Інтэрв'ю амерыканскай тэлекампаніі "Ньюсмакс"

Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка даў інтэрв'ю амерыканскай тэлекампаніі "Ньюсмакс". У якасці інтэрв'юера выступіла Грэта Канвей Ван Састэрэн, вядучая праграмы "Хроніка з Грэтай Ван Састэрэн" на тэлеканале "Ньюсмакс ТБ".

Аляксандр Лукашэнка ў інтэрв’ю расказаў аб сваім бачанні будучыні адносін паміж Беларуссю і ЗША. Размова таксама ішла аб перспектывах урэгулявання канфлікту ва Украіне і ролі ў гэтым працэсе Прэзідэнта ЗША Дональда Трампа. Яшчэ адна тэма - сітуацыя вакол Венесуэлы і рост напружанасці ў адносінах з ЗША на фоне абвінавачванняў у наркатрафіку. Кіраўнік дзяржавы таксама адказаў на пытанні аб сваіх асабістых уражаннях ад размовы з шэрагам замежных лідараў, уключаючы Прэзідэнта Расіі Уладзіміра Пуціна і Старшыню КНР Сі Цзіньпіна.

Прэзідэнт Беларусі ў самым пачатку інтэрв'ю звярнуў увагу на адну асаблівасць размовы: "Я гарачы прыхільнік Трампа. У мяне ёсць сваяк, блізкі сваяк - Прэзідэнт Расіі (Аляксандр Лукашэнка часта называе Уладзіміра Пуціна "старэйшым братам". - Заўвага). І ёсць вельмі добры мой сябар (даўніх часоў яшчэ - да часоў, калі ён кіраваў дзяржавай) - гэта Сі Цзіньпін. Таму ніякіх брыдкіх пытанняў адносна гэтых трох асоб не задавайце. Жарт".

Аб прычынах сімпатый да палітыкі Дональда Трампа

Прэзідэнт Беларусі падкрэсліў, што не з'яўляецца сляпым прыхільнікам Трампа. "Джон (спецпасланнік ЗША Джон Коўл. - Заўвага БЕЛТА) быў сведкам, я яму на першай сустрэчы выказаў нейкія крытычныя заўвагі адносна палітыкі Трампа. І тое, аб чым я папярэджваў амерыканцаў на сустрэчы са мной, усё, аб чым я гаварыў, гэта здарылася сёння, - канстатаваў беларускі лідар. - Таму я не з'яўляюся сляпым прыхільнікам Трампа. Але я заўсёды вітаў тое, што Трамп прыйдзе да ўлады".

Кіраўнік дзяржавы падкрэсліў, што ў ходзе перадвыбарнай кампаніі ў ЗША цяперашні гаспадар Белага дома паказаў сябе бліскуча: "Я яго назваў у перадвыбарнай кампаніі "бульдозер". Ён прайшоў па краіне, як бульдозер, і перамог. Я не думаў, што ён так аглушальна пераможа ў ЗША. Але ён перамог. Ён гэту перамогу заслужыў. І нават Гасподзь яго пашкадаваў. Ён гэта прызнае. Таму, з якога боку ні паглядзі, Трамп - моцная фігура".

"Выбачайце за пэўную няскромнасць, я быў адзіным Прэзідэнтам, які не толькі балеў за Трампа, калі ён вылучыў сваю кандыдатуру ў прэзідэнты, але і адкрыта аб гэтым гаварыў. За яго многія перажывалі. Але вось так адкрыта выступаць за Трампа, як гэта рабілі тут, у Беларусі, - нідзе гэтага не было", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Кіраўнік дзяржавы канстатаваў, што ў знешняй палітыцы яго амерыканскі калега зрабіў нямала. "Няважна, сем ці восем спыніў войнаў або канфліктаў. Але ён на гэта нацэлены. І ў яго сёе-тое атрымліваецца. І калі гэты канфлікт ва Украіне будзе пры дапамозе Трампа спынены, ён увойдзе ў гісторыю. Яму не трэба (будзе. - Заўвага) ніякая Нобелеўская прэмія. Ён увойдзе ў гісторыю як самы міралюбівы Прэзідэнт Злучаных Штатаў Амерыкі. Чаго не скажаш пра іншых пасля Рузвельта (Франклін Дэлана Рузвельт, які стаяў на чале ЗША з 1933 года да сваёй смерці ў 1945 годзе. - Заўвага)", - заявіў Прэзідэнт.

Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў, што Дональд Трамп у гэтым плане адрозніваецца асабліва на фоне той адміністрацыі ў ЗША, "якая спрабавала сілай нахіліць увесь свет і эканамічна, і ваенным чынам".

Кіраўнік дзяржавы адзначыў, што Прэзідэнт ЗША Дональд Трамп на сённяшні дзень робіць усё правільна. Уключаючы той факт, што амерыканскі лідар звярнуў увагу не толькі на знешнюю палітыку, але і пачаў разбірацца з унутрыпалітычнымі і ўнутрыэканамічнымі пытаннямі ў ЗША. "Гэта ў самы раз і вельмі правільна", - сказаў Прэзідэнт Беларусі.

Беларускі лідар ахарактарызаваў нядаўна прынятую Стратэгію нацыянальнай бяспекі ЗША як даволі добры дакумент. "Гэта калі ажыццявіцца - для свету будзе падарунак", - заявіў ён.

Аб ролі ЗША і Трампа ў мірным урэгуляванні ўкраінскага канфлікту

Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што калі б пытанне мірнага ўрэгулявання залежала толькі ад Прэзідэнта ЗША Дональда Трампа, то з улікам яго цяперашняй палітыкі вайна даўно скончылася б. Але гэта шматбаковы працэс. "Тут два канфліктуючыя яшчэ бакі - Расія і Украіна. Ну і нас жа туды яшчэ далучылі - Беларусь. Мы мяжуем з гэтым канфліктам, і нам таксама неабыякава, як там будуць развівацца падзеі і чым гэта скончыцца. І адзін Трамп гэта пытанне не вырашыць", - канстатаваў беларускі лідар.

Кіраўнік дзяржавы расказаў, што яшчэ ў тэлефоннай размове з Дональдам Трампам перад яго сустрэчай з Прэзідэнтам Расіі на Алясцы ў жніўні гэтага года папярэджваў, што трэба настроіцца на цяжкую работу, бо з наскоку вырашыць гэту праблему не атрымаецца: "Так яно і адбываецца. Я тады параіў яму, каб ён прыклаў усялякія намаганні, каб дамовіцца з Расіяй спыніць вайну".

Аляксандр Лукашэнка лічыць, што абмяркоўваць дэталі міру можна і месяцы, і нават гады, але важна зрабіць галоўнае - спыніць стральбу на фронце і спыніць усялякі рух у напрамку вайны. Прэзідэнт прывёў прыклад, што мірны дагавор паміж Расіяй (а раней - СССР) і Японіяй не заключаны да гэтага часу, але гэта не перашкаджае краінам супрацоўнічаць на працягу дзесяцігоддзяў.

"Таму галоўнае сёння - спыніць бойню, каб не гінулі людзі, - падкрэсліў беларускі лідар. - Людзі не гінуць - тады сядзіце і дамаўляйцеся аб чым хочаце. І тэрытарыяльна, і яшчэ неяк".

Кіраўнік дзяржавы пры гэтым лічыць важным "замарозіць гэты канфлікт ад пачатку да канца" - спыніць боесутыкненні так, каб у Расіі не было насцярожанасці, што гэты час можа проста выкарыстоўвацца для пераўзбраення Украіны: "Зрабіць так, каб ніхто не быў насцярожаны, што вось мы спынілі канфлікт (у той перыяд, калі Расія перамагае, гэта сапраўды так)... Каб у Расіі не было насцярожанасці ў гэтым плане, трэба зрабіць усё, каб Украіна і яе армія не пераўзбройвалася ў гэты час, каб амерыканцы не пастаўлялі туды зброю разам з еўрапейцамі".

У гэтым плане ён нагадаў пра крывадушную пазіцыю еўрапейскіх палітыкаў, калі ў Мінску ў 2015 годзе дасягнулі мірных дамоўленасцей па Украіне. "Калі б тады еўрапейцы не занялі неразумную пазіцыю... А яны хацелі зрабіць так, каб ва ўкраінцаў, як потым Меркель (экс-канцлер Германіі Ангела Меркель. - Заўвага) заявіла, быў час пераўзброіцца і даць адпор Расіі. Аказваецца, не наконт міру прыехалі сюды дамаўляцца, а аб будучай вайне, - сказаў Прэзідэнт. - Дагавор тады быў заключаны. Пасрэднікамі, можна сказаць, былі еўрапейцы - Германія і Францыя. Чым гэта скончылася? Нічым. Я тады прапаноўваў, што ў гэту кампанію трэба ўключыць амерыканцаў, без Амерыкі ніякага там міру не будзе. Калі б тады былі рэалізаваны пагадненні, якія былі дасягнуты тут, у Мінску, вайны не было б".

Аляксандр Лукашэнка ўпэўнены, што калі б Дональд Трамп у той час узначальваў ЗША і праводзіў сваю цяперашнюю палітыку, то ён не быў бы ўбаку і вайны, хутчэй за ўсё, удалося б пазбегнуць.

"Цяпер вельмі шмат залежыць ад пазіцыі Трампа і Злучаных Штатаў Амерыкі. Галоўнае, каб Трамп ад гэтай пазіцыі не адступіў. Ён чалавек з характарам, часам імпульсіўны. Каб ён не плюнуў на гэта ўсё, рукой не махнуў і не адышоў убок. Калі ён будзе настойліва рухацца ў гэтым плане, значыць, вынік будзе. Еўрапейцам няма чаго тут гвалтам крычаць", - заявіў Кіраўнік дзяржавы.

Аб фактарах на карысць спынення вайны і неабходных гарантыях

Прэзідэнта спыталі, як скончыцца вайна ва Украіне. "Любая вайна заканчваецца мірам. Класіка. І гэта вайна скончыцца мірам. Чым раней, тым менш загіне людзей. Я часта гавару па-мужчынску: ведаеце, ну загінуў і загінуў, а колькі пакалечаных людзей з гэтай вайны вяртаецца! З імі як быць? Без ног, без рук", - сказаў Прэзідэнт.

Разважаючы аб тым, як у цяперашніх умовах канфліктуючым бакам дасягнуць міру, Аляксандр Лукашэнка выказаў меркаванне, што да гэтага падштурхне абстаноўка, што складваецца вакол. Напрыклад, ён не выключыў, што эскалацыя можа прывесці да мабілізацыі ў Расіі. "Гэта будзе добра для Расіі? Не будзе добра, - адзначыў ён. - Ну што, расіянам падабаецца, што ідзе вайна? Вядома, не". 

"Ну і потым, Пуцін мне часта аб гэтым гаворыць: "Ваюем жа адзін супраць аднаго - свае людзі". Тут і псіхалогія, і многія-многія пытанні", - дадаў Кіраўнік дзяржавы.

"Зяленскі павінен добра разумець і разумее, што гэта (прадаўжэнне і эскалацыя канфлікту. - Заўвага) можа завяршыцца тым, што Украіны не будзе", - сказаў Прэзідэнт.

"І вось гэтыя вось фактары. Плюс націск Трампа на аднаго, на другога. Націск знешні. Калі не дамовяцца цяпер, гэты націск знешні яшчэ больш узмоцніцца. Вось гэтыя фактары ўплываюць на двух прэзідэнтаў. І яны разумеюць, што трэба спыніцца, трэба дамовіцца", - заявіў беларускі лідар.

Паводле слоў Прэзідэнта, у працэсе выпрацоўкі дамоўленасцей патрэбны пэўныя гарантыі, якія забяспечаць доўгатэрміновы мір. "Павінны быць гарантыі. Расія хоча гарантый, каб гэта было назаўсёды. Я гэта ведаю. Расія хоча заключыць такі мірны дагавор, каб ніколі больш вайна не пачалася. У гэтым зацікаўлена і Украіна. Трамп гатовы выступіць гарантам гэтага. Усё ёсць. Таму трэба паскорыцца", - сказаў Кіраўнік беларускай дзяржавы.

Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што Дональд Трамп у гэтым выпадку больш прыціскае Уладзіміра Зяленскага, які не хоча ісці на здзелку. "Чаму не хоча? Таму што еўрапейцы ўвязаліся ў гэта, і яны яму нашэптваюць на вуха, што яны будуць дапамагаць Зяленскаму ваяваць. Нічога яны не дапамогуць. У іх няма таго рэсурсу, які ёсць у Злучаных Штатаў Амерыкі. І калі амерыканцы ад гэтага адыдуць, эскалацыі не пазбегнуць. І вось тады Макрон, Мерц і Стармер (цяперашнія кіраўнікі Францыі, Германіі і Вялікабрытаніі. - Заўвага) зразумеюць сваю памылку", - заявіў Прэзідэнт Беларусі.

Аб самым небяспечным сцэнарыі

Адказваючы на пытанне, што адбудзецца, калі Дональд Трамп усё ж расчаруецца ў перспектывах мірнага ўрэгулявання канфлікту ва Украіне і проста адыдзе ад гэтай тэмы, Аляксандр Лукашэнка сказаў: "Вайна прадоўжыцца. Вайна прадоўжыцца, пакуль ва Украіне не возьмуць верх сілы, якія прымусяць Зяленскага пайсці на мір. А гэтыя сілы прымусяць Зяленскага пайсці на мір тады, калі пачне правальвацца фронт поўнасцю. Хоць пачатак гэтага відаць ужо цяпер".

"Самае небяспечнае, калі гэты канфлікт будзе прадаўжацца і будзе прадаўжацца гэта эскалацыя, то гэта ўвогуле можа цяжка закончыцца для Еўропы і для свету. Гэта абавязкова перарасце ў які-небудзь глабальны канфлікт. Таму яго трэба патушыць, пакуль магчыма. Цяпер, як ніколі, ёсць такая магчымасць, калі амерыканцы сур'ёзна падключыліся да гэтага пытання", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

"Гэта ваша (амерыканцаў. - Заўвага) важнейшае знешнепалітычнае пытанне. Ніякія Тайвань, іншыя канфлікты ў свеце і праблемы не могуць перакрыць гэтага пытання. Таму што, паўтараю, прадаўжэнне канфлікту прывядзе да глабальнага канфлікту. З прымяненнем усіх узбраенняў, якія ёсць у краін. Гэтага дапусціць нельга".

Аб пазіцыі Расіі

Адказваючы на пытанне, чаго ў цяперашняй сітуацыі хоча Прэзідэнт Расіі Уладзімір Пуцін, Кіраўнік дзяржавы сказаў: "Я цяпер упэўнены, што Пуцін хоча міру. Не буду называць прычыны. Вы іх добра ведаеце. Гэта і ўнутраныя прычыны, і знешнія. Тое ж самае хоча і Зяленскі. Упэўнены. Асабліва цяпер. Ён хоча міру. Але іх погляды на тое, чым павінна закончыцца вайна, розныя".

Аляксандр Лукашэнка падтрымаў пазіцыю Прэзідэнта ЗША Дональда Трампа, які гаворыць, што ў пытанні спынення канфлікту ва Украіне трэба зыходзіць з рэалій - вынікаў гэтай вайны на сённяшні дзень.

"Калі Украіна лічыць, што яна можа перамагчы Расію і гатова весці вайну, ну, няхай ваюе. З майго пункту гледжання (думаю, і Трамп прытрымліваецца такой пазіцыі), калі далей так ваяваць, то Украіна наогул знікне з карты, наогул перастане існаваць", - заявіў беларускі лідар.

Аб вытоках канфлікту ва Украіне

Інтэрв'юер пацікавілася меркаваннем Кіраўніка беларускай дзяржавы, чаму Прэзідэнт Расіі Уладзімір Пуцін пачаў ваенныя дзеянні ва Украіне і да чаго імкнуўся.

Адказваючы на гэта пытанне, Аляксандр Лукашэнка нагадаў аб сукупнасці прычын, якія прывялі да канфлікту. Прычым усё пачыналася з прыціскання ва Украіне рускамоўнага насельніцтва, а ў Адэсе наогул спалілі такіх людзей, лічачы іх ворагамі. "Гэта палітыка была ўзведзена ў ранг ва Украіне", - канстатаваў беларускі лідар.

Прэзідэнт Беларусі пры гэтым прывёў зразумелую для амерыканскай аўдыторыі аналогію з суседняй для ЗША Мексікай, адзначыўшы, што калі б там так рабілі з па-праамерыканску настроенымі людзьмі, якія жывуць у прыграніччы, то Амерыка літаральна сцерла б гэту краіну з зямлі. "Не дай бог, вядома. Я проста як прыклад гэта прыводжу", - адзначыў Кіраўнік дзяржавы.

Аляксандр Лукашэнка звярнуў увагу, што калі ўкраінскім уладам сапраўды хацелася выбудаваць пэўную моўную палітыку, то гэта трэба было рабіць спакойна і крок за крокам, на працягу многіх гадоў. Але было вырашана проста "заткнуць рот" рускамоўнаму насельніцтву.

"Ну і потым, гавару вам як стары палітык. Калі ты жывеш побач з гэтым "спячым мядзведзем", ну не будзі яго. Знайдзі нармальныя адносіны, - адзначыў Кіраўнік дзяржавы, гаворачы пра ўпушчаныя магчымасці для мірнага суіснавання. - Пры мне ж было (я гэта ведаю, бачыў, удзельнічаў у гэтых перагаворах): Расія дамовілася з Украінай і па пытаннях Крыма, і па пытаннях бяспекі. І тое, што ў Крыме ваенныя базы (яны Украіне не патрэбны былі) будуць расійскімі. Расія пастаўляла ў два разы таннейшыя энэргарэсурсы Украіне, чым яны каштавалі ў свеце. Я бачыў гэта пры Ельцыне і пры Пуціне. Былі нармальныя адносіны".

"Не, трэба было ўстроіць, не без дапамогі амерыканцаў, і асабліва еўрапейцаў, гэты Майдан (канец 2013 - пачатак 2014 гадоў. - Заўвага). Перавярнулі ўсё, зверглі дзеючага Прэзідэнта - ён (размова пра Віктара Януковіча. - Заўвага) вымушаны быў пакінуць краіну. І іншае. Шмат можна такіх прычын назваць. І яны будуць не на карысць Украіны", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Інтэрв'юер у адным з пытанняў згадала пра Крым, з якога, паводле  сцвярджэння ўкраінскага боку, у 2014 годзе пачалася вайна. 

"Ніякай вайны ў Крыме не было. Сёння Зяленскі і ўлады ўкраінскія гавораць, што Крым украінскі. Крым - гэта наогул жамчужына. Каму б ён ні належаў, гэта - жамчужына, райскі куток, - адзначыў Аляксандр Лукашэнка. - Яны гавораць, што вайна пачалася. Вайна - калі лоб у лоб са зброяй у руках ваююць два бакі. У Крыме не было ні аднаго стрэлу з боку ўкраінцаў. Ну а расіянам навошта было страляць, калі яны занялі і вызвалілі, як яны гавораць, Крым? Страляць не трэба было, таму што за Крым ніхто не ваяваў. За Крым ніхто не змагаўся. Гэта было на маіх вачах. Ні аднаго стрэлу з боку Украіны".

Рэагуючы на ўдакладненне, што Расія анексіравала Крым, Прэзідэнт Беларусі сказаў: "Можна гаварыць "анексіравалі", можна "вызваліць", можна "захапіць". Гэта філасофскае пытанне. Не ў гэтым справа. Але калі гэта твая зямля, ты чаму не абараняў гэту зямлю? Украінцы яе аддалі, яны яе проста аддалі расіянам. Я некалі аб гэтым гаварыў, што там расіяне зрабілі разумна. Яны дамовіліся з тымі, хто павінен быў абараняць Крым, і такім чынам Крым фактычна быў здадзены "зялёным чалавечкам", як вы іх называлі тады".

Аб асабістых якасцях Уладзіміра Пуціна

Адказваючы на пытанне, якім чалавекам з'яўляецца Прэзідэнт Расіі Уладзімір Пуцін, Кіраўнік беларускай дзяржавы сказаў: "Нармальны чалавек. Чалавечыя якасці ў яго вельмі добрыя. Але ў палітыцы ваўкадаў. Ён у палітыцы вялікі чалавек. Даўно кіруе такой вялікай краінай. Таму можна пазайздросціць яго жаданню і ўменню кіраваць краінай і займацца пытаннямі не толькі ўнутранай, але і знешняй палітыкі. Ён моцны чалавек".

Інтэрв'юер таксама пацікавілася ўражаннямі Прэзідэнта Беларусі ад узаемадзеяння ў мінулым з Уладзімірам Зяленскім. "Мне падалося, разумны чалавек тады (Аляксандр Лукашэнка асабіста сустракаўся з Уладзімірам Зяленскім больш за 6 гадоў таму. - Заўвага), але нявопытны. Але гэта зразумела. Калі пра палітыку гаварыць. Што датычыцца асабістых нейкіх якасцей, я не настолькі блізкі з ім, як з Пуціным або з Сі Цзіньпінам", - адзначыў беларускі лідар.

Аб адносінах з ЗША і прапанове дамаўляцца на аснове прагматызму

Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў зацікаўленасць Беларусі ў добрых узаемаадносінах з ЗША і выказаў упэўненасць, што ў выніку бягучага дыялога бакам удасца аб усім дамовіцца.

Паводле слоў Прэзідэнта, у ходзе перагавораў са спецпасланнікам ЗША ў Беларусі Джонам Коўлам ён перадаў "некаторыя прапановы нашага прагматызму", якія знаходзяцца ў плоскасці інтарэсаў ЗША. "І па-мужчынску сказаў вашым калегам, якія прыехалі: трэба ўмець прызнаваць паражэнне. Калі нават буйная краіна, такая як ЗША, калі вы ў 2020 годзе, арганізаваўшы супраць нас атаку (не вы асабіста, але вы былі прыхільнікамі гэтага), прайгралі - трэба зыходзіць з гэтага. Не трэба хадзіць і крычаць па свеце: мы прайгралі. Але трэба зыходзіць з гэтага. Прайгралі - давайце сядзем спакойна, па-мужчынску, будзем рухацца далей", - звярнуў увагу Прэзідэнт.

"Трэба дамаўляцца. Трэба перастаць нам адзін з адным змагацца, асабліва прыхільнікам. Мы чаго з амерыканцамі маем дрэнныя адносіны? Што мы зрабілі дрэннага для Злучаных Штатаў Амерыкі? Нічога. Дык чаму вы на нас глядзіце скоса?" - рытарычна спытаў беларускі лідар.

Кіраўнік дзяржавы лічыць, што цяперашняе пакаленне кіраўнікоў не павінна пакідаць у спадчыну наступным пакаленням нявырашаныя пытанні ва ўзаемаадносінах дзвюх дзяржаў. "Я не хачу, каб праблемы, якія ўзніклі ў перыяд кіравання мною краінай, былі перакладзены на новае пакаленне. Кожнае пакаленне павінна вырашаць свае праблемы самі. Вось у нашага пакалення - у Трампа, у Лукашэнкі - ёсць праблемы. Мы іх павінны вырашыць", - упэўнены Прэзідэнт.

Гаворачы аб тым, якім ён бачыць развіццё беларуска-амерыканскіх адносін, Аляксандр Лукашэнка адзначыў некаторае падабенства двух народаў. Паколькі ў многіх у ЗША - еўрапейскія карані. "Таму я ўпэўнены, што мы дамовімся. Можа, на рэйках прагматызму. Амерыканцы выключна прагматычныя. Мы таксама. Таму, я думаю, калі мы вызначымся па асноўных напрамках нашага прагматызму, мы дамовімся, - дадаў Аляксандр Лукашэнка. - Таму - мы дамовімся з амерыканцамі. Мы дамовімся".

Аб сітуацыі вакол Венесуэлы і закліку да ЗША вырашаць пытанні мірным шляхам

У ліку пытанняў, якія ўяўляюць узаемны інтарэс як для Беларусі, так і для ЗША, называлася, напрыклад, сітуацыя ў Венесуэле. Аляксандр Лукашэнка асабіста добра знаёмы з Прэзідэнтам гэтай краіны Нікаласам Мадурам.

Прэзідэнт Беларусі адзначыў, што цікавасць Злучаных Штатаў Амерыкі да Венесуэлы, размешчанай побач, цалкам зразумелая. Як і, напрыклад, цікавасць Расіі да сітуацыі ва Украіне. Але вырашаць усе пытанні трэба толькі мірным шляхам. "Абсалютна перакананы, што ўсе пытанні, усе пажаданні Злучаных Штатаў Амерыкі можна сёння вырашыць абсалютна мірным шляхам, - падкрэсліў Прэзідэнт. - Вайна ні да чаго не прывядзе. Учора я Джону Коўлу аб гэтым гаварыў (размова аб перагаворах 12 снежня. - Заўвага). Я яму сказаў, гэта будзе другі В'етнам. Вам ён патрэбны? Не патрэбны. Таму не трэба там ваяваць. Там можна дамовіцца".

Кіраўнік дзяржавы паведаміў, што ў бліжэйшы час плануе пагаварыць на гэту тэму з Дональдам Трампам і расказаць яму шмат цікавага. А пакуль, паводле слоў Прэзідэнта, амерыканскаму боку была перададзена прапанова Беларусі аб сумеснай рабоце па вырашэнні сітуацыі ў Венесуэле. "Я ўчора Джону Коўлу сказаў (размова пра перагаворы 12 снежня. - Заўвага): бясплатна (мне не трэба нічога плаціць) будзем разам працаваць у інтарэсах таго, каб і венесуэльскі народ жыў у міры, і амерыканцы не гінулі на чужой зямлі дзеля нейкіх там нафты, золата, рэдказямельных металаў або ў барацьбе з наркотыкамі і іншае. Там, дзе ёсць магчымасць захаваць жыццё, трэба гэта захаваць", - сказаў Прэзідэнт.

Адказваючы на адно з пытанняў, Аляксандр Лукашэнка заўважыў, што ён ведае аб пустых размовах сярод журналістаў пра нібы дасягнутую дамоўленасць аб тым, што Нікалас Мадура паедзе ў Беларусь і тут будзе жыць. "Ніколі на гэту тэму з Мадурам мы не размаўлялі. Мы больш з амерыканцамі наконт Венесуэлы, калі ўжо шчыра гаварыць, размаўляем, чым з Мадурам наконт яго адстаўкі і нейкіх дзеянняў. Гэта гераічны мужык", - падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы.

"Мадура не быў ніколі нашым ворагам і праціўнікам. Ніколі. Калі б ён пажадаў прыехаць у Беларусь, дзверы для яго тут адкрыты. Але аб гэтым ніколі, шчыра вам кажу, ніколі не было размовы, - заявіў Кіраўнік дзяржавы. - Мадура не той чалавек, які ўсё кіне і пойдзе, уцячэ. Гэта моцны чалавек. Гэта "чавіст". Гэта як Чавес. Ён моцны мужык, прыстойны, разважлівы чалавек, з якім можна размаўляць і дамаўляцца".

Аб прэтэнзіях ЗША да Венесуэлы

Аляксандр Лукашэнка падрабязна выклаў свой пункт гледжання па дзвюх найбольш вострых для ЗША тэмах у дачыненні да Венесуэлы – праблеме наркатрафіка і легітымнасці праведзеных там прэзідэнцкіх выбараў.

Па першай з іх Прэзідэнт у цэлым выказаў сумненне ў аб'ектыўнасці амерыканскіх звестак па аб'ёме наркатрафіка з Венесуэлы, а таксама адхіліў якое-небудзь дачыненне Нікаласа Мадуры да такой дзейнасці: "У вас такіх фактаў няма і ў мяне таксама. Я не думаю, што гэта так".

Кіраўнік дзяржавы заўважыў, што разам з гандлем наркотыкамі ёсць і іншыя агульнасусветныя праблемы, сярод якіх гандаль людзьмі, прастытуцыя, незаконны абарот зброі. "Гэта рэаліі нашага часу. З гэтым трэба змагацца. Але ракетамі наркотыкі не пераможаш", - падкрэсліў беларускі лідар.

Аляксандр Лукашэнка заявіў аб сваёй падтрымцы ЗША і асабіста Прэзідэнта Дональда Трампа ў рашучасці весці барацьбу з незаконнай міграцыяй і гандлем наркотыкамі. "У гэтым Трамп малайчына, што ён узняў гэту тэму", - лічыць Прэзідэнт Беларусі. Але разам з тым ён указаў на асаблівы характар такіх праблем і немагчымасць дабіцца ўстойлівага доўгатэрміновага эфекту ў адзіночку і за кошт толькі сілавых метадаў. "Супраць гэтага мы будзем змагацца і пасля нас. Нашы дзеці будуць змагацца супраць гэтай бяды. Гэта новая з'ява ў новай эпосе. Ракетамі гэта не перамагчы. Трэба дамаўляцца. Трэба вызначыць сумесныя меры барацьбы", - упэўнены Кіраўнік дзяржавы.

Калі гаварыць пра наркатрафік, то гэта праблема актуальная і для Беларусі, Расіі, усяго еўрапейскага рэгіёна. І для яе вырашэння трэба разумець прычыны і прымаць прадуманыя меры. "З азіяцкага Усходу праз Расію, праз Беларусь у культурную Еўропу, у "райскі сад", ідуць наркотыкі. Чаму яны туды ідуць? Таму што там іх выкарыстоўваюць больш, чым дзе-небудзь, - растлумачыў Прэзідэнт. - Попыт ёсць вялікі, таму ідуць наркотыкі". А з краін Еўрасаюза ў адваротным напрамку ідуць сінтэтычныя наркотыкі.

У Беларусі, паводле слоў Аляксандра Лукашэнкі, на граніцы ўстаноўлена жорсткая заслона для наркатрафіка і вядзецца бескампрамісная барацьба з гэтай з'явай унутры краіны. Тым не менш цалкам устараніць праблему не ўдаецца. Для гэтага патрэбны сумесныя дзеянні ўсіх еўрапейскіх краін, як гэта было раней, да таго, як еўрапейцы закрылі граніцу з Беларуссю і ўвялі санкцыі. "Мы ж з еўрапейцамі, палякамі, літоўцамі, латышамі, украінцамі сур'ёзна змагаліся з наркотыкамі - мы іх тут затрымлівалі, тонамі спальвалі. Цяпер такога напружання няма. І я не буду іх абараняць, - сказаў Прэзідэнт. - Калі вам пятлю на шыю накінулі і падвесілі, вы што, абаранялі б тых, хто вас вырашыў пакараць? Я што, у гэтай сітуацыі павінен абараняць Еўропу? Навошта? Яны мяне душаць, а я павінен іх абараняць ад наркотыкаў?"

Праводзячы аналогіі з сітуацыяй паміж ЗША і Венесуэлай, Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў, што бакам лепш знайсці кампраміс. "Гэта з'ява (гандаль наркотыкамі. - Заўвага) не венесуэльская, не афганская. Гэта планетарная з'ява, з якой нам трэба змагацца. Не ракетамі. Нам трэба шукаць, магчыма, новыя метады. Трэба думаць, а не ваяваць", - заявіў Кіраўнік дзяржавы.

Што датычыцца другой тэмы – прэзідэнцкіх выбараў у Венесуэле і непрызнання іх вынікаў Злучанымі Штатамі Амерыкі, Аляксандр Лукашэнка заўважыў: "ЗША не прызнавалі не толькі выбары ў Венесуэле. Пры Байдэне (Джо Байдэне, Прэзідэнце ЗША ў 2021-2025 гадах. - Заўвага) вы нідзе не прызнавалі выбары".

"Тое, што вы не прызналі выбары ў Венесуэле, - ды Гасподзь з вамі. Венесуэла ж выбары праводзіла не для амерыканцаў. Венесуэльцы праводзілі выбары для свайго народа, для сябе. І рэзультаты іх вядомы. Іншых рэзультатаў няма. Вы што там замест Цэнтральнай выбарчай камісіі лічылі галасы? Не", - прадоўжыў ён.

Больш таго, сітуацыя з выбарамі ў Венесуэле, на думку Прэзідэнта, у пэўнай ступені падобная да таго, што адбываецца на прэзідэнцкіх выбарах у ЗША. "Ды там, як у Амерыцы, - 50 на 50 сітуацыя, з невялікай перавагай Мадуры. Калі вы хочаце ўсіх венесуэльцаў аб'яднаць вакол Мадуры (амерыканцы гэтага не хочуць, напэўна, і Трамп таксама), то вы пачняце вайну супраць Венесуэлы. Ні ў якім разе гэтага рабіць нельга", - упэўнены Кіраўнік дзяржавы.

Аляксандр Лукашэнка таксама звярнуў увагу, што нават у ЗША ў час выбараў Прэзідэнта фіксуюцца правапарушэнні, у тым ліку пры падліку галасоў выбаршчыкаў. Напрыклад, выбарчая кампанія 2020 года ў ЗША, калі на пасаду Прэзідэнта прэтэндавалі Дональд Трамп і Джо Байдэн, суправаджалася мноствам скандалаў і парушэнняў.

"Ну і не амерыканцам лічыць галасы ў Венесуэле. Памятаеце, калі Трампа, як у нас кажуць, кінулі на выбарах мінулых? Там бюлетэні ў вас пад агароджай знаходзілі, у вас па пошце галасавалі, - нагадаў Кіраўнік дзяржавы. - Стапрацэнтна фальсіфікаваны былі вашы выбары, калі перамог Байдэн і вы Трампа выкінулі на абочыну. Што, гэтага не было? І амерыканцы сёння з такім багажом перадвыбарным не прызналі выбары ў Венесуэле, у Беларусі або яшчэ недзе. Ды Гасподзь з вамі! Ну, не прызналі і не прызналі".

Аб Кітаі і яго кіраўніку Сі Цзіньпіне

Кіраўніка дзяржавы ў час інтэрв'ю спыталі пра Кітай і яго лідара Сі Цзіньпіна. Аляксандр Лукашэнка расказаў, што ўпершыню пабываў у гэтай краіне больш як 30 гадоў таму, калі быў дэпутатам, і ўжо тады заўважыў, што за Кітаем - вялікая будучыня. "Я прыехаў і сказаў у парламенце: нам трэба выбудоўваць адносіны з кітайскай дзяржавай. Там вялікая будучыня. Ну, амерыканцы тады, ведаеце, не вельмі з намі сябравалі і сябраваць не хацелі. Еўрапейцы таксама спрабавалі мяне заблытаць разнастайнай дэмакратыяй там і гэтак далей. Але я бачыў эканоміку перш за ўсё. І я бачыў, што Кітай будзе развівацца", - сказаў беларускі лідар.

Паводле яго слоў, цяпер, праз некалькі дзесяцігоддзяў, відавочна, што Кітай выбіваецца ў лідары, і гэта нават выклікае насцярожанасць з боку ЗША, якія спрабуюць стрымаць развіццё Кітая. Аднак зрабіць гэта ўжо немагчыма, упэўнены Прэзідэнт Беларусі. "Вы страцілі як мінімум 20 гадоў для таго, каб стрымаць Кітай. Кітай сёння ніхто не можа стрымаць, асабліва з той філасофіяй, якая ў кітайцаў у галаве", - лічыць Аляксандр Лукашэнка.

"Я Кітай бачыў на працягу 30 гадоў. Яны робяць кожны год рэвалюцыю. Я прыязджаю туды кожны год і не пазнаю Кітай. Яны настолькі эфектыўныя, што вы нават ацаніць гэтага не можаце", - дадаў кіраўнік дзяржавы.

Характарызуючы па просьбе інтэрв'юера Старшыню КНР Сі Цзіньпіна, Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што гэта разумны, акуратны чалавек, спакойны да немагчымасці, як усе кітайцы. "Гэта іх асаблівасць - яны нікуды не спяшаюцца. Гэта разумныя людзі (цывілізацыя старажытнейшая), якія разумеюць: рана ці позна праблема, якая існуе, павінна быць вырашана. Яны лічаць, што паскараць гэты працэс дарэмна. Можам натрапіць на непрыемнасці. Яны ціха, спакойна робяць сваю справу", - сказаў Прэзідэнт.

Аб амерыканскай ідэі па стварэнні "Ключавой пяцёркі"

Прэзідэнт выказаў меркаванне, што ўзмацненне ролі азіяцкіх краін на чале з Кітаем у сукупнасці з іншымі фактарамі спарадзіла ў ЗША ідэю аб стварэнні новага аб'яднання з пяці краін "Ключавая пяцёрка" (Core 5, С5), альтэрнатыўнага "Вялікай сямёрцы" (G7).

"Са сродкаў масавай інфармацыі я пачуў, што Трамп гатовы стварыць нейкі блок з пяці дзяржаў: Расія, Кітай, Японія, Злучаныя Штаты Амерыкі і Індыя. Я думаю, калі гэты саюз здарыцца, свет будзе зусім іншы - і за кароткі прамежак часу", - сказаў Кіраўнік дзяржавы.

"Еўрапейцы не разумеюць, чаго хоча Трамп, - Трамп звярнуўся ў Азію, таму што там галоўны цэнтр будучага развіцця. Сёння Азія развіваецца бурнымі тэмпамі і перш за ўсё дзякуючы Кітаю", - дадаў Аляксандр Лукашэнка.

"Я Кітай бачыў на працягу 30 гадоў. Яны робяць кожны год рэвалюцыю. Я прыязджаю туды кожны год і не пазнаю Кітай. Яны настолькі эфектыўныя, што вы нават ацаніць гэтага не можаце", - дадаў Кіраўнік дзяржавы.

Аб асобе лідара КНДР Кім Чэн Ына

Адно з пытанняў Кіраўніку дзяржавы датычылася Старшыні дзяржаўных спраў КНДР Кім Чэн Ына. Аляксандра Лукашэнку спыталі, якое ўражанне ў яго склалася ад сустрэчы з паўночнакарэйскім лідарам.

"Нармальнае ўражанне. Трамп таксама думаў, што гэта невядома які чалавек. Але калі сустрэўся з ім у першы тэрмін (сустрэча Дональда Трампа і Кім Чэн Ына адбылася ў чэрвені 2019 года. - Заўвага), ён нармальна аб ім выказаўся. Я таксама", - сказаў беларускі лідар.

"У асноўным са сродкаў масавай інфармацыі складвалася маё ўражанне пра Кім Чэн Ына. Але калі я з ім пагаварыў, я ўбачыў абсалютна нармальнага чалавека, які ведае сваё месца ў свеце. Ён не з'яўляецца нейкім там фантомам. Ён прыстойны, спакойны, сумленны чалавек. Гэта кароткая была сустрэча. Але ў мяне склалася такое ўражанне. Упэўнены, што маё ўражанне не памылковае. З ім можна дамовіцца", - адзначыў Аляксандр Лукашэнка.