Інтэрв'ю журналістцы УДТРК Вользе Скабеевай

Другое за дзень інтэрв'ю Прэзідэнта Беларусі Аляксандра Лукашэнкі на палях саміту БРІКС у Казані - для УДТРК - журналістцы Вользе Скабеевай для праграмы "60 мінут".

Адказваючы на пытанне аб расійска-ўкраінскім канфлікце, Аляксандр Лукашэнка выказаў упэўненасць, што кіраўніцтва Украіны хацела б ядзернага канфлікту з Расіяй.

"Шмат гаварылі пра ядзерную зброю: "Вось, Расія ўдарыць..!" Украінскія ўлады хацелі б, каб Расія ўдарыла ядзернай зброяй па Украіне. Ім патрэбна эскалацыя - Захаду, англасаксам. Ім патрэбна гэта. Таму што іншых ужо варыянтаў няма, - заявіў беларускі лідар. - Але Пуцін малайчына. Ён гэта разгадаў. Ваша кіраўніцтва, ваенна-палітычнае, гэта разгадала. Вядома, маглі б ударыць. Без усялякіх праблем. Але, робячы крок, трэба разумець, што будзе потым. Заўсёды трэба думаць аб наступных кроках".

"Але тое, што кіраўніцтва Украіны хацела б ядзернага канфлікту... Слухайце, больш за 300%. Я не перакананы, я проста гэта ведаю. Не буду пакуль называць гэтыя крыніцы, але я гэта ведаю", - дадаў беларускі лідар.

Інтэрв'юер задала Кіраўніку дзяржавы пытанне пра Уладзіміра Зяленскага і магчымасць хуткага заканчэння вайны: "Пра Валодзю, які Зяленскі. Калі выдыхнуўся, думаеце, вайна хутка скончыцца? Як бачыце перспектыву?"

"Оля, хутка, не хутка - гэта ж не час. Калі б ты сказала, што ў гэтым годзе, я сказаў бы: "Не, вайна ў гэтым годзе не скончыцца", - адкрыта заявіў беларускі лідар.

"А ён (Уладзімір Зяленскі. - Заўвага) сказаў, што можа скончыцца ў 2025-м", - заўважыла Вольга Скабеева.

"Паслухай, вылезці з бункера і ляпнуць, не арыентуючыся ў прасторы, нічога не варта. Ён вылазіць адтуль і нешта ляпае. Ён няхай збярэ сваіх бліжэйшых хаця б людзей, якія робяць пакуль нейкую пагоду ва Украіне, і з імі параіцца. З ваеннымі параіцца, са сваімі прыхільнікамі. І яны яму скажуць, што можна гаварыць, а што нельга. Інфармацыю яму дадуць. А ён вось так вылез і ляпнуў на публіку. Разумеючы, што на ім сёння ў нейкай ступені сканцэнтравана ўвага, - заўважыў Аляксандр Лукашэнка. - Гэта хацелкі, гэта яго жаданне. І не больш. Вось гэта яго сутнасць. Гэта ад нявопытнасці".

"Таму яго сённяшнія заявы з пункту гледжання спецыялістаў больш смешныя", - падкрэсліў беларускі лідар.

Вольга Скабеева ў сувязі з гэтым адказам зрабіла вывад, што перадумоў для завяршэння канфлікту няма. "З іншага боку, мы ж глядзім, як мы, рускія, нарэшце паперлі на фронце..." - павярнула яна размову ў крыху іншае рэчышча.

"Ну, можа, не зусім паперлі, але пайшлі значна. Нечакана нават. Але калі яны ўлезлі ў Курскую вобласць (мы якраз з Пуціным сустракаліся). Ён гаворыць: "Вар'яты". Яны іх падлічылі, разумелі, у чым справа. Я яму сваю думку выказаў, і нашы думкі супалі. Гэта страшэнная памылка ўкраінскіх ваенных", - заявіў Прэзідэнт.

Аляксандр Лукашэнка канстатаваў, што ўварванне ў Курскую вобласць, вядома, непрыемна. Але ўкраінскі бок, паводле яго слоў, страціў там забітымі і параненымі ўжо амаль 25 тыс. чалавек. "Вы навучыліся ваяваць у Курскай вобласці. Там жа разрозненыя групы ўкраінцаў. Яны таксама разумна ваююць там. А вы навучыліся. Вы гэта вылічылі і таксама - група на групу. Выявілі - артылерыя наносіць удар і знішчае цалкам", - адзначыў беларускі лідар.

Паводле яго слоў, для Украіны весці вайну ў Курскай вобласці, на чужой тэрыторыі, вельмі складана, бо ў Данбасе лініі абароны рыхтавалі некалькі гадоў, а тут "ускочылі на голае месца".

Кіраўнік дзяржавы заўважыў, што Расіі сёння можа быць і нявыгадна садзіцца за стол перагавораў. "Мы ў шакаладзе, мы рухаемся наперад, - прывёў ён магчымую логіку разважанняў. - Так, трэба разумець, што гіне нямала людзей. Наступаць заўсёды складаней, чым абараняцца. Ну дык гэта вайна. Калі пайшоў ужо на вайну, ты павінен гэта разумець. Але галоўнае - ёсць рух. Расіяне спынілі цяпер у лоб штурмаваць Пакроўск - абыходзяць яго з другога боку. І ўкраінцы думаюць, што трэба велізарную тэрыторыю пакідаць, інакш трапіш у кольца".

Праўда, Аляксандр Лукашэнка адразу адзначыў, што пакуль кіраўніцтва Расіі "ў гэтым напрамку нічога не сказала, дзякуй богу". "Таму што я ўсё ж такі прыхільнік мірнага вырашэння гэтага пытання. Таму што за ўсімі гэтымі поспехамі, і нармальнымі поспехамі, як гісторыя заўсёды нас вучыць, адбываецца мір. А як потым будзем? А гэта ж нашы людзі. Украінцы ж не чужыя", - падкрэсліў беларускі лідар.

"Хто яго ведае, добра гэта для перагавораў ці дрэнна, што расіяне вось так актыўна як ніколі па ўсёй лініі фронту пачалі наступленне. Тут усё залежыць ад расіян", - рэзюмаваў Аляксандр Лукашэнка.

У ходзе інтэрв'ю Кіраўнік дзяржавы заявіў аб сур'ёзным і пастаянным удзеле Беларусі ў працэдуры абменаў целамі загінулых і ваеннапалонных паміж Расіяй і Украінай.

"Часта гавораць: Эміраты там садзейнічаюць абмену і іншае. Усе гэтыя абмены праходзяць праз мае рукі. Палонныя, ваеннапалонныя. Усе на тэрыторыі Беларусі", - сказаў Прэзідэнт.

Ён падкрэсліў, што ў гэтым плане ўдалося выбудаваць даверныя адносіны з абодвума бакамі: "Я рады, што ваенныя (можа, нават і Зяленскі ў курсе справы) і кіраўніцтва Расіі давяраюць нам. Там ужо мы стварылі такую абстаноўку, што яны заязджаюць на нашу тэрыторыю і абменьваюцца і целамі загінулых. І вось нядаўна, па-мойму, 75 ваеннапалонных абменьвалі. Гэта ўжо шмат-шмат разоў адбылося. І адзін бок задаволены, і другі бок. Гэта не так проста".

"Таму мы ведаем, што там робіцца. І падтрымліваем гэтыя адносіны", - дадаў беларускі лідар.

У ходзе інтэрв'ю Аляксандр Лукашэнка заявіў, што калі ва Украіну ўвядуць войскі НАТА, то Расія можа дастаць са складоў самую небяспечную зброю.

Кіраўнік дзяржавы зрабіў гэту заяву ў кантэксце адказу на ўкіды аб нібыта прысутнасці паўночнакарэйскіх ваенных на баку Расіі, што можа стаць падставай у тым ліку для ўвядзення ва Украіну войскаў НАТА.

"Ах, паўночныя карэйцы..!" Я не думаю, што кіраўніцтву Расіі, ваенным гэта патрэбна наогул. Людзей на фронце ва Украіне - расіян - хапае. Адносна ўкраінцаў. Трэба - будзе больш. Мабілізацыйны рэсурс значны. Гэта ж не тое, што там 25 мільёнаў ва Украіне засталося - усе ўцяклі. І 140-150 мільёнаў у Расіі. Розніца вялікая. Таму я не думаю, што гэта магло здарыцца, - сказаў Прэзідэнт. - І потым, імперыі такой патрэбна гэта? Абсалютна не патрэбна! Таму я не маю інфармацыі аб тым, што там гэтыя паўночныя карэйцы ёсць, я не маю інфармацыі, што яны там будуць".

"Хутчэй за ўсё, не. Я ў гэта не веру. Таму што, зрабіўшы гэты крок, расіяне разумеюць, што будзе крок у адказ. Ён непажаданы для Расіі. Ну, калі яны (Украіна і Захад. - Заўвага) захочуць увесці туды войскі НАТА - іншая вайна. Тады ваенныя Расіі могуць дастаць самую небяспечную зброю са сваіх складоў", - заявіў беларускі лідар.

Аляксандр Лукашэнка таксама адзначыў, што Расія правільна дзейнічае, не аб'яўляючы дадатковую мабілізацыю ў цэлым па краіне: "Расія выбрала іншае. Яна спакойна рухаецца. І ў той жа час набірае гэты мабілізацыйны рэзерв праз заключэнне дагавораў з кантрактнікамі. У іх гэта атрымліваецца. Гэта дакладна".

Адказваючы на адно з пытанняў, Кіраўнік беларускай дзяржавы назваў хацелкамі пагрозы Уладзіміра Зяленскага аб магчымасці распрацоўкі ва Украіне ядзернай зброі.

"Не веру. Яму гэта ніхто не дазволіць. І яму не дазволіць гэта зрабіць не толькі Расія, але і Захад. Таму што (гэта ўжо не маё меркаванне, гэта перакананне на аснове фактаў) больш за ўсё Захад, англасаксы баяцца ядзернага канфлікту. Яны не хочуць гэтага канфлікту. Амерыканцы яшчэ падумваюць, што яны там за акіянам адседзяцца. Але без Еўропы ім будзе складана ваяваць, у тым ліку і ядзернай зброяй. Таму трэба задзейнічаць Еўропу. Еўропа не проста ўпіраецца - яны катэгарычна не дапускаюць выкарыстання ядзернай зброі, ды і амерыканцы гэтага баяцца. Таму яны Валодзю Зяленскаму гэта не дазволяць зрабіць. І гэтыя хацелкі ні да чаго", - сказаў Прэзідэнт.

Разам з тым ён адзначыў, што гэта таксама трэба ўлічваць. "Не створыць, дык сяброў жа ў яго там шмат. І на Блізкім Усходзе, і ў іншых краінах. Каб яны не падцягнулі яму якую-небудзь гадасць, якую ён гатовы сёння выкарыстаць супраць Расіі", - перасцярог беларускі лідар.

Гаворачы пра Уладзіміра Зяленскага, Аляксандр Лукашэнка пагадзіўся з тэзісам, што ён - "пратэрмінаваны прэзідэнт". "Цяпер ён няхай "адплёўваецца". Ён на мяне ўвесь час валіў у 2020 годзе... Цяпер растлумач народу і міжнароднай грамадскасці, што ты не пратэрмінаваны прэзідэнт", - заўважыў Кіраўнік беларускай дзяржавы.

Падводзячы рысу, Аляксандр Лукашэнка выказаў упэўненасць, што Зяленскі не такі смелы, як можа часам падацца. "Вось я ядзерную бомбу, вось я распрацую, вось я там удару нават па Крамлі…" Слухайце, не такі ён смелы. Для таго каб націснуць чырвоную кнопку, трэба валодаць пэўнай смеласцю. Па-другое, трэба думаць аб тым, што будзе потым. Ну, націснуў, далей што? Што, Расія рухне ад таго, што ты "брудную бомбу" скінеш, нават на Маскву? Не, Расія не загіне, але ўдарыць так, што Украіна знікне", - заўважыў Прэзідэнт.

Аляксандр Лукашэнка канстатаваў, што Зяленскі "любіць добрае жыццё і ў яго ёсць дзе жыць". "Ён баіцца гэта ўсё страціць", - сказаў ён.

У ходзе інтэрв'ю Кіраўнік беларускай дзяржавы пракаменціраваў інфармацыйныя ўкіды аб тым, што ва Украіне на баку Расіі ваююць войскі КНДР.

"Шчыра Вам скажу, мы ў курсе справы, што адбываецца на лініі фронту і ў Курскай вобласці. Мы карэйцаў там не фіксавалі. Таму яны ўжо вельмі сур'ёзна "схаваныя" там, гэтыя карэйцы, хоць, калі б яны былі, яны павінны былі б ваяваць, а не хавацца, - адзначыў Аляксандр Лукашэнка. - Але мяне гэта насцярожвае. Я вось ад вас атрымліваю гэту інфармацыю, што нейкі Осцін (кіраўнік Пентагона Лойд Осцін. - Заўвага) і яшчэ нехта занепакоіліся тым, што з'явіліся карэйцы. Мяне гэта насцярожвае тым, што ці не хочуць яны там са свайго боку якіх-небудзь не карэйцаў, дык палякаў або французаў падкінуць нам з таго боку - ад Валодзі Зяленскага. Таму да гэтых размоў трэба вельмі сур'ёзна ставіцца і сачыць за гэтым. Я пра гэта свайму брату (Прэзідэнту Расіі Уладзіміру Пуціну. - Заўвага) скажу абавязкова. Мы абмяркуем. Хоць на нагах, але абмяркуем гэту праблему. А ў бліжэйшы час сустрэнемся, паглядзім".

Аляксандр Лукашэнка заявіў, што не вельмі верыць у тое, што расіянам патрэбны на фронце карэйцы. "Я магу пра гэта свабодна гаварыць, таму што, нават маючы нашы адносіны з Пуціным і з Расіяй такія, у нас не было такога выпадку, каб Пуцін папрасіў мяне ў ходзе гэтага канфлікту, асабліва цяпер, уключыцца фізічна ў ваенных адносінах у гэту вайну. Што прасцей? У нас такія адносіны, што можа і жартам, і не жартам сказаць пра гэта. Ніколі такога не было", - сказаў Прэзідэнт.

Разам з тым ён заявіў, што ва Украіне ўжо даўно ваююць наёмнікі з дзяржаў НАТА, і гэта людзі, якія фактычна фінансуюцца ўрадамі адпаведных краін. "Тое, што там былі людзі з Францыі, мы гэта ведаем на 300%, - прывёў прыклад Аляксандр Лукашэнка. - Тое, што там прадстаўнікі Польшчы ваююць, - гэта дакладна. Ніхто там нават не ведае і не лічыць, колькі там наёмнікаў".

"Таму калі б нехта прыйшоў фізічна на дапамогу Расіі, што тут дзіўнага? Чаго здзіўляцца, што нехта дапаможа Расіі?" - адзначыў ён.

Аляксандр Лукашэнка нагадаў і пра выпадак, калі індыйскі бок звярнуўся да Расіі наконт дзясятка сваіх грамадзян, якія трапілі на вайну. "Я памятаю гэты выпадак. Памятаю, як Пуцін рэагаваў без СМІ. Ён кажа: "Я першы раз чую. Калі так, мы знойдзем гэтых людзей і вернем. Нам не трэба, каб ваявалі там людзі, якія не хочуць нам дапамагаць", - расказаў Прэзідэнт Беларусі.

Падагульняючы сказанае, Аляксандр Лукашэнка яшчэ раз падкрэсліў: "Я ў гэта (ва ўдзел войскаў КНДР у канфлікце. - Заўвага) не веру. А, самае галоўнае, мне здаецца, тады гэта была б падстава для таго, каб адкрыта, поўнамаштабна ўвесці туды войскі НАТА. Таму што яны добра разумеюць, што Валодзя Зяленскі выдыхнуўся. Ваяваць няма каму. А атрымаць паражэнне ну ніяк не дапушчальна".

Вольга Скабеева пацвердзіла, што ад Зяленскага ўжо была заява аб неабходнасці ўвесці войскі НАТА ва Украіну на падставе прысутнасці салдат КНДР на баку Расіі.

"Я гэтага не чуў. Проста калі я ўбачыў гэту інфармацыю раней (учора паўночныя карэйцы абверглі яе), я зразумеў, што ім гэта патрэбна", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Гаворачы аб перамір'і ў расійска-ўкраінскім канфлікце, Аляксандр Лукашэнка заявіў, што заходнікі ўжо больш хочуць, каб Украіна села за стол перагавораў з Расіяй, чым сам Уладзімір Зяленскі.

Кіраўнік дзяржавы выказаў меркаванне, што сёння сітуацыя па пытанні мірных перагавораў ужо крыху памянялася. "Помніце, мы раней гаварылі, што мір будзе тады, калі захочуць англасаксы або захоча Амерыка з тымі натаўцамі, якія Украіну падтрымліваюць. Сёння ўжо не зусім так. Гэтыя разумеюць, што ўсё - крах. Упёрся Зяленскі. Націскаць залішне яны на Зяленскага не могуць, - сказаў Аляксандр Лукашэнка. - Мы заўсёды гаворым: ну што тут націскаць - не пастаўляйце зброю, не давайце грошы і іншае. А гэта іх аблічча. Захад не можа страціць аблічча - не даць зброю, не даць грошы. Пасля ўцёкаў з Афганістана гэта ўжо будзе канец, ім ужо ніхто верыць не будзе. Яны не хочуць страціць аблічча".

Паводле слоў Аляксандра Лукашэнкі, на Захадзе ўжо хочуць, каб Зяленскі сам згадзіўся сесці за стол перагавораў. "Яны ўплываюць на яго, але не пераціскаюць", - заявіў Кіраўнік дзяржавы.

"І калі ўступаць тэрыторыі, то павінна быць рашэнне Украіны і іх. Вось у гэтым плане я ўпэўнены, што такі пералом у свядомасці, крэн ужо адбыўся. Заходнікі больш хочуць, каб Украіна і Зяленскі селі за стол перагавораў з Пуціным і з Расіяй, чым сам Зяленскі", - лічыць Прэзідэнт Беларусі.

Аляксандр Лукашэнка ўпэўнены, што цяпер ёсць магчымасць для перагавораў. "І, мне здаецца, трэба сесці за стол перагавораў. І план будзе выпрацаваны мірнага ўрэгулявання або заканчэння вайны толькі за сталом перагавораў. Украіна - Расія", - сказаў Прэзідэнт.

Кіраўніку дзяржавы было зададзена пытанне, ці верыць ён у гэты "мірны план". "Ніякага там плана няма. План - гэта ўсё балбатня. Расія - імперыя. Яе ніхто не нахіліць і не прымусіць сесці за стол перагавораў на ўмовах лозунгаў Валодзі Зяленскага. Я яму тысячу разоў пра гэта гаварыў у пачатку вайны", - заявіў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт нагадаў, што не раз падкрэсліваў той факт, што вайна ідзе ва Украіне, а таму трэба потым разбірацца, хто вінаваты, а не крычаць аб гэтым. "Калі мы вінаваты, то і ты вінаваты. Расія вінавата, але і ты вінаваты", - сказаў ён.

Кіраўнік дзяржавы згадаў аб сваіх нядаўніх закрытых перагаворах з прадстаўнікамі Захаду. "Мы доўга, чатыры гадзіны абмяркоўвалі гэта пытанне", - расказаў ён. Паводле слоў Аляксандра Лукашэнкі, яму ўдалося пераканаць субяседнікаў у тым, што не можа быць вінаваты толькі адзін бок. "Гэта каласальны прагрэс. То вінавацілі толькі Расію разам з Беларуссю. Цяпер вінаваты два бакі. Я ім прыводзіў адэскі прыклад, калі нашых хлопцаў спалілі там дзясяткі, я ім прыводзіў прыклад, калі яны (ва Украіне. - Заўвага) забаранялі рускую мову, даймалі рускіх на гэтай зямлі, якая некалі Расіі належала", - заявіў беларускі лідар.

Адказваючы на адно з пытанняў журналісткі, Аляксандр Лукашэнка пацвердзіў магчымасць свайго ўдзелу ў чарговых прэзідэнцкіх выбарах, якія назначаны на 26 студзеня 2025 года. 

Кіраўнік дзяржавы растлумачыў, што ўсяго абмяркоўвалася пяць магчымых дат для правядзення выбараў. Ён даручаў адказным за гэта пытанне прааналізаваць, як лепш для краіны, і прыняць рашэнне. "Я гавару: слухайце, па Канстытуцыі ваша права. Садзіцеся, аналізуйце. як лепш для краіны, прымайце рашэнне", - расказаў Аляксандр Лукашэнка.

Але журналістка настойвала, што пытанне не пра даты, а пра намер Аляксандра Лукашэнкі прымаць удзел у выбарах.

"Так, Оля, пайду. Калі вось Эйсмант і прыхільнікі мае скажуць, што гэта трэба. А яны ж, вядома, скажуць..." - адказаў Прэзідэнт.

"І няма куды дзявацца, і мы Вас падтрымаем", - заўважыла інтэрв'юер.

"Дзякуй, Оля. Я буду рады. Калі Вы падтрымаеце, мне большай у Расіі падтрымкі не трэба. Мне будзе дастаткова", - сказаў на гэта Кіраўнік дзяржавы.

Інтэрв'юер спытала, ці сочыць Прэзідэнт Беларусі за амерыканскімі выбарамі і за каго ён. "Гэта жудасныя выбары. З нашых крытэрыяў я ўвогуле нічога не разумею. Жудасныя, неразумныя выбары, - заявіў беларускі лідар. - Я часта гавару: калі б гэта ў нас ці ў Расіі... Слухай, ні аднаго дурня не выбралі б. Ні аднаго, ні другога. Жудасна. Гэты некампетэнтны (кандыдат. - Заўвага), а той ляпае чорт ведае што… Ну навошта ты абражаеш? Гэта ж жанчына (гаворка пра Камалу Харыс. - Заўвага) у рэшце рэшт. Наогул мужыкі нармальныя з жанчынамі не ваююць: "Дурная, такая, сякая…" Ну ўяві, у Расіі ці Беларусі хтосьці выйшаў (і кажа. - Заўвага): "Дурань!" Гэта ад сябе адштурхнуў велізарную колькасць людзей".

Разам з тым Аляксандр Лукашэнка прызнаўся, што ўсё ж такі ў цяперашніх абставінах з'яўляецца прыхільнікам кампаніі Дональда Трампа. "Я ведаю, што будзе, калі застанецца Харыс. Прыйдзе Трамп... Ну, я мяркую, што асабліва нічога добрага (не адбудзецца. - Заўвага), але ўсё ж нейкая надзея ёсць, - растлумачыў сваю пазіцыю Кіраўнік дзяржавы. - Прыйдзе новы чалавек - нешта, магчыма, будзе новае. Прынамсі, нагаварыў жа шмат. Таму можна будзе і спытаць. Вось толькі з гэтых пазіцый. А не таму, што падабаецца мне Трамп або яго праграма. Гэта глупства такое... Не ведаю, куды мільярд долараў зрасходавалі адзін штаб і іншы. Яны куды глядзяць?"

Аляксандр Лукашэнка сумняваецца ў заявах кандыдата ў прэзідэнты ЗША Дональда Трампа, што ў выпадку перамогі на выбарах ён зможа вельмі хутка завяршыць вайну ва Украіне.

"Мне не падабаецца яго тэзіс заканчэння вайны з Украінай: "Я гэта зраблю!" - заявіў Аляксандр Лукашэнка.

Ён расказаў, што жартам задаў на гэту тэму пытанне свайму расійскаму калегу: "Раскажы, як Трамп цябе прымусіць скончыць вайну? Што, прыйдзе, тупне нагой і скажа: "Ты давай заканчвай! І ты пабег, закончыш?"

"Я як Прэзідэнт гэта наогул не ўяўляю. Ён што, прыйдзе ў Расію і скажа? Дык яго Скабеева за 20 секунд (у сваёй перадачы. - Заўвага) размажа так, што ён не паднімецца", - дадаў Кіраўнік дзяржавы.

Адказваючы на адно з пытанняў, Прэзідэнт выказаў упэўненасць, што ў Беларусі няма праблемы квадробераў - субкультуры, якая прадугледжвае пераапрананне ў жывёл і перайманне іх рухаў.

"У вас у Беларусі ёсць квадроберы?" - спытала інтэрв'юер.

"Ну ходзяць… Гэта ж маскі гэтыя… У нас гэтай праблемы няма. І нават вось прынялі вы нядаўна закон (па процідзеянні плыні. - Заўвага) чайлдфры. У нас нават гэта не з'яўляецца актуальным, хоць я пра гэта ўжо гаварыў", - адказаў Аляксандр Лукашэнка.