны так настойліва спрабавалі мне паставіць у віну, - гэта яшчэ адна такая цікавая фішка сённяшняй сустрэчы", - адзначыў Прэзідэнт.

Аляксандр Лукашэнка таксама звярнуў увагу, што сённяшняя сустрэча з журналістамі не адмяняе правядзенне анансаванай раней "Вялікай размовы з Прэзідэнтам". "Проста атрымалася нейкая накладка. У нас літаральна праз некалькі тыдняў адбудзецца Пасланне Прэзідэнта народу і парламенту. Два мерапрыемствы, адно за адным, будуць некаторыя паўторы, - растлумачыў ён. - Мы рыхтуем пасланне абсалютна адкрыта, будзе рэакцыя на ўсе пытанні, і крыху наперад мы пастараемся зазірнуць у рамках гэтага паслання".

"Пытанне "Вялікай размовы", як мы яе называем, не здымаецца, яна адкладваецца. Ніякай канспіралогіі тут няма. Адкрыта вам скажу: атрымалася некаторая накладка", - яшчэ раз заўважыў Прэзідэнт. Паводле яго слоў, у далейшым будзе выдзелены час для сустрэчы з прадстаўнікамі СМІ ў рамках "Вялікай размовы".

Аляксандр Лукашэнка на сустрэчы з журналістамі расказаў, хто не хоча міру ва Украіне і ў якім выпадку Беларусь будзе гатова задзейнічаць армію.

"Я гатовы разам з расіянамі ваяваць з тэрыторыі Беларусі толькі ў адным пакуль што выпадку: калі адтуль хоць адзін салдат прыйдзе на тэрыторыю Беларусі забіваць маіх людзей. Калі яны ўчыняць агрэсію супраць Беларусі, адказ будзе самы жорсткі. І вайна набудзе зусім іншы характар", - падкрэсліў беларускі лідар.

Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што гэта датычыцца не толькі Украіны, але і іншых суседзяў.

Адказваючы на пытанне журналіста ВВС, ён нагадаў, што яшчэ да пачатку Расіяй спецыяльнай ваеннай аперацыі па тэрыторыі Беларусі з боку Украіны рыхтаваўся ўдар ракетнымі сістэмамі залпавага агню. "Гэта былі наўмысныя дзеянні ўкраінскага боку. Не ведаю толькі, навошта гэта трэба было. Яны ў першыя хвіліны былі падвергнуты ўдару з тэрыторыі Беларусі. Гэта было за некалькі хвілін - раніцай перад пачаткам спецыяльнай ваеннай аперацыі", - сказаў ён.

Прэзідэнт нагадаў, што яшчэ з 2020 года Украіна фактычна першая ўвяла санкцыі адносна Беларусі, яшчэ нават да заходніх краін. "Не ЗША, не англасаксы, не Заходняя Еўропа. А, на жаль, наша родная Украіна. Неба закрыла, правакацыі пачалі рабіць, рыхтавалі баевікоў", - пералічыў Кіраўнік дзяржавы.

Ён таксама нагадаў пра заявы заходніх палітыкаў, што Мінскія пагадненні былі выкарыстаны як магчымасць падрыхтаваць украінскую армію да вайны.

"Вы гаворыце - "уварванне". А я лічу, што не ўварванне. Гэта не ўварванне. Украінскія ўлады самі справакавалі гэту аперацыю. Вось такімі дзеяннямі. Я іх толькі некалькі назваў. Трэба было тады дамовіцца з Расіяй аб тым, каб не было гэтай вайны. Але ўсё было нацэлена, пачынаючы ў тым ліку з Мінскіх пагадненняў, каб развязаць вайну, - канстатаваў беларускі лідар. - Ніякага ўварвання не было. Я лічу, гэта абарона інтарэсаў Расіі і тых людзей, якія там жылі, - рускіх людзей".

Аляксандр Лукашэнка таксама нагадаў аб дзеяннях украінскіх улад у Данбасе і краіне ў цэлым, уключаючы націск на рускіх і рускамоўных, гісторыю са спаленнем людзей у Адэсе: "Вось гэтыя падзеі на Данбасе не з Пуціна, не з Расіі пачаліся. Яны пачаліся як унутранае абурэнне ў самой Украіне. І штуршок гэтаму даў Майдан і ўцёкі - ад'езд Януковіча ў гэты момант на Данбас. Ён паехаў туды, каб з Данбаса аднавіць парадак ва Украіне. З гэтага ўсё пачалося. Пры чым тут Пуцін, пры чым тут Расія?"

Адказваючы на пытанне, ці варта было пачынаць спецыяльную ваенную аперацыю, Аляксандр Лукашэнка сказаў: "Калі глядзець з пункту гледжання таго, што вы нарошчвалі баявыя дзеянні з боку Украіны і рыхтаваліся да вайны, варта было. У мяне такое ж пытанне да вас: варта было пачынаць вайну ці лепш было б даць гарантыі бяспекі Расіі, якія яна ў вас запатрабавала на паперы... Што такое гэты дакумент... Нішто... Для вас - Захаду, Амерыкі, мы цяпер ужо ўпэўнены, - гэта нішто. Але тады Расія і Пуцін патрабавалі ад вас даць пісьмовы дакумент гарантый бяспекі, што з Украіны ці Еўропы, якая побач, не будзе ўчынена агрэсія супраць Расіі. А каб Расія была ўпэўнена, вы павінны былі пацвердзіць, што вы ніколі на тэрыторыю Украіны не ўведзяце ні ядзернай зброі, ні ракетныя падраздзяленні далёкага дзеяння. Пытанне: чаму вы паперку не далі Расіі? А таму, што вам гэта паперка не патрэбна была. Вам патрэбна была вайна".

Прэзідэнт упэўнены, што Украіна была толькі падставай для развязвання вайны, да якой штурхаў Захад, і перш за ўсё ЗША. Больш таго, там ёсць інтарэс да раздзялення Украіны. "Я маю на ўвазе вашы замашкі рукамі палякаў адабраць Заходнюю Украіну. Ну гэта ўжо будзе бойка на поўную моц. І тады вы мне не будзеце задаваць пытанне, будзем мы з тэрыторыі Беларусі наступаць ці не будзем. Вы Расію абвінавачваеце ў тым, што яна хоча адарваць кавалак Украіны. А гэта вы хочаце рукамі палякаў раздзяліць Украіну. Вось гэта будуць падзеі. Гэта ўжо маскі будуць сарваны з вас аж да пояса", - сказаў ён.

Кіраўнік дзяржавы заклікаў да мірных перагавораў: "Хочаце міру ва Украіне - давайце з заўтрашняга дня пачнём гаварыць пра мір. І гарматы перастануць страляць. Але вы ж гэтага не хочаце (Захад. - Заўвага). Вы дачакаецеся таго, што ваенныя прыйдуць у Кіеў і адкруцяць палітыкам галаву разам з Зяленскім. Украінскія ваенныя прыйдуць у Кіеў і ўсіх на месца паставяць. Таму што яны там у мясарубцы, а вы (украінскія ўлады. - Заўвага) бегаеце па Еўропе і пад апладысменты просіце нейкую зброю, знішчальнікі і іншае. Вы сёння вінаватыя ў эскалацыі. Сёння гінуць людзі. Давайце гэта спынім. Усё цяпер для гэтага ёсць. Не. Вы гэтага не хочаце. І я нават не скажу вы - Еўропа да гэтага гатова, яна ведае, што можа быць. Амерыканцы не хочуць гэтага. І нахілілі Еўропу, паставілі яе ў позу і робяць з ёй усё, што хочуць".

Вяртаючыся да пытання, ці магчыма "агрэсія" з боку Беларусі, Аляксандр Лукашэнка яшчэ раз паўтарыў: "Мы мірныя людзі. Мы ведаем, што такое вайна. Мы не хочам вайны. І мы ні ў якім выпадку не збіраемся ўводзіць свае войскі на тэрыторыю Украіны. Калі толькі вы адтуль не здзейсніце агрэсію на тэрыторыю Беларусі. Вось мой адказ. Ён дадзены даўно".

Прэзідэнт таксама нагадаў, што Расія - саюзнік Беларусі, у краін ёсць сумесная ваенная групоўка. Але нават пры гэтым Расія ніколі не прасіла, каб Беларусь пачала вайну супраць Украіны: "Расія ніколі мяне не прасіла, каб мы разам пачалі вайну супраць Украіны. Расія добра разумее, што ў мяне праблем шмат пад Брэстам, Гроднам і там на поўнач - з Літвой".

Беларусь у гэтым выпадку забяспечвае бяспеку на заходнім напрамку. "Там на Захадзе яны хочуць, каб мы пайшлі туды. І не толькі туды. Пажадана і ў Польшчу, і ў Літву, і ў Латвію. Але мы пойдзем толькі ў адным выпадку. Пакуль іншага я не бачу. У мяне найважнейшая задача - я павінен забяспечыць бяспеку краіны, перш за ўсё на захадзе", - сказаў Прэзідэнт. Ён нагадаў, што заяўляў аб гэтым яшчэ ў першыя дні пасля пачатку Расіяй спецыяльнай ваеннай аперацыі.

Аляксандр Лукашэнка агучыў даныя разведкі аб тым, што Захад хоча ўцягнуць Беларусь у вайну і літаральна марыць аб гэтым, што дало б магчымасць з улікам працягласці граніц Беларусі дадаткова расцягнуць фронт на 2,5 тыс. км, што ўскладніла б абстаноўку для войскаў Беларусі і Расіі.

"Правільны разлік. Але пусты, бесталковы. Мы вам гэтага шанцу не дадзім. Але калі толькі вы асмеліцеся ступіць на нашу зямлю, адказ будзе страшным. Заходнікі ведаюць, як і якой зброяй", - заявіў Аляксандр Лукашэнка.

Ён адзначыў, што ў Беларусі толькі ва ўмовах мірнага часу 75 тыс. у арміі. Але ў некалькі этапаў пры неабходнасці ва ўмовах вайны можна нарасціць яе колькасць да паўмільёна.

"Вайна нікому не патрэбна. Пакуль сёння няма пашырэння гэтай агрэсіі, давайце дамаўляцца аб міры. Усходні бок да гэтага гатовы", - заклікаў Кіраўнік дзяржавы.

Разам з тым ён лічыць, што Захад і Украіна пакуль не гатовы да гэтага. "Вы не проста не гатовы, гэта было б для вас страшнай трагедыяй і катастрофай, калі б цяпер пачаліся мірныя перагаворы. Вам патрэбна вайна", - канстатаваў Аляксандр Лукашэнка.

У сувязі з гэтым ён звярнуў увагу на яшчэ адзін момант - менавіта Захад адпраўляе ва Украіну ваяваць наёмнікаў, ужо больш за 20 тыс. чалавек. "Колькі Лукашэнка туды паслаў чалавек? Колькі? Нуль! І вы мяне папракаеце. Я туды не пасылаю людзей і не збіраюся гэтага рабіць. У якім выпадку я буду гатовы гэта зрабіць, я вам сумленна і шчыра адказаў", - адзначыў Прэзідэнт.

Адно з пытанняў датычылася магчымых апасенняў жыхароў Беларусі аб тым, што іх сыны могуць быць адпраўлены ваяваць ва Украіну. Кіраўнік дзяржавы адзначыў, што людзей, у прыватнасці ў прыграніччы, трывожыць, напрыклад, факт падзення ўкраінскай ракеты. "У іх трывога павялічылася. Калі ракета адтуль прыляцела, значыць, заўтра можа і салдат прыйсці. Аснова трывогі ў гэтым. А не ў тым, што я ні з сяго ні з таго збяру іх дзяцей і адпраўлю ва Украіну. Любы разважлівы беларус разумее, што я гэтага не зраблю", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Больш таго, Прэзідэнт адзначыў, што ён і сам чалавек ваенны і ў яго трое сыноў. "Я цудоўна разумею іх (жыхароў Беларусі. - Заўвага) і таму не збіраюся пасылаць туды людзей", - дадаў ён.

Кіраўнік дзяржавы нагадаў, як у мінулым годзе арганізоўваліся перагаворы паміж Украінай і Расіяй. Прэзідэнту ўдалося пераканаць украінскія ўлады пайсці на дыялог з расійскім бокам. На тэрыторыі Беларусі ўдалося арганізаваць пару раўндаў перагавораў. Чарговая сустрэча адбылася ў Стамбуле, тады бакі рыхтаваліся заключыць мірны дагавор. Але ўкраінская дэлегацыя сарвала дамоўленасці.

"Дык хто не хоча міру? - задаў рытарычнае пытанне беларускі лідар. - Калі б удалося дасягнуць міру, праз 5-7 гадоў гэтага б (адмовы ад дамоўленасцей. - Заўвага) не адбылося. Таму што гэта навука была ўсім - і аднаму боку, і другому. Вайна паказала многае".

Некаторыя лічаць, што Расія не можа перамагчы ў гэтай вайне, заўважыў кіраўнік дзяржавы. Але ў яго іншы пункт гледжання. "Цуд можа здарыцца, што Расія не пераможа. Але Расія ніколі не прайграе вайну. Ніколі. І амерыканцы першымі сказалі: у жыцці не было і не будзе, каб ядзерная дзяржава, прытым у ядзерных адносінах наймацнейшая ў свеце, прайграла гэту вайну", - сказаў Прэзідэнт.

"Калі ўжо абсалютна адкрыта, мой пункт гледжання: заўсёды ёсць з кім гаварыць пра мір. Думаю, як бы дзіўна гэта ні здаецца, гэты дыялог трэба весці - я перакананы ў гэтым - з ваеннымі Украіны. Ваенныя Украіны маюць крыху, мякка кажучы, іншы пункт гледжання і пазіцыю ў адрозненне ад палітыкаў і Прэзідэнта Зяленскага. І Уладзімір Зяленскі гэта добра ведае. І маючыя адбыцца, як многія ўжо кажуць, перастаноўкі ў ваенным блоку сведчаць аб гэтым. Самыя прафесійныя ваенныя больш за ўсё ўпэўнены, што вайну трэба спыняць. Вы ўбачыце, што нам усё роўна - і расіянам перш за ўсё - давядзецца дамаўляцца з ваеннымі Украіны. І ніякія палітыкі, а вы бачыце, якія там палітыкі - з ўсяго свету сабралі гаворачыя галовы. Гаварыць, ведаеце, - не справу рабіць. Гаварыць усе ўмеюць, а вось пайсці паваяваць на фронце або хаця б туды з'ездзіць у час бою - яны там не былі. Арастовіча беднага выкінулі, а там усе такія гаворачыя. Ваенныя гэта разумеюць, - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка. - Там жа кідаюць людзей як гарматнае мяса. І яны гатовы мільёнамі ўкраінцаў ахвяраваць - цытата. Ваенныя гэта разумеюць. І ваенныя змогуць дамовіцца".

"З Расіяй можна дамовіцца аб неверагодным. Кропка. Аб неверагодным. Але трэба рабіць крокі ў гэтым напрамку. І не ставіць папярэднія ўмовы перад тым, як сесці за стол перагавораў. Паставіўшы папярэднія ўмовы, накшталт сыходзьце з тэрыторыі, якую вы захапілі, - нібыта справядліва, але ў дадзеным выпадку гэта сведчыць аб тым, што яны не хочуць садзіцца за стол перагавораў. Таму арыентавацца трэба на ваенных, калі палітыкі гэтага не разумеюць, - упэўнены Кіраўнік дзяржавы. - Але як толькі нейкая іншая сіла (я лічу, што гэта ваенныя), сядзе за стол перагавораў, пагледзіце, як загавораць палітыкі і кіраўніцтва Украіны".

"Цяпер эйфарыя: "агрэсар" і іншае. Нібыта справядліва. І гэтак далей і да таго падобнае. Цяпер гэта так. Але міне час (людзі, бачыце, у якой сітуацыі - і не толькі ў Данбасе, але і ва Львове) - і людзі ў яго (Уладзіміра Зяленскага. - Заўвага) спытаюць: "Чаму мы ўсё жыццё павінны мучыцца, дзеля чаго, што далей..." А далей у Зяленскага - да апошняга ўкраінца вайна і гэтак далей. Каму гэта падабаецца. Таму як дальнабачны палітык, калі можа крыху наперад паглядзець, ён не павінен бегаць па Заходняй Еўропе і прасіць F-16 ці яшчэ якія-небудзь знішчальнікі і РСЗА далёкага дзеяння. А павінен думаць аб тым, як спыніць вайну, каб не загінулі яшчэ там 100-200-300 тысяч украінцаў. Вось аб чым сёння размова, - падагульніў беларускі лідар. - Проста Зяленскі павінен разумець: ён Прэзідэнт, гэта яго краіна, яго дзяржава, і трэба праводзіць самастойную палітыку. Не можаш (тое, што ён не можа, мы гэта бачым) - значыць, будуць рабіць іншыя. Хто - я ўжо сказаў. У гэтай сітуацыі. Магчыма, яна зменіцца і іншыя людзі будуць дамаўляцца. Любая вайна заканчваецца мірам, дык давайце зараз яе скончым. Цяпер больш выгадныя ўмовы для Украіны. Скончыць гэту вайну і далей рухацца. І тут Украіну будуць падтрымліваць усе. А я буду першым. Калі мы будзем сядзець за сталом перагавораў. Дзе хочаце".

Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў, што заключэнне міру ў любым выпадку непазбежна, а таму трэба як мага хутчэй пачаць перагаворы, а не прадаўжаць вайну.

"Ачніцеся вы. Каму патрэбна такая свабода, калі кладзешся спаць і не ведаеш, ці прачнешся заўтра раніцай. Каму патрэбна такая свабода?" - звярнуўся Прэзідэнт да прадстаўнікоў заходніх СМІ.

"Давайце дамаўляцца. Толькі мір. Усё роўна гэта скончыцца мірам. Свет ідзе да таго, што, можа, і не важна, будзеш ты жыць у Беларусі, Расіі, Украіне ці Амерыцы. Свет жа да гэтага ішоў, людзі свабодна перамяшчаліся па свеце, выбіралі месца жыхарства. І не важна, тут ці там граніца. Да гэтага ўсё ідзе. Навошта мы забіваем адзін аднаго?" - заклікаў беларускі лідар.

Ён указаў на дачыненне краін Еўропы да эскалацыі канфлікту ва Украіне за кошт нарошчвання паставак узбраення. "Вы навошта падтрымліваеце Украіну, забяспечваючы іх зброяй, а не хочаце сесці за стол перагавораў, як я прапаную? Вы ўжо абмяркоўваеце пытанне пастаўкі туды дальнабойнай зброі (да 300 км, ракет) і знішчальнікаў F-16, самых сучасных, пасля таго, як сотні танкаў "Леапард" туды пайшлі. Навошта вы гэта робіце? Вы ж разумееце, што гэта эскалацыя", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

"Я ненавіджу вайну. І нашы беларусы вайну ненавідзяць. Мы не хочам вайны. Мы хочам мірных перагавораў. Але вы трымаеце Валодзю Зяленскага за рукі-ногі і не пускаеце яго за стол перагавораў. Гэта маё перакананне, і было шмат фактаў, якія аб гэтым сведчаць. Значыць, вы хочаце вайны, - заявіў Кіраўнік дзяржавы, звяртаючыся да прадстаўнікоў заходніх СМІ. - Мы хочам міру! Чуеце, амерыканцы? Мы хочам міру. Дайце каманду Зяленскаму і самі сядзьце за стол перагавораў з Пуціным, а я побач сяду".

"Ачніцеся вы! Толькі ЗША патрэбна гэта бойня. Толькі ім. Еўропе не патрэбна. Таму што, калі будзе эскалацыя, Еўропе будзе горача. Еўрапейцы гэта разумеюць, нават англічане гэта разумеюць. Тым больш украінцы", - падагульніў Прэзідэнт.

Адказваючы на пытанне, якую ролю ён мог бы сам адыграць для спынення вайны ва Украіне, Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што тут усё залежыць ад сумесных рашэнняў прэзідэнтаў Расіі, Украіны і ЗША. "Я магу (і Пуціну аб гэтым гаварыў) зрабіць толькі тое, што захоча Пуцін і Зяленскі. У гэтым выпадку без Амерыкі нікуды. Калі тры прэзідэнты ўбачаць мяне хаця б на гарызонце вырашэння гэтай праблемы, я гатовы зрабіць усё".

Разам з тым Кіраўнік дзяржавы звярнуў увагу, што на расійскага Прэзідэнта паўплываць нікому немагчыма: "Ён дарослы, мудры, моцны чалавек. Кожны справядлівасць па-свойму разумее. У Пуціна таксама ёсць паняцце справядлівасці. І калі ён перакананы, што ён мае рацыю і справядлівы, вы яго не пераканаеце ў гэтым плане, як вы думаеце".

На ўдакладняльнае пытанне журналіста, якім чынам, на думку Аляксандра Лукашэнкі, можа скончыцца вайна ва Украіне, беларускі лідар сказаў: "Мірам. Усе войны мірам заканчваліся. Але пытанне толькі, калі і колькі ў выніку загіне людзей". Пры гэтым Прэзідэнт звярнуў увагу, што важна абавязкова прааналізаваць падзеі, якія адбыліся, і дабрацца да першапрычын канфлікту, каб зразумець, з чаго ўсё пачалося. Немалаважную ролю ў ім адыграла прыцісканне рускамоўнага насельніцтва і разгорнутая ва Украіне барацьба супраць рускай мовы, перакананы беларускі лідар. Ён нагадаў, што спроба раскалоць грамадства па моўным прынцыпе была і ў Беларусі ў 90-я гады ХХ стагоддзя. Але тады дзякуючы мудрай дзяржаўнай палітыцы гэтага ўдалося пазбегнуць, і цяпер гэта пытанне нават не стаіць на парадку дня.

"Асаблівасць Пуціна… Калі ён з кімсьці сябруе, калі гэта свой, ён будзе абараняць да апошняй кроплі крыві. Я бачыў, як ён перажываў (не толькі ён, усё расійскае грамадства), што рускіх крыўдзяць. Гістарычна так склалася, ментальна ў галаве рускага чалавека: не павінны рускіх крыўдзіць. Як у амерыканцаў: калі аднаго чалавека недзе пакрыўдзілі, яны гатовы ваяваць (вы яшчэ далей зайшлі). Вы за што яго папракаеце? Ён абараніў рускага чалавека. Калі б вы, амерыканцы перш за ўсё, цяпер згадзіліся пачаць дыялог аб міры, паверце, і вайну спынілі б, і мірныя перагаворы пачалі б, і дамовіліся б не ва ўрон нават той пазіцыі, якую займаюць сёння ўлады Украіны", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

Адно з пытанняў Кіраўніку дзяржавы датычылася закрыцця пунктаў пропуску на заходніх граніцах Беларусі.

"Вы бачыце, як паводзіць сябе Польшча, Літва. Пакуль з эканамічнага пункту гледжання яны пастаянна правакуюць. Пераносяць адказнасць на мяне. Вось яны закрылі пункты пропуску. Гэта што такое? Гэта эканамічная правакацыя. Значыць, гандлю няма, няма эканомікі. І вось паступова яны гэтыя правакацыі ўчыняюць. Проста правакуюць нас. Ну, да пары да часу. Цяпер мы думаем аб тым, як на гэта адказаць. Прыняты рашэнні. Адкажам мякка спачатку. Не зразумеюць - узмоцнім. У нас дастаткова для гэтага рычагоў", - сказаў беларускі лідар.

"Але гэта ўсё роўна эскалацыя. Мы вымушаны адказваць. Пакуль сіметрычна, адэкватна. Калі дойдзе да таго, што давядзецца прымаць асіметрычныя меры, мы прымем. Яны на стале. Але мы гэтага не хочам. Мы хочам дружыць з палякамі, літоўцамі, як гэта было заўсёды", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

"Мы нават закрылі вочы на тое, што яны ў школе карты малююць з мяжой пад Мінскам. Яны мараць аб сваім панаванні "ад можа да можа" - ад Балтыкі да Чорнага мора", - дадаў Прэзідэнт. Аднак, заўважыў ён, не толькі Беларусь, але і іншыя дзяржавы не пагодзяцца з такой пастаноўкай пытання.

Кіраўнік дзяржавы ўдакладніў, што ён літаральна сёння раніцай зацвердзіў прадстаўленыя яму прапановы з боку Урада і МЗС па мерах у адказ.

"Закрылі яны пагранпераходы - нам ад гэтага ні горача ні холадна. Яны чарговы раз выстралілі сабе ў нагу. Мы пад санкцыямі, усё роўна ў Еўропу не едзем. Нашы людзі едуць туды па мінімуму, - заўважыў Прэзідэнт. - А калі мы забаронім, напрыклад, палякам-вадзіцелям пераязджаць граніцу да нас? Тысячы аўтамабіляў, фур да нас прыязджаюць. Вось калі мы закрыем?"

Аляксандр Лукашэнка ўпэўнены, што адной з прычын такіх дзеянняў з боку Польшчы і Літвы стала ўвядзенне Беларуссю бязвізавага рэжыму. "Гэта вельмі моцна па іх ударыла. Асабліва літоўцы, вяртаючыся назад, гавораць: "Якая ж там дыктатура? Мы там свабодна танней можам купіць, заправіць аўтамабіль і іншае, - канстатаваў Кіраўнік дзяржавы. - Гэта дрэнна паўплывала на абстаноўку ўнутры".

"Гэта ўпоперак горла нацменам у Польшчы і Літве. Вось яны і пачалі закрываць, каб стварыць праблемы. Для каго, для беларусаў? Не, для сваіх людзей. Калі яны гэта публічна робяць, мы вымушаны адказваць публічна", - дадаў Прэзідэнт.

Кіраўнік дзяржавы падкрэсліў, што калі б прынятыя меры наносілі шкоду эканоміцы Беларусі, то меры ў адказ былі б больш жорсткія. "Калі эскалацыя ў гэтым напрамку прадоўжыцца, мы больш жорстка адкажам", - папярэдзіў беларускі лідар.

Прагучала пытанне і па так званых палітзняволеных. "Любога "палітзняволенага" называйце. Мы будзем тлумачыць, што ён учыніў, чаму ён там знаходзіцца, - сказаў Аляксандр Лукашэнка. - Мы зрабілі крок насустрач не толькі сваім унутраным, але і тым, якія збеглі, учыніўшы тут правапарушэнні: "Давайце перагорнем старонку, прыходзьце, будзем разбірацца!"

"Я асабіста, як і многія тут, вось журналісты беларускія, не хачу, каб нашы суайчыннікі недзе сланяліся ў вас за мяжой. Не тое ў Англіі, не тое ў Францыі. І нават у Польшчы, дзе сёння ў бальніцах няма каму працаваць. А вось "дрэнная Беларусь" - нашы ўрачы - там нарасхват. Я хачу, каб яны жылі тут і працавалі тут. І мы гатовы прабачаць тое, што можна прабачыць. Вось такая ў нас дэмакратычная дыктатура", - заявіў Прэзідэнт.

Размаўляючы з журналістамі, Кіраўнік дзяржавы падкрэсліў, што ў Беларусі не збіраюцца аб'яўляць мабілізацыю, беларусы могуць жыць абсалютна спакойна.

"Мы як працавалі, так і працуем. Нашы ваеннаслужачыя як неслі сваю службу, так і нясуць. Мабілізацыю мы ніякую не аб'яўлялі і не збіраемся яе праводзіць і аб'яўляць. Але да вайны рыхтуемся ў плане таго, каб на нас не была накіравана агрэсія. Вось і ўсё. Беларусы абсалютна ў гэтым плане могуць быць спакойны", - запэўніў Кіраўнік дзяржавы.

"Нашы людзі павінны кожны займацца сваёй справай і жыць абсалютна спакойна", - падкрэсліў беларускі лідар.

Аляксандр Лукашэнка расказаў, у якім выпадку можа праводзіцца мабілізацыя: "Гэта ў дакументах прапісана, яны не сакрэтныя. Калі мы адчуем пагрозу вайны, мы правядзём мабілізацыю. Пакуль такой пагрозы няма".

Кіраўнік дзяржавы таксама падкрэсліў: "Калі хочаш міру - рыхтуйся да вайны. Гэта не я сказаў. Таму калі ты хочаш міру, ты павінен быць гатовы да вайны. І твой праціўнік павінен разумець - ён гатовы".

Што датычыцца асобных заклікаў ледзь ці не бегчы з Беларусі, Аляксандр Лукашэнка ўпэўнены, што гэты "гвалт" у хуткім часе спадзе і гэта проста інфармацыйная кампанія, якая цяпер разгорнута ў пэўных мэтах. "Значыць, яны задумваюць нешта ўчыніць у Беларусі. Або проста дадатковую тут хвалю ўзняць", - сказаў Прэзідэнт.

Адказваючы на пытанні журналістаў, Аляксандр Лукашэнка раскрыў падрабязнасці маючай адбыцца 17 лютага сустрэчы з расійскім калегам Уладзімірам Пуціным.

"Мы пытанні бяспекі, абароны будзем абмяркоўваць. Але галоўнае (я ўжо гаварыў, што мы недзе ў красавіку-маі рыхтуем пасяджэнне Вышэйшага дзяржаўнага савета) - абмяркуем пытанні і эканамічнага, і ваеннага, і палітычнага характару, якія будуць абмяркоўвацца на Вышэйшым дзяржаўным савеце. Адно з важнейшых пытанняў: мы ўсё ж такі хочам паглядзець, як урады Беларусі і Расіі выконваюць пастаўленыя намі задачы. Перш за ўсё эканамічныя: па энерганосьбітах, адзіным рынку, імпартазамяшчэнні - як фінансуюцца, як рэалізуюцца. Гэта цэлы комплекс пытанняў. Таму мы ўсе пытанні будзем абмяркоўваць. І калі мы выйдзем на пытанне нашай сумеснай групоўкі ў Беларусі, вядома, будзем і гэта абмяркоўваць", - адзначыў Аляксандр Лукашэнка.

Гаворачы аб рэгіянальнай групоўцы войскаў, Прэзідэнт падкрэсліў, што ў Беларусі расійскія ваенныя знаходзяцца не для таго, каб нападаць на Украіну. Яны праходзяць баявое зладжванне з беларускімі ваеннаслужачымі, каб быць гатовымі разам у выпадку неабходнасці адбіваць агрэсію супраць Беларусі. "Калі раптам будзе ўчынена агрэсія супраць Беларусі, мы з Прэзідэнтам Пуціным дамовіліся, гэта дывізія пераходзіць у маё распараджэнне і ўжо ваюе ў сумеснай групоўцы Беларусі і Расіі", - заявіў Кіраўнік дзяржавы.

"У нас гэта ўсё прапісана, распісана, каб амерыканцы нас потым не папракнулі, што мы нешта хавалі. Мы дакладна разумеем, колькі будзе танкаў, БМП, колькасць людзей і гэтак далей, - падкрэсліў Прэзідэнт. - Мы ж не скрываем, што сёння вялікая групоўка ваенна-паветраных сіл і войскаў проціпаветранай абароны перакінута ў Беларусь. Яны ў мяне на аэрадромах. Гэта было маё патрабаванне строгае: як бы ні было складана ва Украіне, але тое, што прадпісана ў сумесную групоўку, павінна быць у Беларусі. Хаця б перыядычна. Ваенныя лётчыкі, калі яны тут базіруюцца, павінны трэніравацца. Як амерыканцы лятаюць уздоўж нашай граніцы ў Польшчы, так і мы сёння з расіянамі лятаем уздоўж і ўпоперак нашай краіны. Мы абапіраемся на авіяцыйную разведку Расіі, і гэты разведвальны самалёт А-50 таксама сюды перакінуты. Вы бачылі, як лятаюць разведчыкі ЗША ўздоўж нашай граніцы. Блізка не падыходзяць, але шпіёняць. Мы ў адказ лятаем, трэніруем нашу групоўку. І так далей будзе".

"Таму мы і гэту тэму, вядома, закранём. Закрытых тэм няма. Мы павінны цяпер рэагаваць на любы віск, піск і любое слова", - дадаў Аляксандр Лукашэнка.

"А навошта Байдэн едзе ў Польшчу? - у сваю чаргу ўдакладніў Кіраўнік дзяржавы. - Навошта менавіта ў Польшчу? Але мы не перажываем наконт гэтага. Калі ў яго ёсць жаданне (вы яму перадайце там па сваіх каналах), мы яго ў Мінску гатовы прыняць і сур'ёзна пагаварыць. Калі ён хоча міру ва Украіне".

Кіраўнік дзяржавы таксама заявіў, што гатовы правесці сумесную сустрэчу з Уладзімірам Пуціным і Джо Байдэнам: "І нават Пуцін падляціць у Мінск, і сустрэнемся тут утрох: два "агрэсары" і "міралюбівы" Прэзідэнт. Чаму не? Дзеля спынення вайны. Вось калі ён хоча спыніць вайну (з Польшчы сюды побач, я самалёт прышлю, калі што, "Боінг"), прымем яго. У нас мора міжнародных аэрапортаў. Яго борт нумар адзін тут прызямліцца. Калісьці Клінтан прылятаў на такім самалёце. І вось тут, у вашай прысутнасці мы ўтрох (я вам гарантую, што Уладзімір Уладзіміравіч Пуцін сюды прыедзе) сядзем і вырашым усю праблему. Усе праблемы вырашым тут".

"Не, ён сюды не паедзе. А дзеля спынення вайны, дзеля таго, каб не гінулі людзі, варта было б. Ён застанецца ў Польшчы, таму што Польшча - гіена Еўропы, і яна сёння перш за ўсё адыгрывае самую актыўную ролю па эскалацыі вайны ва Украіне. Яна больш за ўсё крычыць, больш, чым амерыканцы. Таму я запрашаю вас і вашага Прэзідэнта ў Мінск. Забяспечым поўную бяспеку, камфорт. І, галоўнае, ён адсюль паляціць задаволеным. Вось паглядзім, як ён прыляціць", - дадаў Прэзідэнт.

"Уладзіміра Уладзіміравіча Пуціна я магу ў нечым пераканаць, а вашага Байдэна... Вось у бліжэйшы час убачым. Мы цяпер па ўсім свеце заявім аб тым, што Прэзідэнт Беларусі запрасіў яго ў Беларусь. Побач з Варшавай, у Беларусь. 30 мінут - і ты ў Мінску прызямліўся. Я ўплываю на Прэзідэнта Расіі, запрашаю яго ў Мінск, як і Байдэна, мы садзімся, дагаворваемся. Калі ён (Прэзідэнт ЗША. - Заўвага) не прыедзе сюды ў Мінск (я вельмі сур'ёзна гэта кажу), значыць, вы хочаце вайны. Я, гарантую вам, паўплываю на Прэзідэнта Пуціна, ён прыляціць у Мінск для таго, каб мы селі ўтрох і падумалі, што можна зрабіць. А, можа, калі Байдэн захоча, і Зяленскі сюды прыляціць. Не цераз Варшаву - а адразу цераз граніцу. Мы з расіянамі забяспечым яго спакойны пералёт у Беларусь. 40 мінут - і ён тут. З Кіева да Мінска", - заявіў Аляксандр Лукашэнка.

"Валодзя Зяленскі знішчае Украіну", - сказаў Кіраўнік дзяржавы.

Аляксандр Лукашэнка растлумачыў гэту думку тым, што Украіну пасля завяршэння канфлікту ніхто аднаўляць не будзе. "Разумееце, заўтра з'явіцца новае вострае пытанне (у свеце. - Заўвага). І туды будзе ўсё павернута. Забудуць пра Украіну. Гэта трэба будзе сто гадоў (каб аднавіць краіну. - Заўвага). Ніхто не дапаможа", - упэўнены беларускі лідар.

А калі хтосьці і дапаможа, ЗША гэта або Еўрасаюз, то тады кіраваць краінай па частках будуць іншыя - эканамічнымі метадамі. "Калі гэта патрэбна Украіне, Зяленскаму - няхай ваююць. Але гэта дакладна не патрэбна звычайным людзям", - падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы.

Больш таго, гэта не патрэбна і ваенным ва Украіне. "Таму я і гавару, што там трэба размаўляць з ваеннымі. Паціху, крок за крокам дамовімся як-небудзь", - сказаў Прэзідэнт.

Ён правёў аналогію з Другой сусветнай і Вялікай Айчыннай войнамі, якія прадаўжаліся некалькі гадоў: "Мы думалі, што ўжо ніколі з немцамі вітацца не будзем. А цяпер сябруем. У гісторыі шмат такіх фактаў. Шкада толькі, што многія гэтага не разумеюць".

Аляксандр Лукашэнка бачыць небяспеку ў эскалацыі канфлікту, у ходзе якога пакуль яшчэ прымяняюцца звычайныя ўзбраенні. Але патэнцыяльна можна дайсці і да гіпергукавога, не дай бог - ядзернага. "Вось у чым небяспека. Таму трэба цяпер спыніцца, дурасцю не займацца і не ваяваць", - сказаў Кіраўнік дзяржавы.

Звяртаючыся да прадстаўнікоў заходніх СМІ, Аляксандр Лукашэнка прапанаваў ім "папрацаваць з Зяленскім" і перадаць яму слушную параду: "Не трэба адпіхвацца ад Еўропы, ад Амерыкі. Яны ўсё ж такі падтрымлівалі яго, і ён ім абавязаны. Але трэба крыху сюды павярнуцца і заняць больш незалежную прагматычную пазіцыю ў інтарэсах украінскага народа і будучыні Украіны".

"Не буду канкрэтызаваць, таму што гэта доўгая размова. Вельмі шмат сёння залежыць ад украінскага боку. Не скажу, што ўсё - ад Валодзі Зяленскага (ён шмат ужо страціў, але яшчэ не ўсё)", - адзначыў беларускі лідар.

Прэзідэнт, у прыватнасці, згадаў аб нядаўніх паездках Уладзіміра Зяленскага па краінах Заходняй Еўропы, дзе яму апладзіравалі і віталі крыкамі "ўра". "А памятаеце: Міхаіл Сяргеевіч Гарбачоў - "Горбі! Горбі! (так коратка называлі Гарбачова на Захадзе. - Заўвага), Ельцын - у Амерыцы, там смяяліся, апладзіравалі. І тыя лідары, якім апладзіравалі і крычалі "ўра" на Захадзе, дрэнна заканчвалі. Ты не думаў, Стыў, што гэта можа здарыцца і з Прэзідэнтам Украіны? Падумай", - звярнуўся Аляксандр Лукашэнка да прадстаўніка кампаніі ВВС.

Прэзідэнт упэўнены, што ўсе праблемы трэба вырашаць мірным шляхам, дамаўляючыся за сталом перагавораў. І Беларусь, асабіста Кіраўнік дзяржавы былі ўцягнуты ў гэты працэс у ходзе дасягнення вядомых Мінскіх пагадненняў.

"Ну, дамоўцеся, ну, сядзьце, бачыце, што можна дамовіцца. І прапаноў мноства было. А вы разам з Захадам пачалі падманваць Расію, сабраўшыся ў Мінску", - адзначыў Кіраўнік дзяржавы.

Ён таксама прадоўжыў: "Хоць ніякага падману там не было. Гэта проста трэнд. Цяпер Аланд і Меркель хочуць паказаць, што яны адыгралі важную ролю ў тым, што Украіна трымаецца, што далі магчымасць Украіне падрыхтавацца да вайны. У той час усе верылі, што трэба ісці шляхам Мінскіх пагадненняў".

"Сёння і Аланд, і Меркель хлусяць. І Парашэнка таксама хлусіць. Таму што сёння не модна гаварыць аб тым, што было ў Мінску. Не модна. Вось і ўся праблема", - рэзюмаваў Аляксандр Лукашэнка.

Адказваючы на адно з пытанняў, Кіраўнік дзяржавы адзначыў, што ядзерная зброя падзяляецца на тактычную і стратэгічную. "Нам стратэгічная зброя абсалютна не патрэбна. Мы не збіраемся забіваць амерыканцаў і ажыццяўляць пускі ядзерных стратэгічных ракет з тэрыторыі Беларусі", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Ён нагадаў, што калі стаў Прэзідэнтам, з Беларусі была выведзена ядзерная зброя, як на тым настойвалі амерыканцы. "У нас былі самыя сучасныя "Таполя-М". Самая сучасная зброя стаяла тут. Мы яе вывелі ўзамен на гарантыі амерыканцаў, еўрапейцаў і расіян, што яны ніколі не будуць рабіць замах на нашы суверэнітэт і незалежнасць, ніколі не прыменяць да нас эканамічных санкцый. Там так прапісана. Яны (Захад. - Заўвага) на гэта наплявалі, растапталі, прымяняюць супраць нас санкцыі. Прыціскаюць, дзе толькі магчыма, у парушэнне таго дагавора. Калі б у нас была гэта ядзерная зброя, яны з намі так не размаўлялі б. Значыць, усе разумеюць толькі сілу", - адзначыў Кіраўнік дзяржавы.

"Таму нам стратэгічная ядзерная зброя не патрэбна. Мы не збіраемся наносіць удар па Амерыцы і нават па еўрапейскіх краінах. А тактычная ядзерная зброя - гэта пра яе ідзе размова, каб былі падрыхтаваны гэтыя самалёты, якія могуць несці тактычную ядзерную зброю", - растлумачыў Прэзідэнт.

Ён расказаў, што самалёты гатовы да перамяшчэння спецыяльных боепрыпасаў і падраздзяленне пілотаў таксама падрыхтавана. "З савецкіх часоў у нас і самалёты гэтыя ёсць, якія былі гатовы да перавозкі гэтых боепрыпасаў. А людзей мы хутка падрыхтавалі", - заявіў Аляксандр Лукашэнка.

У час размовы з журналістамі Прэзідэнт назваў самы лепшы варыянт для Еўрасаюза - гэта аб'яднацца з Расіяй. "Тут рэсурсы, там - высокія тэхналогіі. І гэта быў бы галоўны полюс планеты. Амерыканцы і кітайцы (пры ўсім маім дружалюбным стаўленні да Кітая) зайздросцілі б гэтаму альянсу. І было б тры магутныя кропкі, на якіх бы трымалася наша планета, - ЗША, Кітай і еўрапейскі кантынент разам Расіяй, лічыце, еўразійскі. Магчыма, і чацвёрты полюс утварыўся б вакол Індыі або Індыя і іншыя далучыліся б да гэтых полюсаў. Гэта было б дастойна для планеты", - выказаў меркаванне беларускі лідар.

Прэзідэнт лічыць, што менавіта ў гэтым напрамку сітуацыя будзе развівацца. Хоць амерыканцы гэтага не хочуць і ўсяляк тарпедуюць любыя нармальныя працэсы, у тым ліку і спробы ўсталявання міру ва Украіне, якога хочуць еўрапейцы. Краіны Еўрасаюза ў прыняцці рашэнняў пакуль "бягуць следам за ЗША".

Разам з тым Кіраўнік дзяржавы не згодны, што канфлікт ва Украіне можна на глабальным узроўні лічыць канфліктам Масквы і Захаду. На гэтыя працэсы трэба глядзець больш шырока, перакананы беларускі лідар. "Гэта глабальны канфлікт паміж Амерыкай і Захадам з аднаго боку і Кітаем - з другога (не Расія - Кітай для іх галоўнае), лічыце, паміж Захадам і Усходам (Кітаем і Расіяй, можаце Іран сюды падключыць і гэтак далей), - звярнуў увагу Прэзідэнт. - А найбольш вострая фаза гэтага канфлікту - канфлікт паміж Масквой і Захадам".

"Да амерыканцаў я спрабаваў дастукацца і давесці ім пазіцыю, што яны цяпер ваююць з усім светам, не толькі з Кітаем, Расіяй, але і з Еўропай, сваімі саюзнікамі. Яны паставілі Еўропу ў такую позу, што далей няма куды. Еўропа нездаволена такім становішчам", - звярнуў увагу Прэзідэнт Беларусі.

Ён, у прыватнасці, згадаў пра дзеянні ЗША, накіраваныя на разбурэнне сувязей Еўрасаюза з Расіяй. Напрыклад, падрыў "Паўночнага патоку", па якім прыродны газ пастаўляўся з Расіі ў Еўропу і які знішчылі, каб не засталося ніякіх эканамічных ніцей, якія звязвалі б Расію з Еўропай. Заакіянскія праціўнікі такога цеснага супрацоўніцтва выдатна разумеюць, што на моцным эканамічным падмурку паміж Еўропай і Расіяй можна будаваць і астатнія сувязі - палітычныя, дыпламатычныя, этычныя, а без яго гэта праблематычна.

Яшчэ адзін прыклад - калі ЗША, абараняючы свой рынак, зрабілі найбольш прывабнымі ўмовы для еўрапейскіх кампаній і яны рынуліся туды. "Гэта дружалюбныя крокі?" - рытарычна спытаў беларускі лідар.

І, нарэшце, яшчэ пераканаўчы прыклад - правядзенне Брэксіту ў Вялікабрытаніі. "Навошта адарвалі ад Еўропы? Вы думаеце, што гэта англійскае жаданне было? Гэта крок да разбурэння Еўрапейскага саюза", - канстатаваў Кіраўнік дзяржавы.

Зусім зневажальным для Еўропы было грубае ўмяшанне ЗША ў здзелку паміж Францыяй і Аўстраліяй на дзясяткі мільярдаў долараў па будаўніцтве падводных лодак. "Хто робіць цяпер гэты прадукт для Аўстраліі? Амерыканцы. Яны проста паклікалі аўстралійцаў і французаў і сказалі: гэтага кантракта не будзе, будзе кантракт паміж ЗША і Аўстраліяй. Гэта што? Гэта прыніжэнне ядзернай дзяржавы. Францыя - ядзерная дзяржава. Вось такая палітыка ЗША ў адносінах да Еўропы", - растлумачыў Прэзідэнт.

Сітуацыя з пастаўкамі цяжкага ўзбраення ва Украіну з краін ЕС таксама паказальная, падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка. Ён нагадаў, што спачатку краіны ЕС не збіраліся перадаваць танкі і іншае, але пад націскам ЗША ў рэшце рэшт згадзіліся.

Адказваючы на пытанне аб падрабязнасцях сваіх перагавораў з кіраўніцтвам Аб'яднаных Арабскіх Эміратаў, Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў, што на працягу многіх гадоў дружыць з Прэзідэнтам ААЭ шэйхам Мухамедам Бен Заідам аль-Нахаянам. "Мы абмяркоўвалі ўсе праблемы. Чатыры гадзіны (ішлі перагаворы. - Заўвага), - сказаў Кіраўнік дзяржавы. - Мы абмяркоўвалі многія пытанні. Ад бяспекі, вытворчасці тэхнікі для процідзеяння сучасным узбраенням, заканчваючы гандлёвымі пытаннямі".

Кіраўнік дзяржавы ў якасці прыкладу адзначыў, што Беларусь вырабляе самыя сучасныя сродкі радыёэлектроннай барацьбы, мае кампетэнцыі ў мікраэлектроніцы.

Абмяркоўвалася пастаўка ялавічыны ў Эміраты, адкрыццё дадатковага рэйса.

"Што датычыцца Блізкага Усходу і дадатковага пункта апоры, усё больш і больш арабы пачынаюць уплываць на палітыку ў свеце. У Амерыцы ўсё вырашаюць грошы. Калі не ўсё, то многае дакладна, - сказаў Аляксандр Лукашэнка. - Вельмі ўплывовы Блізкі Усход. Роля іх вялікая цяпер. І адно з пытанняў у гэтым рэчышчы мы з Прэзідэнтам Эміратаў абмяркоўвалі. Сёння ідзе ў свеце тэндэнцыя, што з'явіцца новая рэзервовая валюта. А можа, і некалькі".

Кіраўнік дзяржавы адзначыў, што Беларусі трэба акуратна прайсці свой шлях, пакуль ідзе перафармаціраванне свету. Таму краіна паслядоўна развівае адносіны па розных напрамках, у тым ліку з Расіяй, Кітаем, Іранам, Індыяй, іншымі краінамі далёкай дугі. На 17 лютага намечаны перагаворы і сустрэчы ў Расіі. "Потым у нас Кітай, Сі Цзіньпін запрасіў у першыя дні сакавіка. Затым мы з Іранам вядзём перагаворы, з Індыяй прапрацоўваецца", - адзначыў Аляксандр Лукашэнка. Ён падкрэсліў, што дыверсіфікацыя вельмі важна для Беларусі, каб захаваць сваю незалежнасць.

Справа ў тым, што палову з вырабляемага Беларусь не спажывае сама, але яно неабходна для продажу на экспарт і паступлення валюты ў краіну. Візіты на вышэйшым узроўні даюць магчымасць адкрываць новыя напрамкі для беларускага экспарту, актывізаваць работу на гэтым напрамку. Так, напрыклад, дзякуючы нядаўняму візіту Прэзідэнта ў Зімбабвэ ўдалося заключыць кантракты на суму $200 млн.

Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў, што Беларусь даўно пачала працэс дыверсіфікацыі і паслядоўна яго прадаўжае. Пры гэтым галоўным застаецца расійскі рынак.

Цяпер увесь свет перажывае няпросты працэс трансфармацыі, і ў сувязі з гэтым важна, каб Беларусь захавала свае пазіцыі і змагла іх прымножыць. "Нам, Беларусі, трэба гэтак жа, як Аўстрыі і іншым краінам, акуратна прайсці гэты шлях. Свет будзе іншы. Яго перадзеляць, перафармаціруюць. Я нават не ведаю, дзе будзе Еўрасаюз. Думаю, што ўсё ж такі Еўропа возьме мазгі ў рукі і дамовіцца з Расіяй. І гэта будзе рашэнне пытанняў і для гіганцкай Германіі, і для Аўстрыі, адносна невялікай, як і мы, рэспублікі, але вельмі важнай, высокатэхналагічнай краіны. Мы зможам дамовіцца", - сказаў беларускі лідар.

"Але як будзе ў выніку - шмат пытанняў. Таму што шмат падводных плыней, - прадоўжыў ён. - Мы яшчэ не ведаем, дзе можа выбухнуць які-небудзь канфлікт. Хто сёння гарантуе, што такая палітыка ЗША (якую яны вядуць цяпер. - Заўвага) не прывядзе да таго, што яны сутыкнуцца з Кітаем? Гэта будзе ўжо катастрофа. Кітай - гэта не Расія, не Амерыка, не Украіна разам узятыя. І ўтаймаваць Кітай, паставіць у нейкае стойла нікому ў свеце не ўдавалася, і амерыканцам - тым больш".

Аляксандр Лукашэнка заўважыў, што развіццё супрацоўніцтва Беларусі з Кітаем выклікала незадаволенасць ЗША, і ў свой час гэта тэма сярод іншых абмяркоўвалася ў час візітаў у Мінск Джона Болтана і Майкла Пампеа. "Яны былі вельмі незадаволеныя тым, што мы падтрымліваем адносіны з Кітаем. Я ім па-мужчынску, па-чалавечы растлумачыў: "Вы мяне не агітуйце супраць Кітая. Таму што, калі вы пачалі нас душыць, Кітай нам адчыніў дзверы. Як я павінен зрабіць?" Павінен сказаць, што Майкл Пампеа - прыстойны чалавек. Ды і Болтан. Яны кажуць: "Мы разумеем". І на гэтым тэма была закрыта".

"Вельмі прыстойныя людзі і адзін і другі, - ахарактарызаваў Аляксандр Лукашэнка. - Абсалютна праамерыканскія. У іх свае інтарэсы".

Кіраўнік дзяржавы падкрэсліў, што Беларусь нацэлена развіваць эканамічнае супрацоўніцтва з Далёкім Усходам. "Рыбу мы ўжо будзем у Беларусі перапрацоўваць і прадаваць. І ўсе астатнія багацці, якія там ёсць", - сказаў ён.

Бакі таксама працуюць над запускам сумесных вытворчасцей. "Прымор'е вельмі зацікаўлена ў нашых тэхналогіях", - адзначыў Прэзідэнт.

"Самае галоўнае, важнае для нас: мы пачалі працаваць праз вашы парты. Вар'яты ў Літве, Латвіі пазакрывалі свае парты ва ўрон сабе, у Адэсу таксама нас не пускаюць ужо (вайна ідзе), хаця мы маглі б там грузіць збожжа. А ў вас мы пачынаем працаваць з усходніх партоў. Хочам пабудаваць порт у Мурманску і па Паўночным марскім шляху будзем да вас дабірацца са сваімі таварамі. Такія былі задумы, яны пачалі рэалізоўвацца. Але гэта толькі пачатак", - дадаў беларускі лідар.

Журналісты з Далёкага Усходу пацікавіліся ў Кіраўніка дзяржавы, ці не плануюць у Беларусі запусціць турыстычныя маршруты ў Прыморскі край і, у прыватнасці, яго адміністрацыйны цэнтр Уладзівасток. Прэзідэнт адказаў, што абмяркоўваў гэту тэму з губернатарам Прыморскага края Алегам Кажамякам. Адпаведныя даручэнні прапрацаваць пытанне былі дадзены абодвум урадам. Закраналася супрацоўніцтва з Далёкім Усходам у сферы турызму і ў час перагавораў з Прэзідэнтам Расіі Уладзімірам Пуціным, заявіў Аляксандр Лукашэнка.

"Для беларусаў вялікая была б цікавасць, нягледзячы на адлегласць. Вельмі цікавы край. Мы гатовы. Я думаю, урады ўнясуць ці нават прымуць канкрэтныя рашэнні для таго, каб мы ляталі да вас, а вы больш ляталі да нас. Я абсалютна гэта падтрымліваю. Прэзідэнт Расіі падтрымаў. Усё будзе залежаць, як хутка расійскі ўрад прыме адпаведнае рашэнне. Мы імгненна гатовы да гэтага", - падкрэсліў беларускі лідар.

Амерыканскія журналісты пацікавіліся ў Прэзідэнта, як ён ставіцца да таго, што беларускі дзяржаўны лад называюць дыктатурай, а яго самога - дыктатарам. "Тое, што вы на Захадзе думаеце, што тут дыктатура, - гэта мне ў плюс. Хутка вы самі паклічаце дыктатуру. Яна ў вас ёсць, толькі несправядлівая, скрыўленая, тупая-тупая. Вы ад яе ніколі не адыходзілі: ні ў Амерыцы... А на Захадзе поўная расхлябанасць: там ні дыктатуры, ні дэмакратыі - нічога няма, - адзначыў Аляксандр Лукашэнка. - Мы ў Беларусі прымаем рашэнні па тых ці іншых пытаннях і вырашаем тыя ці іншыя задачы. Так, даводзіцца мне або ўмешвацца, або прымаць большасць рашэнняў. Калі вы лічыце гэта дыктатурай, бог з вамі. Я лічу, што гэта не дыктатура. Ніякай дыктатуры тут няма".

"Мы краіну не разграбілі, не разрабавалі. У мяне мільярдаў на рахунках вашых банкаў няма (праўда, вы гаворыце ёсць, я вам гавару: забярыце). Недахопаў, напэўна, шмат. Вось наша краіна, мы ў ёй жывём, нікому праблем не ствараем. Не ваюем і ваяваць не збіраемся. Таму мне ўсё роўна, што вы скажаце пра мяне як пра чалавека і "дыктатара". Але мне неабыякава, што вы гаворыце пра маю краіну. І я хачу, каб у нас былі нармальныя адносіны. Умова з майго боку адна: не лезьце ў наш агарод. Мы неяк тут самі будзем разбірацца. Вы нам дапамагайце. Тады і "палітзняволеных" не будзе, і іншых праблем у нас не будзе. Вы іх ствараеце. Вы хацелі ў 2020 годзе перавярнуць краіну - мы вам не дазволілі, і я ў тым ліку. Таму не перашкаджайце нам жыць, а мы будзем для вас добрымі партнёрамі. Мы гатовы зрабіць усё, што не супярэчыць нашым інтарэсам і інтарэсам нашых саюзнікаў. Калі вы не будзеце нас гнуць цераз калена, мы хутка дагаворымся", - падкрэсліў Прэзідэнт.

Гаворачы пра міграцыйныя працэсы, Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў, што занепакоены тэндэнцыямі. Разам з тым ён заўважыў, што міграцыя характэрна для ўсіх краін. "У нас ёсць прымаўка: кожны чалавек шукае, дзе лепш, а рыба - дзе глыбей. Чалавеку выбіраць, дзе яму жыць. Мы будзем рабіць усё, каб нашы людзі ў нас працавалі", - заявіў Прэзідэнт.

Кіраўнік дзяржавы адзначыў, што ў Беларусі жывуць разумныя і таленавітыя людзі, у краіне ім даецца добрая адукацыя. "Тыя, хто туды выязджае і хочуць выехаць, - яны ж таленавітыя і адукаваныя. Значыць, наша сістэма працуе. Я рады гэтаму. Але, вядома, хачу, каб яны тут жылі і працавалі, - сказаў ён. - Калі нехта хоча паехаць на Амерыку працаваць, у мяне адзінае як у Прэзідэнта і чалавека патрабаванне: заплаці за адукацыю, якую тут атрымаў бясплатна, па кошце Амерыкі і едзь. Дык едуць жа, не заплаціўшы, і мы яшчэ на ўзроўні законаў гэтага не запатрабавалі. Таму калі нехта хоча выехаць - калі ласка".

З іншага боку, звярнуў увагу Аляксандр Лукашэнка, многія з тых, хто некалі паехаў з Беларусі, вяртаюцца на радзіму. Прычым, яны набылі за мяжой новы вопыт, вывучылі новыя тэхналогіі і гатовы ўкараняць іх у роднай краіне. "Што ў гэтым дрэннага? Я гэта разумею. Гэта нармальна, - сказаў ён. - А тое, як вы думаеце, што ўсе кінулі Беларусь і ў нас адток спецыялістаў каласальны, - няпраўда. Дарэчы, сёння на Захад у нас ужо не вельмі імкнуцца".

"Так, вы багацейшыя. Так, вы доларам гэтым зялёным можаце завабіць чалавека і прыцягнуць таленавітых людзей, напэўна, больш, чым я. Некаторыя людзі на гэта паддаюцца і едуць, але іх становіцца ўсё менш і менш. Таму што яны пачынаюць цаніць сваё, сваю зямлю. І разумеюць, што, дзе ён нарадзіўся, там і спатрэбіўся. Таму, так, праблема ёсць, я хацеў бы, каб менш выязджалі. Але асабліва не перажываю, таму што зваротная дарога ў іх ёсць. Яны адтуль могуць вярнуцца назад і працаваць тут, атрымаўшы там дадатковую практыку", - адзначыў Прэзідэнт.

Журналіст спытаў у Кіраўніка дзяржавы, ці збіраецца Беларусь выступаць супраць будаўніцтва амерыканцамі АЭС у Польшчы, як гэта было раней з боку суседніх краін адносна будаўніцтва АЭС у Беларусі.

"У нас жа няма Дуды, Маравецкага, - іранічна адказаў Аляксандр Лукашэнка. - Мы ж не вар'яты. Хочуць яны пабудаваць атамную станцыю, і, як бы ні рэагавалі, яны яе пабудуюць".

"Мы наконт гэтага перажываць не будзем. Хочуць будаваць - няхай будуюць. Яны ўжо маскі з сябе сарвалі ў гэтым плане. Вы ж крычалі, што ў Беларусі гэта шкодна, дрэнна. Чаго самі будуеце? - слушна заўважыў Аляксандр Лукашэнка. - І літоўцы ж сабе запланавалі пабудаваць атамную станцыю. Не ведаю толькі, навошта закрылі гэту (Ігналінскую. - Заўвага), калі ў іх дэфіцыт электраэнергіі..."

Прэзідэнт упэўнены, што, прымаючы рашэнні, палітыкі Польшчы і Літвы не кіруюцца нацыянальнымі інтарэсамі: "Гэта дачаснікі. Гэта не дэмакраты і не дыктатары. Яны ведаюць, што іх заўтра выпруць з улады".