Рабочая паездка ў Віцебскую вобласць

Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка 7 чэрвеня ў час рабочай паездкі ў Віцебскую вобласць наведаў ААТ "Нафтан". 

Кіраўнік дзяржавы запатрабаваў ад кіраўніцтва Віцебскай вобласці выразна бачыць стратэгію рэгіянальнага развіцця. "Трэба вырашаць праблемы, бачыць стратэгію. Павінна быць пэўная стратэгія, прыкладна як вы спрабуеце або спрабавалі (ужо, можа, адышлі) выбудаваць стратэгію ў сельскай гаспадарцы: калі вы ведаеце, дзе пабудаваць комплекс на цэлы раён або на два, дзе нешта аб'яднаць, раз'яднаць і ў выніку атрымаць эфект не толькі ў вытворчасці, але і ў эканоміцы", - сказаў Аляксандр Лукашэнка. 

Прэзідэнт адзначыў, што ў краіне створаны ўмовы для развіцця малога і сярэдняга бізнесу, і цяпер трэба думаць пра развіццё стратэгічных галін і прадпрыемстваў. "У свой час мы пачалі мадэрнізаваць дрэваапрацоўку, і ў вас нямала зрабілі, - прывёў ён прыклад. - Калі вы тут не працуеце на мадэрнізаваных прадпрыемствах, то гэта наогул дрэнна для вас, Міністра і Урада. Гэта стратэгічны напрамак, але гэта не ваша прыдуманая стратэгія. Некалі цераз калена я ўсіх прымусіў мадэрнізаваць дрэваапрацоўку. Крычалі, лямантавалі - сёння дрэваапрацоўка дае вынік у цэлым па краіне". 

Аб сацыяльна-эканамічным развіцці рэгіёна Кіраўніку дзяржавы далажыў губернатар Віцебскай вобласці Мікалай Шарстнёў. Паводле яго слоў, стан спраў у вобласці стабільны, аднак паказчыкі маглі б быць вышэйшыя, калі б "Нафтан" быў больш загружаны і працаваў больш рэнтабельна. Многае ў рэгіёне залежыць менавіта ад гэтага прадпрыемства. "Як толькі прасаджваюцца нейкія пытанні на "Нафтане", вядома, сур'ёзна падаюць у цэлым аб'ёмы сацыяльна-эканамічнага развіцця", - заўважыў Мікалай Шарстнёў. 

Разам з тым ён падкрэсліў, што апошнія гады Віцебская вобласць імкнецца адысці ад прамой залежнасці ад магутных прадпрыемстваў і нафтахімічнага комплексу ў цэлым. "Пастаянна залежаць ад іх стану не зусім правільна", - лічыць губернатар. 

У сваю чаргу Старшыня Палаты прадстаўнікоў Уладзімір Андрэйчанка акцэнтаваў увагу, што ў Віцебскай вобласці ёсць добрая база і структура прамысловасці. Аднак многія прадпрыемствы загружаны не поўнасцю і маюць патрэбу ў сыравіне. "Нарошчванне аб'ёмаў і зніжэнне затрат - важнейшая задача", - упэўнены ён. 

"Мы сёння дакладна падлічваем і глядзім на тры магчымыя далейшыя варыянты: паліўнае развіццё прадпрыемства (фактычна гэта тое ж самае, што пабудавана), паліўна-нафтахімічнае і нафтахімічнае, мы да яго, напэўна, больш схіляемся. Лічым, за гэтым будучыня", - сказаў Аляксандр Дзямідаў. 

У час наведвання ААТ "Нафтан" Кіраўніку дзяржавы падрабязна далажылі аб сацыяльна-эканамічным развіцці прадпрыемства, рэалізацыі буйных інвестыцыйных праектаў. Аляксандр Лукашэнка азнаёміўся з сучаснымі метадамі кіравання тэхналагічнымі працэсамі вытворчасці і наведаў аператарскую ўстаноўку першаснай перапрацоўкі нафты АТ-8, дзе ў 2017 годзе была завершана маштабная рэканструкцыя. Як далажылі Прэзідэнту, устаноўка ўнікальная па схеме перапрацоўкі нафты. Яе аналагаў няма не толькі ў Беларусі, але і на постсавецкай прасторы. Аб'ект абсталяваны ўсімі неабходнымі сістэмамі, дае магчымасць атрымліваць высокую якасць прадукцыі, на ім забяспечаны самы высокі ўзровень прамбяспекі. З моманту запуску пасля рэканструкцыі ўстаноўка працуе безаварыйна і спраўна.

Адным з супрацоўнікаў аператарскай з'яўляецца ўраджэнец Пакістана Хан Насір Мухтар. Аляксандр Лукашэнка цёпла з ім пагутарыў, спытаў пра сям'ю, пацікавіўся, як яму жывецца ў Беларусі. "Палюбіў (краіну. - Заўвага), народ вельмі добры. Калі было б дрэнна, я даўно паехаў бы. Мне тут добра", - сказаў пакістанец. Ён дадаў, што на прадпрыемстве яму нават прадаставілі месца для малітваў, як таго патрабуе іслам. 

Кіраўнік дзяржавы праехаў па тэрыторыі прадпрыемства, азнаёміўся з сацыяльнымі аб'ектамі. Прэзідэнту далажылі аб рэалізацыі праекта па будаўніцтве комплексу запаволенага каксавання нафтавых астаткаў, што дасць магчымасць павялічыць глыбіню перапрацоўкі нафтавай сыравіны да 90% і значна павысіць аб'ём выхаду светлых нафтапрадуктаў. Гэта адзін з буйнейшых інвестыцыйных праектаў, якія цяпер рэалізуюцца ў беларускай нафтаперапрацоўчай галіне.

У час наведвання завода Аляксандр Лукашэнка сарыентаваў кіраўніцтва айчынных нафтаперапрацоўчых прадпрыемстваў выключна ў дзелавым ключы вырашаць пытанні па кампенсацыі страт у выніку пастаўкі ў Беларусь некандыцыйнай расійскай нафты. Было адзначана, што забруджаная нафта дайшла на НПЗ у Мазыры, а на "Нафтане" паспелі зрэагаваць, але была значна зніжана загрузка прадпрыемства. "Ты камерсант, ты кіраўнік прадпрыемства, - звярнуўся Кіраўнік дзяржавы да гендырэктара "Нафтана" Аляксандра Дзямідава, - для цябе павінен быць максімальны эфект, не важна адкуль: або ў вытворчасці, або прадаў даражэй - за кошт маркетынгу, або за кошт кампенсацыі ўрону". 

"Не трэба крычаць, наступаць і іншае, але свае інтарэсы трэба захоўваць. Але поўзаць на каленях не трэба. Трэба садзіцца і па-дзелавому вырашаць", - падкрэсліў беларускі лідар. 

Аляксандр Лукашэнка ў сувязі з гэтым адзначыў, што бачыць у СМІ інфармацыю аб тым, што шэраг міжнародных кампаній прад'яўляюць Расіі ўрон на суму да $800 млн. "Але мы больш за ўсё пацярпелі. А нам кажуць: ну, што там, беларусы, - яны нічога не страцілі. Як так?! Таму трэба сачыць і глядзець, чаму яны, напрыклад, плацяць $800 млн урону, а мы больш за ўсіх пацярпелі, але $20 млн", - сказаў Прэзідэнт. 

Пасля азнаямлення з работай завода Аляксандр Лукашэнка правёў нараду па пытаннях мадэрнізацыі беларускіх НПЗ і павышэння эфектыўнасці экспартных продажаў нафтапрадуктаў.

Прэзідэнт адзначыў, што здабыча сваёй нафты - адна з перспектыў развіцця нафтаперапрацоўчага комплексу краіны. "Сёння мы абмяркуем стан спраў у айчыннай нафтаперапрацоўцы і разгледзім перспектывы далейшага развіцця гэтай галіны. Пры вывучэнні ўсіх матэрыялаў, якія мне прадстаўлены, мы проста начыста забылі, што мы яшчэ і самі крыху менш як 2 млн т, але здабываем у Беларусі добрай, якаснай нафты. Не забывайце аб гэтым. Гэта таксама перспектыва нашага развіцця", - адзначыў Аляксандр Лукашэнка. 

Прэзідэнт нагадаў, што з моманту апошняй нарады, дзе абмяркоўвалася сітуацыя з мадэрнізацыяй НПЗ і нафтаперапрацоўкай у цэлым, мінула два гады. "Гэта было ініцыявана вамі - спецыялістамі і кіраўнікамі нафтаперапрацоўчай галіны", - адзначыў ён. Прыкладна столькі ж часу мінула і з моманту назначэння новых кіраўнікоў "Нафтана" і Мазырскага НПЗ, дзе Прэзідэнт таксама плануе пабываць у бягучым годзе.

"Пры назначэнні мы прадметна і дасканала вывучылі ўсе аспекты стабільнай работы галіны, вызначылі напрамкі, задачы і тэрміны. Асабліва востра стаялі пытанні забеспячэння фінансавання мадэрнізацыі. Гэтыя праблемы сёння вырашаны на адным і на другім заводзе. Усё астатняе залежыць ад кіраўніцтва гэтых прадпрыемстваў, - падкрэсліў Кіраўнік дзяржавы. - Усё, аб чым урад і кіраўнікі НПЗ прасілі ў мяне для завяршэння мадэрнізацыі, было падтрымана на 100%. Гэта сведчыць аб важнасці той работы, якую мы праводзім". 

Аляксандр Лукашэнка звярнуў увагу: гаварыць аб тым, што суверэнітэт і незалежнасць Беларусі залежаць непасрэдна ад нафтаперапрацоўчых заводаў, нельга. Аднак эфектыўная работа гэтых прадпрыемстваў - адзін з даволі сур'ёзных фактараў стабільнасці эканомікі краіны. "Няма эканомікі - няма дзяржавы", - падкрэсліл Прэзідэнт.

Кіраўнік дзяржавы пацікавіўся, на якой стадыі цяпер знаходзіцца рэалізацыя інвестыцыйных праектаў, ці вытрымліваецца тэрмін завяршэння будаўніча-мантажных работ. "Якія вынікі работы НПЗ чакаюцца пасля завяршэння іх мадэрнізацыі? Як плануецца забяспечваць эфектыўную работу ў новых умовах? Якія перспектывы ў сферы нашай нафтаперапрацоўкі бачым усе мы, і Урад перш за ўсё, хаця б на бліжэйшыя дзесяць гадоў?" - паставіў шэраг пытанняў Прэзідэнт. Акрамя таго, на нарадзе асобна была закранута праблематыка павышэння эфектыўнасці экспартных продажаў нафтапрадуктаў. 

Кіраўнік дзяржавы прывёў у прыклад адзін з выпадкаў ва Украіне. Знаходзячыся з візітам у гэтай краіне, ён пацікавіўся, наколькі папулярныя тут беларускія нафтапрадукты. Аказалася, што мясцовыя вадзіцелі незадаволены адсутнасцю на рынку паліва з Беларусі. "Прадукт якасны, але, як заўсёды, кульгаюць продажы. Трэба навучыцца гандляваць сваім прадуктам. Трэба біцца, змагацца за свае рынкі, утрымліваць іх і эфектыўна прадаваць той прадукт, які мы вырабляем. У прыватнасці нафтапрадукты. Але такая бяда і па іншых таварах, якія мы вырабляем", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка. 

"Я папрашу без тэорый, таму што ўжо столькі нагаварылі на гэту тэму. Важна сутнасць. А сутнасць - гэта заканчэнне мадэрнізацыі, - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка. - Цяпер мы маем ледзь ці не 20% мазуту пры перапрацоўцы нафты, таму паставілі задачу, каб гэтых "адходаў" (мазут - не такія адходы яшчэ) было мінімум. Калі мы тут завершым мадэрнізацыю, будзе ўсяго 3-4% астаткаў. Вось і ўся размова, калі гаварыць пра паліва". 

Прэзідэнт канстатаваў, што ў 1940-я гады работнікам НПЗ было складаней: нафта не пастаўлялася непасрэдна на прадпрыемствы, таму трэба было дэманціраваць абсталяванне з заводаў і перакінуць яго ў іншыя рэгіёны Савецкага Саюза, напрыклад, на Урал, устанавіць на працягу некалькіх месяцаў і вырабіць прадукцыю. "А сёння мы разбалбаталіся. Шмат размаўляем і ўсё плачам: то спецыялістаў няма, то яшчэ чагосьці. Няма спецыялістаў - рыхтуйце, шукайце, у свеце іх хапае", - дадаў Кіраўнік дзяржавы.

Пасля нарады Прэзідэнт сустрэўся з работнікамі ААТ "Нафтан". У час размовы Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў, што стратэгічныя прадпрыемствы ў Беларусі прадаваць не будуць. "Калі ў вас блукае думка ў галаве, што мы іх (НПЗ. - Заўвага) прададзім некаму за бясцэнак і іншае, выкіньце гэта з галавы. Я па-ранейшаму прытрымліваюся таго пункта гледжання, што стратэгічныя прадпрыемствы (не толькі стратэгічныя, але і іншыя) мы прадаваць не збіраемся. Гэта не мая функцыя: не я іх ствараў, і нават не вы", - растлумачыў Аляксандр Лукашэнка. 

Кіраўнік дзяржавы расказаў, як у пачатку яго прэзідэнцтва спрабавалі за $15 млн прадаць кантрольны пакет акцый Мазырскага НПЗ, аднак ён запатрабаваў на працягу сутак вярнуць гэтыя грошы пакупнікам. "Мы не прадавалі гэтыя заводы і прадаваць не будзем. Можа, нам нейкія касмічныя ўмовы прапануюць, тады мы разгледзім разам з вамі", - дапусціў Прэзідэнт. 

Ён заўважыў, што прыватызацыя ў Беларусі пачынаецца з рашэння працоўных калектываў, потым на больш высокі ўзровень свае прапановы ўносяць мясцовыя органы на ўлады. Далей Урад інфармуе Кіраўніка дзяржавы. "У нас гэты працэс вельмі забюракратызаваны. Спецыяльна я гэта зрабіў, каб пасля прыватызацыі прадпрыемства я потым не прыехаў на НПЗ у Наваполацк, а вы мне не сказалі: "Дык а каму ж ты прадаў?" А я потым вам скажу: "Дык вы ж пачыналі гэта". Гэта справа працоўнага калектыву, мясцовых органаў улады. А потым ужо мы будзем разглядаць", - сказаў Аляксандр Лукашэнка. 

Прэзідэнт дадаў, што існуе меркаванне аб немагчымасці прыватызацыі буйных прадпрыемстваў у Беларусі. "Так, у нас у Беларусі амаль немагчыма прыватызаваць тое, што не павінна прыватызавацца. Вы ўваходзіце ў гэты спіс", - падкрэсліў ён.

Таксама Прэзідэнт расказаў аб тым, што сёння на нарадзе абмеркавана стратэгія развіцця нафтаперапрацоўкі ў Беларусі і спецыялізацыя прадпрыемстваў. "Галоўнае, аб чым мы гаварылі, - гэта завяршэнне мадэрнізацыі двух заводаў і перспектывы", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Паводле яго слоў, вызначана, што НПЗ у Мазыры будзе працаваць па паліўным напрамку. "Будзем працаваць над глыбінёй (перапрацоўкі нафты. - Заўвага), атрымліваць светлыя нафтапрадукты. Але галоўнае - гэта рынак. Атрымаць сёння светлых нафтапрадуктаў можна, колькі хочаш. Пытанне ў тым, дзе будзем прадаваць іх, ці спажыве гэта ўсё рынак, - сказаў Аляксандр Лукашэнка. - Па-другое, купляючы ў Расіі нафту, мы канкурыруем з ёю на рынках, а яны ў нас агульныя, усё не так проста. У іх манеўру больш - яны могуць сваім нафтаперапрацоўчым прадпрыемствам танней нафту запампаваць і атрымаць большы прыбытак, цану скінуць - тое, чаго мы не можам".

"У гэтых умовах нам трэба думаць пра далейшую мадэрнізацыю", - падкрэсліў беларускі лідар.

Што датычыццца ААТ "Нафтан" у Наваполацку, то гэта прадпрыемства, акрамя паліўнага складніка, у значнай ступені будзе арыентавацца на далейшае развіццё выпуску нафтахімічнай прадукцыі, якая і цяпер, і на перспектыву будзе запатрабавана іншымі прамысловымі вытворчасцямі.

"Калі мы ў бягучым і пачатку наступнага года завершым мадэрнізацыю гэтых прадпрыемстваў, паглядзім, як у далейшым будзем мадэрнізавацца і паглыбляцца", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.

Кіраўнік дзяржавы адзначыў, што ў далейшым спатрэбіцца дадатковая мадэрнізацыя на прадпрыемствах нафтахімічнай галіны, аднак гэта ўжо будуць не такія значныя аб'ёмы сродкаў у параўнанні з тымі, якія за апошнія гады ўкладзены ў мадэрнізацыю нафтаперапрацоўчых заводаў. "У нафтахімічныя прадпрыемствы нам давядзецца яшчэ ўкладвацца, каб яны выраблялі патрэбную для рынку прадукцыю. Тады і "Нафтану" будзе лягчэй", - сказаў ён.

Аляксандр Лукашэнка дадаў, што таксама мае намер наведаць Мазырскі нафтаперапрацоўчы завод. "Мы недзе ўжо да канца года паглядзім, якім будзе рынак па нафце, нафтапрадуктах. І будучы там, ужо канчаткова вызначымся па далейшай стратэгіі двух нашых НПЗ", - заявіў Кіраўнік дзяржавы.

Звяртаючыся да прадстаўнікоў працоўнага калектыву ААТ "Нафтан", Прэзідэнт падкрэсліў, што дзяржава і ў далейшым будзе ўсяляк садзейнічаць рабоце гэтага прадпрыемства. Адначасова ён папярэдзіў: "Вядома, будзем націскаць на вас да апошняга, каб вы эфектыўна працавалі. Але і дапамагаць будзем. Калі вы будзеце варушыцца, мы заўсёды будзем дапамагаць. Вы гэту пазіцыю павінны ведаць - я дзесяцігоддзямі пра яе гавару, і вы бачыце, што я ад яе не адступаю".

Аляксандр Лукашэнка ў цэлым адзначыў: Беларусі пашанцавала ў тым, што ў краіне загадзя задумаліся пра мадэрнізацыю НПЗ, яшчэ да падатковага манеўру ў нафтавай сферы ў Расіі і іншых фактараў, якія ўплываюць на развіццё галіны.

Яшчэ адно пытанне, на якое звярнуў увагу беларускі лідар, - рэалізацыя тавараў. "Мы ўмеем вырабляць вельмі якасны прадукт. І вы малайцы ў гэтым плане, і Мазыр. Добрае паліва вырабляеце, на рынку попыт на яго вялікі. Але прадаваць не ўмеем. Або недастаткова добра гандлюем гэтым таварам. Таму мы абмеркавалі, як будзем дзейнічаць далей, і як прадаваць гатовую прадукцыю, - сказаў Прэзідэнт. - Аб гэтым мы і гаварылі, каб у нас была магутная кампанія. Можа, яе (Беларускую нафтавую кампанію. - Заўвага) таксама трэба мадэрнізаваць і ўдасканаліць, каб яна прыносіла большы даход ад продажаў".

Асаблівы акцэнт Аляксандр Лукашэнка зрабіў на неабходнасці захавання і развіцця сацыяльнай базы ААТ "Нафтан". "Галоўнае для нас - гэта людзі, - падкрэсліў ён. - Трэба ўсяляк працаваць на тое, каб утрымліваць тут людзей. Гэта не толькі і не столькі зарплата сёння".

Гаворачы пра нараду, Прэзідэнт таксама расказаў, што вырашаліся ў тым ліку сур'ёзныя палітычныя пытанні. Два беларускія НПЗ разам са здабыўной кампаніяй "Беларуснафта" Кіраўнік дзяржавы назваў асновай нацыянальнай эканомікі. "Ад таго, будуць працаваць гэтыя прадпрыемствы ці не, залежыць у будучым жыццё многіх беларусаў. Таму што сёння без паліва нікуды, як мы ні гаварылі б, што прыходзяць альтэрнатыўныя віды, будуем атамную станцыю, менш будзем на 5-6 млрд куб.м закупляць прыроднага газу", - заўважыў ён.

"Вы бачыце, як сябе паводзяць нашы асноўныя партнёры - старэйшы брат на ўсходзе. Гэта падатковы манеўр і іншае паставіла нашы прадпрыемствы ў вельмі сур'ёзную сітуацыю", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

Ён звярнуў увагу таксама на вялікую валацільнасць сусветных цэн на нафту. "Асноўныя ігракі - Амерыка, Расія, саудаўцы вы ведаеце, як сябе паводзяць. То "ОПЕК плюс", то "ОПЕК мінус". Усе спрабуюць сваё шчасце знайсці ці то індывідуальна, ці то аб'яднаўшыся", - адзначыў Прэзідэнт.

Аляксандр Лукашэнка акцэнтаваў увагу і на шэрагу іншых сусветных праблем, у тым ліку гандлёвых войнах паміж ЗША і Кітаем, розных санкцыйных рэжымах. "Разумееце, у якой сітуацыі знаходзіцца Расія, дзе мы купляем асноўную сваю сыравіну. Вельмі няпростая сітуацыя", - канстатаваў беларускі лідар.