Выступленне на ІІ З'ездзе вучоных Рэспублікі Беларусь

У Беларусі за пяць гадоў аб'ём выпуску навукова-тэхнічнай і інавацыйнай прадукцыі павялічыўся больш як у два разы. Аб гэтым заявіў Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка, выступаючы 13 снежня на ІІ З'ездзе вучоных.

Вітаючы ўдзельнікаў вышэйшага інтэлектуальнага форуму краіны, Кіраўнік дзяржавы сказаў, што такія мерапрыемствы павінны праводзіцца часцей, паколькі перад Беларуссю стаяць амбіцыйныя мэты, рэалізаваць якія без навукі немагчыма. "У сучасным свеце навука - важнейшы фактар прагрэсу. Мы гэта добра разумеем, менавіта таму пастаянна ўдзяляем увагу дынамічнаму развіццю гэтай сферы. 10 гадоў таму на I З'ездзе вучоных прадстаўнікі навуковай супольнасці краіны ўпершыню сабраліся разам, каб абмеркаваць стан, надзённыя праблемы айчыннай навукі, намеціць шляхі развіцця, - падкрэсліў Прэзідэнт. - Ужо тады магістральным напрамкам мы вызначылі яе прыкладны характар. На гэта былі нацэлены як акадэмічныя, галіновыя, так і вузаўскія навуковыя структуры".

На думку Аляксандра Лукашэнкі, за дзесяцігоддзе зроблена нямала і эфектыўныя беларускія распрацоўкі атрымалі шырокае прызнанне. Зроблены крокі па ўдасканаленні нарматыўна-прававой базы навукова-інавацыйнай дзейнасці. Рэалізаваны мерапрыемствы па паглыбленні ўзаемадзеяння навукі з арганізацыямі рэальнага сектара эканомікі і сацыяльнай сферы. Выбудавана сістэма падтрымкі таленавітай моладзі.

Кіраўнік дзяржавы звярнуў увагу на той факт, што ў беларускім грамадстве назапашаны значны навуковы кадравы рэсурс. Сёння больш як 25 тыс. супрацоўнікаў выконваюць навуковыя даследаванні і распрацоўкі, у тым ліку амаль 8 тыс. чалавек працуюць у Нацыянальнай акадэміі навук. Словам, салідная армія, якой пад сілу вырашаць самыя адказныя і складаныя задачы.

Аляксандр Лукашэнка лічыць, што менавіта навуковае асяроддзе фарміруе эліту беларускага грамадства, як і ў любой іншай дзяржаве: "Вы, вучоныя, без перабольшання, уяўляеце сабой інтэлектуальны цвет нацыі. І калі вам пакараюцца новыя вяршыні, я як Кіраўнік дзяржавы шчыра радуюся гэтаму. Нам ёсць чым ганарыцца. У Беларусі працуюць вучоныя з сусветнымі імёнамі. Ваш талент, невычэрпная энергія, вопыт і веды служаць на карысць беларускага народа і нашай маладой суверэннай дзяржавы".

Мадэрнізацыя беларускай энергасістэмы дала магчымасць за 2012-2016 гады ў тры разы знізіць імпарт электрычнай энергіі. Важнасць гэтага адзначыў Прэзідэнт Беларусі, выступаючы на ІІ З'ездзе вучоных.

Паводле слоў Кіраўніка дзяржавы, эканомія паліўна-энергетычных рэсурсаў за пяць гадоў склала амаль 2 млн т умоўнага паліва. Пры гэтым значна зніжаны выкіды шкодных рэчываў у атмасферу.

Прэзідэнт звярнуў увагу на той факт, што ўзвядзенне атамнай электрастанцыі сфарміравала новую навукаёмістую галіну беларускай эканомікі. "Усе вы ведаеце, якое раўнівае стаўленне ў некаторых нашых суседзяў да будаўніцтва і забеспячэння бяспекі Беларускай АЭС. Пераканаўчым навуковым адказам апанентам у гэтым пытанні з'яўляецца распрацоўка сусветнага ўзроўню - аўтаматызаваная сістэма кантролю радыяцыйнай абстаноўкі вакол аб'екта", - заявіў Аляксандр Лукашэнка.

Кіраўнік дзяржавы яшчэ раз прапануе Літве замест спрэчак па Беларускай АЭС падумаць аб сумеснай яе эксплуатацыі. "Шмат коп'яў зламана ўжо ў гэтым пытанні, шмат размоў, яны прадаўжаюцца, магчыма, яшчэ будуць з'яўляцца, - адзначыў беларускі лідар. - Але скажу адкрыта нашым суседзям, перш за ўсё Літве, якія так перажываюць за будаўніцтва нашай станцыі: бяспека - гэта наш клопат. Мы перш за ўсё зацікаўлены ў бяспечнай станцыі". Аляксандр Лукашэнка запэўніў, што атамная станцыя будзе пабудавана, хоць камусьці гэтага і не хацелася б. "У свеце існуюць сотні такіх блокаў, мы пабудуем свае два, - прадоўжыў Прэзідэнт. - Замест таго, каб весці размовы аб спыненні, закрыцці будаўніцтва, я прапаноўваў сваім суседзям - давайце разам падумаем, як яе эксплуатаваць, як забяспечыць электраэнергіяй не толькі Беларусь (у нас будзе яе прафіцыт), а і нашых суседзяў".

Прэзідэнт перакананы, што замест палітызацыі пытання неабходна канструктыўная размова пра будучыню: "Калі гаварыць пра Літву, то там закрыта Ігналінская станцыя, шмат людзей пазбавіліся рабочых месц. А гэта дасведчаныя, падрыхтаваныя спецыялісты. І для іх гэта (БелАЭС) было б месцам работы".

Кіраўнік дзяржавы падкрэсліў: "Мы асабліва не напружваемся, што да нас на станцыю прыйшлі б працаваць грамадзяне Літвы або якіх-небудзь іншых краін і разам з беларусамі, расіянамі эксплуатавалі б станцыю. Я думаю, у гэтым плане нам трэба працаваць".

Прэзідэнт адзначыў, што ў Беларусі праблема харчовай бяспекі вырашана з апорай на новыя, пераважна айчынныя навуковыя тэхналогіі. "Мы сталі не толькі самадастатковай у гэтых адносінах, але і экспартна арыентаванай краінай (доля экспарту сельскагаспадарчай прадукцыі і прадуктаў харчавання ў аб'ёме экспарту тавараў у 2016 годзе склала 17,7%), - адзначыў Кіраўнік дзяржавы. - За 10 гадоў вытворчасць прадукцыі сельскай гаспадаркі павялічылася на 30%. Гэта дасягнута дзякуючы істотнаму абнаўленню матэрыяльна-тэхнічнай базы, пераходу на сучасныя тэхналогіі вытворчасці і прымяненню найноўшых навукова-тэхнічных распрацовак".

Паводле ацэнкі Прэзідэнта, радуюць вынікі работы беларускіх вучоных-медыкаў і фармацэўтаў. Толькі ў 2016 годзе ўкаранёны ў практыку больш за 250 новых медыцынскіх тэхналогій у такіх важных галінах, як кардыялогія, траўматалогія, анкалогія, ахова мацярынства і дзяцінства. Беларусь знаходзіцца ў ліку сусветных лідараў у галіне транспланталогіі.

Аляксандр Лукашэнка лічыць, што рэалізуемыя ў айчыннай ахове здароўя навуковыя падыходы, несумненна, уплываюць на дэмаграфічную бяспеку дзяржавы. Пачынаючы з 2007 года зніжаецца дзіцячая смяротнасць і павышаецца працягласць жыцця беларусаў.

Прэзідэнт таксама адзначыў, што да гэтага часу доля айчынных лекавых сродкаў на рынку краіны ў вартасным выражэнні дасягнула больш як 56%, а ўдзельная вага экспарту лякарстваў у агульным аб'ёме вытворчасці - 27%, некалькі гадоў таму было менш за 20% уласных лякарстваў.

"У фундаментальнай навуцы даследаванні нашых вучоных у галіне фізікі, матэматыкі, інфарматыкі, матэрыялазнаўства з часам становяцца асновай стварэння новых тэхналогій, вытворчасцей і цэлых галін эканомікі, - адзначыў Кіраўнік дзяржавы. - Так, дзякуючы выкарыстанню перадавых ведаў створаны беларускі спадарожнік дыстанцыйнага зандзіравання Зямлі і сістэма мікраспадарожнікавай сувязі. У адкрытым акцыянерным таварыстве "Пеленг" асвоілі мэтавую спадарожнікавую апаратуру з распазнаваннем дакладней за адзін метр. "Інтэграл" наладзіў выпуск новых электронных кампанентаў для эксплуатацыі ў космасе".

Усё гэта садзейнічала таму, што Беларусь прынята ў члены Камітэта ААН па даследаванні і выкарыстанні касмічнай прасторы ў мірных мэтах, перакананы Прэзідэнт.

Ён нагадаў, што ў 2018 годзе даверана правядзенне ў Мінску 31-га Міжнароднага кангрэса Асацыяцыі ўдзельнікаў касмічных палётаў. Кіраўнік дзяржавы падкрэсліў, што гэта вялікі гонар для краіны.

Беларусь дастойна канкурыруе на сусветным рынку ваенных тэхналогій. Кіраўнік дзяржавы адзначыў, што размова ідзе аб галінах радыёлакацыі, ракетных сістэм, беспілотных лятальных апаратаў і аўтаматызаваных комплексаў. "Вырабляемыя найноўшыя ўзоры ўзбраенняў здольны эфектыўна процістаяць высокаінтэлектуальнай зброі ХХІ стагоддзя", - перакананы ён.

Далёка за межамі Беларусі вядомы распрацоўкі беларускіх вучоных у галіне плазменных тэхналогій, аптычных і лазерных прыбораў, новых матэрыялаў з асаблівымі ўласцівасцямі, радыёэлектронікі, інфарматыкі, функцыянальных прадуктаў сілкавання.

Прэзідэнт адзначыў важнасць таго, што Беларусь актыўна ўзаемадзейнічае са многімі арганізацыямі і краінамі ў рамках міжнародных навуковых праграм і праектаў, у тым ліку з Расіяй, Кітаем, Індыяй, Турцыяй, Францыяй і іншымі.

Літаральна два тыдні таму ў час візіту ў Беларусь Прэзідэнта Казахстана Нурсултана Назарбаева падпісаны шэраг двухбаковых дагавораў аб доўгатэрміновым навукова-тэхнічным супрацоўніцтве і кааперацыі ў самых розных галінах народнай гаспадаркі.

Рэзультатыўнасць беларускай навукі адлюстроўваюць паказчыкі міжнародных рэйтынгаў. Так, па індэксе ведаў Беларусь займае 45-е месца сярод амаль 200 краін, палепшыўшы гэты паказчык за апошнія пяць гадоў на 14 пунктаў.

На думку Прэзідэнта, нязменнай з'яўляецца галоўная задача - павышэнне навукова-тэхнічнага патэнцыялу краіны і паскарэнне ўкаранення ў рэальны сектар эканомікі распрацовак вучоных. "Менавіта таму было прынята рашэнне аб'явіць 2017 год Годам навукі. Паводле задумы, гэта павінна было актывізаваць навуковую супольнасць і надаць большую дынаміку інавацыйнаму развіццю. Цяпер мы можам аб'ектыўна і ўсебакова ацаніць вынікі, рэальны стан спраў у навуцы і прыняць ключавыя рашэнні па павышэнні яе эфектыўнасці", - адзначыў Кіраўнік дзяржавы.

Ён запэўніў, што з заканчэннем 2017 года не знізіцца ўвага дзяржавы да пытанняў эфектыўнасці навуковай дзейнасці. "Наадварот, гэты год павінен стаць новым пунктам адліку і стымулам нарошчвання інавацыйнага патэнцыялу і пранікнення навукі ва ўсе сферы жыцця грамадства. З гэтай мэтай і сабраўся наш форум, - прадоўжыў Аляксандр Лукашэнка. - Навуковы патэнцыял Беларусі ўяўляе сабой магутную прадукцыйную сілу грамадства. Дасягнуты безумоўныя поспехі, на некаторыя з іх я ўжо звярнуў вашу ўвагу".

Прэзідэнт нагадаў, што ў красавіку гэтага года даручыў кіраўніцтву Нацыянальнай акадэміі навук і ўраду максімальна вырашыць праблемныя пытанні навуковай дзейнасці, уключаючы сістэму фінансавання, аплату працы вучоных, стымулюючыя фактары і іншыя. "Спадзяюся, што гэта надасць новы імпульс вашай рабоце. Паколькі задачы наперадзе вельмі адказныя", - заўважыў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт Беларусі лічыць недастатковай цяперашнюю дынаміку развіцця ў краіне высокатэхналагічных вытворчасцей. "За апошнія гады доля высокатэхналагічных вытворчасцей вырасла зусім нязначна: з 2,5% ў 2010-м да амаль 3% у 2016 годзе, - прывёў прыклад Кіраўнік дзяржавы. - А ўдзельная вага нізкатэхналагічных вытворчасцей па-ранейшаму складае больш за трэць рэальнага сектара эканомікі, павялічыўшыся з 30% у 2010-м да 35% у 2016 годзе".

Акрамя таго, удзельная вага адгружанай інавацыйнай прадукцыі ў 2016 годзе склала крыху больш за 16%, у бягучым годзе - 17%. "Рост ёсць, але невялікі. Хоць згодна з Канцэпцыяй нацыянальнай бяспекі гэты паказчык не павінен быць ніжэйшы за 20%", - заўважыў Прэзідэнт.

Пры гэтым доля сапраўды інавацыйнай, новай для сусветнага рынку беларускай прадукцыі нязначная - да 2%. Як лічыць Аляксандр Лукашэнка, такая сітуацыя ў многім складваецца з-за невысокіх тэмпаў распрацоўкі і ўкаранення перадавых тэхналогій.

"Некаторыя айчынныя прадпрыемствы дэманструюць недастатковы інтарэс да інавацый, а навуковыя арганізацыі не праяўляюць належнай настойлівасці ў пашырэнні новаўвядзенняў. Па выніках пяцігодкі мы дадзім прынцыповую ацэнку гэтым тэндэнцыям", - сказаў Кіраўнік дзяржавы.

"Нам сёння трэба ўдакладніць прыярытэты, канкрэтызаваць пастаноўку навуковых задач. У сучасных умовах, калі нашы прамысловыя кампаніі атрымліваюць усё больш самастойнасці, міністэрствы павінны максімальна сканцэнтраваць увагу на перспектыўных напрамках, на рэалізацыі доўгатэрміновай прамысловай палітыкі, узмацніць ролю канструктарскіх бюро", - адзначыў Аляксандр Лукашэнка.

На думку Прэзідэнта, трэба больш актыўна практыкаваць стварэнне і ўмацаванне матэрыяльна-тэхнічнай базы заводскіх даследчых лабараторый, цэнтраў і доследных вытворчасцей.

"Усім навуковым структурам неабходна паскорыць тэрміны падрыхтоўкі і выканання навукова-даследчых і доследна-канструктарскіх работ. І далей сумеснымі намаганнямі забяспечыць апрабацыю і ўкараненне інавацый у вытворчасць, - сказаў Кіраўнік дзяржавы. - Мы не можам дазволіць гадамі праводзіць навуковыя даследаванні, а затым столькі ж укараняць іх. За гэты час замежныя канкурэнты распрацуюць аналагічныя прадукты і выведуць іх на свой і на наш рынак. Яшчэ больш непрымальная сітуацыя, калі распрацоўкі асвойваюцца на прадпрыемствах, а далейшай эфектыўнай рэалізацыі іх няма".

"Як выправіць становішча? Лічу неабходным акцэнтаваць вашу ўвагу на некаторых напрамках удасканалення і далейшага развіцця беларускай навукі. Першы і важнейшы з іх - больш эфектыўна злучыць навуку і вытворчасць. Перш за ўсё трэба сумесна вырашыць асноўныя праблемы машынабудавання і прамысловасці ў цэлым. Паколькі менавіта ў прамысловасці - ядро ўсіх інавацый. Няма краін з моцнай навукай і слабай прамысловасцю і наадварот", - адзначыў Аляксандр Лукашэнка.

Паводле яго слоў, Нацыянальнай акадэміі навук трэба больш увагі ўдзяляць выкананню ўскладзенай на яе функцыі сістэмнага навуковага інтэгратара, які звязвае разам навуку, вытворчасць і бізнес.

Прэзідэнт падкрэсліў, што прамысловасць сумесна з навукай і сістэмай адукацыі павінна вырашыць некалькі асноўных задач. Перш за ўсё неабходна вызначыць напрамкі дыверсіфікацыі і мадэрнізацыі вытворчасцей - ад экспертызы новых тэхналогій і абсталявання да ўдзелу ў стварэнні і ўводзе іх у эксплуатацыю.

Аляксандр Лукашэнка перакананы, што новыя сучасныя заводы трэба будаваць, апіраючыся на навуковае абгрунтаванне. Паводле яго слоў, трэба забяспечыць сістэматычную работу ў галіне ацэнкі надзейнасці і якасці прадукцыі на ўсіх стадыях - ад яе распрацоўкі да выпуску.

Таксама адна з задач заключаецца ў канцэнтрацыі намаганняў на павышэнні высокатэхналагічнасці вытворчасці, каб вырашыць задачы кааперацыі і канкурэнцыі з індустрыяльна развітымі краінамі. "Для гэтага неабходна актывізаваць рэалізацыю тэхналагічных прыярытэтаў і канкрэтных перспектыўных праектаў. Мінпраму і іншым міністэрствам трэба дакладна разумець і арыентавацца на свае прадпрыемствы", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

На думку Прэзідэнта, адным са шляхоў руху да новай эканомікі можа стаць далейшае развіццё лазернай і оптаэлектроннай тэхнікі, па якой ёсць значны навуковы задзел: "Краіна з'яўляецца ў гэтым плане рэгіянальным лідарам. Попыт на гэту тэхніку ёсць і ў ваенных, і ў медыкаў, на транспарце, у прамысловасці. І ён будзе толькі расці. І не толькі ў Беларусі. Таксама трэба развіваць усе спектры лічбавай эканомікі, сістэмы кіравання, штучны інтэлект".

Кіраўнік дзяржавы таксама лічыць неабходным распрацаваць праграму развіцця электратранспарту, якая ўключае этапы беларускай лакалізацыі вытворчасці кампанентаў мабільных машын на электрычным і гібрыдным прыводзе, стварэнне і выпуск айчынных элементаў электрапрывода і акумулятараў.

"У авіякасмічнай галіне неабходна актыўней асвойваць новыя беспілотныя лятальныя комплексы, у тым ліку двайнога прызначэння, попыт на якія мы назіраем сёння ва ўсім свеце", - сказаў Прэзідэнт.

Другі напрамак - навукова-тэхнічнае ўдасканаленне аграпрамысловага комплексу.

"У беларускай аграрнай сферы захоўваецца шэраг унутраных праблем як эканамічнага, так і сацыяльнага характару, вырашаць якія неабходна з апорай на навуку. У першую чаргу неабходна падняць узровень прадукцыйнасці працы ў сельгасвытворчасці, які пакуль у два разы ніжэйшы, чым у краінах Еўрасаюза. Вось дзе рэзерв для павышэння канкурэнтаздольнасці нашай прадукцыі", - адзначыў Аляксандр Лукашэнка.

Ён падкрэсліў, што ў Беларусі дасягнуты высокі ўзровень сельгасвытворчасці і спажывання прадуктаў харчавання. Амаль 35% прадукцыі АПК экспартуецца. Разам з тым у харчовай сферы з'яўляюцца новыя выклікі і пагрозы, як знешнія, так і ўнутраныя. Тэндэнцыі развіцця сусветнага харчовага рынку такія, што ў доўгатэрміновай перспектыве дэфіцыт рэсурсаў захаваецца, кан'юнктура застанецца нестабільнай. "Заўтра канкурэнцыя будзе толькі абвастрацца. Прычым пад уплывам не толькі эканамічных, але і палітычных фактараў, часта цяжка прадказальных. Я сказаў бы, перш за ўсё за кошт палітычных фактараў. Насельніцтва свету расце, аб'ёмы спажывання прадуктаў харчавання значна павялічваюцца, а адбываецца канкурэнцыя і блакіраванне паставак на сусветныя рынкі. Прыкладам таго з'яўляецца пастаянная "бойка" самых блізкіх народаў і дзяржаў - Расіі і Беларусі. Што ўжо гаварыць пра іншых", - сказаў Прэзідэнт.

На думку Кіраўніка дзяржавы, выкананне тэхналогій вытворчасці і рэкамендацый вучоных павінна быць асноўным крытэрыем ацэнкі кіруючых кадраў. Прычым не толькі ў АПК, але і паўсюдна. "У кадравай палітыцы трэба ўвесці правіла, што для кіраўніка неабходны інавацыйнасць мыслення, здольнасць успрымаць і прымяняць на практыцы новыя веды", - канстатаваў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт даручыў вучоным распрацаваць, а Мінсельгасхарчу разам з губернатарамі рэалізаваць комплекс мер па павышэнні ўзроўню рэнтабельнасці сельгаспрадпрыемстваў, які пакуль недастатковы для расшыранага ўзнаўлення нават з улікам дзяржаўнай падтрымкі.

Таксама Аляксандр Лукашэнка адзначыў высокую ўдзельную вагу стратных арганізацый, якая захоўваецца, дэфіцыт уласных абаротных сродкаў, рост фінансавых абавязацельстваў сельгасвытворцаў.

"Задача аграрнай навукі на сучасным этапе - пастаянны пошук унутраных незатратных механізмаў павышэння эфектыўнасці сельгасвытворчасці. Патрэбны арыгінальныя ідэі, дзейсныя падыходы да вырашэння існуючых праблем, распрацоўка якасна новых прадуктаў, якія забяспечваюць канкурэнтныя перавагі нашай сельскай гаспадарцы", - сказаў Прэзідэнт.

Трэці напрамак - развіццё ІТ-тэхналогій. Прэзідэнт падкрэсліў, што інфармацыйныя тэхналогіі пранікаюць усюды, нездарма сучасную эканоміку называюць лічбавай. "Паглядзіце, што цяпер адбываецца. Рабатызацыя ахоплівае прамысловасць і вёску. ІТ-платформы выцясняюць традыцыйны гандаль, блокчэйн - фінансы. Штучны інтэлект усё часцей замяняе чалавека ў прывычных сферах жыцця", - сказаў Прэзідэнт.

Кіраўнік дзяржавы лічыць, што інфармацыйна-камунікацыйныя тэхналогіі трэба накіроўваць на стварэнне інтэлектуальных сістэм апрацоўкі звышвялікіх аб'ёмаў даных, падтрымкі прыняцця рашэнняў для органаў дзяржаўнага кіравання, воблачных і іншых тэхналогій. "У нас усё гэта мае месца быць. У нас гэта развіваецца, гэта не проста нейкія мары, як у многіх дзяржавах. Трэба толькі не спыняцца на дасягнутым, а дзейнічаць і ісці наперад", - адзначыў Аляксандр Лукашэнка.

"Павінен выйсці на новыя гарызонты развіцця Парк высокіх тэхналогій. Літаральна гэтымі днямі мы грунтоўна разгледзелі праект дэкрэта, які па праву можна назваць рэвалюцыйным. Як і абяцаў, ён будзе падпісаны да новага года. Ён стварае ўмовы для выхаду нашай краіны ў гэтай сферы ў лік найбольш перадавых дзяржаў. А па асобных напрамках дасць магчымасць стаць адным з сусветных лідараў. Выканаўшы ўсе палажэнні дэкрэта, мы яшчэ далей рушым у рэалізацыі амбіцыйнага праекта - пабудове ІТ-краіны", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Чацвёрты напрамак - работа па стварэнні навукова-тэхнічных паркаў у такіх галінах, як бія- і нанатэхналогіі, фармацыя і прыборабудаванне. Мы маем усе ўмовы, у тым ліку навуковую падтрымку, для распрацоўкі перадавых айчынных тэхналогій вытворчасці біяпрэпаратаў для медыцыны, сельскай гаспадаркі, аховы навакольнага асяроддзя.

"Вы прапануеце, што платформай для паскарэння работ па даследаваннях і стварэнні айчыннай фармацэўтычнай бія- і нанатэхналагічнай прадукцыі павінен стаць Нацыянальны навукова-тэхналагічны парк "БелБіяград". Я шмат над гэтым думаў. Баюся, каб мы, прабачце мне за грубасць, не "малпавалі". Недзе "біяграды" ствараюцца, і мы бяжым следам, ствараючы такія прадпрыемствы. Але калі паглядзець на сутнасць вашых прапаноў, то вы хочаце нейкія прадпрыемствы, групы вучоных, напрамкі выключыць з вузаўскай, галіновай, акадэмічнай навукі і перанесці ў нейкі "град". Калі гэта трэба зрабіць, без гэтага не могуць развівацца такія напрамкі, давайце выключым і перанясём. Але калі мы можам, зыходзячы з таго, як цяпер развіваюцца гэтыя напрамкі, працаваць, даць вынік, не ламаючы нічога, то навошта ламаць і некуды пераносіць?" - задаў пытанне Кіраўнік дзяржавы.

Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што ў Беларусі такія напрамкі, як бія- і нанатэхналогіі, фармацыя і прыборабудаванне, і так знаходзяцца на даволі высокім узроўні развіцця. "Проста трэба працаваць", - лічыць Прэзідэнт.

"Падумайце, паважаныя вучоныя, ці трэба нам з існуючых сістэм вырываць гэтыя звёны і аб'ядноўваць нейкі "град". Я выказаў сваё сумненне як прыклад. Мне прапануюць шмат такіх навацый, але гэтыя навацыі заключаюцца ў бальшавіцкай рэвалюцыйнасці - узяць, зламаць, на новым месцы пабудаваць новае. Хто палічыў, у што гэта абыдзецца? Падумайце", - падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы.

Адказныя задачы стаяць перад медыцынскай навукай. Важнейшая з іх - паляпшэнне дэмаграфічнай сітуацыі. Нягледзячы на дасягненні ў гэтай сферы, застаецца нявырашаным шэраг праблем. "На жаль, для лячэння некаторых захворванняў беларусы вымушаны ехаць за мяжу. Па-ранейшаму ёсць пытанні да дыягностыкі, даступнасці і кошту складаных аперацый, прафілактычных мерапрыемстваў", - сказаў Прэзідэнт.

"Вучоным-медыкам неабходна больш актыўна асвойваць новыя тэхналогіі, распрацоўваць і ўкараняць сучасныя скрынінгавыя праграмы, працаваць над патанненнем прадастаўляемых медыцынскіх паслуг", - адзначыў Аляксандр Лукашэнка.

Патрабуе асаблівай увагі эфектыўнае навуковае забеспячэнне такіх галін эканомікі, як нафтахімія, дрэваапрацоўка, жыллёва-камунальная гаспадарка, сфера паслуг, спорт высокіх дасягненняў і іншыя.

Прэзідэнт не задаволены тым, што навуковая супольнасць не прымае актыўнага ўдзелу ў мадэрнізацыі прамысловых прадпрыемстваў, сельскай гаспадаркі. "Правялі мадэрнізацыю сельскай гаспадаркі - ніхто ў гэтай зале не будзе аспрэчваць, што мы тут дасягнулі многага. Была пастаўлена задача выратаваць вёску, таму што без вёскі не можа быць Беларусі, Расіі і Украіны. Гэта традыцыйна наша жыватворная крыніца, якая дае магчымасць захаваць нацыю. Дасягнулі немалога, але няхай сёння хоць адзін вучоны, які знаходзіцца сёння ў гэтай зале, устане і скажа, што гэта былі яго прапановы - рухацца ў такім напрамку. Ні адзін гэтага не скажа. А чаму? Чаму мы бегалі па ўсім свеце, збіраючы крупінкі вопыту, а потым на самым высокім узроўні прымалі рашэнні, гэтаму быць, а гэтаму не быць, і рэалізоўвалі. Чаму вучоныя не былі ля вытокаў?" - задаўся пытаннем Кіраўнік дзяржавы.

Таксама Прэзідэнт успомніў мадэрнізацыю ААТ "Камволь". "Там шмат было коп'яў зламана, шмат пахавана лёсаў. Амаль пяць гадоў эпапея. А што, гэта вялікае новаўвядзенне? Якая роля вучоных у мадэрнізацыі гэтага канкрэтнага прадпрыемства, чытай, па ўсіх прадпрыемствах, якія сёння мадэрнізуюцца? Як яны ўніклі і дапамаглі мадэрнізацыі?" - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Кіраўнік дзяржавы падкрэсліў, што навуковая супольнасць у гэтых працэсах вельмі неабходна, каб не нарабіць памылак. "Мы павінны ісці разам з імі, а, можа, вучоныя павінны ісці на крок наперад. Нам гэта мадэрнізацыя шмат у чым абыдзецца танней, чым цяпер. Вось што патрэбна краіне ад вучоных", - адзначыў Прэзідэнт.

"Вучоныя павінны павылазіць са сваіх лабараторый, апрабаваць усе свае задумы на практыцы. Не будзе гэтага - будзем збірацца на з'ездах, вы будзеце патрабаваць павышэння зарплаты, будаўніцтва жылля і іншага, улада будзе вам абяцаць гэта - недзе рабіць, недзе не рабіць. Зноў збяромся на новы з'езд і будзем займацца пустаслоўем, а народ і дзяржава выніку не ўбачаць", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Пры гэтым Аляксандр Лукашэнка прывёў у прыклад поспех стварэння ў Беларусі ўласнай ракетнай вытворчасці. "Спачатку сабралі вучоных пад маім строгім патрабаваннем і спыталі, ці ўмеюць нешта рабіць. Атрымалася вось столькі, а трэба - вось столькі. Дзе возьмем. Паехалі па свеце і знайшлі. І за два гады стварылі ўласную ракетную сістэму. Упэўнены, што ні адна дзяржава за два гады гэта не рабіла. Вось так мы павінны працаваць, калі вучоныя падключаюцца, ідуць наперадзе і цягнуць за сабой усіх астатніх. А ўлада кантралюе і стварае прамую дарогу для руху наперад", - падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы.

Пяты напрамак - гуманітарныя навукі. Айчынныя вучоныя-гуманітарыі прыкладаюць нямала намаганняў для развіцця гістарычнай навукі, культуралогіі, паліталогіі, іншых навуковых напрамкаў. Сучасны беларус мае магчымасць даведацца аб сваіх гістарычных каранях, дакладна ўявіць існуючую беларускую сацыяльна-эканамічную і грамадска-палітычную мадэль дзяржавы.

"Важнейшым прадуктам гуманітарных ведаў з'яўляюцца сацыяльныя тэхналогіі. Сёння ствараюцца рэцэпты кіравання свядомасцю людзей. Гэтыя тэхналогіі дзейнічаюць і звонку краіны ў асноўным праз СМІ, інтэрнэт, і не заўсёды на карысць Беларусі. Трэба навучыцца процідзейнічаць негатыўным тэндэнцыям у гэтай сферы. Трэба распрацоўваць уласныя сацыяльныя тэхналогіі, выкарыстоўваючы іх для кансалідацыі грамадства, выхавання патрыятызму, стымулявання творчай ініцыятывы людзей на ўсіх узроўнях. Адна з актуальных задач, якія стаяць перад гуманітарыямі, - навучыцца прадбачыць актуальныя праблемы і працэсы развіцця грамадства, дапамагаць дзяржаве знаходзіць адэкватныя адказы на новыя выклікі сучаснасці", - адзначыў Аляксандр Лукашэнка.

Паводле слоў Прэзідэнта, сёння СМІ, інтэрнэт напоўнены меркаваннямі розных псеўдааналітыкаў, якія спрабуюць разбурыць стабільнасць і спакой у грамадстве. "Ідзе глабальная сусветная вайна. Але яна ідзе новымі метадамі перш за ўсё ў сродках масавай інфармацыі. Вы сведкі гэтага. І гэта вайна, якая вядзецца праз СМІ, практычна дэзарыентуе грамадства. І мы таксама па многіх напрамках дэзарыентаваны. Мы няправільна, неадэкватна ацэньваем тое, што адбываецца ў самых гарачых кропках планеты, па самых гарачых напрамках. Таму што СМІ асабліва моцныя дзяржавы выкарыстоўваюць для дэзарыентацыі", - сказаў ён.

Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што ў Беларусі не забаронены ніякія сродкі масавай інфармацыі, у тым ліку электронныя. "Яны прастрэльваюць нашу краіну наскрозь. Не буду прыводзіць прыклады, каб потым гэта не стала галоўнай падзеяй нашага з'езда, як гэта ўмеюць, зноў жа, і зробяць сродкі масавай інфармацыі", - сказаў Прэзідэнт.

На яго думку, неабходна, каб у адказ гучна і выразна гучаў голас аўтарытэтнага вучонага-дзяржаўніка. "Скажыце, колькі з тых тысяч нашых вучоных-дзяржаўнікаў ведае народ? Дзе яны, гэтыя вучоныя-патрыёты, якія павінны абараніць дзяржаву ў гэтай інфармацыйнай вайне? А ў нас жа ў асноўным дзяржаўныя сродкі масавай інфармацыі. Хто вас туды не пускае? Часам скардзяцца журналісты, што і вучонага, і буйнога работніка вытворчасці ў тэлевізар вельмі складана ўцягнуць. Гэта што, нармальны падыход? Гэта ваша работа сёння. Гэта вы павінны ісці на гэты фронт, каб не было фронту іншага", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка, звяртаючыся да прысутных у зале.

Шосты напрамак - сістэма фінансавання навуковай і інавацыйнай дзейнасці. Кіраўнік дзяржавы адзначыў, што на навуку ў Беларусі заўсёды выдзяляюцца сродкі - фінансавыя затраты з бюджэту краіны ў 2015-2016 гадах складалі па 0,5% валавога ўнутранага прадукту штогод.

"У перспектыве мы будзем паступова павялічваць асігнаванні. Але ёсць і іншы бок пытання - эфектыўнасць выкарыстання капіталаўкладанняў, аддача ад затрат на навуку. Ад усіх арганізацый і галін мы патрабуем галоўнага - выніку. Не будзе выніку - не будзе грошай. Навука ад выканання гэтага патрабавання не павінна быць убаку. Мы не настолькі багатыя, каб траціць рэсурсы на бясплодную дзейнасць. Як гаворыцца, пустацветы нікому не патрэбны. Дарэчы, гэта фраза ўзнікла ў навуковым асяроддзі яшчэ ў савецкі час", - звярнуў увагу Аляксандр Лукашэнка.

Ён дапусціў, што некаторыя захочуць запярэчыць: бюджэтнае фінансаванне навукі недастатковае. "Адкажу. Мы ўсе цудоўна разумеем, што дзяржава выдзяляе на патрэбы навукі роўна столькі, колькі можа сабе дазволіць і колькі можаце вы асвоіць, і другое больш важна. Хоць і так доля бюджэтнага фінансавання складае амаль палавіну ад усіх сродкаў. Ва ўсім свеце навуковыя арганізацыі выкарыстоўваюць уласныя рэсурсы, актыўна прыцягваюць сродкі прадпрыемстваў, інвестараў, інавацыйных і венчурных фондаў. У нас жа доля ўласных сродкаў арганізацый у затратах на даследаванні і распрацоўкі - усяго толькі каля чвэрці. З 2007 года яна знізілася больш як на 14%", - канстатаваў Кіраўнік дзяржавы.

Паводле слоў Прэзідэнта, недапушчальна, што сёння існуюць значныя астаткі нявыкарыстаных сродкаў інавацыйных фондаў. "У нас вялікія грошы пры ўсіх скаргах вучоных штогод не асвойваюцца. За 11 месяцаў гэтага года рэспубліканскі і мясцовыя фонды выкананы на 41% і 24% ад гадавога плана. Якіх вам яшчэ грошай не хапае? Яны ж ляжаць - вазьміце іх. Але ж яшчэ нядаўна вы мяне ўгаворвалі, што новы парадак фарміравання і выкарыстання гэтых фондаў дасць магчымасць кардынальна палепшыць сітуацыю. Я вас паслухаў і прыняў рашэнне, але выніку пакуль не бачу", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Тое ж датычыцца і пытанняў венчурнага фінансавання. Кіраўнік дзяржавы лічыць, што тут праяўляецца недастатковая актыўнасць органаў дзяржаўнага кіравання, магчыма, празмерная папяровая валакіта. "Аднак не толькі бюракратычныя перашкоды затрымліваюць справу, але і недахоп сапраўды значных праектаў, прарыўных распрацовак і прапаноў ад саміх вучоных. Пры разглядзе вынікаў года на гэтыя пытанні звернем асаблівую ўвагу", - заявіў беларускі лідар.

Прэзідэнт падкрэсліў, што дзяржава мае намер усяляк падтрымліваць перспектыўныя напрамкі навуковага пошуку. Але і сама навука абавязкова павінна зарабляць. "Шырокія магчымасці для камерцыялізацыі сваіх распрацовак будуць прадастаўлены ў Кітайска-беларускім індустрыяльным парку "Вялікі камень". Калі ласка, будуйце прадпрыемствы, вырабляйце прадукт і рэалізоўвайце. Мы вам дапаможам фінансава, нясіце свае праекты, - прапанаваў Аляксандр Лукашэнка. - Новыя гарызонты для прадпрымальніцкай ініцыятывы адкрываюць нядаўна прынятыя нарматыўныя дакументы ў галіне лібералізацыі бізнесу. Важна, каб нашы дзелавыя людзі працавалі ў цесным кантакце з вучонымі, укаранялі іх распрацоўкі, адкрывалі навукаёмістыя вытворчасці. Менавіта такое ўзаемавыгаднае супрацоўніцтва - ключ да поспеху як канкрэтных прадпрыемстваў, так і краіны ў цэлым".

Яшчэ адной крыніцай сродкаў павінна стаць стварэнне механізмаў увядзення аб'ектаў інтэлектуальнай уласнасці ў грамадзянскі абарот, пашырэнне рынку ліцэнзійнага гандлю імі. "На жаль, урад толькі цяпер падышоў да гэтага пытання. Часам займаемся не тым, чым сёння трэба, замест таго, каб вырашаць канкрэтныя пытанні", - адзначыў Кіраўнік дзяржавы.

У той жа час можна знайсці і іншыя спосабы аптымізацыі фінансавання навукі, упэўнены ён. "Мы вызначылі для сябе шырокі спектр прыярытэтаў. У бягучай пяцігодцы ў нас іх 13 - у навуковай і 9 - у навукова-тэхнічнай дзейнасці. Напэўна, гэта вядзе да распылення сродкаў. Вядома, нельга звужаць спектр дзейнасці вучоных, але фінансавы прыярытэт трэба аддаваць найбольш значным для краіны праектам", - падкрэсліў Прэзідэнт.

Сёмае - навуковыя кадры. Паводле слоў Аляксандра Лукашэнкі, ёсць сур'ёзныя нараканні адносна падрыхтоўкі навуковых кадраў, беражлівага стаўлення да чалавечага капіталу. "Да гэтага часу мы належным чынам не арганізавалі работу па падрыхтоўцы кадраў вышэйшай кваліфікацыі ў інтарэсах галін эканомікі. Часта міністэрствы падыходзяць да гэтага пытання фармальна. На жаль, кіруючай ролі Вышэйшай атэстацыйнай камісіі, Дзяржкамітэта па навуцы і тэхналогіях, Акадэміі навук таксама не відаць", - канстатаваў Кіраўнік дзяржавы.

"Мала ўвагі ўдзяляецца як фарміраванню актуальнай тэматыкі дысертацый, так і ўкараненню навуковых распрацовак у практыку. Ды і падыходы да выбараў акадэмікаў і член-карэспандэнтаў неабходна зрабіць больш празрыстымі і аб'ектыўнымі. Гэтыя ганаровыя званні павінны атрымліваць сапраўды аўтарытэтныя вучоныя, якія маюць не толькі важкія дасягненні, але і прызнаныя навуковыя школы, уласных вучняў", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

Кіраўнік дзяржавы расказаў, што не паспелі нядаўна ў НАН прайсці чарговыя выбары акадэмікаў і член-карэспандэнтаў, як на яго паляцелі скаргі і просьбы разабрацца ў гэтым працэсе. "Сярод таленавітых людзей, вучоных, работнікаў культуры заўсёды гэта склока ёсць. Я думаю, пабуду ўбаку, можа, уляжацца, уціхне. Нічога падобнага, яшчэ больш! Няўжо вы не можаце сабрацца і згодна з тымі нарматыўнымі дакументамі зрабіць гэта ўсё прыгожа, нікога не крыўдзячы? Я заўсёды вас заклікаю: адзін прынцып - справядлівасць. Таму вам трэба тэрмінова заняцца выпрацоўкай пэўнай нарматыўна-прававой базы для сябе, каб у будучым гэты працэс быў празрыстым", - адзначыў Прэзідэнт.

На думку Аляксандра Лукашэнкі, закладваць цікавасць да навукі трэба яшчэ са школьнай парты. "Часта ва ўстановах вышэйшай адукацыі не ведаюць, колькі адораных выпускнікоў школ сталі іх студэнтамі. Лунцужок паміж школай і ВНУ перарываецца. Каб учарашнія школьнікі сталі студэнтамі, якія ўдзельнічаюць у навуковых даследаваннях, а ў будучым - аспірантамі і маладымі вучонымі, выкладчыкі павінны ўдзяляць увагу літаральна кожнаму з іх. І гэта зусім не цяжка", - адзначыў ён.

Прэзідэнт звярнуў увагу, што ў краіне створаны банк даных адоранай моладзі, і гэтым неабходна карыстацца ў поўнай меры, прыцягваючы таленавітых маладых людзей у навуковую сферу. "А іх жа мора ў Беларусі. Я з імі сустракаўся, глядзеў на іх работы: 3D-прынтары прыдумваюць школьнікі. Дык вазьміце іх пад сваё крыло", - даручыў Кіраўнік дзяржавы.

Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў, што ў краіне па праву могуць ганарыцца дасягненнямі школьнікаў і студэнтаў на міжнародных алімпіядах. Найбольш адораныя атрымліваюць падтрымку спецыяльнага фонду Прэзідэнта. Аднак, лічыць Кіраўнік дзяржавы, настаў час вывесці работу з такой моладдзю на якасна новы ўзровень: аб'яднаць рэсурсы найбольш таленавітых вучоных і педагогаў у рабоце з падрастаючым пакаленнем на высокатэхналагічных навуковых пляцоўках.

"Калі трэба стварыць які-небудзь дзіцячы навукова-тэхналагічны парк, арганізаваны з удзелам вядучых ВНУ краіны, давайце яго створым. Можа, не парк, а шмат такіх паркаў пры ВНУ, якія гэтага захочуць. Даручаю Міністэрству адукацыі сумесна з Акадэміяй навук, аблвыканкамамі і Мінскім гарвыканкамам вырашыць гэта пытанне да 1 верасня 2018 года", - паставіў задачу Кіраўнік дзяржавы.

"Не менш вострай з'яўляецца праблема ўцечкі мазгоў. Яе рэальны маштаб ацаніць складана, паколькі адбываецца не толькі знешняя, але і ўнутраная інтэлектуальная міграцыя. Многія маладыя людзі, застаючыся ў нашай краіне, мяняюць навуковую дзейнасць на больш высокааплатную работу ў сферы бізнесу. Нам неабходна стварыць для маладога пакалення самыя спрыяльныя ўмовы для творчасці, падтрымаць маладзёжныя пачынанні", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт адзначыў, што вядучыя прадстаўнікі ІТ-сферы гатовы падключыцца да ўдасканалення навучальнага працэсу ў ВНУ Беларусі. Галоўнае, каб іх ініцыятыўнасць не затармазілі існуючыя праблемы. "Яны ўзначальваюць вельмі даходныя і прыбытковыя кампаніі. Адзін з іх сказаў, што за год асабіста заплаціў толькі падаходнага падатку на $1,2 млн. І яны гатовы сёння інвесціраваць у нашу адукацыю", - звярнуў увагу Кіраўнік дзяржавы.

"У нас кіраўніцтва ВНУ, рэктары забранзавелі і некаторыя зараслі цінай. Я ўжо не гавару пра выкладчыкаў. Яны не рыхтуюць людзей, якія ўжо сёння працаваць могуць, не кажучы аб заўтрашнім дні. У нас многія ВНУ і выкладчыкі са сваімі жоўтымі канспектамі цягнуцца ў хвасце падзей", - канстатаваў Аляксандр Лукашэнка.

На яго думку, студэнтаў з першых курсаў неабходна вучыць на практыцы. Так яны змогуць не толькі ўбачыць вытворчыя працэсы, але і зразумець, ці той шлях выбралі.

"Я ўжо не гавару аб тым, што вузаўская навука, выкладанне наогул катастрафічна адсталі ад развіцця нашай вытворчасці і яе мадэрнізацыі. І многія выкладчыкі, калі прыходзяць на вытворчасць, бачаць, што тое, што яны выкладаюць, - учарашні дзень. Таму прыдумалі тэрмін - практыка-арыентаваная адукацыя. Я намякаю на тое (у школах мы заканчваем ужо гэты працэс), што трэба пачынаць і ў ВНУ перабудоўваць, перарабляць, перакройваць праграмы. Трэба арыентаваць адукацыю на заўтрашні дзень", - падкрэсліў Прэзідэнт.

Гэтыя задачы павінны вырашаць не толькі Міністэрства адукацыі, але і іншыя ведамствы, якія курыруюць профільныя ВНУ. "Выхоўвайце новае пакаленне, якое будзе працаваць тут. Але без выкладчыка і кіраўніка ВНУ немагчыма вырашыць гэту праблему", - упэўнены беларускі лідар.

Нам неабходна стварыць самыя спрыяльныя ўмовы для творчасці. І гэта перш за ўсё задача ВНУ. Сёння нашы ўніверсітэты павінны займацца не толькі адукацыяй і навуковымі распрацоўкамі, але і пашырэннем сваіх праектаў у эканоміцы і іншых сферах. Для рэалізацыі такога падыходу ўжо ўкараняецца мадэль "Універсітэт 3.0", звярнуў увагу Прэзідэнт.

"Ураду, парламенту сумесна з навуковай супольнасцю неабходна забяспечыць адзінства адукацыі, навукі і вытворчасці. Калі не будзе патрэбнасці ў інавацыях з боку прамысловага сектара, то не будзе попыту на новыя навуковыя распрацоўкі і высокакваліфікаваныя кадры, - адзначыў Кіраўнік дзяржавы. - Не менш значнай бачыцца роля вузаўскай навукі ў планаванні падрыхтоўкі кадраў, у тым ліку вышэйшай навуковай кваліфікацыі, з улікам доўгатэрміновых перспектыў навукова-тэхнічнага прагрэсу".

Не менш значнай бачыцца роля вузаўскай навукі ў планаванні падрыхтоўкі кадраў, у тым ліку вышэйшай навуковай кваліфікацыі, з улікам доўгатэрміновых перспектыў навукова-тэхнічнага прагрэсу. Пры гэтым важна не толькі прывесці моладзь у навуку, але і ўтрымаць яе, падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка. А для гэтага неабходны дастойная аплата працы, вырашэнне жыллёвай праблемы, цікавыя, карысныя для дзяржавы навуковыя тэмы, калектывы аднадумцаў, настаўніцтва, адсутнасць бюракратычнай руціны.

"Актуальная задача - павышэнне сацыяльнага статусу вучонага, стварэнне магчымасцей для яго самарэалізацыі і прафесійнага росту. Наша грамадства павінна разумець і цаніць вялікую каштоўнасць ведаў", - сказаў Прэзідэнт.

"Па сутнасці, усё сказанае можна звесці да адной простай формулы - займацца навукай павінна быць прэстыжна. З боку дзяржавы мы стараемся аказваць падтрымку навуковым работнікам, і дзяржава для гэтага зробіць усё", - падкрэсліў беларускі лідар.

Восьмы напрамак - кіраўніцкая структура навуковай сферы. Прэзідэнт заўважыў, што ў свеце існуюць розныя схемы кіравання навукай, універсальнай няма. "За гады незалежнасці ў нас выпрацавана свая сістэма. Мы не толькі захавалі, але і павысілі ролю Нацыянальнай акадэміі навук, а таксама развіваем галіновую і вузаўскую навуковыя сферы. Пытанне цяпер не ў тым, каб штосьці ламаць і перабудоўваць. Важна дабіцца эфектыўнай работы кожнага са звёнаў, дакладнага іх узаемадзеяння", - падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы.

"Павінен быць не вузкаведамасны падыход, а зладжаная, скаардынаваная дзейнасць, абавязковая калегіяльнасць у прыняцці рашэнняў", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

У час з'езда было запланавана разгледзець праект стратэгіі "Навука і тэхналогіі: 2018-2040". Ключавы дакумент павінен вызначаць дзяржаўную палітыку развіцця не толькі гэтай важнай сферы, але і ўсёй краіны, падкрэсліў Прэзідэнт.

"Нам неабходна аб'ектыўна ацаніць усе плюсы і мінусы, каб атрымалася напружаная, але рэальна выканальная праграма дзеянняў на перспектыву. Яна павінна надаць дынамічны тэмп інавацыйнаму развіццю і вывесці краіну на перадавыя пазіцыі навукова-тэхнічнага прагрэсу. Да яе рэалізацыі павінна падключыцца ўсё наша грамадства", - заявіў Аляксандр Лукашэнка.

На думку Кіраўніка дзяржавы, праект стратэгіі павінен быць сур'ёзна дапрацаваны пасля абмеркаванняў у секцыях і кантактаў вучоных у кулуарах мерапрыемства. "Яе трэба рабіць працуючай праграмай, каб яна была канкрэтнай", - сказаў ён.

Да распрацоўкі праекта стратэгіі была прыцягнута вялікая група вучоных і практыкаў, якая вывучыла сусветны вопыт і сфармулявала новыя задачы пабудовы інавацыйнай эканомікі і навукова-тэхнічныя прыярытэты. У праекце дакумента вызначана будучая мадэль краіны - "Беларусь інтэлектуальная". Яе ключавыя кампаненты: скразная лічбавізацыя эканомікі і стварэнне ІТ-краіны, развіты неаіндустрыяльны комплекс, які будзе адпавядаць выклікам чацвёртай прамысловай рэвалюцыі; высокаінтэлектуальнае грамадства.

"Беларусь уступае ў новы этап развіцця - перыяд пабудовы інтэлектуальнай эканомікі. Нам важна прадоўжыць рух наперад, абапіраючыся на надзейны фундамент, створаны за папярэднія гады, і набыты вопыт. Рэалізацыя намечаных задач дасць магчымасць палепшыць якасць жыцця насельніцтва, вывесці эканоміку Беларусі на больш высокі ўзровень, фарміруючы новыя фактары доўгатэрміновага эканамічнага росту. Мы забяспечым устойлівае збалансаванае развіццё нашай краіны за кошт спалучэння эфектыўнага дзяржаўнага кіравання, павышэння ролі навукі і адукацыі, узрастаючага інавацыйнага патэнцыялу", - падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы.

Завяршаючы сваё выступленне, Прэзідэнт адзначыў, што закрануў толькі некаторыя важнейшыя аспекты ўдасканалення навуковай дзейнасці. "Думаю, што вы прадоўжыце прадметную размову і больш дэталёва абмяркуеце ўсе пытанні сённяшняга парадку дня і тое, што за яго межамі", - рэзюмаваў Аляксандр Лукашэнка.

Кіраўнік дзяржавы пажадаў усім прысутным плённай працы і прыняцця ўзважаных, добра прадуманых рашэнняў на карысць Беларусі.